Tới năm 2050 khối lượng rác thải nhựa dưới đại dương còn lớn hơn khối lượng của cá. Đó là dự đoán mới nhất của các nhà khoa học dựa trên sản lượng nhựa mà con người sản xuất hiện tại. Điều này cùng với tình hình nóng lên toàn cầu, băng tan, nước biển dâng, CO2, bụi khói trong khí quyển tăng lên,... cùng nhau vẽ lên một viễn cảnh đầy ảm đạm của thế giới trong tương lai không xa và nếu không có hành động cụ thể, Trái Đất có thể không còn là "hành tinh xanh" nữa.
Từng có thời, người ta cho rằng nhựa là một trong những phát minh vĩ đại nhất. Nó xuất hiện ở khắp mọi nơi, từ gói thức ăn, chai nước uống đến những công nghệ mà chúng ta sử dụng và gần như con người không thể tách rời khỏi nó. Thế nhưng việc sản xuất, sử dụng và tái chế, xử lý bất hợp lý đã biến lượng nhựa rác thải trở thành thảm họa. Cụ thể, hơn theo một nghiên cứu vừa công bố tại Diễn đàn kinh tế thế giới bởi Quỹ Ellen MacArthur thì tới năm 2050, lượng nhựa dưới biển còn nhiều hơn cả cá dưới đó.
Trong một phép so sánh, điều này tương đương với việc mỗi phút có một xe tác đổ xuống biển. Từ năm 1964, sản lượng nhựa đã tăng lên theo hệ số 20 và hiện tại đang đạt mức 311 tấn mỗi năm. Con số này dự kiến sẽ tăng lên gấp 20 lần trong vòng chưa tới 20 năm nữa và sẽ tăng gấp 4 lần vào năm 2050, một phần là do các nước đang phát triển đang ngày càng sử dụng nhiều nhựa hơn.
Lượng rác nhựa thải vào đại dương trước giờ đã ảnh hưởng không nhỏ tới hệ sinh thái và các động vật hoang dã. Người ta đã nhiều lần tìm thấy túi nhựa trong dạ dày của những con chim biển, rác nhựa trong phổi, trong mũi của rùa biển và thật đáng sợ nếu các bạn biết rằng còn có những hạt nhựa ở kích thước nano tồn tại trong những con cá biển mà có thể con người ăn phải.
Tại diễn đàn kinh tế thường niên tổ chức tại Davos, Dominic Waughray, đại diện diễn đàn cho biết: "Báo cáo này cho thấy sự phát triển bùng nổ của hệ sinh thái ngành công nghiệp nhựa và đây là một bước đi đầu tiên, quan trọng để tìm cách thay đổi dòng dịch chuyển của nhựa trong ngành kinh tế. Để có những bước đi từ vi mô sang vĩ mô thì rõ ràng cần phải có sự phối hợp của nhiều người, nhiều cá nhân chứ không chỉ riêng một ai đó. Cộng đồng, khu vực tư nhân và từng người cần phải tận dụng mọi cơ hội để hình thành nên một nền kinh tế nhựa mới."
Và thật ra, giải pháp cũng không phải là đơn giản. Trên thực tế thì giá dầu hiện tại vẫn rẻ hơn so với chi phí tái chế nhựa thành các sản phẩm mới. Tỏng khi đó, điều này lại đè nặng lên vai các nền kinh tế mới nổi, đang phát triển vốn tốc độ tăng trưởng nhu cầu sử dụng nhựa là khá cao. Một phần của giải pháp là có một góc nhìn khác về cách chúng ta sử dụng nhựa, hạn chế sử dụng nó trong việc đóng gói sản phẩm là một ví dụ, đồng thời tận dụng để sử dụng lại nhiều nhất có thể. Các nhà sản xuất cũng nên hướng tới sản xuất ra các sản phẩm có thể tái sử dụng, đồng thời chuyển sang loại vật liệu khác thay thế.
Từng có thời, người ta cho rằng nhựa là một trong những phát minh vĩ đại nhất. Nó xuất hiện ở khắp mọi nơi, từ gói thức ăn, chai nước uống đến những công nghệ mà chúng ta sử dụng và gần như con người không thể tách rời khỏi nó. Thế nhưng việc sản xuất, sử dụng và tái chế, xử lý bất hợp lý đã biến lượng nhựa rác thải trở thành thảm họa. Cụ thể, hơn theo một nghiên cứu vừa công bố tại Diễn đàn kinh tế thế giới bởi Quỹ Ellen MacArthur thì tới năm 2050, lượng nhựa dưới biển còn nhiều hơn cả cá dưới đó.
Cụ thể, mỗi năm có 95% lượng nhựa dùng trong đóng gói sẽ biến thành rác thải chỉ sau 1 lần sử dụng duy nhất và chi phí ước tính cho số lượng nhựa này là từ 80 đến 120 tỷ đô la. Chỉ có 5% còn lại là được tái chế hiệu quả, còn trong số 95% biến thành rác, có 40% là được chôn ở các bãi rác, khoảng 35% còn lại sẽ đi vào đại dương.Trong một phép so sánh, điều này tương đương với việc mỗi phút có một xe tác đổ xuống biển. Từ năm 1964, sản lượng nhựa đã tăng lên theo hệ số 20 và hiện tại đang đạt mức 311 tấn mỗi năm. Con số này dự kiến sẽ tăng lên gấp 20 lần trong vòng chưa tới 20 năm nữa và sẽ tăng gấp 4 lần vào năm 2050, một phần là do các nước đang phát triển đang ngày càng sử dụng nhiều nhựa hơn.
Lượng rác nhựa thải vào đại dương trước giờ đã ảnh hưởng không nhỏ tới hệ sinh thái và các động vật hoang dã. Người ta đã nhiều lần tìm thấy túi nhựa trong dạ dày của những con chim biển, rác nhựa trong phổi, trong mũi của rùa biển và thật đáng sợ nếu các bạn biết rằng còn có những hạt nhựa ở kích thước nano tồn tại trong những con cá biển mà có thể con người ăn phải.
Và không chỉ có vấn đề lượng nhựa rác thải vào đại dương mà bản chất là khi tạo ra lượng nhựa đó cũng tốn lượng nhiên liệu hóa thạch nhất định. Hiện tại, ngành công nghiệp nhựa sử dụng khoảng 6% trong tổng số nhu cầu sử dụng nhiên liệu hóa thạch toàn cầu và tới năm 2050, con số này sẽ tăng gấp 20 lần. Trước viễn cảnh đáng sợ này, các nhà khoa học kêu gọi tìm ra giải pháp từ khâu sản xuất, tiêu thụ và xử lý nhựa để đối phó trong tương lao.Tại diễn đàn kinh tế thường niên tổ chức tại Davos, Dominic Waughray, đại diện diễn đàn cho biết: "Báo cáo này cho thấy sự phát triển bùng nổ của hệ sinh thái ngành công nghiệp nhựa và đây là một bước đi đầu tiên, quan trọng để tìm cách thay đổi dòng dịch chuyển của nhựa trong ngành kinh tế. Để có những bước đi từ vi mô sang vĩ mô thì rõ ràng cần phải có sự phối hợp của nhiều người, nhiều cá nhân chứ không chỉ riêng một ai đó. Cộng đồng, khu vực tư nhân và từng người cần phải tận dụng mọi cơ hội để hình thành nên một nền kinh tế nhựa mới."
Và thật ra, giải pháp cũng không phải là đơn giản. Trên thực tế thì giá dầu hiện tại vẫn rẻ hơn so với chi phí tái chế nhựa thành các sản phẩm mới. Tỏng khi đó, điều này lại đè nặng lên vai các nền kinh tế mới nổi, đang phát triển vốn tốc độ tăng trưởng nhu cầu sử dụng nhựa là khá cao. Một phần của giải pháp là có một góc nhìn khác về cách chúng ta sử dụng nhựa, hạn chế sử dụng nó trong việc đóng gói sản phẩm là một ví dụ, đồng thời tận dụng để sử dụng lại nhiều nhất có thể. Các nhà sản xuất cũng nên hướng tới sản xuất ra các sản phẩm có thể tái sử dụng, đồng thời chuyển sang loại vật liệu khác thay thế.
Tham khảo Phys, Plasticbank