Có một sự thật không thể chối cãi đó là rất nhiều điện thoại của Xiaomi được làm theo giổng kiểu của Apple, gần đây nhất là Xiaomi Mi 8 và Mi 8 SE, có thể xem dòng máy này là iPhone chạy Android, Mi A1 thì nhìn rất giống iPhone 7 Plus. Câu hỏi đặt ra đó là Xiaomi không cảm thấy ngại khi copy Apple sao? Và họ có sợ bị kiện tụng gì không?
1. Vì sao lại làm giống iPhone?
Thực ra Xiaomi không phải là công ty lớn duy nhất copy iPhone mà gần như mọi hãng Trung Quốc khác đều đi theo chiến lược này. Mình gọi nó là một chiến lược vì nó diễn ra có hệ thống, trong dài hạn chứ không phải chỉ thấy sản phẩm nào hot thì mới đem đi sao chép và xào nấu lại thành thiết bị của riêng họ.
Để biết được nguyên nhân căn bản, chúng ta phải quay ngược thời gian lại cỡ năm 2010-2012. Trong giai đoạn này smartphone bắt đầu ở giai đoạn cao trào, rất nhiều mẫu smartphone Android mới liên tục được ra mắt từ Samsung, Sony, HTC, Motorola đã giúp khuấy động thị trường theo cách chưa từng có, và một thị trường điện thoại chỉ biết tới iPhone giờ có thêm rất nhiều lựa chọn mới cho khách hàng. Tất nhiên, không phải máy nào cũng giống iPhone, đa số các dòng điện thoại của Samsung, Sony, HTC, Motorola đều có nét riêng cả.
1. Vì sao lại làm giống iPhone?
Thực ra Xiaomi không phải là công ty lớn duy nhất copy iPhone mà gần như mọi hãng Trung Quốc khác đều đi theo chiến lược này. Mình gọi nó là một chiến lược vì nó diễn ra có hệ thống, trong dài hạn chứ không phải chỉ thấy sản phẩm nào hot thì mới đem đi sao chép và xào nấu lại thành thiết bị của riêng họ.
Để biết được nguyên nhân căn bản, chúng ta phải quay ngược thời gian lại cỡ năm 2010-2012. Trong giai đoạn này smartphone bắt đầu ở giai đoạn cao trào, rất nhiều mẫu smartphone Android mới liên tục được ra mắt từ Samsung, Sony, HTC, Motorola đã giúp khuấy động thị trường theo cách chưa từng có, và một thị trường điện thoại chỉ biết tới iPhone giờ có thêm rất nhiều lựa chọn mới cho khách hàng. Tất nhiên, không phải máy nào cũng giống iPhone, đa số các dòng điện thoại của Samsung, Sony, HTC, Motorola đều có nét riêng cả.
Nhưng ngặt cái là người ta vẫn có nhu cầu mua iPhone, đặc biệt là tại thị trường nội địa Trung Quốc, nhưng giá iPhone lại quá cao. Mình từng đọc được bài này trên Wall Street Journal hay New York Times gì đó quên rồi, nhưng để đáp ứng được nhu cầu nói trên, các nhà sản xuất Trung Quốc bắt đầu sao chép iPhone để tạo ra một sản phẩm giống iPhone nhưng giá chỉ bằng 1/2, thậm chí 1/3. Không phải là các hãng Trung Quốc không có khả năng làm ra thiết kế đẹp của riêng mình, nhưng vì người dùng thích iPhone, vậy thì cho họ iPhone là đủ. Oppo là công ty cực kì thành công với chiến lược này. Huawei, Vivo cũng có nhưng ít hơn.
Mặc dù thị trường điện thoại cao cấp có béo bở thật, nó đã giúp Apple trở thành công ty nghìn tỉ USD đầu tiên trên thế giới, nhưng miếng bánh smartphone cao cấp lại có số lượng khách hàng nhỏ hơn nhiều so với các máy tầm trung hoặc giá rẻ. Mà phân khúc tầm trung, giá rẻ lại đang bị Apple bỏ ngỏ, thế nên các hãng Trung Quốc tha hồ có cơ hội tung hoành.
Và Xiaomi cũng không khác. Họ làm giống iPhone để dễ bán hàng hơn, cái nào tạo được lợi thế thì dại gì mà không tận dụng. Xiaomi thì luôn cho rằng điện thoại của họ giống Apple vì trải nghiệm người dùng "tốt" thì sẽ tương tự như nhau, nhưng mình không nghĩ thế 😁
2. Vì sao Mi 8 lại y chang iPhone X?
Với mình, việc Xiaomi copy iPhone rõ ràng nhất là ở chiếc Mi 8. Chiếc Mi A1 còn mờ mờ nhạt nhạt, chứ tới Mi 8 thì thể hiện cực kì rõ: tai thỏ, viền kim loại bo cong, lưng kính, thiết kế camera... Mi 8 SE và Mi 8 EE cũng thế, nhưng trong bài này mình gọi chung là Mi 8 cho gọn.
Đâu phải Xiaomi không có khả năng làm ra những chiếc điện thoại đẹp với thiết kế của riêng mình. Mi Mix là ví dụ, nó không giống những cái smartphone khác, và nó cũng chẳng giống iPhone nhưng vẫn đẹp, xài vẫn sướng, vẫn ngon đấy thôi. Mình cực kì ấn tượng với dòng Mi Mix, đặc biệt chiếc Mix 2s có thêm vụ chụp ảnh tốt nữa.
Nhưng Mi 8 lại cứ phải giống X, một phần vì nó có tai thỏ với khả năng nhận diện gương mặt mạnh hơn so với các đối thủ Android. Phần nữa là giá Mi 8 chỉ bằng một nửa so với iPhone X mà thôi (cỡ 11 triệu ở Việt Nam, iPhone X đang tầm 20 triệu++), vậy nên những ai muốn sở hữu X mà không có điều kiện về kinh tế thì có thể chọn Mi 8. Ngoài ra thiết kế của iPhone X cũng đẹp nên khi copy sang thì Mi 8 cũng đẹp theo. Chính mức giá cao ngất của iPhone X cũng đã tạo động lực cho Mi 8 ra đời.
Quảng cáo
Và bởi vì Mi 8 là dòng điện thoại chủ lực, Xiaomi có thể tận dụng nó để tạo ra một nguồn thu lớn nhằm bù đắp cho các khoản lỗ khi bán điện thoại tầm trung như Mi Max, Mi Note, Mi A với giá cực rẻ. Mặc dù Xiaomi vẫn sẽ không kiếm được nhiều lợi nhuận nhưng ít ra nó cũng giúp dòng tiền của công ty ổn hơn một chút so với việc chỉ ghi lỗ.
3. Xiaomi không bị Apple kiện?
Chúng ta thấy Apple gắt gao như thế nào khi Samsung làm điện thoại "gần giống" iPhone, nhưng với Xiaomi thì chẳng thấy họ nói gì cả, thậm chí chẳng kiện tụng gì ầm ĩ. Một trong những lý do quan trọng đó là máy Xiaomi bán được rất nhiều điện thoại tại Trung Quốc, mà ngay tại sân nhà của Xiaomi thì Apple sẽ rất khó để chiến thắng nhất là về mặt pháp lý và bản quyền. Tại Mỹ, thị trường quan trọng của Apple, Xiaomi lại không tích cực kinh doanh smartphone ngoại trừ một số dòng nhỏ nên ảnh hưởng tới Apple không lớn và cũng không đáng để Apple phải tốn công sức.
Mà nếu Apple quyết định kiện Xiaomi, có lẽ họ sẽ kiện luôn cả Oppo, Vivo, Huawei và rất nhiều công ty Trung Quốc khác. Điều đó mình không nghĩ là khả thi, và cũng không cần thiết ở thời 2018. Thay vào đó, Apple có thể dành người và tiền cho mục đích đầu tư, phát triển, mở rộng thị trường cũng như tìm cách trích xuất được nhiều doanh thu hơn từ người dùng bởi điều này giúp đảm bảo lợi thế cạnh tranh lâu dài cho công ty.
Apple cũng còn nhiều đối thủ khác ngoài các hãng Trung Quốc, rõ nhất là Samsung, và họ không thể lơ là trong cuộc chiến chỉ vì những vệ tinh khác bên ngoài.
Quảng cáo
Mình không ủng hộ việc copy y chang thiết kế của một cái điện thoại, nó làm thui chột sự sáng tạo và nguy cơ mà nó để lại rất lớn cho việc người dùng có được sử dụng một mẫu smartphone thật sự đẹp và ấn tượng trong tương lai. Nhưng mình cũng không phủ nhận rằng có những cái Mi 8 làm rất tốt: cảm biến nhận diện gương mặt trên Mi 8 Explorer Edition, mức độ hoàn thiện, trải nghiệm phần mềm trên màn hình viền mỏng... Nhưng nếu được chọn, mình vẫn thích một chiếc Mi Mix hơn là Mi 8.