Sắm cái máy nhỏ gọn như X-E2s, thêm một ống kính hữu dụng đủ tốt thì mua ống nào? Mình xin kể hai câu chuyện liên quan đến việc tìm ống kính cho chiếc máy ảnh mirrorless nhỏ gọn. Cả hai đều đã chọn mua cái máy ảnh mirrorless nhỏ nhỏ và đẹp, chỉ còn chuyện sắm ống kính nào để chụp hình thôi. Một hôm mình gặp một bạn, khoe với bạn ấy rằng mình mới có cái ống kính cũ và đề nghị bạn ấy thử xài qua ngàm mấy cái đó như một giải pháp dễ tìm và tiết kiệm ngân sách. Nhận ngay câu trả lời:
- Em mà đã phải dùng qua ngàm thì ống đó phải là ống cực chất lượng hoặc là có đặc tính hiếm lạ, chớ mấy cái ống linh tinh thì qua ngàm chi cho cực anh ơi!
Rồi có dịp gặp một bạn khác. Sau khi trao đổi về cái máy nhỏ gọn mà bạn này vừa tậu, bạn bèn hỏi:
- Mình có chiếc mirrorless nho nhỏ rồi, giờ sắm ống kính nào hở anh?
- Bạn muốn chụp cái gì?
Rồi có dịp gặp một bạn khác. Sau khi trao đổi về cái máy nhỏ gọn mà bạn này vừa tậu, bạn bèn hỏi:
- Mình có chiếc mirrorless nho nhỏ rồi, giờ sắm ống kính nào hở anh?
- Bạn muốn chụp cái gì?
Ngoại trừ tiền không là vấn đề và sắm chỉ để sắm cho bằng anh bằng em. Còn không thì ta thấy một bạn xác định rất rõ vì sao bạn ấy sắm cái máy không gương lật nhỏ gọn nhẹ, ống kính phù hợp nhu cầu chụp cái gì và nặng nhẹ thế nào dễ thao tác để đạt mục đích ảnh theo ý bạn ấy. Còn một bạn thì chưa biết mình chụp cái gì (thiết bị), thì cũng sẽ không xác định được chụp như thế nào (kỹ thuật) và cần thiết bị phù hợp đủ là gì để đạt được ý muốn là cái gì đó (ống kính). Khi quyết định mua cái Fujifilm X-E2s, là chiếc máy thuộc series nhỏ gọn nhất trong X-series của Fujifilm, thì người dùng đã xác định rõ một vài lý do và nên biết nhu cầu mình chụp chủ đề ảnh gì, sẽ có quyết định chọn lựa ống kính phù hợp hơn.
X-E2s - 16mm f/1.4R
X-E2s - Lens 18mm f/2
X-pro1 - Lens XF 35mm f/1.4
X-E2s - Lens 18mm f/2
X-pro1 - Lens XF 35mm f/1.4
Đến thời điểm hiện tại, Fujifilm đã bổ sung vào hệ thống ống kính Fujinon của họ khoảng 20 ống, được phân chia làm các loại:
- Ống kính tiêu cự cố định (Prime/Fix)
- Ống kính Zoom chất lượng cao giá cũng cao
- Ống kính Zoom nhiều dải tiêu cự, giá bình dân
Đầu tiên, mình nghĩ là dùng X-E2s thì đừng nghĩ đến mấy cái ống zoom to dài kia, chả còn ý nghĩa nhỏ gọn nhẹ ban đầu. Thật ra chỉ với ống Kit rẻ tiền nhất là 16-50mm hai khẩu thôi thì đã thấy hơi to so với dáng nhỏ của X-E2s rồi. Bỏ qua dòng ống zoom cao cấp luôn. Vậy còn lớp ống một tiêu cự. Chúng ta sẽ chọn một ống trong đó. Các bạn mới chụp ảnh cứ nên dùng ống Kit rẻ tiền như XF16-50 f/3.5-5.6 thôi, rồi chiếc ống tiếp theo nên dùng là ống tiêu cự 35 - 50mm (FF), nếu trên X-E2s có thể là một ống trong các ống sau:
- XF 16mm f/1.4
- XF 18mm f/2
- XF 23mm f/1.4
- XFXF35mm f/1.4
Quảng cáo
Lens 35mm f/1.4 (tương đương 50mm trên FF)
Fujinon có 14mm f/2.8 và 16mm f/2.8 gắn trên X-E2s có tiêu cự tương đương (FF) là khoảng 21mm và 24mm. Mình có chụp thử thì thấy nếu không có nhu cầu chụp phong cảnh góc rộng hoặc chụp đời sống đường phố hay đời thường gì đó có hiệu ứng wide (gần to xa nhỏ) thì nếu bạn không có nhu cầu thì bỏ qua hai ống này. Mình có thử vài tấm bằng 16mm cũng có tấm thích, nhưng không dùng thường xuyên.
Ba ống kính liệt kê trên có giá rẻ nhất là ống XF 18mm f/2 chất lượng rất khá, giá 4.5 triệu là giải pháp một máy một ống nhỏ gọn tốt nhất. Giá 4.5 triệu đủ xài. Ống 23mm f/1.4 chất lượng cao và giá cao quá, 19 triệu, dành cho ai không quan ngại ngân sách. Trước khi nghĩ đến ống hẹp hơn là 35mm f/1.4 giá tầm hơn 12 triệu thì có ống 27mm f/2.8 giá 4 triệu, ống kính dạng bánh kẹp mỏng, chất lượng không ngon lắm. Mình đề xuất một trong ba ống trên, tức là tiêu cự tương đương (FF) là khoảng 24 - 50mm.
X-Pro1 - Lens 35mm f/1.4 (tương đương 50mm trên FF)
Tóm lại 3 lý do tại sao ống 35 -> 50mm là ống kính các bạn mới nên dùng.
Lý do 1: Luyện tập góc nhìn
Tiêu cự 35 -> 50mm được xem là có góc nhìn tự nhiên của mắt người, rất dễ canh khung và lấy nét khi gắn trên máy ảnh. Với ống 1 tiêu cự chuẩn đó, người mới bắt đầu (thậm chí người chụp lâu năm) sẽ phải dịch chuyển tìm vị trí chụp thích hợp, chọn góc chụp phù hợp... là cách luyện tập góc nhìn có tư duy tốt nhất. Với một vài chủ đề chụp như đời thường, đường phố, thì tiêu cự 50mm sẽ giúp người chụp tiếp cận chủ thể vừa đủ để cảm nhận được "cái hồn" sống động của đời thường.
Quảng cáo
Lens 35mm f/1.4 (tương đương 50mm trên FF)
Lý do 2: Khẩu độ lớn
Khẩu độ ống kính tác động đến độ sâu trường ảnh (khoảng ảnh rõ nét). Khi dùng ống Kit thời gian đầu, khẩu độ thường lớn nhất là f/3.5 - 5.6 và đôi khi có những bức ảnh cần mở khẩu trong bối cảnh thiếu sáng hay cần phông nền mờ nhẹ nhàng là điều quá khó với ống Kit. Một trong ba ống trên có khẩu lớn (f/1.4) sẽ cho phép người dùng chụp chân dung tốt hơn, hoặc chụp trong hoàn cảnh ánh sáng yếu cần mở khẩu lớn.
Lý do 3: Linh hoạt với ảnh cuộc sống đời thường
Chủ đề ảnh đường phố đời thường cần sự linh hoạt trong việc tiếp cận đủ gần nhưng không làm biến dạng chủ thể. Tiêu cự 35 -> 50mm chụp chân dung có tỷ lệ đối tượng gần thật nhất, không bị biến dạng. Nếu ống góc rộng phù hợp cho ảnh phong cảnh, tele 100mm trở lên hoàn hảo cho động vật chim thú hay thể thao thì tiêu cự 35-> 50mm phù hợp nhất cho chủ đề ảnh đường phố nhưng cũng có thể chụp phong cảnh và cả chân dung. Nhiều người chỉ dùng một ống kính tiêu cự 35mm hoặc 50mm trên máy của họ.
X-E2s - Lens 16mm f/1.4 (tương đương 24mm trên FF) ISO6400
Với khoản chi phí đầu tư không quá tốn kém (so với dòng ống zoom cao cấp), nó giúp người chụp luyện tập sự nhạy bén trong việc chọn góc chụp góc nhìn sáng tạo, nhỏ gọn nhẹ nhàng trên thân máy, chất lượng sắc nét... tiêu cự 50mm nên là ống kính thứ hai bạn nên sở hữu sau một thời gian sử dụng ống Kit theo máy.
X-E2s - Lens 16mm f/1.4 (tương đương 24mm trên FF) ISO6400
Một giải pháp khác tiết kiệm hơn: Tận dụng "di sản" ống kính cũ chất lượng giá rẻ qua ngàm chuyển.
- Tận dụng "di sản" ống kính cũ chất lượng các hãng khác và sử dụng qua ngàm chuyển đổi. Ngàm của ống kínhđược hiểu tương tự như cổng kết nối giữa ống kính và máy ảnh. Mỗi hãng máy ảnh có chuẩn ngàm riêng biệt, chẳng hạn: XF cho Fujifilm, E cho Sony, 1 cho Nikon-1, EF-M cho Canon EOS M, Q cho Pentax Q, cho hệ máy ảnh 4/3 Panasonic, Olympus ...
- Nên tự thân ống kính của hãng này không gắn được vào máy ảnh hãng khác. Những năm gần đây, nhiều người thích sử dụng các ống kính cũ xưa có ngàm không tương thích, chụp qua ngàm chuyển đổi cho các dòng máy ảnh không gương lật có thể hoán đổi ống kính, để tận dụng kho tàng ống kính cũ có chất lượng thấu kính cực tốt hoặc hệ thống lá khẩu đặc biệt để có những bức ảnh đẹp hoặc độc đáo thú vị. Nhưng, có hai điều cần biết ở điểm này là: Giá rẻ mà chất lượng & hầu hết lấy nét thủ công (MF)
- Ống kính cũ có ngàm chuyển đổi phổ biến nhất là loại dành cho ống kính ngàm M42, là loại ống có đuôi là ren xoáy đường kính 42mm. Dòng ống này có từ những năm đầu 1940 trên các máy Contax S, Pentax, Praktica hay Zenit cho đến những năm 1970. Khi nhiều người chơi ngàm chuyển đổi thì hệ thống ống M42 trở nên như một kho tàng vô giá và được khai thác triệt để. Ngàm chuyển đổi phổ biến thứ hai là loại dành cho ống kính AI ngàm F của Nikon. Nikon có hệ thống ống kính cũ có bề dày lịch sử với hệ thấu kính cực kỳ tốt, đa dạng tiêu cự và có những ống kính rất đặc biệt.
Tấm này chụp bằng ống AIS 15mm f/3.5 qua ngàm chuyển.
Dĩ nhiên là dùng qua ngàm sẽ có rất nhiều hạn chế. Chẳng hạn lấy nét thủ công đôi khi khó khăn với chủ đề ưu tiên "khoảnh khắc thần thánh", ngàm không ổn định lâu dài, nặng nề mất cân đối, thao tác khó khăn... có lẽ dành cho những bạn thích lọ mọ hiệu ứng của lá khẩu nhiều hơn. Cứ cố gắng tậu một ống Fix như gợi ý là khỏi băn khoăn, dành tâm trí trọn vẹn cho việc tìm kiếm đề tài, chụp và chụp thật nhiều.
Cuối cùng, mỗi tiêu cự đều có lợi thế riêng, hiệu ứng tiêu cự riêng biệt. Cân đối ngân sách, ống góc hơi rộng là 16mm f/1.4 là ống mình thích khi chụp đại cảnh nhưng ít dùng thường xuyên còn dùng đời thường khó chụp và dễ bị dị dạng, ống XF23mm f/1.4 trên X-E2s có tiêu cự tuong đương khoảng 35mm (FF) nhưng giá cao hơn, nếu tiền không là vấn đề thì chọn ống 23mm, bằng không chọn ống XF 35 f/1.4 giá mới là 12.5 triệu, hoặc tìm ống cũ anh em dùng rồi. Chụp cảnh vừa vừa, chụp đường phố và cận cảnh cũng đủ tốt.
________________________________
Các bài liên quan đến tìm hiểu ống kính:
- Lượng sáng đi qua ống kính?
- Ý nghĩa ký hiệu trên ống kính.
- Hiệu ứng "gần - xa" của ống góc rộng
- Ống kính - con mắt của máy ảnh
- Tiêu cự ống kính & kích thước sensor
- Hướng dẫn mua máy ảnh không gương lật
- 8 lưu ý trước khi mua ống kính mới
- Ngàm ống kính và ngàm chuyển đổi ống kính
Bằng lens XF 35mm f/1.4
