Rốt cuộc thì mình cũng đã có dịp "trên tay", à mà không đi vòng quanh hệ thống phòng không SPYDER vốn được rất nhiều anh em quan tâm trong năm gần đây khi Việt Nam đã sắm và phóng thử hệ thống này nhưng là phiên bản tầm trung, xịn hơn phiên bản tầm ngắn của Quân đội Singapore. SPYDER viết tắt của Surface-to-air PYthon and DERby - là hệ thống phòng không tối tân và độc đáo khi có thể phóng 2 loại tên lửa khác nhau trên cùng một ống phóng. Nó được phát triển bởi Rafael Advanced Defense System cùng với sự hỗ trợ của nhà thầu quân sự lừng danh của Israel - IAI.
Về chức năng chính, SPYDER là hệ thống đánh chặn tầm thấp, phản ứng nhanh trước các mối nguy hiểm trên không như máy bay, trực thăng, phương tiện bay không người lái, drone và các loại đầu đạn dẫn đường chính xác. Hệ thống ống phóng của SPYDER được thiết kế để có thể bắn 2 loại tên lửa đất đối không la Python-5 và Derby - cả 2 vốn là những tên lửa không đối không. SPYDER có 2 biến thể gồm SR (short range - tầm ngắn) như phiên bản được quân đội Singapore sử dụng và MR (medium range - tầm trung) mà Việt Nam vừa sắm năm ngoái. Ngoài Singapore và Việt Nam thì SPYDER cũng đã được các quốc gia khác sử dụng như Ấn Độ, Georgia và Peru.
Về chức năng chính, SPYDER là hệ thống đánh chặn tầm thấp, phản ứng nhanh trước các mối nguy hiểm trên không như máy bay, trực thăng, phương tiện bay không người lái, drone và các loại đầu đạn dẫn đường chính xác. Hệ thống ống phóng của SPYDER được thiết kế để có thể bắn 2 loại tên lửa đất đối không la Python-5 và Derby - cả 2 vốn là những tên lửa không đối không. SPYDER có 2 biến thể gồm SR (short range - tầm ngắn) như phiên bản được quân đội Singapore sử dụng và MR (medium range - tầm trung) mà Việt Nam vừa sắm năm ngoái. Ngoài Singapore và Việt Nam thì SPYDER cũng đã được các quốc gia khác sử dụng như Ấn Độ, Georgia và Peru.
SPYDER-SR được triển khai trên xe tải MAN TGS 6x6 như anh em thấy trong hình và nó có hệ thống ống phóng 4 tên lửa với góc phóng nghiêng. Trong khi đó phiên bản SPYDER-MR của Việt Nam khác biệt lớn ở hệ thống ống phóng chứa đến 8 tên lửa và phóng thẳng đứng.
Điều đặc biệt nhất của SPYDER so với các hệ thống phòng không phản ứng nhanh khác là nó dùng 2 loại tên lửa khác nhau gồm Python-5 và Derby. Chỉ nói trên phiên bản SPYDER-SR của Singapore thì Python-5 là 2 chiếc tên lửa nằm ngoài cùng bản chất nó là tên lửa không đối không (AAM). Đây cũng là một trong những loại tên lửa AAM tối tân nhất thế giới với khả năng khóa mục tiêu sau khi phóng và tấn công ở mọi góc mọi hướng, thậm chí là nổ sau mục tiêu. Python-5 tích hợp hệ thống dò tìm điện-quang hồng ngoại có thể rà quét bề mặt vật thể để nhận biết máy bay địch, sau đó khóa và đuổi theo. Python-5 dài 310 cm, đường kính 16 cm, cánh vây 64 cm và mang theo đầu đạn 11 kg, bay ở vận tốc Mach 4 với tầm bay 15 km.
Trong khi đó Derby lại là một tên lửa không đối không BVR với tầm hoạt động dưới 50 km dẫn đường chủ động bằng radar, hoạt động theo cơ chế phóng và quên. Tên lửa này dài 362 cm, đường kính, cánh vây và tốc độ bay đều tương tự Python-5 bởi nó là một biến thể của dòng Python, riêng đầu đạn mang theo đến 23 kg.
Mình được biết trên chiếc xe Man TGS 6x6 này có lắp máy phát điện công suất lớn để vận hành hệ thống phóng, hệ thống cảm biến và radar phụ hỗ trợ theo dõi mục tiêu khi xe đang di chuyển. SPYDER không đi 1 mình, nó sẽ cần đến những hệ thống phụ trợ khác như radar quét đa chiều EL/M-2106 ATAR hay EL/M-2084 MMR (cùng loại với radar dùng cho hệ thống tên lửa đánh chặn Iron Dome nổi tiếng của Israel) và các xe hậu cần, tiếp tên lửa.
Hệ thống SPYDER-MR được Việt Nam mua thuộc biên chế của tiểu đoàn 61, trung đoàn tên lửa 236, sư đoàn phòng không 361 (Quân chủng phòng không - không quân trước đây) và đã tiến hành phóng thử vào ngày 6 tháng 9 năm ngoái.