Windows Phone đánh dấu việc mình đổi sang một hệ điều hành di động mới để sử dụng làm máy chính thức của mình chứ trước đó toàn sử dụng iPhone hoặc Android mà thôi. Chiếc Windows Phone đầu tiên mình mua là HTC Titan, sau đó ghiền luôn và lúc nào trong nhà cũng có ít nhất 1 em Windows Phone như Lumia 610, sau này nâng cấp lên Lumia 1520 và gần nhất là 950 XL. Mình thích Windows Phone vì nó thật sự khác biệt hẳn so với Android và iOS trong khi vẫn rất dễ sử dụng, thêm vào đó là khả năng làm máy cực tốt của Nokia và những tấm ảnh chụp xuất sắc. Windows Phone trong tâm trí mình là một sự kết hợp hoàn hảo giữa phần cứng, phần mềm và cái tên Nokia, nhưng tiếc là Microsoft đã quá chậm chạp nên nền tảng này phải sống thoi thóp một cách cay đắng. Giờ thì WP 8.1 đã bị ngừng hỗ trợ, kỷ niệm ùa về nên chém gió một bài để chia sẻ với anh em.
Lý do mình muốn đổi sang Windows Phone 7 chỉ đơn giản là tò mò. Trước đó mình đã sử dụng Android liên tục kèm theo chiếc iPhone để đổi qua đổi lại tùy lúc nhưng dần dần cũng chán, muốn một thứ gì đó mới mẻ hơn, lạ mắt hơn, đẹp hơn, trải nghiệm dễ chịu hơn. Thế là mình mới nhìn sang WP, và do khi đó chưa rõ mình có gắn bó với WP7 lâu dài không nên chỉ mua chiếc HTC Titan hàng second hand. Mình còn nhớ rõ giá khi đó mua là 7 triệu đồng, lúc ấy có Titan II ra mắt rồi nhưng mình không mua vì dày hơn và nhìn không thích bằng đời đầu. Ngoài ra giá cũng thơm hơn, không dám bỏ nhiều tiền quá vì chưa rõ mình có thích WP hay không.
Và ngay từ lần đầu tiên sử dụng, mình đã yêu ngay chiếc máy này. Thứ nhất là nhờ chất lượng build cực tốt và khung kim loại, không hổ danh là hàng ngon của HTC. Thứ hai là giao diện Metro quá lạ, quá mới. Titan làm mình cảm thấy như bước sang một thế giới mới văn minh hơn, hiện đại hơn. Cũng như nhiều anh em, Start Menu chính là cái làm mình ấn tượng nhất vì giao diện ô vuông sắp xếp rất đẹp, có thể đổi màu theo ý thích, lại càng xem được những thông tin mới thông qua chức năng Live Tile. Dành cho bạn nào chưa biết, Live Tile sẽ hiện thông báo, tin tức, email, SMS, cuộc gọi nhỡ và nhiều thông tin khác ra ô vuông của WP7 để bạn xem ngay, một cách rất thú vị để xem thông báo do lúc đó WP chưa có Notification Center như bây giờ.
Mình cũng thích cách mà ứng dụng WP vận hành, đó là nó tổ chức nội dung theo từng trang. Bạn cần trang nào thì lật qua trang đó, không menu, không rườm rà, cực kì dễ ghi nhận thông tin và dễ hiểu ngay cả với những người mới (do mọi thứ đều được trưng ra, không giấu giếm gì cả). Việc này giúp mình có thể chuyển qua lại giữa các nội dung trong cùng một app rất tiện chỉ bằng cách vuốt vuốt, trong khi ở Android thì bạn phải dùng menu ẩn trong cạnh trái (Left Side Nav Panel) còn iOS thì bạn phải dùng thanh điều hướng ở cạnh dưới màn hình.
Và mình cũng cực kì khoái People, ứng dụng quản lý danh bạ kiêm quản lý dòng thông tin của tất cả những người có trong số liên lạc của mình. Nó có thể link với Facebook, Twitter để mình theo dõi nhanh thông tin của bạn bè mà không cần xài app riêng, tất cả đều tập trung ở một nơi, và cũng không bị làm phiền vì các tính năng mới của Facebook. Thời điểm đó, không nhiều app bên iOS và Android có thể mang lại trải nghiệm social network tốt như People.
Đó là ấn tượng về phần mềm, chứ còn phần cứng thì bị ấn tượng vì Nokia nhiều hơn là các máy khác. Nokia Lumia 610, một chiếc điện thoại tầm trung mà được hoàn thiện cực tốt và thiết kế đẹp không chê vào đâu được. Do mình quen xài flagship nên lúc xài mấy em tầm trung hơi bị khó chịu chút, vậy mà Lumia 610 đã làm mình hài lòng vô cùng. Và đặc biệt hơn, dù là máy tầm trung nhưng WP trên thiết bị này vẫn chạy cực kì nhanh, không hề bị chậm như các máy Android cùng thời. Thời đó sử dụng điện thoại tẩm trung là một nỗi ám ảnh với mình vì hiệu năng quá tệ, trải nghiệm quá kém chưa không được ngon như bây giờ đâu, chưa kể thiết kế cũng tệ và không quan tâm nhiều tới nhu cầu thẩm mỹ của khách hàng. Lumia 610 vượt qua tất cả...
Sau đó khi Lumia 1520 ra mắt thì mình chuyển sang dùng em này làm máy chính và cực khoái cái màn hình đẹp lung linh cộng thêm camera xuất sắc. Nokia chưa bao giờ làm mình thất vọng với camera và 1520 là một trong những cái điện thoại chụp hình ngon nhất mình từng sử dụng. Lumia 1520 bị một hạn chế là lúc mới ra mắt giao diện chưa được tối ưu cho độ phân giải cao nên rất ngớ ngẩn khi mọi thứ đều bị phóng to, bạn xài màn hình 6" mà chẳng khác máy 5" là mấy. Sau đó WP 8.1 ra đời thì nhược điểm này đã được khắc phục.
Ngay cả khi lên đến Windows 10 Mobile, mình vẫn thích Windows Mobile vì nó vẫn rất khác so với trải nghiệm Android và iOS mặc dù có một số điểm Microsoft cố gắng làm cho hệ điều hành của mình giống hơn với hai nền tảng đối thủ. Windows 10 Mobile chạy trên Lumia 1520 mới mượt mà làm sao, chụp hình thì không còn đẹp như trước (có vẻ là do thuật toán xử lý đã bị thay đổi) nhưng vẫn ở mức tốt và làm mình hài lòng. Lúc chuyển sang dùng Lumia 950 XL, cảm giác sướng sướng đó vẫn còn mặc dù độ hoàn thiện tệ đi rất nhiều, quá buồn cho đội Microsoft đã bỏ một đống tiền ra mua lại mảng điện thoại của Nokia mà cũng không làm cho ra hồn.
Tất nhiên cái gì cũng có hai mặt, xài WP thích là thế nhưng không phải là không có những cái làm mình cảm thấy phiền. Cái lớn nhất, cũng như đa số người dùng WP khác, là sự thiếu hụt các ứng dụng quan trọng. WP 7 và 8 mãi mà không có được một ứng dụng Facebook và Messenger ra hồn, trong khi đây lại là hai nhu cầu cực kì cơ bản với bất kì người dùng smartphone nào trên thế giới, Instagram cũng mãi chẳng chịu làm app cho Windows Phone, game cũng thiếu, hoặc ứng dụng nào có bản cho WP thì cũng bị thiếu chức năng so với bản làm cho Android và iOS. Microsoft đã thất bại trong việc khuyến khích nhà phát triển hỗ trợ cho nền tảng của mình, cả về mặt khuyến khích lập trình cũng như không thành công khi thu hút bằng doanh số.
Cái phiền thứ hai là tất cả những điện thoại đang chạy Windows Phone 7 sẽ không được phép nâng cấp lên WP 8 do sự khác biệt về phần lõi của hệ điều hành ngay cả khi máy của họ có phần cứng đủ mạnh. Với những ai đang xài WP 7, đây là một sự phản bội khủng khiếp mà họ không bao giờ chấp nhận được. Mình may mắn có điều kiện đổi sang máy WP 8 để tiếp tục trải nghiệm, nhưng với rất nhiều người mình biết thì đây là dấu chấm hết cho tình yêu với WP. Chẳng có lý do gì để tiếp tục mua một sản phẩm để sau này bạn không còn được hỗ trợ tốt khi có phần mềm mới. Microsoft có chữa cháy bằng WP 7.8 với giao diện giống WP 8 nhưng chỉ nhiêu đây vẫn chưa đủ. Mình có cảm giác số lượng fan WP giảm đi rất nhiều sau vụ này.
Quảng cáo
Tới Windows 10, công ty đã rút kinh nghiệm và hỗ trợ rất tốt cho đa số những chiếc điện thoại mua trước đó 1-2 năm. Chúng đều có thể nâng cấp lên Windows 10 Mobile ngoại trừ những model với cấu hình RAM dưới 512MB. Nhưng lúc này hãng lại kẹt thêm một vấn đề nữa: trễ hẹn. Ban đầu dự tính tháng 11/2015 là đã có bản update phát hành, nhưng thực chất tới tháng 2/2016 bản update nó mới xuất hiện và cũng chỉ dành cho một số máy ở thời điểm đầu tiên. Đây là sự cố lớn thứ 2 với WP khiến người dùng quyết định bỏ rơi nền tảng này để tìm tới Android hay iOS. Cái dở của Microsoft là làm không đúng lời hứa và đặt kỳ vọng của người dùng quá cao, dẫn đến khi họ thất vọng thì rất nghiêm trọng và tình yêu gần như tan vỡ. Lúc ấy lại có nhiều điện thoại Android và iOS mới ra mắt nên khách hàng chuyển sang luôn chứ không còn chờ đợi làm gì.
Nếu hỏi WP thất bại vì ai, mình sẽ thẳng thừng đổ thừa cho Microsoft vì đã quá chậm chạp và đưa ra nhiều quyết định sai lầm khi phát triển nền tảng này, từ việc làm thiết bị cho đến xây dựng cộng đồng và khuyến khích việc phát triển app. Microsoft hoàn toàn có thể làm tốt hơn nhưng họ đã không làm, họ đã có cơ hội để đuổi kịp iOS và Android khi hai nền tảng này vẫn còn đang thay đổi nhiều, nhưng Microsoft đã không làm nổi. Khi mua Nokia về xong và ra mắt máy mới thì mọi chuyện đã quá muộn màng, iOS và Android đã trưởng thành và thị trường chỉ còn 2 tay chơi lớn đánh nhau, WP bé tí tẹo chẳng còn được ai quan tâm cả. Dòng tiền không hấp dẫn, lập trình viên dần rời bỏ việc làm app cho WP. Đâu phải hãng không có tiềm lực tài chính nên vấn đề không phải nằm ở mặt này, mà nó nằm ở tư duy với nền tảng di động, về cách tiếp cận người dùng.
Sau này Microsoft có cố gắng duy trì Windows 10 Mobile như một cách để giữ lại nền tảng di động cho mình nhưng thực chất mọi tập trung của công ty đã dồn đi các nơi khác như cloud, Windows PC, HoloLens và một số dự án tương lai. Trọng tâm mới giúp Microsoft thành công hơn, kiếm được nhiều tiền hơn, nhưng cũng là một cách tuyên bố họ đã từ bỏ cuộc chơi mobile và giờ chỉ còn thoi thóp sống không biết ngày nào có thể bùng lên lại.
Giờ xác suất để Microsoft thành công trở lại với Windows Mobile rất thấp, và cũng không biết liệu họ có thể làm gì được nữa trong tương lai để xây dựng nền tảng di động riêng của mình hay không. Nhưng đỡ một cái là Microsoft đã thay đổi chiến lược và tự xem mình là một công ty cung cấp dịch vụ, tức là hãng sẽ không còn quan tâm tới OS nữa mà nơi nào có khách hàng thì Microsoft sẽ có ở đó. Cách tiếp cận này quá hay và sẽ còn nhiều đường để phát triển trong tương lai.
Bye bye Windows Phone, anh tin mình đã cho nhau nhiều kỉ niệm, đẹp xấu đều có hết. Cảm ơn em đã trở thành một phần quan trọng của anh trong những ngày mà Android và iOS đều đang chưa hoàn thiện và thị trường vẫn còn vô cùng sôi động với sự đổi mới mạnh mẽ.