ARM đã quá phổ biến trong thế giới di động, nhưng ở thị trường PC thì lại vắng bóng và chỉ xuất hiện trên một vài chiếc Chromebook. Nhưng không phải vì thế mà ARM mất cơ hội trước x86 hay cụ thể hơn là CPU Intel vì Microsoft, Qualcomm, Apple và cả Google đều đang thử nghiệm hoặc muốn dùng vi kiến trúc này cho các dòng laptop của mình. Máy vẫn chạy nhanh trong khi thời lượng pin lâu hơn, thiết kế mỏng hơn, nhẹ hơn, thậm chí không cần dùng quạt tản nhiệt thì ai mà lại chẳng thích.
Bằng chứng?
Microsoft, Qualcomm chơi lớn với Windows 10 ARM
Qualcomm chính thức xác nhận họ đang làm việc với Microsoft để tối ưu Windows 10 cho các chip ARM, cụ thể là Snapdragon 835. Lần này không phải là Windows RT với số lượng app hạn chế, yếu và thiếu tính năng, thay vào đó Microsoft muốn PC ARM phải chạy được các app desktop đầy đủ, cũng là thứ đang giữ người dùng lại với Windows. Các phần mềm đồ sộ như Photoshop, Microsoft Office, CAD, phần mềm chuyên dụng trong kinh doanh... chính là những thứ chúng ta đang bàn tới ở đây, chứ không phải là những app chỉnh sửa ảnh hay app mạng xã hội đơn giản. Trước đây Microsoft từng cố gắng thử một lần với Windows RT (và Surface RT) nhưng đã thất bại nặng nề dẫn tới việc dẹp hẳn phiên bản hệ điều hành này.
Những chiếc PC Snap 835 sẽ sớm ra mắt ngay trong năm nay và Qualcomm hứa hẹn chúng sẽ có hiệu nănh cao, cao tới mức hãng dùng chữ "đáng kinh ngạc" để nói về sản phẩm của mình. Thực chất thì Snapdragon 835 cũng đã rất mạnh rồi, nó lại còn tiết kiệm điện nữa nên mình rất tin vào những gì mà Microsoft sắp cho chúng ta xem.
Bằng chứng?
Microsoft, Qualcomm chơi lớn với Windows 10 ARM
Qualcomm chính thức xác nhận họ đang làm việc với Microsoft để tối ưu Windows 10 cho các chip ARM, cụ thể là Snapdragon 835. Lần này không phải là Windows RT với số lượng app hạn chế, yếu và thiếu tính năng, thay vào đó Microsoft muốn PC ARM phải chạy được các app desktop đầy đủ, cũng là thứ đang giữ người dùng lại với Windows. Các phần mềm đồ sộ như Photoshop, Microsoft Office, CAD, phần mềm chuyên dụng trong kinh doanh... chính là những thứ chúng ta đang bàn tới ở đây, chứ không phải là những app chỉnh sửa ảnh hay app mạng xã hội đơn giản. Trước đây Microsoft từng cố gắng thử một lần với Windows RT (và Surface RT) nhưng đã thất bại nặng nề dẫn tới việc dẹp hẳn phiên bản hệ điều hành này.
Những chiếc PC Snap 835 sẽ sớm ra mắt ngay trong năm nay và Qualcomm hứa hẹn chúng sẽ có hiệu nănh cao, cao tới mức hãng dùng chữ "đáng kinh ngạc" để nói về sản phẩm của mình. Thực chất thì Snapdragon 835 cũng đã rất mạnh rồi, nó lại còn tiết kiệm điện nữa nên mình rất tin vào những gì mà Microsoft sắp cho chúng ta xem.
Apple cũng đang thử nghiệm chip ARM
Từ năm 2011 đã bắt đầu âm ỉ tin đồn Apple muốn dùng chip ARM cho những laptop của mình, bắt đầu bằng MacBook Air. Tuy đến giờ hãng vẫn chưa ra sản phẩn laptop nào như vậy nhưng Apple đã tiến được những bước tiến rất xa trong việc thiết kế và làm vi xử lý ARM, dễ thấy nhất là dòng A-Series với khả năng xử lý rất mạnh mẽ và mức độ tiêu thụ điện thấp. Con chip A9x đang xài cho iPad Pro là bằng chứng rõ ràng vì nó có khả năng xử lý tới cả phim 4K, còn GPU bên trong thì chơi được cả một màn hình độ phân giải cao mà vẫn tiết kiệm pin.
Có thể bạn chưa biết, nhưng việc Apple đổi kiến trúc vi xử lý không phải là điều chưa từng xảy ra. Trong lịch sử của Mac, Apple đã 2 lần đổi kiến trúc CPU và lần nào Apple cũng chuẩn bị sẵn sàng trong một thời gian dài trong bí mật để đảm bảo hạn chế tới mức thấp nhất vấn đề tương thích của app. Thậm chí khi chuyển từ PowerPC sang Intel x86/64, Steve Jobs còn nói là trong vài năm qua kĩ sư của Apple đã làm việc song song trên cả hai kiến trúc, mọi thứ đều làm nước đôi, chỉ cần tới ngày là chuyển thôi.
Chưa hết, Apple còn có Bitcode. Bitcode là giải pháp cho phép app chạy độc lập với kiến trúc vi xử lý bên dưới. Nói cách khác, khi lập trình viên viết ra một app iOS hay macOS thì nó không cần biết CPU bên dưới là ARM, PowerPC, x86 hay gì hết. Nó cứ chạy như bình thường, việc chuyển đổi sang các tập lệnh cho CPU đã được lo bởi một lớp khác trong hệ điều hành. Bạn nào hứng thú có thể xem kĩ hơn về Bitcode trong bài viết: Bitcode, vũ khí giúp Apple thoải mái triển khai kiến trúc CPU mới mà không lo vấn đề tương thích app. Nói cách khác, với Bitcode, Apple có thể nhanh chóng đổi kiến trúc CPU mà chẳng gặp vấn đề gì vì lập trình viên đã bắt đầu sử dụng nó từ lâu.
Google Chromebook
Nếu như Microsoft còn đang làm việc và Apple còn là tin đồn thì Google đã xài hẳn chip ARM cho laptop của họ. Rất nhiều máy Chromebook hiện nay đang dùng vi xử lý ARM, cũng có một số máy chạy chip Intel nữa. Chrome OS có thể hoạt động trên bất kì vi kiến trúc nào. Mới đây có một laptop Chromebook dùng ARM mà vẫn rất mạnh, thậm chí làm cho mấy anh bạn bên The Verge ngạc nhiên luôn. Với tên gọi Chromebook Plus, nó dùng một dòng chip ARM tên mã OP1. Đây là loạt CPU ARM được tối ưu cho Chrome OS, do Google kiểm tra và cấp chứng nhận nên bạn có thể yên tâm về hiệu năng của nó.
Tóm lại, Google cũng hỗ trợ hết mình cho máy tính chạy ARM, Apple thì quá mạnh về ARM rồi, còn Microsoft thì đã công bố thẳng thừng như vậy. Đứng đằng sang còn có Qualcomm, một trong những hãng làm chip ARM lớn nhất hiện nay. Chưa hết, mỗi thành viên trong bộ 4 này lại có quyền lực mạnh, có nhiều tiền bạc, có đội ngũ kĩ sư tài năng, vậy nên chúng ta hoàn toàn có thể tin vào một tương lai mà chip ARM thống trị thị trường PC thay vì CPU Intel như hiện nay.
Quảng cáo
Vì sao chúng ta nên dùng chip ARM?
Chip ARM có lợi điểm lớn nhất là khả năng tiết kiệm điện cực kì tốt. Hồi trước chip ARM yếu nên lợi điểm này không đủ mạnh để cạnh tranh với chip Intel trên PC. Nhưng trong thời gian gần đây thì chip ARM đang mạnh lên rất nhiều như mình đã phân tích ở trên. Snapdragon 835, Apple A9X hay gần đây có Helio X30 đều là những CPU sẵn sàng đứng ra nghênh chiến với bất kì ứng dụng nặng nào. Sức mạnh của chúng có thể đảm đương những app thông thường để duyệt web, chỉnh ảnh và video cơ bản, vẽ vời, làm việc văn phòng hay cao cấp hơn chút xíu là chơi game. Đã qua rồi cái thời chip ARM mở không nổi file Word hay Excel cơ bản, giờ đây những thiết bị iOS và Android đã có thể gánh được cả bộ Office rồi đấy.
Quay trở lại với lợi điểm tiết kiệm điện, nó đồng nghĩa với chuyện chúng ta sẽ có những chiếc máy tính pin lâu hơn. Trên thị trường đã có những chiếc laptop Intel với pin 13-15 tiếng, và nếu đổi sang dùng ARM thì thời lượng lại càng tăng lên. Có thể dự đoán mức 20 tiếng là hoàn toàn nằm trong tầm với của các thiết bị dạng này.
Chip ARM cũng cho phép loại bỏ một phần hoặc toàn bộ các linh kiện tản nhiệt như quạt hay khe tản nhiệt vốn đang là thứ làm hao điện, lại còn khiến laptop dày hơn. Những chiếc laptop không cần quạt sẽ xuất hiện phổ biến hơn và mỏng hơn chứ không còn hạn chế cho dòng chip Intel Core M như một số máy đang bán trên thị trường (MacBook 12" Retina là ví dụ). Cái mỏng hơn này tính ra rất quan trọng vì nó sẽ là yếu tố giúp nhà sản xuất dễ bán được hàng hơn, người dùng cầm nắm hay mang đi cũng thích hơn (mình luôn mơ uống có laptop mỏng như điện thoại, hi vọng ARM sẽ giúp điều đó thành hiện thực).
Với máy tính để bàn, việc tiết kiệm điện này không có nhiều ý nghĩa bằng. Nhưng nếu ở trên server thì có, hiện đã có nhiều server dùng chip ARM đang được triển khai ở các data center trên khắp thế giới. Nhưng ở bài viết này phạm vi chúng ta bàn chỉ là PC thôi nên tạm gác server qua một bên nhé.
Quảng cáo
Thiết bị ARM thường cũng rẻ tiền hơn so với máy Intel, tức là chúng ta có thể hi vọng tới những chiếc máy xịn, mạnh mà vẫn rẻ, lại còn mỏng nhẹ nữa. ARM sẽ là tác nhân thay đổi cuộc chơi PC.
CPU Intel sẽ chưa sớm bị loại khỏi cuộc chơi
Còn lâu lắm chúng ta mới có thể bỏ chip Intel ra khỏi thị trường PC. Ví dụ, một con chip Core i7 hiện nay vẫn đang mạnh hơn chip ARM rất nhiều. Thậm chí chip Core i5 cũng còn làm được nhiều trò mà ARM không xử lý nổi, đặc biệt là các tác vụ cần xử lý tính toán phức tạp dùng trong các ngành nghề chuyên dụng. Chip Intel cũng đang ngày càng được cải tiến mạnh mẽ về mức độ tiết kiệm điện và khả năng đồ họa nên cuộc cạnh tranh sẽ càng gay gắt hơn.
Ngoài ra, ARM hay Qualcomm không phải là thương hiệu được biết đến rộng rãi như là cách mà Intel đã quảng bá mình trong suốt mấy chục năm hoạt động. Nếu gặp một người không rành công nghệ và hỏi họ biết Intel không thì nhiều khả năng là có, trong khi Qualcomm là một cái tên lạ hoắc nào đó mà họ chưa từng nghe bao giờ. Logo Intel có thể bắt gặp khắp nơi, có thể thấy ngay trên chính chiếc laptpp họ đang sử dụng, trên các bảng quảng cáo của những công ty làm máy tính, vậy nên không ngạc nhiên khi mức độ nhận diện của người dùng với ARM hay Qualcomm chưa cao. Đây cũng là một rào cản để PC chạy ARM trở nên phổ biến.
Anh em có thích một cái máy tính chạy chip ARM không?