Trước khi Hyperloop được Elon Musk khởi xướng thì cả người Nga và Mỹ đã nghĩ đến chuyện tăng tốc độ cho tàu lửa bằng cách … lắp động cơ phản lực! Những đầu tàu như vậy đã được cả 2 cường quốc thử nghiệm gần như cùng thời, cuối thập niên 60 và một vài trong số chúng vẫn được giữ lại như một minh chứng về tham vọng tốc độ và sự sáng tạo không giới hạn của con người.
Những thử nghiệm đầu tiên nhằm tạo ra một đầu tàu tốc độ cao bắt đầu được Liên Xô thực hiện vào thập niên 30 của thế kỷ trước nhằm kết nối Omsk - thành phố nằm phía tây nam Siberia, cách Moscow hơn 2200 cây số và Tomsk - gần sông Tom, một trong những đô thị cổ nhất tại Siberia . Năm 1934, những thiết kế đầu tiên của đầu tàu cao tốc đã được thực hiện tại một xưởng ở Kolomna.
Tàu phản lực (jet train) là một con tàu chạy bằng động cơ phản lực - cũng giống như động cơ phản lực dùng trên máy bay. Thế nhưng cơ chế hoạt động rất khác với đầu tàu chạy bằng động cơ turbin khí, tức là cả đoàn tàu sẽ được đẩy đi bởi dòng phản lực từ động cơ thay vì hệ thống truyền động trên bánh xe. Chỉ một số ít những đầu tàu như vậy được chế tạo, chủ yếu dành cho mục đích thử nghiệm trên đường ray cao tốc. Động cơ phản lực được tích hợp vào đầu tàu và đầu tàu này đóng cả 2 vai trò - vừa là đầu tàu, vừa là toa xe chở khách thay vì một đầu tàu kéo hàng tá toa xe rồng rắn. Các động cơ phản lực vận hành hiệu quả nhất ở các ngưỡng tốc độ cao, do đó nó phù hợp để khai thác trên các phương tiện chở khách hơn thay vì hàng hóa.Những thử nghiệm đầu tiên nhằm tạo ra một đầu tàu tốc độ cao bắt đầu được Liên Xô thực hiện vào thập niên 30 của thế kỷ trước nhằm kết nối Omsk - thành phố nằm phía tây nam Siberia, cách Moscow hơn 2200 cây số và Tomsk - gần sông Tom, một trong những đô thị cổ nhất tại Siberia . Năm 1934, những thiết kế đầu tiên của đầu tàu cao tốc đã được thực hiện tại một xưởng ở Kolomna.
Thế nhưng Mỹ mới là quốc gia đầu tiên đưa tàu phản lực lên đường ray với một dự án được công ty đường sắt New York Central Railroad khởi xướng vào năm 1966. Chiếc đầu kéo mang tên M-497 biệt danh "Bọ đen" (Black Beetle) được chế lại dựa trên khung sườn của đầu kéo diesel Budd Rail (RDC-3), mang hình dáng khí động học và được trang bị 2 động cơ GE J47-19 lấy từ máy bay ném bomb Convair B-36 Peacemaker.
Nó đã được thử nghiệm trên tuyến đường ray nối giữa thành phố Butler, bang Indiana và Stryker, bang Ohio - một tuyến đường ray thẳng tắp, còn tốt. Vào ngày 23 tháng 7 năm 1966, Black Beetle đã lập kỷ lục về tốc độ chạy tàu với 296,60 km/h và đây cũng là kỷ lục tốc độ tàu lửa nhanh nhất tại Mỹ tính đến hiện tại.
Phần lớn dữ liệu đều bị bác bỏ và cuối cùng New York Central Railroad đã sáp nhập với công ty đối thủ là Pennsylvania Railroad. Đầu máy M-497 sau này bị loại bỏ động cơ phản lực, tiếp tục được Penn Central sử dụng trong vài năm sau đó. Các động cơ phản lực được sử dụng lại cho một hệ thống máy thổi tuyết thử nghiệm có tên X29493.
Lý do khiến Liên Xô tạo ra một con tàu phản lực và hơn thế nữa là nhằm định hình một loại hình dịch vụ vận tải cao tốc cũng như khai thác tiềm năng của động cơ phản lực AI-25, không chỉ trên không mà còn là trên mặt đất. Sở dĩ động cơ AI-25 được chọn bởi nó rất phổ biến, được sử dụng khá rộng rãi và giá thành sản xuất thâp hơn nhiều so với động cơ phản lực dùng cho máy bay chiến đấu MiG-15 theo kế hoạch ban đầu.
Kể từ năm 1971 đến 1975, SLV liên tục được thử nghiệm. Lần thử nghiệm đầu tiên trên tuyến đường ray nối giữa thành phố Golutvin và Ozery, SVL đạt vận tốc 187 km/h nhưng tốc độ cứ thế tăng dần qua những lần thử nghiệm tiếp theo và đến năm 1972, nó đã đạt vận tốc đến 250 km/h trên đường ray khổ 1,52 m. Liên Xô muốn đưa tàu phản lực đạt đến tốc độ 360 km/h và trên đường ray tiêu chuẩn thời đó mức vận tốc này không thể đạt được vì nhiều lý do kỹ thuật và an toàn. Quảng cáo
Dự án này đã nhanh chóng bị hủy bỏ sau đó, một phần là do mức tiêu thụ nhiên liệu quá cao của động cơ phản lực trên con tàu so với động cơ của máy bay. Thêm vào đó, vào năm 1975 sau khi chiếc tàu điện cao tốc ER200 được Kalininsky ra mắt thì SVL cũng chìm vào quên lãng. Phần còn lại của con tàu này đã được tìm thấy gần đây, nó nằm chỏng chơ trên đường ray tại Tver, đổ nát và ghỉ sét, nhiều bộ phận của tàu còn bị lấy cắp. Cũng tại thành phố Tver, người ta đã xây dựng một đài tưởng niệm với một phần được cắt ra từ đầu tàu SVL.
Phóng sự do Reuter thực hiện về Black Bettle và SVL:
Tham khảo: English Russia; The Vintage News