Bố cục trong nhiếp ảnh (composition) là một điều vô cùng quan trọng khiến cho bức hình của bạn trở nên nổi bật cũng như truyền tải một cách mạnh mẽ và hiệu quả những câu chuyện bên trong. Dù vậy nói đến bố cục là nói đến một điều gì đó cũng không hề đơn giản mà phải mất rất nhiều thời gian học hỏi và tập luyện mới có được. Và thật may mắn luôn có sẵn ở ngoài kia không ít những qui tắc bố cục cơ bản hỗ trợ chúng ta trong vấn đề không đơn giản này. Ở đó chúng ta chẳng còn xa lạ gì với những qui tắc như 1/3; sử dụng đường dẫn (leading lines); sự cân bằng (balance) hay sự đối xứng (symmetry)… Dù vậy còn có khá nhiều những qui tắc khác cũng tỏ ra rất hiệu quả trong nhiều trường hợp mà có thể với nhiều người, chưa hề được nghe nói tới. Và bây giờ điều đó sẽ không còn đúng nữa khi tôi sẽ giới thiệu chúng đến các bạn.
1. Qui tắc 1/10 (The rule of tenth)
Đợi đã. Lỗi đánh máy ?? Tôi có nhầm không vậy. 1/3 hay 1/10 ?? Vâng tôi khẳng định là tôi không nhầm đâu. Nó là một sự cải biến từ qui tắc 1/3 trong đó toàn bộ khung hình sẽ được chia thành 10 đường ngang và 10 đường dọc.
Theo như qui tắc này, khi đó những chủ thể quan trọng hoặc đường dẫn quan trọng sẽ được đặt vào những đường ngang hoặc dọc nằm ở phía trên cùng, dưới cùng hoặc ngoài cùng bên trái hoặc phải (như ví dụ ở dưới). Khi sử dụng bố cục này sẽ tạo ra sự nhấn mạnh vào chủ thể rất mạnh mẽ và đặc biệt. Dù vậy đây là qui tắc không nên được lạm dụng bởi nó được cho là chỉ có hiệu quả trong một số trường hợp nhất định.
1. Qui tắc 1/10 (The rule of tenth)
Đợi đã. Lỗi đánh máy ?? Tôi có nhầm không vậy. 1/3 hay 1/10 ?? Vâng tôi khẳng định là tôi không nhầm đâu. Nó là một sự cải biến từ qui tắc 1/3 trong đó toàn bộ khung hình sẽ được chia thành 10 đường ngang và 10 đường dọc.
2. Qui tắc tách rời chủ thể (The rule of isolation)
Chúng ta đều biết, bố cục nhiếp ảnh mang rất nhiều mục đích khác nhau, trong đó mục đích quan trọng nhất là nhấn mạnh hay làm nổi bật chủ thể. Cách đơn giản để làm điều đó chính là tách rời nó ra khỏi những chủ thể khác hoặc ra khỏi nền. Đó chính là nội dung liên quan đến qui tắc này. Để làm được việc tách rời này chúng ta có thể sử dụng depth of field ( focus vào chủ thể ta mong muốn và blur những chủ thể khác), sử dụng qui tắc 1/3 để đặt chủ thể chính vào những điểm mạnh đường mạnh; hoặc có thể sắp xếp một cách có chủ đích vị trí, tương quan của chủ thể trong khung hình… Có thể sử dụng ví dụ ở dưới để thấy rõ hơn.
3. Qui tắc sự tương phản (The rule of contrast)
Rõ ràng là sự tương phản cũng tạo ra sự nhấn mạnh bởi chúng ta biết, mắt nhìn sẽ tập trung nhiều vào những vùng có sự tương phản cao trong khung hình. Khi đó nếu muốn tạo sự nhấn mạnh vào chủ thể, hãy đặt chủ thể đó vào vùng có độ tương phản cao nhất. Đó cũng chính là nguyên tắc của qui tắc này. Ví dụ như ở dưới đây.
4. Qui tắc sự sắc nét (The rule of sharpness)
Nguyên tắc đơn giản của nó là mắt nhìn sẽ luôn hướng về những điểm sắc nét nhất trong khung hình. Theo đó nếu bạn càng làm blur bức ảnh càng nhiều, mắt bạn sẽ càng bị thu hút nhiều hơn vào những điểm sắc nét. Đó là lí do tại sao những chủ thể sắc nét sẽ trở nên cực kì nổi bật trên một background bị làm blur. Cái này nghe có vẻ khá giống như việc sử dụng depth of field hay kĩ thuật panning.
Tuy vậy, trong một số trường hợp nó có thể xảy ra ngược lại, rằng trong một khung hình tất cả đều sắc nét, việc chủ ý làm blur chủ thể có thể sẽ thu hút sự chú ý hơn.
Quảng cáo
5. Kết luận
Như đã nói ở đầu, bố cục nhiếp ảnh là thứ không hề dễ dàng để nắm bắt và thực hành. Các qui tắc chỉ là công cụ hỗ trợ mà thôi. Có những qui tắc sẽ khá tương đồng nhau hoặc được sử dụng đồng thời. Vấn đề quan trọng nhất vẫn là ở con người. Chính bạn là người sẽ học những qui tắc này, tuân theo chúng, vận dụng sáng tạo chúng thậm chí là phá vỡ chúng bởi xét cho cùng mỗi người có một cảm nhận riêng, sở thích riêng cũng như dụng ý riêng của mình. Những qui tắc là bất biến nhưng các photographer sẽ chính là người khiến những qui tắc đó không bất biến nữa !!!
(Tham khảo và ảnh ví dụ từ lightstalking.com và piturecorrect.com)
