Một nhóm các học sinh lớp 11 đến từ trường Sydney Grammar School (Úc) đã có thể bào chế thành công thành phần quan trọng trong Daraprim - loại thuốc trị bệnh do ký sinh trùng gây ra, thường dành cho các bệnh nhân bị nhiễm HIV. Cụ thể, nhóm này đã sản xuất được 3,7 gam hợp Pyrimethamine ngay trong phòng thí nghiệm của trường, và chi phí cho toàn bộ quá trình chỉ khoảng 20 USD. Tại Mỹ, bạn sẽ phải trả 110.000 USD do lượng thuốc tương tự.
Đối với người khỏe mạnh, bệnh do ký sinh trùng Toxoplasma gondii gây ra có thể chỉ khiến họ đau đầu, nóng sốt, mệt mỏi hay đau nhức cơ thể,…tuy nhiên ở người nhiễm HIV/AIDS, đó thật sự là một mối đe dọa đến tính mạng do hệ miễn dịch lúc bấy giờ không còn thật sự hiệu quả trong việc chiến đầu với mầm bệnh. Đó là lý do khiến cho Daraprim trở nên cực kỳ quan trọng với người bệnh HIV.
Tuy vậy, câu chuyện xoay quanh loại thuốc này bắt đầu trở nên sôi nổi vào năm ngoái, khi hãng Dược phẩm Turing Pharmaceuticals (Mỹ) do ông Martin Shkreli làm Tổng giám đốc điều hành ngay khi giành được quyền sản xuất Daraprim đã cho tăng giá của nó từ 13,5 USD lên đến 750 USD - tương ứng 5000% chỉ trong 1 đêm. Sau phản ứng dữ dội, công ty giảm giá thuốc phân phối cho các bệnh viện xuống 50%.
Martin Shkreli tất nhiên nhận không ít chỉ trích từ dư luận do hành động thiếu nhân văn và giờ đây có lẽ là một "gáo nước lạnh" từ các học sinh ở Úc. Phát biểu với trang tin ABC của quốc gia, thiếu niên 17 tuổi Milan Leonard và các bạn cùng lớp của mình cho rằng họ thực hiện dự án nhằm lên án sự “vô lý” của giá thuốc. “Chuyện đó sẽ hợp lý nếu bạn đổ hàng tỷ đô la vào việc nghiên cứu để tạo ra một loại thuốc như thế, sau đó bạn xứng đáng để mang về một chút lợi nhuận. Nhưng làm theo kiểu đó (của Turing Pharmaceuticals) thì…thật sự không công bằng”, Milan chia sẻ.
Lượng thuốc được tạo thành (bên phải) và hóa chất được nhóm dùng để bào chế (trái)
“Thật sự ngất ngây, hạnh phúc và vô cùng phấn khích. Sau tất cả thăng trầm thì thuốc cũng có thể được tạo ra”, anh bạn hồi tưởng lại cảm xúc của mình sau thành công. “Ban đầu, chúng em chắc chắn không tin được”, Brandon Lee cho biết khi tạo ra thành quả sau 1 năm trời làm việc không ngừng nghỉ. "Chúng em đã dành quá nhiều thời gian và cũng đã có rất nhiều chướng ngại vật, dù không đánh mất hy vọng nhưng chúng em vẫn rất ngạc nhiên. Dù ban đầu không tin nhưng sau đó cảm giác hạnh phúc lại ập đến khi chúng em nhận ra rằng mình cuối cùng cũng đã đi đến mục tiêu.”
Được biết, các học sinh ở trường Sydney Grammar School đã hoàn thành dự án của mình nhờ thông tin lấy từ Open Source Malaria, một dự án mã nguồn mở được hỗ trợ bởi Đại học Sydney và chính phủ Úc, dành riêng cho việc tìm kiếm giải pháp chữa bệnh sốt rét. Tại Úc cũng như hầu hết các quốc gia khác, Daraprim được bán với giá chỉ khoảng 1,5 USD.
Dù cố gắng tạo ra thuốc với giá rẻ hơn hàng ngàn lần nhằm nêu lên giá thuốc phi lý ở Mỹ, tuy nhiên nỗ lực của những học sinh Úc có lẽ cũng chẳng giúp được nhiều cho những bệnh nhân nhiễm HIV tại Hoa Kỳ. Hiện nay, Imprimis Pharmaceuticals, một công ty dược có trụ sở tại Mỹ cũng tạo ra một hợp chất thay thế cho Daraprim và bán với giá 1 USD mỗi liều, tuy nhiên thuốc không được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận.
Đối với người khỏe mạnh, bệnh do ký sinh trùng Toxoplasma gondii gây ra có thể chỉ khiến họ đau đầu, nóng sốt, mệt mỏi hay đau nhức cơ thể,…tuy nhiên ở người nhiễm HIV/AIDS, đó thật sự là một mối đe dọa đến tính mạng do hệ miễn dịch lúc bấy giờ không còn thật sự hiệu quả trong việc chiến đầu với mầm bệnh. Đó là lý do khiến cho Daraprim trở nên cực kỳ quan trọng với người bệnh HIV.
Tuy vậy, câu chuyện xoay quanh loại thuốc này bắt đầu trở nên sôi nổi vào năm ngoái, khi hãng Dược phẩm Turing Pharmaceuticals (Mỹ) do ông Martin Shkreli làm Tổng giám đốc điều hành ngay khi giành được quyền sản xuất Daraprim đã cho tăng giá của nó từ 13,5 USD lên đến 750 USD - tương ứng 5000% chỉ trong 1 đêm. Sau phản ứng dữ dội, công ty giảm giá thuốc phân phối cho các bệnh viện xuống 50%.
Martin Shkreli tất nhiên nhận không ít chỉ trích từ dư luận do hành động thiếu nhân văn và giờ đây có lẽ là một "gáo nước lạnh" từ các học sinh ở Úc. Phát biểu với trang tin ABC của quốc gia, thiếu niên 17 tuổi Milan Leonard và các bạn cùng lớp của mình cho rằng họ thực hiện dự án nhằm lên án sự “vô lý” của giá thuốc. “Chuyện đó sẽ hợp lý nếu bạn đổ hàng tỷ đô la vào việc nghiên cứu để tạo ra một loại thuốc như thế, sau đó bạn xứng đáng để mang về một chút lợi nhuận. Nhưng làm theo kiểu đó (của Turing Pharmaceuticals) thì…thật sự không công bằng”, Milan chia sẻ.
Lượng thuốc được tạo thành (bên phải) và hóa chất được nhóm dùng để bào chế (trái)
“Thật sự ngất ngây, hạnh phúc và vô cùng phấn khích. Sau tất cả thăng trầm thì thuốc cũng có thể được tạo ra”, anh bạn hồi tưởng lại cảm xúc của mình sau thành công. “Ban đầu, chúng em chắc chắn không tin được”, Brandon Lee cho biết khi tạo ra thành quả sau 1 năm trời làm việc không ngừng nghỉ. "Chúng em đã dành quá nhiều thời gian và cũng đã có rất nhiều chướng ngại vật, dù không đánh mất hy vọng nhưng chúng em vẫn rất ngạc nhiên. Dù ban đầu không tin nhưng sau đó cảm giác hạnh phúc lại ập đến khi chúng em nhận ra rằng mình cuối cùng cũng đã đi đến mục tiêu.”
Được biết, các học sinh ở trường Sydney Grammar School đã hoàn thành dự án của mình nhờ thông tin lấy từ Open Source Malaria, một dự án mã nguồn mở được hỗ trợ bởi Đại học Sydney và chính phủ Úc, dành riêng cho việc tìm kiếm giải pháp chữa bệnh sốt rét. Tại Úc cũng như hầu hết các quốc gia khác, Daraprim được bán với giá chỉ khoảng 1,5 USD.
Dù cố gắng tạo ra thuốc với giá rẻ hơn hàng ngàn lần nhằm nêu lên giá thuốc phi lý ở Mỹ, tuy nhiên nỗ lực của những học sinh Úc có lẽ cũng chẳng giúp được nhiều cho những bệnh nhân nhiễm HIV tại Hoa Kỳ. Hiện nay, Imprimis Pharmaceuticals, một công ty dược có trụ sở tại Mỹ cũng tạo ra một hợp chất thay thế cho Daraprim và bán với giá 1 USD mỗi liều, tuy nhiên thuốc không được Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận.
Tham khảo: ABC