Nikkor 28mmF1.4D là một trong những ống kính hiếm và hoàn hảo của Nikon, nó được xếp vào là một trong những chiếc ống kính huyền thoại của họ. Khi mà thời đại máy ảnh kỹ thuật số vẫn còn xa vời với tất cả mọi người thì việc một cái ống kính với khả năng mở khẩu lớn đến f/1.4 đã là một huyền thoại chưa nói đến thiết kế nồi đồng cối đá của nó, là một sự tiến bộ hơn so với số còn lại…
Theo tương truyền thì nó có thể cho ra ảnh với độ sắc nét đồng đều tại khẩu lớn nhất F1.4 cho đến F16. Mình đã mượn được một chiếc ống kính này và có một số trải nghiệm thực tế để xem thử liệu có thật là nó có thể có được những khả năng đó hay không, liệu có đáng tiền để bỏ ra sở hữu nó hay đợi chiếc 28mmF1.4E mới ra mắt.
1. Trên tay và cảm nhận:
Theo tương truyền thì nó có thể cho ra ảnh với độ sắc nét đồng đều tại khẩu lớn nhất F1.4 cho đến F16. Mình đã mượn được một chiếc ống kính này và có một số trải nghiệm thực tế để xem thử liệu có thật là nó có thể có được những khả năng đó hay không, liệu có đáng tiền để bỏ ra sở hữu nó hay đợi chiếc 28mmF1.4E mới ra mắt.
1. Trên tay và cảm nhận:
Thiết kế bên ngoài:
Đầu tiên, nói về thiết kế bên ngoài của Nikon 28mm F1.4D, nó là một chiếc ống kính chuyên nghiệp với thiết kế nồi đồng cối đá với độ hoàn thiện đẹp, đa số là kim loại từ đầu cho đến đuôi.
Đầu tiên, nói về thiết kế bên ngoài của Nikon 28mm F1.4D, nó là một chiếc ống kính chuyên nghiệp với thiết kế nồi đồng cối đá với độ hoàn thiện đẹp, đa số là kim loại từ đầu cho đến đuôi.
Tất nhiên là những chiếc ống kính 28mm F1.4D này được sản xuất hoàn toàn tại Nhật rồi.
Lớp vỏ bên ngoài được sơn đen nhám với vân hoa văn đặc trưng cho những dòng ống kính cao cấp của Nikon thời bấy giờ, rất bền chắc, khó trầy xướt chứ không như lớp sơn đen như những ống kính thường thấy bây giờ.
Điểm trừ làm mất đi vẻ đẹp và hoàn thiện của ống 28mm này có lẻ là phần vòng chuyển AF/MF được làm bằng nhựa với nút bấm chuyển xoay qua lại, dễ hư và không chắc chắn mà thôi, mà đó cũng là kiểu thiết kế thường thấy cùng thời đó.
Ống kính được không được tích hợp motor lấy nét trong nhưng được thiết kế với hệ thống điều chỉnh sai số độ nét ở cự ly gần CRC (Close Range Correction) tức là các chi tiết thấu kính bên trong được thiết kế theo dạng “trượt” theo đó các nhóm thấu kính di chuyển tự do để giúp căn nét chính xác, giúp làm tăng cự ly căn nét của ảnh với khả năng lấy nét gần nhất 35mm, tất cả đều hoạt động bên trong ống kính, không làm ảnh hưởng đến thấu kính đầu tiên, tức là ta có thể gắn được các loại filter như CPL,... lên trực tiếp bên ngoài qua vòng răng filter Φ72mm mà không sợ nó bị di chuyển khi ống kính lấy nét.
Ống kính được không được tích hợp motor lấy nét trong nhưng được thiết kế với hệ thống điều chỉnh sai số độ nét ở cự ly gần CRC (Close Range Correction) tức là các chi tiết thấu kính bên trong được thiết kế theo dạng “trượt” theo đó các nhóm thấu kính di chuyển tự do để giúp căn nét chính xác, giúp làm tăng cự ly căn nét của ảnh với khả năng lấy nét gần nhất 35mm, tất cả đều hoạt động bên trong ống kính, không làm ảnh hưởng đến thấu kính đầu tiên, tức là ta có thể gắn được các loại filter như CPL,... lên trực tiếp bên ngoài qua vòng răng filter Φ72mm mà không sợ nó bị di chuyển khi ống kính lấy nét.
Vòng khẩu độ chỉnh tay theo từng nấc thấy ở những dòng ống kính đời trước, tại khẩu độ nhỏ nhất F16 được đánh dấu bằng màu cam là vị trí khẩu độ bắt buộc phải chuyển về nếu muốn gắn lên những dòng máy tự động, có thể chỉnh khẩu độ bằng thân máy ở các chế độ A,P để không bị báo lỗi EE.
Nút gạt nhỏ phía trên khẩu độ F1.4 và F2 là để khoá vòng khẩu độ lại tránh bị vô ý di chuyển khi đang khoá tại F16.
Quảng cáo
Vòng lấy nét không quá êm khi lấy nét bằng tay M như những dòng AF-P sau này nhưng cũng rất mượt, khi bạn chuyển về chế độ tự động lấy nét A thì ta có thể xoay liên tục không điểm dừng trong khi đang khoá nét để giúp tinh chỉnh chính xác điểm nét hơn.
Kích thước Fillter đầu 72mm và hood HK-7 lớn gắn rời ngoài làm hạn chế hiện tượng tối góc Vignette trên ảnh cũng như phần nào giúp hạn chế được hiện tượng flare và bóng mờ.
Về tiêu cự 28mm:
Về giá và số lượng sản xuất:
Về thông số kỹ thuật và các công nghệ tích hợp:
Chính tiêu cự 28mm này đã là một cái gì đó đặc biệt rồi, nó không quá rộng như 24mm cũng không quá gò bó như 35mm.
- Tiêu cự 28mm trên 28mmF1.4 cho ra tiêu cự tương đương 42mm trên những máy Nikon cảm biến crop DX.
- Ưu điểm của tiêu cự 28mm là nó có thể chụp được đa dụng, tiến gần chủ thể hơn, rộng hơn, 28mm cũng đủ rộng để ta có thể sử dụng nó như là một ống duy nhất khi đi chụp cảnh đời thường, du lịch hay sáng tác phong cảnh… Với tiêu cự 28mm bạn có thể thu hút sự chú ý của người xem vào bức hình của mình hơn tương tự như khi ta sử dụng những ống góc rộng mà không bị giới hạn bởi hiệu ứng của ống kính góc rộng khi chụp gần, làm biến dạng khuôn mặt, phình to chủ thể hay bị ảnh hưởng của luật phối cảnh, các đường thẳng sẽ bị bẻ cong, hình ảnh sẽ bị méo so với khung cảnh bạn nhìn thấy thực tế...
- Tiêu cự 28mm là sự cân bằng hoàn hảo nhất giữa việc có được góc rộng đồng thời hạn chế được hiện tượng méo hình, với chiếc ống 28mmF1.4D này thì hiện tượng méo hình có thể bằng không theo hãng công bố, nhưng ta cần một số trải nghiệm thêm thực tế sau phần này để có thể kết luận được.
Về giá và số lượng sản xuất:
- Chiếc 28mmF1.4 này có giá bán mới khoảng hơn 1.700 USD trong thời điểm từ năm 1994 cho đến khi ngưng sản xuất vào tháng 09 năm 2006 và chỉ có tổng cộng 7.333 chiếc đã được cho ra đời trong khoản thời gian đó trên toàn thế giới (theo nguồn photosynthesis), bao gồm luôn cả những chiếc ống test, thử nghiệm hoặc các ống kính demo nên số lượng thực sự đến được tay người tiêu dùng sẽ ít hơn các con số bên trên nhiều….
- Và đó chỉ là cái giá cho sự khởi đầu… giá mua cũ của nó lại được càng ngày càng đẩy lên cao theo từng ngày, tuỳ theo độ mới cũng như độ hiếm của số serial ống kính, giá tham khảo tại các trang bán đấu giá hay các trang bán hàng sưu tầm đỉnh điểm vào khoản những năm 2008-2010 lên đến hơn 4000USD cho chiếc ống kính này. Cũng dễ hiểu thôi, bởi vì nó quá đắt nên không ai mua chúng. Và vì không ai mua chúng, Nikon đã ngừng sản xuất chúng. Và cái gì ngon và ngừng sản xuất thì sẽ được các nhiếp ảnh gia càng săn lùng, sưu tập, muốn có nó nên giá nó sẽ tăng cao thôi…
- Khi còn sản xuất, 28mm F1.4 là một trong những chiếc ống kính có giá đắt nhất của Nikon thời bấy giờ, cao hơn cả các ống kính AF-S 17-35mm f/2.8D, 70-200 f/2.8 VR hoặc 300mm f/4 AFS.
- Tính đến bây giờ thì giá bán cũ của chiếc ống kính này vẫn có giá cao hơn hẳn, gần gấp đôi so với chiếc 28mm F1.4E mới ra mắt.
- Nếu bạn không phải là một người mê sưu tập hàng hiếm, cổ, và nếu bạn chỉ quan tâm đến chất lượng thực tế thì đây không phải là chiếc ống kính dành cho bạn… vì có rất nhiều lựa chọn khác với giá rẻ hơn nhiều cho bạn như các ống 24mm F1.4, ống kính đàn em 28mmF1.4E mới ra hoặc các ống kính rẻ tiền hơn như các ống với tiêu cự 28mm F2.8…
Về thông số kỹ thuật và các công nghệ tích hợp:
Quảng cáo
Về cấu tạo quang học:
- Ống kính Nikkor 28mm F1.4D có cấu trúc quang học 11 thấu kính gom trong 8 nhóm
- Trong đó có một thành phần thấu kính phi cầu mài chính xác mang lại hiệu năng vượt xa chất lượng của những chiếc ống kính 35mm f/1.4 AI-s nổi tiếng (được mệnh danh là một trong những chiếc ống kính cũng được đánh giá rất cao về chất lượng quang học cùng thời)
- Có 9 lá khẩu với các lá khẩu thẳng xếp chồng cho ra bokeh đẹp, lạ.
Về công nghệ lấy nét:
- Ống kính được tích hợp công nghệ mới với Hệ thống điều chỉnh sai số độ nét ở cự ly gần CRC (Close Range Correction) làm tăng cự ly căn nét của ảnh. Với công nghệ CRC các chi tiết thấu kính được thiết kế theo dạng “trượt” theo đó các nhóm thấu kính di chuyển tự do để giúp căn nét chính xác. Hệ thống CRC thường được thấy sử dụng trong các ống kính góc rộng, Fisheye, macro và một số ống kính tele tầm trung của Nikon.
- Quá trình lấy nét không làm ảnh hưởng đến vị trí thấu kính đầu tiên, tức là ta có thể gắn được các loại filter như CPL,... lên trực tiếp bên ngoài qua vòng răng filter Φ72mm mà không sợ nó bị di chuyển khi ống kính lấy nét.
Về lớp tráng phủ:
- Được phủ lớp tráng phủ SIC (Super-integrated Coating), gần như đó là công nghệ tiên tiến nhất thời bấy giờ nhưng không nhiều ống kính được Nikon trang bị với lớp tráng phủ này, nếu tính đến hiện nay thì nó chỉ thua lớp tráng Nano mà thôi!.
- SIC coating là "lớp phủ độc quyền giúp giảm bóng ma và flare đến mức độ không đáng kể". Thêm vào đó, SIC coating còn mang lại sự cân bằng màu sắc tốt hơn so với các lớp phủ trước đó của hãng như lớp phủ NIC (Nikon Integrated Coating).
- Tiêu cự: 28mm tương đương 42mm trên máy Nikon cảm biến crop DX
- Khẩu độ: mở lớn nhất f/1.4, đóng nhỏ nhất f/16
- Cấu tạo quang học: 11 thấu kính gom trong 8 nhóm
- Một trong những thành phần thấu kính quan trọng nhất cho ra chất lượng ảnh cao là thấu kính phi cầu được mài chính xác
- Có 9 lá khẩu với các lá khẩu thẳng xếp chồng cho ra bokeh đẹp, lạ
- Tích hợp công nghệ CRC (Close Range Correction) giúp điều chỉnh sai số độ nét ở cự ly gần, làm tăng cự ly căn nét của ảnh.
- Lớp tráng phủ: SIC (Super-integrated Coating) _ "lớp phủ độc quyền giúp giảm bóng ma và flare đến mức độ không đáng kể"
- Khoản cách lấy nét gần nhất 35cm
- Kích thước Fillter đầu 72mm và hood lớn gắn rời ngoài làm hạn chế hiện tượng Vignette trên ảnh
- Hood HK-7 gắn rời
- Kích thước ống kính: 77.4mm (dài) x 75.1mm (đường kính )
- Trọng lượng 520g
2. Chất lượng và trải nghiệm chụp thử:
Về độ méo hình (distortion) và tối góc (vignette):
- Để test độ méo hình thì mình dùng bảng test gắn vào tường, sau đó để máy vuông góc, lấy nét, chỉnh lần lượt các khẩu độ khác nhau để so sánh
- Độ méo hình (distortion) khi chụp thử thấy rất ít, hầu như không thấy xuất hiện
- Khi chụp bằng bảng test, ta có thể thấy vignette có thể thấy khi mở khẩu lớn ở f/1.4 và f/2, nhưng sẽ dần biến mất khi ống kính đóng khẩu lại ở các khẩu độ nhỏ hơn như f/2.8 hay nhỏ hơn nữa
- Có thể thấy viền tím xuất hiện lác đác trong vài ảnh trong điều kiện ánh sáng mạnh, nhưng lượng viền tím không nhiều quá tới mức lo ngại. Việc khử viền tím bằng thuật toán xử lý trên body của máy cũng giúp ích nhiều hoặc ta có thể xử lý sau bằng các phần mềm chỉnh ảnh trên máy tính.
So sánh độ méo hình (distortion) và tối góc (vignette) ở khẩu f/1.4 và khẩu f/2.0
Vị trí 5 vùng crop 100% để xem độ chi tiết
Về độ sắc nét và chi tiết ảnh:
- Ống kính được tích hợp công nghệ với Hệ thống điều chỉnh sai số độ nét ở cự ly gần CRC (Close Range Correction) làm tăng cự ly căn nét của ảnh. Với công nghệ CRC các chi tiết thấu kính được thiết kế theo dạng “trượt” theo đó các nhóm thấu kính di chuyển tự do để giúp căn nét chính xác.
- Để test độ sắc nét và chi tiết ảnh thì mình dùng bảng test gắn vào tường, sau đó để máy vuông góc, lấy nét, chỉnh lần lượt các khẩu độ khác nhau để so sánh
- Với tiêu cự ngắn như chiếc 28mm này thì độ sâu trường ảnh sẽ dày nên sẽ có thể lấy được nhiều chi tiết cả chủ thể lẫn hậu cảnh rõ nét, do đó việc để khẩu độ f/1.4 khi chụp thực tế, vùng lấy nét xa, vô cực thì nó là một lợi thế về tốc độ do lượng ánh sáng có thể vào nhiều hơn, giúp đỡ bị rung hơn khi chụp, thích hợp với nhiều hoàn cảnh chụp khó,
- Ảnh test bên dưới được crop 100% lại ở vùng tâm ảnh và bốn phía rìa ảnh ở các khẩu độ từ f/1.4 cho đến f/16. Như kết quả trông thấy, bắt đầu từ f/2.0 độ tương phản và độ nét rất tốt, hầu như không thấy hiện tượng soft, lóa, sắc sai, viền tím nhiều.
- Độ nét, tương phản và chi tiết ở f/1.4 hơi kém hơn các khẩu nhỏ hơn nhưng kể từ khẩu f/1.8 trở đi không khác nhiều với các khẩu còn lại
Vị trí 5 vùng crop 100% để xem độ chi tiết
So sánh độ sắc nét ở các khẩu độ từ f/1.4 đến khẩu f/16, crop 100% tại 5 vùng khác nhau từ tâm đến rìa trên ảnh
Hình test chi tiết thực tế, crop 100% tại vùng lấy nét
Về Màu sắc thể hiện:
- Với thời điểm hiện nay, việc các hãng máy ảnh tích hợp bộ xử lý ảnh với khả năng xử lý mạnh, thông minh hơn thì việc sai lệch màu sắc trong ảnh hay đơn giản hơn là ta có thể tự quản lý được màu sắc của tấm hình mình chụp khi bấm chụp chứ không cần phải hậu kỳ nhiều bằng máy tính hoặc phó mặc cho loại film chụp hoặc Lab tráng như thời xưa...
- Nếu để chế độ mặc định Cân bằng trắng trên máy thì đa số hình ảnh cho ra với tone màu nhẹ nhàng, màu sắc trung thực
- Khi chụp chân dung thì màu da của người mẫu lên rất đẹp với một tông màu vàng hồng đẹp tương tự như trên những chiếc ống kính chân dung, điều mà hầu hết các ống kính hiện nay không có được, đa số nó có khuynh hướng màu quá đỏ hoặc quá cam.
Về tốc độ lấy nét AF:
- Với những công nghệ của những chiếc ống kính hơn 20 năm tuổi này thì tất nhiên sẽ không thể có tốc độ lấy nét nhanh và mạnh mẽ bằng những chiếc ống kính mới hơn sau này như 24-70 hay chiếc ống kính 24mm F1.4...
- Khả năng bắt nét của ống 28mm này có tốc độ rất đáng ngạc nhiên, nhanh và im ắng, không bị kêu quá nhiều hay trường hợp motor chạy vô ra mà không bắt được nét như trên những chiếc ống kính AF-D khác, tất nhiên sẽ không thể nhanh bằng những chiếc có trang bị motor AF-S
- Khi mở khẩu rối đa tại f/1.4, do độ sâu trường ảnh DOF rất mỏng, cho nên việc máy bắt nét không đúng điểm như mong đợi cũng là điều bình thường, bởi vì nhiều khi chính bạn cũng không thể xác định chính xác được vị trí rơi nét được trên chủ thể nếu vị trí máy khá xa chủ thể. Để khắc phục được điều này thì khi ống kính chuyển về chế độ lấy nét tự động bằng cách vặn vòng nhựa lấy nét qua A, khi đó ống kính cho phép ta có thể tinh chỉnh được độ nét chính xác bằng cách xoay tay vòng lấy nét cho đến khi đạt được độ nét mong muốn, khi này vòng xoay khẩu độ có thể xoay được liên tục chứ không bị khoá lại như khi để ở M.
- Nếu mục đích của bạn chỉ chụp chân dung với góc rộng, những chủ thể lớn, chụp phong cảnh, xoá phông… thì đây là một ống kính rất tốt dành cho bạn.
- Nếu bạn không quá bận tâm lắm đến vấn để lấy nét hoặc có thể sẽ bị soft viền, lấy nét không chính xác lắm do mở khẩu tối đa f/1.4 thì việc AF của ống kính sẽ không phải là mối quan tâm của bạn.
Trường hợp chỉ đưa máy lên và bấm, máy bắt nét rất nhanh
Về Bokeh:
- Ống kính Nikkor 28mm F1.4D có 9 lá khẩu với các lá khẩu thẳng xếp chồng cho ra bokeh đẹp, lạ, chuyển đều xung quanh phần còn lại trên ảnh.
- Cá nhân mình hay chụp với khẩu lớn để có thể nhấn mạnh được chủ thể và có thể dấu bớt những chi tiết thừa, rối xung quanh do sử dụng ống kính góc rộng
- Ảnh cho ra thật sự ấn tượng từ khẩu f/1.4, gần như đây là ống kính góc rộng có chất lượng quang học tốt nhất có chất lượng rất cao khi mở khẩu lớn mà mình từng được cầm qua
- Sau đây là một số so sánh độ xoá phông, bokeh trong một vài trường hợp để các bạn tham khảo
Một số hình ảnh khác chụp được bằng Nikkor 28mmF1.4D:
3. Những điểm tốt và không của ống kính Nikkor 28mm F1.4D và một số nhận xét:
- Ảnh chụp ban ngày, đủ sáng cho chất lượng ảnh rất cao, màu sắc thể hiện rất tốt, hầu như rất ít bị méo và hầu như không bị hiện tượng quang sai coma (sắc sai) thường xuất hiện khi chụp.
- Về độ sắc nét, ống kính 28mmF1.4D cho ra ảnh với độ nét tương đối đồng đều từ tâm ra đến rìa ảnh, ở khẩu độ lớn nhất F1.4 thì chất lượng có hơi giảm một tý, vùng nét giảm nhiều ở vùng rìa ảnh và có xuất hiện hiện tượng tối góc (vignette), nhưng nó cũng bắt đầu giảm nhiều ở khẩu F2 trở đi và gần như hết hẳn tại khẩu F4.
- Nói chung, khi bạn chụp một ống kính có khẩu độ mở lớn tối đa như ở F1.4 thì ít nhất bạn phải chắc chắn rằng máy ảnh bạn phải được cân chỉnh chính xác và hoạt động hoàn hảo khi đó khi AF sẽ cho ra chất lượng và độ sắc nét hoàn hảo nhất, nhưng với những thể loại hình chụp nhanh, lưu niệm, cố ý xoá phông hoặc tận dụng hết cỡ khả năng xoá phông của ống kính để chủ yếu làm nổi bật chủ thể lên thì chất lượng chi tiết tại khẩu F1.4 của ống kính này cũng khá ổn và đẹp.
- Ống kính này có tiêu cự 28mm đối với mình đó là một tiêu cự rất thuận tiện, không quá rộng như 24mm và cũng không hẹp như 35mm hay quá hẹp như 50mm khi gắn trên những máy với cảm biến Fullframe. Bình thường mình chỉ chụp một ống với tiêu cự cực rộng và một ống 50mm nhưng việc bất tiện là phải đổi tới lui nếu chỉ cầm 1 body, nhưng với tiêu cự 28mm mình không còn suy nghỉ như vậy nữa, nó có thể đáp ứng gần như mọi yêu cầu bình thường khi đi chụp sự kiện, đi chơi hay du lich… có thể được xếp như là một chiếc ống kính chụp hằng ngày.
- Khẩu mở lớn f/1.4 đã đẩy nó là một trong những ống kính góc rộng, “nhanh” nhất với hàng loạt công nghệ mới và tiên tiến nhất của Nikon lúc bấy giờ.
- Mặc dù đây là một ống kính rất đắt tiền (giả sử bạn có thể tìm thấy và mua được), nhưng ống kính 28mm f/1.4D thực sự phát huy hiệu quả trong những môi trường ánh sáng yếu và rất yếu, những nơi mà chân máy và đèn flash bị cấm hoặc hạn chế như trong các viện bảo tàng, nhà thờ hoặc vào ban đêm.
- Từ khi các dòng máy ảnh kỹ thuật số trở nên thông dụng hơn, nhất là sự ra đời của chú khủng long Nikon D3, với cảm biến Fullframe, dãi ISO khủng so với thời điểm hiện tại thì việc cần khẩu lớn để có thể lợi hơn về tốc độ trở nên không còn cần thiết lắm, bạn chỉ cần tăng ISO lên là có thể chụp được những điều kiện ánh sáng ko tốt rồi… Lúc này, khái niệm mở khẩu cực đại chỉ thích hợp cho những trường hợp khoái xoá phông, cùng trào lưu teen xoá phông một thời mà thôi… Cho nên chiếc ống kính này chỉ thích hợp trong thời buổi film số lẫn lộn, khi mà giới hạn film ở mức trên ISO 1600 đã là một cái gì đó rất khủng kiếp…
- Ống kính hơi soft viền tại khẩu mở lớn nhất f/1.4 (có thể do cái ống kính mình cầm là một chiếc ống kính cũ chứ không phải là ống mới hoàn toàn, mình đã thử trên cả 3 body mới là D5, D750 và D800 để thử)
- Nếu bỏ qua việc ống kính có thể mở khẩu lớn tối đa f/1.4 và việc ít khi phải đụng tới khẩu lớn thì chất lượng ảnh của ống Nikkor 28mm F1.4 này khi chụp tại các khẩu nhỏ hơn 2.8 và các ống kính có tiêu cự 28mm khác của Nikon đều cho ra chất lượng tương đương nhau thôi.
Cám ơn các bạn đã theo dõi.
Cám ơn cửa hàng máy ảnh Giang Duy Đạt đã cho Camera Tinh Tế mượn ống kính để làm bài này.
