Đôi khi những bức ảnh không cho ta câu trả lời ngay thời điểm chụp. Khi rà soát, sắp xếp chỉnh sửa và chọn lọc, ta mới tìm ra câu trả lời. Đó là sự nhạy bén trong nghề nghiệp mà có lẽ phản xạ ghi lại hình ảnh trước khi trí óc ta kịp hình dung ra nó. Nhìn lại lịch sử, Mỹ cũng đã tấn công Iraq vào đúng thời điểm này 15 năm trước. Những hậu quả trong cuộc chiến cũng như sau đó đã được ghi lại qua 2 dự ánh ảnh của hai nhiếp ảnh gia thuộc tổ chức Magnum: Moises Saman và Peter van Agtmael đã đặt ra những góc nhìn khác nhau về cuộc chiến tranh giữa Mỹ- Iraq.
Bệnh viện Phi chính phủ khẩn cấp ở Erbil, xử lý thương vong từ trận Mosul. Elham, 10tuổi, chấn thương nặng đã xâm nhập bụng và xương đùi. Cô đang chơi với một y tá người Ý, người đã cố gắng giữ tinh thần của bệnh nhân tốt hơn. Erbil. Iraq (Kurdistan). Năm 2017. © Peter van Agtmael | Ảnh Magnum
Tháng 3 năm 2003, Mỹ đổ bộ vào Iraq bất chấp sự ngăn cản của LHQ nhằm lật đổ chính quyền độc tài Saddam Hussein. Moises Saman đã có 16 năm ở Iraq từ những ngày đầu Mỹ đổ bộ cho đến những cuộc tấn công gần đây của tổ chức ISIS vào đất nước này. Peter Agtmael làm việc tại Iraq từ năm 2006, anh tham gia nghiên cứu về hậu quả chiến tranh tại đây, năm 2014 anh trở thành nhiếp ảnh gia tự do, sống như người lưu vong tại đây để hoàn thành dự án ảnh của mình về hậu quả chiến tranh.
Một gia đình di tản chạy trốn khỏi thị trấn vừa chịu đợt tấn công của ISIS, họ đang sống giữa những đống đổ nát của một khu chung cư tại Ramadi. Ramadi. Iraq. Ngày 14 tháng 7 năm 2016. © Moises Saman | Ảnh Magnum
Bệnh viện Phi chính phủ khẩn cấp ở Erbil, xử lý thương vong từ trận Mosul. Elham, 10tuổi, chấn thương nặng đã xâm nhập bụng và xương đùi. Cô đang chơi với một y tá người Ý, người đã cố gắng giữ tinh thần của bệnh nhân tốt hơn. Erbil. Iraq (Kurdistan). Năm 2017. © Peter van Agtmael | Ảnh Magnum
Tháng 3 năm 2003, Mỹ đổ bộ vào Iraq bất chấp sự ngăn cản của LHQ nhằm lật đổ chính quyền độc tài Saddam Hussein. Moises Saman đã có 16 năm ở Iraq từ những ngày đầu Mỹ đổ bộ cho đến những cuộc tấn công gần đây của tổ chức ISIS vào đất nước này. Peter Agtmael làm việc tại Iraq từ năm 2006, anh tham gia nghiên cứu về hậu quả chiến tranh tại đây, năm 2014 anh trở thành nhiếp ảnh gia tự do, sống như người lưu vong tại đây để hoàn thành dự án ảnh của mình về hậu quả chiến tranh.
Một gia đình di tản chạy trốn khỏi thị trấn vừa chịu đợt tấn công của ISIS, họ đang sống giữa những đống đổ nát của một khu chung cư tại Ramadi. Ramadi. Iraq. Ngày 14 tháng 7 năm 2016. © Moises Saman | Ảnh Magnum
Một cô gái đi chợ ở huyện AL-Aziziyah của Ramadi. Ramadi. Iraq. Ngày 14 tháng 7 năm 2016. © Moises Saman | Ảnh Magnum
Cả hai đến đây với những hoàn cảnh khác nhau, song kết quả họ đều nhận ra những giá trị giống nhau sau cuộc chiến. Saman tham gia cuộc chiến như một phóng viên chiến trường, rồi anh bị cuốn vào cuộc chiến bởi một sức hấp dẫn vô hình. Ở đó anh đã gặp và kết hôn với vợ là người Kurd, Iraq.
Thanh niên nổi dạy tấn công lính Mỹ. Cậu bị đánh vào mặt bằng báng súng, tay bị khoá chặt phía sau, nhưng đôi mắt vẫn đằng đằng sát khí. Phòng bên là mọt người phụ nữ cùng con gái đang nằm rên sợ hãi. Lính Mỹ đã được điều vào lục soát căn nhà, không tìm thấy vũ khí nào cho đến khi đội dò mìn đã phát hiện dấu hiệu của boom. Một vụ khủng bố xảy ra, một lính Mỹ bị thương, một quân nổi dạy bị thiệt mạng.
© Peter van Agtmael | Ảnh Magnum
Van Agtmael thì bị lôi cuốn bởi Trung Đông từ sau sự kiện 11/9. Anh chọn công việc ghi lại những hình ảnh người Iraq, người Syri hay người Afganistan để tìm ra mối liên hệ đến cuộc chiến tại Iraq. Ban đầu anh làm cho quân đội Mỹ, sau này anh đứng về phía thường dân Iraq Syri nhằm lên án những hành động bạo lực từ phía Mỹ.
Những lỗ đạn in lại trên tường sau một cuộc tấn công đêm của quân nổi dạy Iraq nhắm vào quân đội Mỹ. Một lính Mỹ vừa vị thương đang được mang đi cấp cứu. Mosul, Irac. 2006. © Peter van Agtmael | Ảnh Magnum
Quảng cáo
Mahmoud Khalid, 16 tuổi, vết thương trên vai của cậu do thủy tinh và mảnh vụn bắn vào khi cậu đang ăn sáng tại nhà, gần nơi xảy ra một vụ đánh bom xe hơi ở quận Mansour ở Baghdad. Vụ tấn công giết chết ít nhất 5 người và hàng chục người khác bị thương, gây thiệt hại cho các ngôi nhà trong khu phố. Bada, Iraq. Ngày 19 tháng 9 năm 2010. © Moises Saman | Ảnh Magnum
“Đây là một xã hội với những phẩm chất đáng ngưỡng mộ, bạn hầu như không thể thấy được điều đó từ góc nhìn ngoài cuộc. Những hiểu biết lệch lạc về nơi đây là minh chứng cho sự thất bại của cuộc chiến này”
Van Agtmael
Chân dung của một cô bé Yazidi. Bashiqa, Iraq. Năm 2017. © Peter van Agtmael | Ảnh Magnum
Với Saman, cuộc chiến không chỉ từ góc nhìn khách quan của một nhà báo, một nhiếp ảnh gia, mà còn từ góc nhìn chủ quan, khi 1 phần gia đình anh sinh ra và lớn lên tại nơi đây.
"Nó không hề tốt cho những mối quan hệ của bạn, nhưng nó tốt cho sự nghiệp của bạn. Không ai biết chiến tranh kéo dài bao lâu, nhưng nếu bạn bước chân vào cuộc chiến, nó như một xoáy nước, hút bạn mắc kẹt ở đó, cuộc chiến sẽ trở thành cuộc sống của bạn."
Quảng cáo
Moises Saman.
Bên trong tòa nhà do ISIS phóng hoả. Qaraqosh, Iraq. Năm 2017. © Peter van Agtmael | Ảnh Magnum
Những phụ nữ lớn tuổi tử chối những yêu cầu giúp đỡ di tản trong trận chiến Telskuf, họ muốn ở lại ngôi nhà của mìh, Iraq. 2015. © Peter van Agtmael | Ảnh Magnum
Dù tham gia cuộc chiến trong hoàn cảnh nào, sự tàn khốc của chiến tranh đều để lại những ảnh hưởng xâu sắc cho người dân bản địa, bên cạnh đó nó còn ảnh hưởng mạnh mẽ đến cá nhân mỗi nhân chứng lịch sử. Tất cả họ đều trưởng thành với nhận thức sâu xa :"Chiến tranh là một tội ác"
Bàn học dùng như một rào chắn bên trong một trường tiểu học ở Fallujah. Nơi đây đã được ISIS sử dụng làm cơ sở của tòa án và trại giam. Fallujah, Iraq. Ngày 20 tháng 7 năm 2016. © Moises Saman | Ảnh Magnum
Abu Zacharia, một cựu lãnh đạo nổi dậy Sunni hiện nay là một phần của phong trào tuyên giáo Sunni. Kharma, Iraq. Ngày 16 tháng 6 năm 2008. © Moises Saman | Ảnh Magnum
Thường dân Iraq chạy trốn cuộc chiến tại phía tây của Mosul tụ tập tại một vị trí quân đội Iraq ở ngoại ô thành phố. Mosul, Irac. Ngày 8 tháng 3 năm 2017 © Moises Saman | Ảnh Magnum
Đôi khi những bức ảnh không cho ta câu trả lời ngay thời điểm chụp. Khi rà soát, sắp xếp chỉnh sửa và chọn lọc, ta mới tìm ra câu trả lời. Đó là sự nhạy bén trong nghề nghiệp mà có lẽ phản xạ ghi lại hình ảnh trước khi trí óc ta kịp hình dung ra nó. Và chiến tranh là một vòng luẩn quẩn khổng lồ, để những hình ảnh 15 năm trước ở Iraq có thể sẽ là những ảnh của Syri ngày hôm nay.
Nguồn: magnumphotos