Sau nhiều thập kỷ nghiên cứu, các nhà khoa học đã chứng minh việc chia tay, người yêu chết hoặc những chuyện vô cùng đau buồn khác sẽ dẫn tới hội chứng tan nát con tim hay bệnh cơ tim Takotsubo (Takotsubo cardiomyopathy), khiến cho tim bị đập loạn nhịp, tăng nguy cơ dẫn tới bệnh tim mạch cấp tính và bệnh tình liên tục diễn tiến theo chiều hướng nặng hơn. Hóa ra một diễn biến đau buồn về tâm lý thật sự có ảnh hưởng tới sức khỏe thể lý con người.
Theo các nghiên cứu trước đây tiến hành trên những bệnh nhân phương Tây thì biểu hiện rối loạn nhịp tim thường là chứng rung tâm nhĩ, khiến cho trái tim đập một cách bất thường, (thường là nhanh hơn) và đột ngột. Tuy nhiên, nhiều năm qua chưa có một nghiên cứu đủ lớn để kiểm chứng mối liên kết giữa các sự kiện căng thẳng trong cuộc sống và chứng rung tâm nhĩ. Mãi cho tới mới đây, một nhóm nghiên cứu thuộc Đại học Aarhus đã dựa trên khảo sát 1 triệu bệnh nhân để tìm ra mối liên hệ giữa việc mất người yêu và tiến triển của bệnh rung tâm nhĩ.
Cụ thể, họ phát hiện rằng nguy cơ dẫn tới bệnh loạn nhịp tim của những người bị mất người yêu sẽ cao hơn 41% so với những người khác không trải qua hoàn cảnh tương tự. Đồng thời, họ còn nhận thấy rằng bệnh tình sẽ càng diễn tiến sâu hơn sau 1 năm kể từ thời điểm thảm kích xảy ra. Điều này có liên quan tới những chứng bệnh về tim như rung tâm nhĩ, dẫn tới tăng nguy cơ đột quỵ, suy tim và tử vong. Mặt khác, chứng loạn nhịp tim còn có liên hệ với chất lượng cuộc sống thấp. Theo đó nguy cơ mắc loạn nhịp tim trong suốt đời người được ước tính là khoảng 22 - 26% và tình trạng căng thẳng sẽ gia tăng nguy cơ đó.
Sau khi loại bỏ các yếu tố gây nhiễu, các nhà nghiên cứu xác định rằng nguy cơ bị rung tâm nhĩ sẽ cao nhất từ 8 - 14 ngày sau khi mất bạn tình và vẫn còn tiếp tục cao trong suốt 1 năm sau đó. Nguy cơ này đối với những người ở dưới 60 tuổi là cao hơn và tác động của nó cũng mạnh mẽ hơn ở những người đột ngột mất bạn tình đang khỏe mạnh. Mặt khác, nguy cơ này không phân biệt giới tính và cũng không phụ thuộc vào các điều kiện sức khỏe khác. Những người có bạn tình khỏe mạnh nhưng đột ngột mất sẽ có 57% nguy cơ mắc rung tâm nhĩ, trong khi không nguy cơ này không tăng đối với những người mất do bệnh hoặc cái chết đã báo trước.
Rõ ràng nghiên cứu đã chứng minh mối liên hệ mạnh mẽ giữa trạng thái tâm lý đối với nguy cơ rung tâm nhĩ. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu chưa thể xác định được cơ chế đằng sau mối liên kết này. Dù vậy, họ cho rằng những đợt stress cấp tính có thể phá vỡ nhịp tim bình thường, nhanh chóng giải phóng hóa chất có liên quan đến phản ứng viêm, kích ứng vốn thường xuất hiện với các phản ứng chấn thương vật lý hoặc nhiễm trùng.
Việc mất đi người thân, thí dụ như bạn đời, thường dẫn tới các triệu chứng tâm lý như trầm cảm, lo âu, tội lỗi, giận dữ và tuyệt vọng. Điều đó sẽ nghiêm trọng hơn nếu bạn tình qua đời và dẫn tới căng thẳng thần kinh ở cường độ cao. Tình trạng này kéo dài có thể ảnh hưởng tới các quá trình hoạt động cơ bản của hormone. Thí dụ như khi đó cơ thể sẽ giải phóng adrenalin, vốn rất hữu dụng trong các tình huống nguy hiểm cấp tính bởi làm tăng nhịp tim và lượng máu cung cấp cho cơ bắp giúp bạn chạy hoặc chiến đấu, nhưng chúng cũng có thể phá vỡ nhịp tim nếu được giải phóng quá lâu và kéo dài.
Triệu chứng căng thẳng thần kinh cấp tính cũng có thể tạo nên sự mất cân bằng trong hệ thần kinh trung ương, hệ thần kinh tự chủ, vốn điều khiển các chức năng cơ bản của cơ thể. Đồng thời nó cũng tăng cường nhịp tim và tần suất các tín hiệu thần kinh chạy qua tim tới cơ bắp, tạo điều kiện cho sự co của toàn bộ buồng tim.
Qua nghiên cứu, các nhà nghiên cứu cho rằng những người đã trải qua các căng thẳng thần kinh nghiêm trọng có thể là một nhóm người dễ bị tổn thương và cần các chăm sóc y tế thích hợp. Với nguy cơ dẫn tới các bệnh lý nguy hiểm, họ cho rằng nhóm người này chính là một thách thức lớn đối với hệ thống sức khỏe. Nghiên cứu lần này không chỉ làm rõ mối liên hệ giữa trạng thái tâm lý đối với lâm sàng mà còn dấy lên mối lo ngại về những trạng thái stress trong xã hội hiện đại. Tuy nhiên, đây là một nguy cơ có thể ngăn chặn, từ đó hướng con người tới sức khỏe thể lý lành mạnh hơn.
Theo các nghiên cứu trước đây tiến hành trên những bệnh nhân phương Tây thì biểu hiện rối loạn nhịp tim thường là chứng rung tâm nhĩ, khiến cho trái tim đập một cách bất thường, (thường là nhanh hơn) và đột ngột. Tuy nhiên, nhiều năm qua chưa có một nghiên cứu đủ lớn để kiểm chứng mối liên kết giữa các sự kiện căng thẳng trong cuộc sống và chứng rung tâm nhĩ. Mãi cho tới mới đây, một nhóm nghiên cứu thuộc Đại học Aarhus đã dựa trên khảo sát 1 triệu bệnh nhân để tìm ra mối liên hệ giữa việc mất người yêu và tiến triển của bệnh rung tâm nhĩ.
Cụ thể, họ phát hiện rằng nguy cơ dẫn tới bệnh loạn nhịp tim của những người bị mất người yêu sẽ cao hơn 41% so với những người khác không trải qua hoàn cảnh tương tự. Đồng thời, họ còn nhận thấy rằng bệnh tình sẽ càng diễn tiến sâu hơn sau 1 năm kể từ thời điểm thảm kích xảy ra. Điều này có liên quan tới những chứng bệnh về tim như rung tâm nhĩ, dẫn tới tăng nguy cơ đột quỵ, suy tim và tử vong. Mặt khác, chứng loạn nhịp tim còn có liên hệ với chất lượng cuộc sống thấp. Theo đó nguy cơ mắc loạn nhịp tim trong suốt đời người được ước tính là khoảng 22 - 26% và tình trạng căng thẳng sẽ gia tăng nguy cơ đó.
Chi tiết hơn về nghiên cứu, các nhà khoa học đã thu thập thông tin về 88.612 bệnh nhân ở Đan Mạch đã được chẩn đoán là mắc rung tâm nhĩ từ giữa các năm 1995 đến 2014 và so sánh họ với 886.120 người khỏe mạnh khác. Cả 2 nhóm đều có cùng độ tuổi, giới tính. Trong số những người bị rung tâm nhĩ, có 17.478 bị mất người yêu. Trong khi ở nhóm khỏe mạnh thì con số này là 168.940 người. Mặt khác, nhóm nghiên cứu cũng khảo sát một số yếu tố có ảnh hưởng tới nguy cơ rung tâm nhĩ như độ tuổi, giới tính, tình hình sức khỏe trước đó của bệnh nhân và sức khỏe của bạn tình trước khi mất.Sau khi loại bỏ các yếu tố gây nhiễu, các nhà nghiên cứu xác định rằng nguy cơ bị rung tâm nhĩ sẽ cao nhất từ 8 - 14 ngày sau khi mất bạn tình và vẫn còn tiếp tục cao trong suốt 1 năm sau đó. Nguy cơ này đối với những người ở dưới 60 tuổi là cao hơn và tác động của nó cũng mạnh mẽ hơn ở những người đột ngột mất bạn tình đang khỏe mạnh. Mặt khác, nguy cơ này không phân biệt giới tính và cũng không phụ thuộc vào các điều kiện sức khỏe khác. Những người có bạn tình khỏe mạnh nhưng đột ngột mất sẽ có 57% nguy cơ mắc rung tâm nhĩ, trong khi không nguy cơ này không tăng đối với những người mất do bệnh hoặc cái chết đã báo trước.
Rõ ràng nghiên cứu đã chứng minh mối liên hệ mạnh mẽ giữa trạng thái tâm lý đối với nguy cơ rung tâm nhĩ. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu chưa thể xác định được cơ chế đằng sau mối liên kết này. Dù vậy, họ cho rằng những đợt stress cấp tính có thể phá vỡ nhịp tim bình thường, nhanh chóng giải phóng hóa chất có liên quan đến phản ứng viêm, kích ứng vốn thường xuất hiện với các phản ứng chấn thương vật lý hoặc nhiễm trùng.
Việc mất đi người thân, thí dụ như bạn đời, thường dẫn tới các triệu chứng tâm lý như trầm cảm, lo âu, tội lỗi, giận dữ và tuyệt vọng. Điều đó sẽ nghiêm trọng hơn nếu bạn tình qua đời và dẫn tới căng thẳng thần kinh ở cường độ cao. Tình trạng này kéo dài có thể ảnh hưởng tới các quá trình hoạt động cơ bản của hormone. Thí dụ như khi đó cơ thể sẽ giải phóng adrenalin, vốn rất hữu dụng trong các tình huống nguy hiểm cấp tính bởi làm tăng nhịp tim và lượng máu cung cấp cho cơ bắp giúp bạn chạy hoặc chiến đấu, nhưng chúng cũng có thể phá vỡ nhịp tim nếu được giải phóng quá lâu và kéo dài.
Triệu chứng căng thẳng thần kinh cấp tính cũng có thể tạo nên sự mất cân bằng trong hệ thần kinh trung ương, hệ thần kinh tự chủ, vốn điều khiển các chức năng cơ bản của cơ thể. Đồng thời nó cũng tăng cường nhịp tim và tần suất các tín hiệu thần kinh chạy qua tim tới cơ bắp, tạo điều kiện cho sự co của toàn bộ buồng tim.
Qua nghiên cứu, các nhà nghiên cứu cho rằng những người đã trải qua các căng thẳng thần kinh nghiêm trọng có thể là một nhóm người dễ bị tổn thương và cần các chăm sóc y tế thích hợp. Với nguy cơ dẫn tới các bệnh lý nguy hiểm, họ cho rằng nhóm người này chính là một thách thức lớn đối với hệ thống sức khỏe. Nghiên cứu lần này không chỉ làm rõ mối liên hệ giữa trạng thái tâm lý đối với lâm sàng mà còn dấy lên mối lo ngại về những trạng thái stress trong xã hội hiện đại. Tuy nhiên, đây là một nguy cơ có thể ngăn chặn, từ đó hướng con người tới sức khỏe thể lý lành mạnh hơn.
Tham khảo Theconversation, JAMA