Tham dự Tech Lounge

Tham dự Tech Lounge


[Bạn có biết] Tại sao chỉ mới có 1 người được chữa khỏi HIV?

ND Minh Đức
17/1/2018 4:14Phản hồi: 93
[Bạn có biết] Tại sao chỉ mới có 1 người được chữa khỏi HIV?
Hồi năm 2007, Timothy Ray Brown - một người đàn ông trẻ người Mỹ sống ở Berlin đã trở thành kỳ tích trong ngành y học hiện đại khi đã được chữa lành HIV sau 12 năm chung sống với căn bệnh thế kỷ này. Khi đó, kết quả xét nghiệm đã khẳng định virus HIV đã bất ngờ biến mất khỏi cơ thể ông. Brown trước đó đã được chẩn đoán là đang mắc bệnh bạch cầu và được cấy ghép tế bào gốc để điều trị. Và hóa ra người hiến tế bào gốc lại sở hữu một dạng đột biến gọi là CCR5-delta 32, giúp Brown có thể chống lại HIV. Kể từ đó, người ta gọi Brown là “bệnh nhân Berlin” và đến giờ, đây vẫn là trường hợp duy nhất từng được chữa khỏi HIV hoàn toàn. Tại sao vậy?

Mặc dù đã có rất nhiều tiến bộ trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật, đặc biệt là trong giới y sinh, nhưng kỳ thực một phương pháp chữa trị triệt để HIV vẫn là ẩn số. Hiện các giải pháp kháng virus (ART) về cơ bản chỉ là chuyển HIV từ một bản án tử hình thành dạng hội chứng có thể kiểm soát được chứ vẫn chưa thể điều trị tận gốc. Bởi lẽ HIV đã vĩnh viễn “tích hợp” vào trong bộ gen của những tế bào nhiễm bệnh, sau đó ẩn nấp, ngủ đông trong cơ thể người, khiến cho việc “bứng” nó ra khỏi cơ thể là gần như bất khả thi. Từ những năm 1980, các nhà nghiên cứu hy vọng rằng có thể dùng liệu pháp gen, cụ thể là sử dụng vật liệu di truyền đã tinh chỉnh của cơ thể người, để điều trị hoặc thậm chí là chữa HIV. Trường hợp của Brown đã khơi dậy tia hy vọng cho nhiều nhà nghiên cứu nhưng cuối cùng, họ vẫn đang quanh quẩn với cách tiếp cận đó.

chua_HIV_Tinhte_4.jpg
Brown - người đầu tiên và duy nhất tính tới hiện tại được chữa hoàn toàn khỏi HIV

Một nghiên cứu công bố cách đây vài tháng trên PLOS Pathogens đã chỉ ra một hướng mới trong việc chữa HIV, đồng thời chỉ ra những khó khăn cùng cực mà các nhà khoa học đang phải đối mặt. Cụ thể, các nhà nghiên cứu đã lấy ý tưởng từ trường hợp của Brown, từ đó tìm cách tinh chỉnh tế bào gốc để kích thích hệ miễn dịch của cơ thể nhằm tiêu diệt HIV. Đầu tiên, các tế bào gốc tạo máu sẽ được tinh chỉnh để mang gen biến nó trở thành những “sát thủ” nhắm mục tiêu tới HIV. Các tế bào này có khả năng phát hiện và phá hủy những tế bào đã bị nhiẽm HIV khi chúng xuất hiện trong cơ thể. Bản chất của kỹ thuật này là tước đi phần tử CD4 vốn được HIV lợi dụng để liên kết với bề mặt tế bào, coi đây như một dấu hiệu gắn với HIV và tiêu diệt nó. Trong thử nghiệm, các nhà nghiên cứu đã đưa những tế bào gốc này vào cơ thể của 2 con linh trưởng thông qua phẫu thuật ghép tủy. Toàn bộ quá trình này hình thành nên một biện pháp điều trị gọi là liệu pháp miễn dịch CAR-T.

CAR-T trước đây đã được đánh giá là một trong những cách để chữa HIV hiệu quả nhưng với cách tiếp cận mới này, các nhà nghiên cứu còn phát hiện rằng cơ thể của loài linh trưởng có khả năng duy trì quá trình sản sinh ra tế bào CAR trong vòng hơn 2 năm kể từ thời điểm cấy vào cơ thể mà không gây ra bất cứ tác dụng phụ nào. Điều này cho thấy cách làm này có thể là một giải pháp dài hạn nhằm giảm sự phụ thuộc của bệnh nhân vào liệu pháp kháng virus và thậm chí là có thể quét sạch HIV ra khỏi cơ thể, tấn công vào cả những con HIV đang ẩn náo sâu trong cơ thể bệnh nhân ngay khi chúng bắt đầu tái tấn công.


chua_HIV_Tinhte_3.jpg
Scott Kitchen, người dẫn đầu nghiên cứu cho biết: “Chúng ta chỉ mới có một bệnh nhân duy nhất được chữa trị hiệu quả. Tuy nhiên điều đó là rất đáng khích lệ. HIV đã làm tổn thương phản ứng miễn dịch của tế bào và đây chính là điểm mạnh của nó. Vì vậy, để có thể quét sạch nó ra khỏi cơ thể thì chúng ta cần một phản ứng miễn dịch hiệu quả. Chúng tôi đang tìm cách thực hiện điều đó. Và chúng tôi tin rằng đây là một phần của việc chữa trị, có thể kết hợp với những thứ khác như liệu pháp kháng virus để hình thành nên một biện pháp chữa trị hiệu quả.”

Gần đây, một số đột phá khác trong việc tiêu diệt hoàn toàn HIV đã được các nhà nghiên cứu công bố nhưng họ vẫn chủ yếu chỉ mới chữa thành công trên chuột. Hồi đầu năm ngoái, nhóm các nhà nghiên cứu tại Đại học Temple đã dùng bộ công cụ chỉnh sửa gen CRISPR để chỉnh sửa DNA của HIV trong cơ thể chuột. Một số thử nghiệm lâm sàng khác cũng đã được tiến hành nhằm chữa HIV trên cơ thể người bằng cách kết hợp liệu pháp gen với tế bào gốc, tuy nhiên hiện vẫn chưa rõ rằng biện pháp này có thật sự kéo dài hay không. Thậm chí, hồi đầu năm ngoái, một "biohacker" còn tự tiêm liệu pháp chữa HIV vào cơ thể nhưng rõ ràng, khả năng thành công là không thể lường trước được.

chua_HIV_Tinhte_2.png
Người tự tiêm liệu pháp chữa HIV vào cơ thể để thử nghiệm

Những công nghệ như tinh chỉnh gen nhằm tìm kiếm cách chữa lành HIV nghe có vẻ khả thi nhưng vẫn còn rất nhiều trở ngại về mặt kỹ thuật. Bởi thế, vẫn còn một chặng đường dài và cam go phía trước để loài người chạm tới được biện pháp chữa trị HIV hiệu quả. Rào cản lớn nhất trong việc phát triển biện pháp chữa trị chính là nó phải có tác dụng đủ lâu dài để chiến đấu với lượng virus đông đảo và dai dẳn ẩn trong cơ thể người. Đây là vấn đề mà các nhà nghiên cứu tại UCLA đang tìm cách giải quyết. Nhưng để đạt được điều đó, các nhà khoa học phải cải thiện được kỹ thuật tinh chỉnh tế bào trong cơ thể bệnh nhân thay vì phải lấy chúng ra ngoài, tinh chỉnh trong phòng thí nghiệm và sau đó lại đưa trở lại cơ thể. Mặt khác, người ta còn phải nâng cấp khả năng định vị các gen cần chỉnh sửa vốn rải rác khắp cơ thể bệnh nhân. Phức tạp hơn nữa, do HIV có khả năng “tiến hóa” để chống lại các phép điều trị nên ngay cả CRISPR cũng phải cần phải kết hợp tới nhiều biện pháp khác nhằm nâng cao khả năng thành công.

Gần đây, Quỹ đầu tư nghiên cứu AIDS đã đưa ra yêu cầu các nhà nghiên cứu phải tìm cách khắc phục những rào cản đó. Rowena Johnson, giám đốc nghiên cứu của tổ chức này cho biết: “Sự tồn tại của những công cụ và mục tiêu hiện tại cho thấy rằng việc thiết kế nên một liệu pháp gen nhằm chữa trị HIV được xác định là vấn đề công nghệ chứ không phải là đi khám phá. Tuy nhiên, tính khả thi của các cách tiếp cận này vẫn là một trở ngại lớn. Thời gian, chi phí và sự phức tạp của việc thử nghiệm liệu pháp gen trong lâm sàng là những minh chứng rõ ràng nhất.”

chua_HIV_Tinhte_1.jpg

Cho đến nay, người ta ngày càng hy vọng có thể dùng liệu pháp gen để khiến hệ miễn dịch của tế bào cơ thể tự chống lại HIV. Đối với cách tiếp cận này, virus đã bị ngăn chặn xâm nhập tại thời điểm ban đầu. Việc làm này tương đối đơn giản bởi không cần phải đối mặt với việc ngăn chặn lượng virus đang “ngủ đông” trổi dậy sau thời gian dài và hiện đã có một số thử nghiệm lâm sàng được tiến hành.

Cuối cùng, Kitchen khẳng định rằng: “Brown là một trường hợp phi thường. Anh ta đã trải qua 2 lần cấy ghép tủy - điều mà thường người ta không thể sống sót qua được. Và chúng ta kỳ thực vẫn không biết chính xác nó hoạt động thế nào.”

Quảng cáo


Trong nghiên cứu của các nhà khoa học tại UCLA, rào cản lớn nhất chính là tìm ra được cách hiệu quả nhất để cấy ghép lượng tế bào gốc nhỏ nhất vào cơ thể của một bệnh nhân HIV. Lý tưởng nhất, các nhà nghiên cứu cho biết rằng họ muốn tạo ra một thứ như vaccine mà không cần phải tiến hành các thủ thuật xâm lấn như ghép tủy. Tuy nhiên, hiện tại thì suy nghĩ này vẫn còn được xếp vào hàng “khoa học viễn tưởng.” Kitchen cho biết ở hiện tại, các thử nghiệm lâm sàng dựa theo các cách tiếp cận này có thể chỉ mất khoảng 2 - 3 năm nữa. Bởi thế, có thể cách chữa trị vẫn chưa có ở hiện tại nhưng ít nhất, hy vọng đang ngày càng được hun đúc lớn hơn. Hy vọng rằng các nhà khoa học sẽ sớm tìm được cách hiệu quả quét sạch HIV ra khỏi cơ thể người như cách mà họ đã từng làm với nhiều căn bệnh chết người khác trong lịch sử. Khi đó, một bản án tử hình sẽ được loại bỏ.

Tham khảo Gizmodo (1) (2), SM, SD, CBS, BW, Nature, NCBI, Amfar
93 bình luận
Chia sẻ

Xu hướng

y học phát triển chữa đc nó rồi lại ra 1 loại bệnh thế kỷ khác, k khéo lại ra bệnh thiên niên kỷ 😆
binlaquang1
ĐẠI BÀNG
6 năm
@zenki1 Bây giờ hiv không còn sợ như trước nữa vẫn có thuốc duy trì sự sống,bây giờ ung thư mới sợ chữa vừa tốn tiền vừa đau đớn mà lại ít hiệu quả
tmn123
CAO CẤP
6 năm
@zenki1 Kiểu hết HIV thì đến ung thư
Mà HIV còn được vài năm, chứ ung thư nhiều khi trong vòng vài tuần
Zoro kun
TÍCH CỰC
6 năm
@binlaquang1 Khi chữa được HIV thì ung thư cũng chữa được và ngược lại nhé, vì Liệu pháp gene mà thành công thì mọi bệnh lq tới virus & gene đều có thể chữa được.
Căn bệnh thế kỉ cần lắm những bộ óc các nhà khoa học mang tầm vóc thế kỉ, ông nào tìm ra cách trị khỏi hoàn toàn chắc ghi vào sử sách nhân loại luôn ấy chứ 😁
nghiakhoi
ĐẠI BÀNG
6 năm
@Lil Nguyễn tôn làm thánh sống luôn ấy chứ :D
@nghiakhoi mấy hãng bao đã âm thầm giết mấy người chế thuốc hết rồi
Zoro kun
TÍCH CỰC
6 năm
@tanvietbt83 ko HIV còn có thai mà, trừ phi bắn ra ngoài =))
Vài chục năm vẫn chưa nghiên cứu đc. Không biết về sau còn đại dịch bệnh nào nữa
@Thành Bùi Minh người mắc HIV giờ nếu uống thuốc đầy đủ đều đặn thì sống đến 70-80 tuổi là bình thường. giờ người ta xem HIV gần như là bệnh mãn tính rồi nhé
icon929
TÍCH CỰC
6 năm
Mong là sau vài năm nữa sẽ có thêm người đc chữa khỏi
clapika
TÍCH CỰC
6 năm
Kinh thật! 2 lần cấy ghép tủy. Cơ địa của ông Brown này phải gọi là quái vật chứ không phải người nữa 😔
Dame 89
ĐẠI BÀNG
6 năm
máy móc khoa học hiện đại vậy mà vẫn chưa tìm ra thuốc chữa. cái thằng hiv âm thầm nhỏ bé vậy mà khôn gê.
@Dame 89 con Virus HIV này đúng chất, nó liên tục biến đổi kháng nguyên bề mặt khiến cho hệ thống miễn dịch tạo ra kháng thể chưa kịp định hình thì nó đã biến đổi thành dạng khác, mà nó đổi có khi tới hàng triệu lần (dạng) như vậy. Thành ra nó best nhất trong làng Virus 😁 :D :D
nghia3d
CAO CẤP
6 năm
HIV xuất phát từ đâu các bác?Nếu "khử" hết tất cả những người bị HIV trên thế giới đi thì nó có còn xuất hiện ko?
mimosa1805
TÍCH CỰC
6 năm
@nghia3d Đưa ông này lên lảnh đạo đất nước chẳng khác nào đưa chế độ diệt chủng Pol Pot và chế độ độc tại Hitle quây trở lại
HHChuong
ĐẠI BÀNG
6 năm
@cyan.1618 Vì 1 thằng chới ngu mà cả họ ăn cám 😔:(:(
Zoro kun
TÍCH CỰC
6 năm
@nghia3d hít hột le đầu thai đây rồi
nghia3d
CAO CẤP
6 năm
@nghia3d Giả thuyết thôi, a e đừng manh động 😁:D:D
Ranger_3009
ĐẠI BÀNG
6 năm
Trường hợp này kiểu tương tự "X men" triệu người có 1,... chứ không hẳn là bước tiến gì cả. Mỹ cũng có 1 trường hợp 1 người đàn ông dị biệt chạy không biết mệt vì cơ chế tự đào thải Axit latic ra khỏi cơ thể khiến cơ thể không biết mệt mỏi!
limann
TÍCH CỰC
6 năm
Thử 80 cách, tự nhiện hết bệnh, giờ ko thể biết là trúng ở cách nào 😁
Có 3 cách lây chính - mẹ sang con, xxx, nghiện. Mẹ sang con thì không bàn tới vì mẹ bị con mới bị. Chỉ còn xxx và nghiện. Diệt 2 cái này là hết.
cryshop
TÍCH CỰC
6 năm
@hackieuhoang Hồi xưa VN mình tuyên truyền Ma tuý/HIV dữ quá nên gần như nó ăn sâu vào tâm trí người Việt. Hồi xưa còn dùng kim tiêm, share qua lại nên dễ bịnh chứ bây giờ ma tuý toàn ở dạng hít hoặc uống thì làm sao mà lây bịnh được, đã lâu lắm rồi không còn thấy các con nghiện hay tiêm chích ngoài đường nữa, bây giờ toàn đập đá ko hà.
Zoro kun
TÍCH CỰC
6 năm
@cryshop nghiện, chích và xxx luôn gắn liền vs nhau
qwerty87
TÍCH CỰC
6 năm
@hackieuhoang @cryshop chắc chú ăn ngủ làm ở nhà suốt không đi đâu nhỉ, chú không thấy ko có nghĩa là người khác không thấy, chú không thấy không có nghĩa là đã hết các con nghiện tiêm chích.
@hackieuhoang 1 cách duy nhất là lây qua đường máu thôi nhé.

3 cách đó là miêu tả cho dễ hiểu - vì nhiều người ko biết quan hệ tình dục có thể gây trầy sát -> chảy máu -> từ đó lây bệnh
Hy vọng các nhà khoa học sẽ tìm ra cách diệt tận gốc con virus này... lúc đó chịch cave sẽ ko cần dùng bcs nữa...
cyan.1618
TÍCH CỰC
6 năm
@thanhvtc_online thì còn hoàng loạt các bệnh khác, siêu vi, sùi màu gà, lậu...ngon thì đi chân trần đi 🆒
@thanhvtc_online Mấy bệnh khác còn ghê hơn HIV đấy, bác search bệnh lậu, sùi mào gà... là thấy ah, chym sưng to chảy mủ, kinh lắm 😁
binlaquang1
ĐẠI BÀNG
6 năm
@thanhvtc_online Hiv còn giấu được chứ bác mà bị sùi mào gà mà nổi trên mặt thì giấu đi đâu
HIV thì tự tin phòng tránh được . Còn ung thư không dám phát biểu , hy vọng các nhà khoa học trị được tuyệt đối bệnh ung thư nữa .
Thomas6688
TÍCH CỰC
6 năm
Sự trỗi dậy của người đột biến :-/ hic sợ vãi
HIV đâu nguy hiểm bằng tim mạch, ung thư và tiểu đường. Tim mạch và tiểu đường sống khoẻ mạnh còn thoát được, còn thằng ung thư chả làm gì hít không khí không cũng chết.
@nguyenminh56547 bác có đi chơi gái bao giờ chưa 😁
@nefertem thì xài bao, gái nó còn thích hơn nếu bác dùng hình đầu rồng, sầu riêng, lưỡi câu các kiểu
Chơi gái sợ sida phải mang bao đéo sướng, nút lưỡi thì sợ lậu , giang mai , màu gà , thành ra mất cảm hứng , đi chăn rau sạch vẫn số 1 😁
@nefertem Rau giờ dính "thuốc sâu" cũng nhiều lắm, mà cũng chưa chắc là bác chăn rau hay là rau chăn bác nữa nha :D
@kekk cái này phải tùy lê vồ của mỗi người :D
Zoro kun
TÍCH CỰC
6 năm
@nefertem Thế mới biết cái hồi chưa có HIV nó sướng ntn, ôi cái hồi xưa ấy =))
@Zoro kun hồi xưa giang mai, lậu, hắc lào sướng chỗ nào bác ?? mủ không =D
duyvankm
TÍCH CỰC
6 năm
Y học thế giới quá lạc hậu, ở vn chúng tôi tuyên bố chữa khỏi ung thư từ lâu rồi, thoái hoá câm điếc... nắn nắn bẻ bẻ rút lưỡi cái nói như sáo. Kể ngày xưa job sang vn chữa ung thư chắc khỏi lâu rồi
HPSS
TÍCH CỰC
6 năm
Bệnh sĩ mới nguy hiểm và không bao giờ chữa được chứ AIDS muỗi 😁
Việt Nam chữa xi đa bằng xi măng ko ak. 😃
@ngườidavàng 2018 rồi còn có người đem xi măng ra giỡn hả ta?
Bác đã xài bcs quả dứa chứa???
@minhtuan7610 Cho xin hình sản phẩm coi bác 😁

Xu hướng

Bài mới









  • Chịu trách nhiệm nội dung: Trần Mạnh Hiệp
  • © 2024 Công ty Cổ phần MXH Tinh Tế
  • Địa chỉ: Số 70 Bà Huyện Thanh Quan, P. Võ Thị Sáu, Quận 3, TPHCM
  • Số điện thoại: 02822460095
  • MST: 0313255119
  • Giấy phép thiết lập MXH số 11/GP-BTTTT, Ký ngày: 08/01/2019