Xperia XA1 là chiếc máy cho thấy sự bảo thủ của Sony khi vẫn áp dụng thiết kế không theo số đông. Xét tổng thể trong tầm giá, XA1 vẫn có thiết kế đẹp, hoàn thiện rất tốt, camera chất lượng cao cùng nền tảng cấu hình và phần mềm ấn tượng. Tất nhiên nó vẫn còn những thiếu sót đáng tiếc như việc không tích hợp tính năng chống nước như M4 Aqua, M5 trước đây, cảm biến vân tay trong tầm giá mà các đối thủ đều có.
Thiết kế, ngoại hình
Nếu nhận xét theo một người dùng đã sử dụng phiên bản trước đây là Xperia XA thì Xperia XA1 mang thiết kế vuông thành sắc cạnh hơn. Những đường nét góc cạnh thừa hưởng từ XZ, đường viền dọc bằng kim loại kết hợp với các chi tiết nhựa của vỏ máy được hoàn thiện rất tốt. Chiếc XA trước đây vẫn được xem là vuông vứt hơn các đối thủ, thì qua tới XA1 nó càng thể hiện mạnh hơn. Sony đã vát vuông góc các cạnh, kể cả phần mép của cạnh chiều dọc, chỉ bo tròn nhẹ cạnh chiều ngang. Rõ ràng là thiết kế của Xperia XA1 hướng nhiều đến nam giới nhiều hơn là nữ.
Thiết kế, ngoại hình
Nếu nhận xét theo một người dùng đã sử dụng phiên bản trước đây là Xperia XA thì Xperia XA1 mang thiết kế vuông thành sắc cạnh hơn. Những đường nét góc cạnh thừa hưởng từ XZ, đường viền dọc bằng kim loại kết hợp với các chi tiết nhựa của vỏ máy được hoàn thiện rất tốt. Chiếc XA trước đây vẫn được xem là vuông vứt hơn các đối thủ, thì qua tới XA1 nó càng thể hiện mạnh hơn. Sony đã vát vuông góc các cạnh, kể cả phần mép của cạnh chiều dọc, chỉ bo tròn nhẹ cạnh chiều ngang. Rõ ràng là thiết kế của Xperia XA1 hướng nhiều đến nam giới nhiều hơn là nữ.
Đối với những người khó tính thì mặt trước của máy luôn là điểm đáng chê trách của máy. Dù có phần viền màn hình theo chiều dài khá mỏng nhưng phần dư ra trên dưới là khá nhiều và không đem lại nhiều lợi ích thường dùng. Nếu cạnh trên còn có logo Sony và camera trước thì phần dưới khá trống trải do Sony không đem trở lại các phím lệnh của Android ra ngoài như trước đây. Trong khi đó loa thoại và micro dưới thiết kế khá đẹp và cân đối, không bị dư thừa như chiếc Xperia Z5 bởi đó là phần loa ngoài stereo. Còn nói vui thì những fan sẽ biện minh cho hai viền dày này đó là lúc sử dụng màn hình theo chiều ngang, đặc biệt là chơi game thì sẽ không bị ảnh hưởng khi cầm máy.
Có hai điểm cộng dành cho thiết kế của Xperia XA1 là cổng kết nối USB-C trở thành tiêu chuẩn của máy Xperia từ cuối năm 2016. Tiếp đến là phím tăng giảm âm lượng được đưa lên phía trên nút nguồn. Nếu từng sử dụng một vài các thiết bị cân bằng hỗ trợ chụp ảnh như gimbal, kẹp điện thoại thì lúc nào bạn cũng sẽ gặp khó chịu khi diện tích để kẹp điện thoại rất ít. Bây giờ thì khoảng cách giữa phím nguồn và phím chụp ảnh đã mở rộng ra.
Sony vẫn thiết kế hai khe SIM và thẻ nhớ chứa trong một nắp bảo vệ như XA, tuy nhiên phần khay SIM đã được đính vào phần nắp. Cách làm này thẩm mỹ hơn so với nắp đậy trước đây.
Màn hình
Sony vẫn tiếp tục sử dụng màn hình 5” tấm nền IPS độ phân giải 720p cho chiếc Xperia XA1 giống như XA. Màn hình này có thiết kế cong rất nhẹ đến các mép. Bạn sẽ thấy hiệu ứng ánh sáng phản chiếu cũng khá đẹp mắt khi ngắm nhìn máy, còn thực tế thao tác vuốt sang hai bên thì sẽ đụng phần viền máy.
Chất lượng hiển thị của màn hình cơ bản là ổn, độ sáng thể hiện tốt, màu sắc khá nịnh mắt. Độ tưởng phản thể hiện ở mức khá nên bạn sẽ thấy những vùng hơi hở sáng khi xem hình màu đen.
Quảng cáo
Thực tế, độ chi tiết của màn hình thể hiện khá tốt. Hiện tượng rỗ hạt chỉ xảy ra với những chi tiết nhỏ khi bạn nhìn ở khoảng cách mắt từ 20-30 cm, mà thực tế chúng ta ít khi nào nhìn điện thoại như vậy vì sẽ dễ bị giảm thị lực.
Android 7
Xperia XA1 được ưu ái khi trang bị hệ điều hành Android 7 ngay khi được bán ra. Với hiệu năng từ chip Mediatek Helio P20 cùng RAM 3GB đã giúp máy có được những trải nghiệm sử dụng hàng ngày ổn định. Khả năng phản ứng của máy khi người dùng mở ứng dụng là rất nhanh, hiện tượng bị khựng khi ứng dụng load lại rất hiếm xảy ra, tất nhiên trong điều kiện mạng internet phải ổn định hoặc 1không quá nhiều ứng dụng chạy ngầm được lưu khi bộ nhớ sắp đầy.
Có hai điểm trên Android 7 mà Sony làm rất tốt đó là khả năng chỉnh tỉ lệ nội dung hiển thị (display size) có thêm tỉ lệ nhỏ (424 x 753 pixel) và lớn hơn (320 x 569 pixel) và khả năng hiển thị 2 cửa sổ. Khi tuỳ chỉnh display size thì máy không cần khởi động lại, các ứng dụng cũng ngay lập tức được đáp ứng. Tất nhiên lợi thế lớn chính là việc các ứng dụng sẽ có tỉ lệ hiển thị tốt hơn, ít bị lỗi khi hoạt động. Trừ một số widget trên giao diện màn hình có hơi ‘thò ra - thụt vào’ thì bạn cần chỉnh lại cho nó cân đối giao diện.
Tiếp đến là khả năng chạy hai cửa sổ đa nhiệm. Bạn chỉ cần nhấn giữ nút đa nhiệm (hình vuông) là có thể tách đôi cửa sổ ứng dụng đang dùng và chọn thêm một ứng dụng khác để hiển thị song song. Trên Android 4.x - 5.x trước đây, Sony sử dụng mini app để tạo ra cửa sổ phụ ứng dụng, tuy vậy thì các ứng dụng không được nhiều và bị hạn chế khá nhiều tính năng. Trong khi Android 6.x lại thường bị lỗi screen overlay nên hạn chế việc sử dụng tính năng đa cửa sổ. Có thể thấy Android 7 đã làm rất tốt việc chia đôi cửa sổ hiển thị cho ứng dụng.
Quảng cáo
Camera
Xperia XA1 thừa hưởng cụm camera sau IMX300 mà hãng từng dùng trên Xperia Z5. Thực tế cảm biến này cho chất lượng ảnh tốt nhưng chất lượng lại phụ thuộc khá nhiều vào thuật toán xử lý cũng như ứng dụng. Ảnh trong điều kiện đủ sáng không có gì để bàn, ảnh trong điều kiện thiếu sáng cũng được đáp ứng tốt.
Về giao diện camera, chế độ iAuto+ cho phép chỉnh độ sáng và cân bằng trắng ngay bên trái phím chụp. Sony không làm giống như iPhone hay một vài hãng khác đó là đưa thanh chỉnh sáng vào vị trí lấy nét và đo sáng điểm. Cũng may là tính năng chạm để chỉnh lại đo sáng hoạt động hiệu quả hơn trước đây vì bạn có thể thấy rõ sự thay đổi khi điều chỉnh. Rõ ràng việc trang bị cảm biến IMX300 của dòng cao cấp đã là một sự vượt trội so với Xperia XA trước đây và đem lại lợi thế cạnh tranh khá lớn so với các đối thủ cùng phân khúc.
Về chất lượng hình chụp, cuối cùng, Sony cũng đã chịu làm phần mềm đàng hoàng để phát huy tối đa công dụng của bộ cảm biến. Dù chỉ sử dụng "hàng tồn" từ Z5 nhưng chất lượng ảnh lại vượt trội đáng kể. Chi tiết lên rất tốt khi đủ sáng, màu sắc gần như không cần phải chỉnh là có thể up luôn lên facebook. Còn khi chụp trong điều kiện thiếu sáng, hình ảnh cũng được xử lý tốt. Nhiễu ít hơn đáng kể, ảnh nhìn rất đã.
Trong chế độ quay video, Sony Xperia XA1 chỉ hỗ trợ Full HD 30 fps mà không phải là 60 fps như dòng cao cấp. Bù lại máy vẫn cho khả năng chống rung điện tử khá tốt, cảm giác giống như dùng chống rung quang học nhờ thuật toán crop khung hình để bù trừ chuyển động.
Không giống như dòng máy cao cấp, hiệu năng camera của Xperia XA1 vẫn chỉ ở mức khá khi khả năng chụp liên tiếp còn hạn chế. Hiện tượng ảnh lưu ra chậm vẫn thấy được khá rõ với độ trễ khoảng 1 giây / tấm. Không có gì ngạc nhiên khi bạn chọn chế độ ảnh 23 MP, trong khi các đối thủ cùng phân khúc phổ biến ở độ phân giải 8 - 16 MP.
Ảnh chụp từ camera của Xperia XA1
Pin
Pin của Xperia XA1 có dung lượng tương tự như Xperia XA nhưng nhờ có Android 7 và việc Sony đã tối ưu nó tốt hơn nên thời gian sử dụng đã được cải thiện. Vào buổi sáng khi rút sạc lúc 7 giờ thì bạn có thể thoải mái sử dụng đến 9 giờ tối, dùng 4G tần suất trung bình. Nói chung việc sạc điện thoại ban đêm đã thành thói quen của nhiều người dùng smartphone hiện nay, và việc không phải sạc máy trong ngày làm việc đã là một lợi thế tốt cho một chiếc điện thoại hiện nay.
Sony không trang bị bộ sạc nhanh trong hộp máy dù Xperia XA1 có công nghệ sạc nhanh PumpExpress 2.0. Sạc đi kèm theo máy cho thời gian sạc đầy khoảng 3 tiếng. Trong khi đó thử nghiệm sạc nhanh của Meizu thì máy cho khả năng sạc nhanh trong 50% dung lượng pin đầu theo trong khoảng 1 tiếng, trung bình 1 phút được 1%, thời gian sạc đầy cũng chỉ nhỉnh hơn sạc tiêu chuẩn một chút là 2 giờ 30 phút. Có vẻ Sony đã giảm công suất sạc vào trong máy để đảm bảo độ bền cần thiết cho pin. Khi kiểm tra khả năng sạc nhanh qua cục đo nguồn thì máy nhận 12V nhưng chỉ số ampere đều dưới 1A. Như vậy việc mua thêm sạc nhanh cho Xperia XA1 cũng không cần thiết lắm. Ngoài ra nếu bạn có dùng sạc công suất cao (MacBook, Dell, HP) trên 29W thì máy cũng sạc với tốc độ khá chậm, đảm bảo tuổi thọ của pin sẽ cao.
Tất nhiên không kể không nhắc đến việc Sony đã trang bị cổng USB type-C cho dòng máy ở phân khúc tầm trung. Chắc chắn Sony sẽ sử dụng giao tiếp này cho các máy Xperia trong tương lai vì sản phẩm phổ thông là Xperia L1 cũng đã được trang bị kết nối này. Tất nhiên băng thông tốc độ cao USB 3.1 sẽ chỉ dành cho Xperia XZ Premium. Dù có hơi bất tiện trong thời gian đầu nhưng USB-C đang có lợi thế về hệ sinh thái phụ kiện rộng lớn và tính tương thích khá cao.
Kết luận
Không phủ nhận sự bảo thủ của Sony trong thiết kế của Xperia XA1 khi nó sở hữu những đường nét cứng cáp, cảm giác cầm cấn tay và thiếu cân đối khi cầm ở mặt trước. Tuy nhiên Sony vẫn làm tốt trong việc hoàn thiện máy khiến người dùng luôn có thiện cảm và có được trải nghiệm cao cấp cho dòng máy tầm trung.
Mình vẫn nghĩ Sony sẽ bán Xperia XA1 với giá cao do yếu tố thương hiệu. Thật may với mức giá 6,5 triệu và những gì sản phẩm đem lại thì không phải là bất ngờ cho Xperia XA1. Chiếc Xperia XZ ra mắt cuối năm 2016 đã làm thay đổi cái nhìn của Sony với người dùng rất tốt khi họ đem đến sản phẩm có cấu hình cao, 2 SIM, bộ nhớ 64GB với mức giá rất cạnh tranh so với đối thủ. Hiệu năng ổn định, máy đẹp, cấu hình ổn, bộ nhớ và RAM đủ dùng, camera chất lượng cao là những gì mà Xperia XA1 có thể đem lại cho người dùng.
Cuối cùng là Xperia XA1 có thực sự là lựa chọn hàng đầu trong phân khúc tầm trung? Nếu bạn là nam và yêu thích Sony thì chắc chắn bạn sẽ lựa chọn ngay lập tức. Với nữ giới thì có thể cân nhắc Xperia XA dù camera và pin có hiệu suất thấp hơn. Ngoài ra, Xperia XA1 cũng sẽ là lựa chọn của bạn nếu vượt qua những trở lại về thiết kế vuông vắn, thiếu cảm biến vân tay cũng như khả năng chống nước.
