Vụ việc dòng MacBook Pro 2018 bị quá nóng khiến CPU phải cắt xung sâu, giảm hiệu năng (throttle) đang là tâm điểm trong những ngày gần đây. Apple vẫn chưa có thông báo chính thức về vụ việc nhưng nhiều trang công nghệ nước ngoài lẫn Tinh Tế cũng đã có thử nghiệm sơ bộ và xác nhận tình trạng throttle xảy ra trên cả phiên bản Core i7-8850H chứ không riêng gì phiên bản Core i9-8950HK. Đa phần kết luận cho rằng hệ thống tản nhiệt của MacBook Pro 2018 không đủ hiệu quả để làm mát cho các phiên bản CPU này khi tải nặng. Chưa rõ Apple sẽ làm gì tiếp theo nhưng chúng ta hãy cùng xem qua các hãng khác, với cùng CPU thì họ thiết kế chiếc máy ra sao để đảm bảo tình trạng throttle không hoặc ít xảy ra?
Đầu tiên chúng ta cần biết về trang bị CPU mới trên MacBook Pro 2018, đặc biệt là phiên bản 15" với 3 tùy chọn CPU rất mạnh:
Như vậy có thể thấy cả 3 phiên bản CPU này đều có 6 nhân, phiên bản thấp nhất là Core i7-8750H có xung nhịp cơ bản 2,2 GHz, Turbo Boost đơn nhân lên tối đa 4,1 GHz. Trong khi đó phiên bản Tinh Tế vừa trên tay và test nhanh cho anh em thấy chạy Core i7-8850H có xung cao hơn đôi chút với mức cơ bản là 2,6 GHz và Turbo 4,3 GHz. Phiên bản Core i9-8950HK mạnh nhất với xung Turbo lên đến 4,8 GHz và trước đó đã được YouTuber - Dave Lee test và xác nhận rất nóng.
Cũng trong bảng trên mình có thêm thông số mà anh em ít khi để ý về CPU của Intel đó là nhiệt độ Tj (Tjunction) cũng như TDP. Tình trạng mà MacBook Pro 2018 đang gặp phải liên quan tới 2 thông số này.
Đầu tiên chúng ta cần biết về trang bị CPU mới trên MacBook Pro 2018, đặc biệt là phiên bản 15" với 3 tùy chọn CPU rất mạnh:
Cũng trong bảng trên mình có thêm thông số mà anh em ít khi để ý về CPU của Intel đó là nhiệt độ Tj (Tjunction) cũng như TDP. Tình trạng mà MacBook Pro 2018 đang gặp phải liên quan tới 2 thông số này.
TDP là gì? TDP hay Thermal Design Power hay Thermal Design Point, có thể hiểu nôm na là công suất thoát nhiệt. Anh em đừng nhầm lẫn TDP là công suất tiêu thụ của vi xử lý dù nó cũng dùng đơn vị là Watt. TDP được dùng để đo lượng nhiệt của vi xử lý giải phóng khi chạy các ứng dụng thực tế với tải toàn nhân ở xung cơ bản. Các nhà sản xuất máy tính sẽ dựa trên thông số TDP để thiết kế hệ thống tản nhiệt phù hợp cho chiếc máy.
Như MacBook Pro 2018, CPU Core i7-8850H chẳng hạn có mức TDP là 45 W thì nhiệt lượng mà nó tỏa ra sẽ tương đương 45 W khi tải nặng toàn nhân. Thế nên TDP là thông số cơ bản để các nhà sản xuất máy tính thiết kế hệ thống tản nhiệt phù hợp cho máy nhằm ngăn tình trạng CPU quá nóng, tức trên mức 45 W như trong trường hợp này, để tránh tình huống throttle cắt xung để hạ nhiệt. Và cái thứ khiến CPU phải cắt xung đó là nhiệt độ Tj.
Tj hay Tjunction là nhiệt độ hoạt động cao nhất của bán dẫn hay có thể hiểu đơn giản là nhiệt độ tối đa của nhân xử lý trước khi nó trở nên bất ổn định. Thông số của Intel cho biết Tj của con CPU là 100 độ C nhưng thực chất đây là nhiệt độ nhân tối đa khiến CPU bị throttle (giảm xung). Khi cảm biến DTS (Digital Thermal Sensor) đo thấy nhiệt độ nhân có xu hướng leo lên mức 100 độ C thì nó sẽ chủ động giảm xung để bảo vệ CPU trước nguy cơ hư hỏng do nhiệt. Trong tình huống CPU liên tục leo lên mức nhiệt độ này và hệ thống tản nhiệt không thể giảm nhiệt cho CPU thì cảm biến sẽ kích hoạt cơ chế bảo vệ cuối cùng đó là tắt máy. Mặc dù có Tj Max đến 100 độ C nhưng mốc nhiệt độ gây throttle có thể thấp hơn, chẳng hạn như đến 90 độ C là bắt đầu giảm xung nặng.
Hệ thống tản nhiệt Cooler Boost Titan trên MSI GT73VR Titan mà mình từng đánh giá.
Bộ lòng của MacBook Pro 15 2017, hệ thống tản nhiệt này không khác từ phiên bản 2016.
Đây là MacBook Pro 15 2018.
Quảng cáo
Vậy các hãng khác cũng dùng các tùy chọn CPU tương tự thì họ đã thiết kế hệ thống tản nhiệt ra sao và kết quả?
Đầu tiên, một trong những dòng máy mỏng tương tự MacBook Pro 2019 cũng dùng Core i9-8950HK là Dell XPS 15 9570 và ASUS ZenBook Pro UX580 mới ra mắt tại Computex 2018. Cả 2 đều là những dòng máy thiên về hướng xử lý tác vụ đồ họa.
Chiếc Dell XPS 15 9570 có thiết kế 2 quạt, 2 ống đồng tản nhiệt đi cắt giữa CPU và GPU. Mặc dù có nhiều hơn MacBook Pro 2018 1 ống đồng nhưng chiếc XPS 15 9570 vẫn gặp tình trạng throttle. Một số người dùng trên reddit đã thử stress test chiếc máy và nhận thấy nếu chỉ stress CPU thôi thì hệ thống tản nhiệt này vẫn có thể duy trì mức xung trung bình 3 GHz với mức nhiệt độ CPU trên dưới 90 độ C.
Tuy nhiên, nếu stress cả 2 thứ là CPU Core i9-8950HK và GPU GeForce GTX 1050 Ti thì hệ thống throttle rất nhanh, xung bị kéo xuống rất thấp bởi lúc này cả 2 thành phần đều phát sinh rất nhiều nhiệt và hệ thống tản nhiệt này không đủ để đáp ứng. Như hình trên stress bằng AIDA64 thì xung CPU giảm mạnh, throttle dữ dội (biểu đồ đỏ). Nguồn: reddit
Tình huống tương tự cũng xảy ra với chiếc ASUS ZenBook Pro UX580 phiên bản chạy Core i9-8950HK và GeForce GTX 1050 Ti. Với thiết kế 2 ống đồng 2 quạt tương tự Dell XPS 15 9570 thì trang ultrabookreview đưa ra kết luận rằng Core i9 trên chiếc máy này không thể duy trì xung nhịp Turbo đối với các tác vụ nặng. Mặc dù không bị throttle và xung không bao giờ rớt xuống dưới mức xung cơ bản là 2,9 GHz nhưng việc xung Turbo quá thấp khiến việc trang bị Core i9-8950HK trên chiếc máy này không có ý nghĩa gì. Đây cũng là nhận định tương tự của Dave Lee khi test nhanh MacBook Pro 2018 bản Core i9. Core i9-8950HK trên ASUS ZenBook Pro UX580 cũng đạt nhiệt độ gần chạm ngưỡng Tj Max là 95 - 97 độ C. Nguồn: Ultrabookreview Quảng cáo
Vậy với 2 phiên bản Core i7 thì sao, MacBook Pro 2018 bản chạy Core i7-8850H cũng rất nóng và bị throttle? Một trong những mẫu máy có thiết kế khá mỏng và chạy cùng con vi xử lý này là Gigabyte Aorus X5 v8 - một chiếc laptop chuyên game với combo Core i7-8850H và GeFroce GTX 1070. Aorus là dòng máy chơi game cao cấp của Gigabyte và hãng này cũng rất có kinh nghiệm trong việc sản xuất những chiếc máy tính chơi game hạng nặng. Thế nên để giải quyết vấn đề về nhiệt trên Aorus X5 v8, Gigabyte trang bị cho máy một hệ thống tản nhiệt có đến 7 ống đồng trong đó 4 ống tản nhiệt cho CPU Core i7-8850H và 3 ống còn lại tản nhiệt cho GPU GeForce GTX 1070. Điều đáng nói là không chỉ có nhiều ống đồng hơn, hệ thống khuếch tán nhiệt trên Aorus X5 v8 còn có 4 heatsink chia đều cho 2 quạt. Với số lượng ống đồng chi chít thì nhiệt sẽ được khuếch tán ra 4 heatsink và hơi nóng được thổi ra bởi 2 quạt áp suất cao.
Với trang bị này, bộ đôi Core i7-8850H và GeForce GTX 1070 trên Aorus X5 v8 mới có thể duy trì được hiệu năng cao, đáp ứng nhu cầu chơi game trong thời gian dài của game thủ. Stress test cùng lúc bằng FurMark (GPU) và Prime95 (CPU), nhiệt độ CPU và GPU lên 90 độ C nhưng không throttle. Dù vậy, hệ thống này vẫn chưa đủ để con Core i7-8850H phát huy tối đa hiệu năng. Chẳng hạn như khi chạy Cinebench R15 đa nhân, xung Turbo Boost đa nhân có thể leo lên mức 4 GHz nhưng sau đó rớt xuống còn 3,5 đến 3,6 GHz trong những lần chạy thử tiếp theo. Nguồn: NotebookcheckCore i9-8950HK trên những chiếc laptop chơi game dày cui ra sao?
ASUS, Acer, Gigabyte đều đã trang bị Core i9-8950HK trên các mẫu laptop chơi game đầu bảng cảu mình và cả 3 mẫu máy dưới đây đều có thiết kế rất dày nặng, thuộc loại hardcore.
Đầu tiên là con ASUS Chimera G703GI với combo Core i9-8950HK + GeForce GTX 1080. ASUS trang bị cho nó hệ thống gồm 8 ống đồng với 4 ống tản nhiệt cho CPU và 4 ống tản nhiệt cho GPU cùng với 4 heatsink với mỗi vây nhôm mỏng chỉ 0,1 mm và 2 quạt 12 V công suất lớn. Hệ thống này được thiết kế với mục tiêu là ngăn ngừa tình trạng throttle ngay từ đầu. Trang notebookcheck đã cho stress test cùng lúc Prime95 và Furmark với chế độ quạt Overboost tốc độ tối đa thì nhiệt độ của CPU ổn định ở mức 85 độ C và GPU ở 80 độ C. Tuy nhiên, mức xung 4,8 GHz chỉ đạt được trong vài giây trước khi giảm xuống ở 3 GHz. Nguồn: Notebookcheck
Tương tự phiên bản Gigabyte Aorus X9 DT mà mình có dịp trên tay tại Computex 2018 chạy Core i9-8950HK và GeForce GTX 1080 cũng có đến 8 ống đồng, 4 heatsink, 2 quạt lớn và 2 quạt nhỏ. Khi stress test thì nhiệt độ của CPU và GPU cũng lên lần lượt 91 và 85 độ C nhưng không bị throttle với xung cả 6 nhân ổn định ở 4,3 GHz. Nguồn: Notebookcheck
Trong khi đó, mẫu máy chạy Core i9-8950HK vừa được bán ra tại Việt Nam là Acer Predator Helios 500 lại có hệ thống tản nhiệt hạn chế hơn so với 2 mẫu máy trên. Máy có tổng cộng 5 ống đồng tản nhiệt với thiết lập 2 ống tản chung cho CPU và GPU GeFroce GTX 1070 đi ra 4 heatsink và 2 quạt cánh nhôm AeroBlade, 3 ống còn lại nhỏ hơn 2 ống cho GPU và 1 ống GPU. Trang laptopmedia đã đánh giá chiếc máy này và kết quả Core i9-8950HK đều chạy dưới xung, có vẻ như Acer đã undervolt CPU để khiến con CPU này giữ mức nhiệt độ không quá 80 độ C. Xung đa nhân khi stress test đều ở mức 2,4 GHz, dưới mức xung cơ bản 2,9 GHz đến 500 Hz và nhiệt độ cũng không vượt được ngưỡng 70 độ C. Nguồn: LaptopmediaNhư vậy có thể thấy Core i9-8950HK cũng như Core i7-8850H đều phát sinh rất nhiều nhiệt khi chạy đa nhân. Những mẫu laptop có thể khai thác được tốt hiệu năng của các phiên bản CPU này như đã nói ở trên là laptop chơi game với hệ thống tản nhiệt phức tạp. Trong khi đó 2 mẫu máy được xem là ngang hàng với MacBook Pro 2018 nhất là XPS 15 9570 và ZenBook Pro UX580 vẫn thất bại trong việc giữ cho Core i9-8950HK mát mẻ để nó có thể chạy ở xung cao nhất có thể trên toàn nhân. Với tình trạng nóng sôi như hiện tại thì chưa rõ Apple sẽ làm gì để MacBook Pro 2018 mát hơn từ đó phát huy được sức mạnh của CPU 6 nhân. Anh em nghĩ sao?