Tuần rồi máy Mac của mình bị đơ tuần tập theo một cách cực kì lạ mà mình chưa từng gặp trước đây. Tất cả mọi ứng dụng không thể chạy được, máy mở lên rất rất chậm (phải mất đến cả phút), gắn ổ cứng ngoài vào không nhận luôn. Sẵn dịp này, cộng với cài kinh nghiệm có từ trước, nay chia sẻ với anh em để ai gặp thì cũng có thể khắc phục. Anh em lưu ý làm từng cái từ trên xuống dưới, khi nào máy chạy ổn lại rồi thì ngừng không cần làm tiếp.
Một vài triệu chứng của máy Mac mà anh em có thể áp dụng những cách khắc phục trong bài này:
Bước này là dễ nhất, cơ bản nhất và có thể làm được khi máy vẫn còn chạy tạm tạm ổn, chỉ bị một vài ứng dụng nào đó không hoạt động mà thôi. Để Quit thì app, bạn chỉ cần rê chuột lên trên biểu tượng của app ở thanh dock, sau đó chọn Quit. Nhớ là phải chọn Quit, chứ nếu chỉ nhấn Command + W như bình thường thì chỉ đóng cửa sổ của ứng dụng thôi chứ không thật sự thoát và nó vẫn còn đang chạy ngầm bên dưới.
Sau khi đã quit sạch sẽ mọi app trên thanh Dock và không còn app nào có biểu tượng chấm tròn thể hiện đang chạy, bạn hãy thử shutdown máy như bình thường. Hi vọng là máy bạn sẽ tắt được. Nếu máy vẫn không chịu tắt, nhiều khả năng bạn chưa Quit hết tất cả các app và vẫn còn phần mềm nào đó hoạt động, để ý kĩ chút xíu là sẽ thấy. Còn không nữa thì vào > Force Quit... > bấm tắt hết app.
Một vài triệu chứng của máy Mac mà anh em có thể áp dụng những cách khắc phục trong bài này:
- Không chạy được bất kì một ứng dụng nào, cả app cài thêm hay app hệ thống
- Icon của app chỉ nhảy tưng tưng trên thanh dock mà không mở ra được
- Không thể mở bất kì mục Settings nào của System Preferences
- Máy không nhận ra bất kì thiết bị ngoại vi nào trừ bộ sạc, dù đó là ổ USB, ổ cứng, điện thoại
- Màn hình bị chớp, khoảng vài phút chớp một lần
- Máy chạy cực kì chậm, chậm hơn hẳn so với bình thường
- Không thể copy hay di chuyển file trong Finder, tệ hơn là không thể chạy Finder lên
- Máy không thể shutdown bằng nút mềm, buộc phải nhấn giữ phím nguồn
Bước này là dễ nhất, cơ bản nhất và có thể làm được khi máy vẫn còn chạy tạm tạm ổn, chỉ bị một vài ứng dụng nào đó không hoạt động mà thôi. Để Quit thì app, bạn chỉ cần rê chuột lên trên biểu tượng của app ở thanh dock, sau đó chọn Quit. Nhớ là phải chọn Quit, chứ nếu chỉ nhấn Command + W như bình thường thì chỉ đóng cửa sổ của ứng dụng thôi chứ không thật sự thoát và nó vẫn còn đang chạy ngầm bên dưới.
Sau khi đã quit sạch sẽ mọi app trên thanh Dock và không còn app nào có biểu tượng chấm tròn thể hiện đang chạy, bạn hãy thử shutdown máy như bình thường. Hi vọng là máy bạn sẽ tắt được. Nếu máy vẫn không chịu tắt, nhiều khả năng bạn chưa Quit hết tất cả các app và vẫn còn phần mềm nào đó hoạt động, để ý kĩ chút xíu là sẽ thấy. Còn không nữa thì vào > Force Quit... > bấm tắt hết app.
Trong trường hợp đã thoát hết app mà máy vẫn không phản hồi lại với lệnh shutdown của bạn (mình bị vụ này), chỉ còn cách nhấn giữ phím nguồn trên Mac rồi chờ khoảng 2-3 giây là máy sẽ tắt. Khởi động thiết bị lên trở lại và hi vọng vấn đề đã được giải quyết, còn không thì làm tiếp bước số 2.
2. Gỡ ứng dụng hay cái gì đó mà bạn mới cài vào máy
Nhiều khả năng hệ điều hành bị đơ là do bạn vừa cài một thứ gì đó vào máy nhưng xảy ra xung đột hoặc lỗi không tương thích khiến máy Mac có những biểu hiện khác thường. Nếu có, bạn hãy gỡ bỏ ngay ứng dụng hoặc thứ gì đó mà bạn mới vừa cài vào xem lỗi có hết hay không. Mình để ý là mấy lần mình cài driver cho phần cứng gắn ngoài thì dễ bị crash nhất, lúc đó chỉ việc chạy trình uninstall mà nhà sản xuất cung cấp cho bạn là xong rồi.
Trong trường hợp bạn mới cài driver của một cái gì đó và không thể gỡ bỏ nó vì máy không cho hoặc không chạy lên được, hãy thử cách thứ 3 mà mình nói trong bài này.
3. Chạy vào Safe Mode
Bạn mà đọc đến đây thì hẳn là bước 1, 2 đã không thể áp dụng cho tình huống của bạn rồi. Lúc này bạn sẽ cần đến 1 thứ gọi là Safe Mode. Đây là một chế độ khởi động đặc biệt của Mac, khi đó nó sẽ chạy một vài bài kiểm tra và có thể sửa được một số lỗi cho bạn tự động, chỉ cần vào Safe Mode rồi thoát ra là hết bị. Một vài việc mà Safe Mode sẽ làm là:
- Xác nhận phân vùng khởi động của bạn, và nếu có lỗi gì đó thì nó sẽ cố gắng sửa
- Chỉ load các driver (kernel extension) gốc, vô hiệu hóa hết các driver phụ bên ngoài
- Không cho phép các app chạy lên cùng với hệ điều hành
- Vô hiệu hóa font của hệ điều hành
- Xóa bộ nhớ đệm của font, kernel và các cache hệ thống khác
Cách khởi động vào Safe Mode:
Quảng cáo
- Khởi động hoặc restart máy Mac của bạn
- Ngay khi bạn vừa ngay âm ồ ồ lúc máy boot lên, nhấn và giữ phím Shift
- Khi logo Apple xuất hiện trên màn hình thì bỏ tay khỏi phím Shift
- Ngồi chờ máy chạy lên, công đoạn này có thể mất đến 10 phút nên bạn cứ kiên nhẫn nhé. Đây là lúc mà OS X bắt đầu chạy các bài test và sửa lỗi cho bạn đó.
- Để thoát khỏi Safe Mode, chỉ cần restart lại máy Mac từ menu quả táo là được, lần kế tiếp khi nó khởi động lên thì KHÔNG nhấn bất kì phím nào nữa.
4. Reset lại SMC của máy tính
System Management Controller (SMC) là một bộ điều khiển đặc biệt có nhiệm vụ điều khiển nguồn điện, nhiệt độ, kiểm soát việc sạc pin, kích hoạt sleep và đèn LED báo hiệu. Nó cũng giúp OS X biết nếu hệ điều hành được cài trên phần cứng không phải của Apple và giám sát một phần hiệu năng hệ thống. Nếu máy Mac của bạn bị chậm ngay cả khi CPU và RAM không bị chiếm dụng nhiều thì việc reset lại SMC có thể sẽ giúp giải quyết được vấn đề. Tương tự, khi bạn chạy app mà app tốn quá nhiều thời gian để mở lên thì reset SMC cũng là một biện pháp khắc phục.
Cách thực hiện việc reset SMC:
Reset SMC cho Macbook không tháo pin được
- Tắt máy hoàn toàn
- Cắm sạc vào máy và chắc chắn là có nguồn điện vào.
- Trên bàn phím (phía bên trái) nhấn tổ hợp phím Shift + Control + Option và nút Power cùng một lúc.
- Thả tất cả các phím cùng một lúc.
- Mở máy lên lại.
Reset SMC cho Mac Pro, iMac, Mac mini
Quảng cáo
- Tắt máy hoàn toàn.
- Tháo dây nguồn của máy.
- Đợi 15 giây .
- Cắm dây nguồn vào lại.
- Đợi 5 giây sau và mở máy lên lại.
- Tắt máy hoàn toàn.
- Tháo sạc.
- Tháo pin.
- Nhấn và giữ nút nguồn trong 5 giây.
- Thả nút nguồn ra.
- Cắm pin và sạc vào.
- Khởi động lại máy.
5. Cài lại OS X (vẫn giữ data)
Cách cài lại chỉ áp dụng khi mà tất cả những thứ bạn thử ở trên đều không có tác dụng. Trước khi cài sạch sẽ lại từ đầu, bạn nên chỉ cài OS X mà không đụng đến các dữ liệu khác cho đỡ mất công, lúc máy chạy lên lại thì chỉ có hệ điều hành là mới còn dữ liệu của bạn thì vẫn giữ nguyên nên tiết kiệm được nhiều thời gian, công sức lắm. Chỉ khi nào làm cách này không được thì bạn mới làm xuống cách số 6.
Cách cài lại OS X vẫn giữ data:
- Tắt hẳn máy tính
- Bấm nút nguồn cho máy chạy lên lại, vừa nghe tiếng ồ ồ khi boot thì nhấn giữ phím Option trên bàn phím
- Di chuyển con trỏ chuột vào ổ đĩa ghi chữ "Recovery 10.xx", với xx là phiên bản hệ điều hành hiện tại của bạn, nhấn Enter
- Một giao diện sẽ chạy lên, nhấn vào nút Reinstall OS X
- Bạn sẽ được yêu cầu xác thực và chọn ổ đĩa để cài lại, nhớ chọn phân vùng cũ
- Máy sẽ bắt đầu download bộ cài và tiến hành cài đặt cho bạn, sau khi hoàn tất thì máy sẽ khởi động lại
Lưu ý: toàn bộ dữ liệu trong phân vùng cài Mac cũ của bạn sẽ bị mất hết. Nhưng cách này là đảm bảo sạch nhất, loại bỏ được gần như toàn bộ các rủi ro có thể xảy ra do xung đột với phần mềm khác. Mình đã phải áp dụng cách này cho tình huống máy của mình vào tuần trước khi mà cài lại OS X theo cách số 5 mà máy vẫn không hết bệnh.
- Tắt hẳn máy tính
- Bấm nút nguồn cho máy chạy lên lại, vừa nghe tiếng ồ ồ khi boot thì nhấn giữ phím Option trên bàn phím
- Di chuyển con trỏ chuột vào ổ đĩa ghi chữ "Recovery 10.xx", với xx là phiên bản hệ điều hành hiện tại của bạn, nhấn Enter
- Chọn vào Disk Utility > chọn phân vùng cài Mac (thường có tên là Macintosh HD) > tab Erase
- Đảm bảo bạn chọn đúng ổ, sau đó nhấn Erase thêm lần nữa để xóa sạch mọi dữ liệu có trên đó
- Bấm Close để thoát Disk Utility, nhấn tiếp vào nút Reinstall OS X
- Chờ cho máy chạy cài đặt lại xong hết thì bắt đầu set up như một cái máy mới