Khi nhóm Beatles chụp hình cover cho album nổi tiếng Abbey Road của mình (cảnh 4 người đi qua lằn ranh đi bộ), họ đã vinh danh cho studio Abbey Road và biến nó thành một trong những studio nổi tiếng nhất thế giới. Những cái tên studio nổi bật khác như Sun Records, Muscle Shoals, Motown, Electric Lady, Trident hay Sunset cũng được biết đến nhiều hơn nhờ vào những tác phẩm để đời đã từng được thu âm. Điều này thể hiện được sự quan trọng của các studio thu âm trong sự thành công của tác phẩm.
Rolling Stones đã từng đặt tên một bài hát của mình để vinh danh Chess Records Studio, hay nghệ sỹ Sonic Youth cũng bày tỏ sự biết ơn với Echo Canyon Studio (New York) khi đặt tên album thứ 12 của mình là Murray Street.
Các studio thu âm bắt đầu xuất hiện ở các thành phố lớn trên toàn thế giới từ chiến tranh thế giới thứ nhất. Vào giai đoạn này, các nghệ sỹ sẽ thu âm bằng cách trình diễn trực tiếp và được thu lại trên các đĩa master. Bước chuyển biến lớn nhất của thập kỷ này chính là khi microphone và amplifier có thể được mix chung thành một tín hiệu đồng nhất. Victor, Colombia và HMV là các studio đầu tiên ứng dụng phương thức thu âm này, sau đó nó được phát triển thêm nữa và dần dần hình thành quy trình xử lý thu âm như hiện nay.
Vào những năm '30, các công ty thu âm đều chú trọng vào sản xuất và bán soundtrack cho các hãng phim. Tuy nhiên cho đến những năm '40, ý tưởng này chuyển dần sang sản xuất âm nhạc chất lượng cao khi định dạng băng từ và nhựa chịu nhiệt cho thấy khả năng cải thiện chất lượng âm thanh của các bản thu. Các công ty như RCA, Decca, Universal Recording Corporation và Columbia Records bắt đầu phát triển các kỹ thuật thu âm riêng, kèm theo đó là sự xuất hiện của các tên tuổi mới như Radio Recorders, Gotham Studios hay The Barn sau thời kỳ chiến tranh.
Electric Lady Studio - một địa chỉ thu âm rất có uy tín nhờ kỹ sư tay nghề cao và dàn đồ nghề luôn được cập nhật, kiểm tra, bảo dưỡng kỹ càng.
Rolling Stones đã từng đặt tên một bài hát của mình để vinh danh Chess Records Studio, hay nghệ sỹ Sonic Youth cũng bày tỏ sự biết ơn với Echo Canyon Studio (New York) khi đặt tên album thứ 12 của mình là Murray Street.
Các studio thu âm bắt đầu xuất hiện ở các thành phố lớn trên toàn thế giới từ chiến tranh thế giới thứ nhất. Vào giai đoạn này, các nghệ sỹ sẽ thu âm bằng cách trình diễn trực tiếp và được thu lại trên các đĩa master. Bước chuyển biến lớn nhất của thập kỷ này chính là khi microphone và amplifier có thể được mix chung thành một tín hiệu đồng nhất. Victor, Colombia và HMV là các studio đầu tiên ứng dụng phương thức thu âm này, sau đó nó được phát triển thêm nữa và dần dần hình thành quy trình xử lý thu âm như hiện nay.
Vào những năm '30, các công ty thu âm đều chú trọng vào sản xuất và bán soundtrack cho các hãng phim. Tuy nhiên cho đến những năm '40, ý tưởng này chuyển dần sang sản xuất âm nhạc chất lượng cao khi định dạng băng từ và nhựa chịu nhiệt cho thấy khả năng cải thiện chất lượng âm thanh của các bản thu. Các công ty như RCA, Decca, Universal Recording Corporation và Columbia Records bắt đầu phát triển các kỹ thuật thu âm riêng, kèm theo đó là sự xuất hiện của các tên tuổi mới như Radio Recorders, Gotham Studios hay The Barn sau thời kỳ chiến tranh.
Pioneer Bill Putnam là người đầu tiên sử dụng các kỹ thuật thu âm bằng băng từ và multi-track để tạo ra những hiệu ứng reverb và over-dub cho các bản thu. Hazard “Buzz” Reeves cũng là cái tên đáng nhớ khi được xem như là người có công cách mạng hóa cho stereo hi-fi, đồng hành cùng Norman Granz (sáng lập viên Verve Records) và cũng là bàn tay nhào nặn các bản thu jazz huyền thoại như Charlie Parker With Strings chẳng hạn.
Album của Charlie Parker được thu âm vào năm 1949~1950 với định dạng LP 33 1⁄3rpm, cung cấp chất lượng âm thanh tốt hơn do lúc này các kỹ thuật thu âm đã tiên tiến hơn rất nhiều so với trước đó.
Ngày 3/1/1950, Sam Phillips, người chuyên săn lùng các tài năng mới đồng thời cũng là tay DJ và kỹ sư âm thanh, đã sáng lập ra dịch vụ Memphis Recording Service dành cho các nghệ sỹ nghiệp dư. Từ đây, Sam Phillips đã tìm thấy các tài năng như Howlin’ Wolf và BB King, biến studio nhỏ của ông trở thành cái nôi của nhạc rock và R&B. Gọi là studio cho "oách", thực ra nó có diện tích không quá lớn và cũng chỉ được trang bị một bàn mix portable Presto cùng máy thu băng từ nghiệp dư Crestwood và Bell.
Sau khi hoạt động 14 tháng, Memphis Recording Service bắt đầu ăn nên làm ra khi thu âm Jackie Brenston And His Delta Cats (Ike Turner) với Rocket 88, một trong những bản thu rock'n'roll đầu tiên. Vào năm 1952, Phillips ra mắt nhãn thu riêng của mình là Sun Records và bắt đầu tìm thấy các tài năng mới như Elvis Presley, Jerry Lee Lewis, Roy Orbison, Carl Perkins và Johnny Cash. Phillips là bậc thầy trong việc phối âm và sự độc đáo riêng trong các bản thu của Sun Records đều bắt nguồn từ đôi tai của các kỹ sư âm thanh cũng như cách sử dụng các hiệu ứng thu âm cực kỳ sáng tạo của Sam Phillips.
Quảng cáo
Cũng trong năm Presley rời Sun Records, Capitol Records hoàn thành xây dựng tháp Capitol Tower cao 13 tầng, một trong những tòa nhà biểu tượng của Los Angeles. Capitol Tower được thiết kế bởi Louis Naidorf với kiểu dáng như một chồng đĩa được xếp lớp lên nhau, đồng thời có thêm đèn nháy với thông điệp Hollywood bằng mã Morse code. Capitol Records cũng là cái nôi của các tác phẩm nổi tiếng đến từ Frank Sinatra, Bobbie Gentry, Peggy Lee, Nat “King” Cole, Glen Campbell hay The Kingston Trio.
Capitol Tower cũng rất nổi tiếng với các "phòng echo" được thiết kế bởi chính tay guitar huyền thoại Les Paul. Những phòng này cho hiệu ứng reverb lên đến 5 giây, tạo ra các tác phẩm vô cùng độc đáo như Good Vibrations (The Beach Boys). Nhà sản xuất Phil Ramone cũng nhận xét: "Nghệ sỹ hình như chơi hay hơn khi thu âm ở Capitol Towers". Để tự giới thiệu, Capitol còn cho ra đời bộ phim quảng cáo vào năm 1958 được đọc lời thoại bởi Tennessee Ernie Ford. Xuyên suốt bộ phim, các kỹ thuật bày trí phòng thu bằng các panel gỗ và fibreglass được nhấn mạnh nhiều lần để lý giải cho phương pháp triệt tiêu nhiễu âm trong studio.
Năm 1959 khi Capitol đang thu âm thêm 2 album nữa của Sinatra thì cũng là lúc Blue Note Records được xây dựng và chính thức đi vào hoạt động. Studio này nổi tiếng với các ấn phẩm cao cấp từ các nghệ sỹ danh tiếng như Horace Silver, Art Blakey, Joe Henderson và Antônio Carlos Jobim. Rudy Van Gelder, sáng lập viên của Blue Note Records, được biết đến như một kỹ sư âm thanh đa tài từ khi còn rất trẻ. Theo Van Gelder, không khí làm việc ở phòng thu là rất quan trọng để có thể cho ra đời những tác phẩm có chất lượng cao nhất. Mục tiêu của ông là giúp các nghệ sỹ thu được chất âm đúng với những gì họ muốn truyền tải đến thính giả của mình.
Quảng cáo
Bạn có biết những nhà thờ ngày xưa với kiến trúc độc đáo của chúng cũng có thể được tận dụng để làm các studio thu âm hay không? Columbia Records 30th Street Studio được tu bổ và xây dựng trên kiến trúc của một nhà thờ Armenian với trần nhà cực cao. Decca Records trong những năm '40 cũng từng thuê lại Pythian Temple, nơi trước đây là điểm họp mặt của các hiệp sỹ Pythias. Tại đây đã sinh ra các tác phẩm để đời của Louis Jordan, Billie Holiday và Buddy Holly, hay Bill Haley And His Comets, và có cả Lady Gaga nữa.
RCA cũng có một chi nhánh khác là RCA Studio B đặt tại Nashville năm 1957. Studio này thu âm các tác phẩm của The Everly Brothers và Presley, được biết đến như một biểu tượng âm nhạc với cái tên "Nashville Sound" do có cách trình bày vocal và tiếng dây đàn cực kỳ độc đáo. RCA Studio B thu âm khoảng 35.000 tác phẩm, trong đó có hơn 1.000 bài hát trở thành hit trên bảng xếp hạng Billboard.
Vào cuối gian đoạn những năm '50, các điều luật hạn chế nhập khẩu được giảm bớt giúp các công ty thu âm đang phát triển của Anh như Pye và Phillips tạo thêm dấu ấn của mình trên thị trường, nhất là khi họ giới thiệu các kỹ thuật thu âm mới, như thu âm multi-track chẳng hạn.
Nhìn chung, lịch sử của các studio thu âm có thể được chi ra thành 2 giai đoạn: trước và sau những năm '60. Vào thời điểm 1965~1967, các studio chuyển dần từ nơi hoạt động đơn thuần cho các nghệ sỹ thành các trung tâm nghệ thuật. Vai trò của các nhà sản xuất cũng thay đổi dần và chú trọng vào mô hình quản lý hơn. Hình thức thu âm multi-track cũng phát triển mạnh mẽ từ 8-track lên 16-track (khoảng năm 1969). Trong những năm đầu 2000, thu âm 32-track đã trở thành thông dụng.
Trident (Soho, London) là studio của Anh đầu tiên ứng dụng hệ thống giảm tiếng ồn Dolby. Studio được sáng lập bởi Norman Sheffield và làm việc cùng các nghệ sỹ sáng giá như James Taylor, The Rolling Stones, David Bowie, T.Rex, Lou Reed hay huyền thoại Freddie Mercury của Queen.
Anh Quốc cũng là nơi sở hữu rất nhiều các studio tuyệt vời, trong đó có thể nhắc đến Sarm West (Notting Hill), Britannia Row (Islington) hoặc Olympic Studios (Barnes), hay nổi tiếng nhất chính là Abbey Road Studios (St John’s Wood) đã được nhắc ở trên. Paul McCartney đánh giá Abbey Road là "studio tốt nhất thế giới" và "có những giá trị chiều sâu hiếm nơi nào có được". Tòa nhà của Abbey Road trước đó vào khoảng năm 1931 được mua lại bởi Gramophone và từ đó bắt đầu hoạt động trong ngành sản xuất âm nhạc. Không chỉ có The Beatles, Abbey Road còn thu âm album cho các nghệ sỹ và nhóm nhạc khác như Pink Floyd, Duran Duran hay gần đây là Radiohead, Lady Gaga, James Blake, OneRepublic và Ed Sheeran.
Abbey Road là tên tuổi sừng sỏ trong làng thu âm của Châu Âu
Bài hát "Yellow Submarine" của The Beatles được thu âm trong một trong những phòng echo của Abbey Road, mang lại cho nó chất tiếng giống như đang ở trong một chiếc tàu ngầm thực sự vậy. Phòng echo này có chiều cao chỉ khoảng 1m và còn được điểm thêm tiếng nước nhỏ giọt xung quanh, tạo nên không khí hoàn toàn phù hợp cho bài hát. Chất nhạc của The Beatles tuy nhiên khó có thể đạt đến được đỉnh cao nếu không nhờ vào tài năng cũng như đôi tai tinh anh của các kỹ sư âm thanh tại Abbey Road. Trong một bài phỏng vấn của mình, McCartney miêu tả phòng giám sát thu âm ở tầng cao nhất là "nơi sống và làm việc của những người trưởng thành".
Mời anh em tham quan Hansa Tonstudio ở tại Berlin, hiện nay thì đây vẫn là một trong những studio có lượng "khí tài" đắt đỏ nhất giới thu âm
Các album được thu âm ở Hansa thường có chất âm tối đặc trưng không thể tìm thấy ở bất cứ đâu. Các nghệ sỹ từng thu âm ở đây bao gồm Bowie, Iggy Pop và R.E.M., hay Boney M với 2 ca khúc huyền thoại Rivers Of Babylon và Brown Girl In The Ring. U2 cũng thu âm tại đây album Achtung Baby. Hansa còn là nơi album Tinderbox của Siouxsie And The Banshees ra đời, cũng như Berlin Trilogy (Bowie) hay các ấn phẩm nổi tiếng khác trong giai đoạn 1977~1979.
Vào năm 1982, Hansa bắt đầu chuyển sang ứng dụng các công nghệ và phần cứng thu âm mới, trong đó có bàn console SSL 4000E trị giá tương đương khoảng 2.5 triệu bảng Anh hiện nay. Thiết bị này được đánh giá là "thiết bị âm thanh cao cấp nhất từng được tạo ra". Giai đoạn này cũng là thời điểm mà Hansa thu hút được thêm nhiều nghệ sỹ khác như Nick Cave, Marillion và The Psychedelic Furs, hay gần đây nhất là KT Tunstall và Manic Street Preachers.
Một số tên tuổi studio ngoài ra còn sở hữu cả bề dày lịch sử nữa. Ví dụ A&M Records, nơi thu âm cho các nghệ sỹ The Flying Burrito Brothers, Carpenters và Joni Mitchell trong những năm '60~'70, từng là studio quay phim được xây dựng bởi "ông tổ hài kịch" Charlie Chaplin (khoảng năm 1917). Các địa điểm khác như Surrey Sound Studio thì lại thay đổi khá đáng tiếc. Đây là nơi The Police thu 3 album đầu tiên của mình và cũng được xây sửa lại từ một hội trường nhỏ. Hiện nay là nó đã là một cửa hàng bán dụng cụ thể thao.
Nhìn xa hơn nữa, một số cái tên có thể sẽ khiến bạn đọc cảm thấy hoài cổ như Stax Studios, Gold Star Recording Studios, Sunset Sound Recorders, Columbia Studios, Headley Grange hay Electric Lady Studios... Đa số chúng hiện nay đã được cơ cấu lại thành các bảo tàng hay các trung tâm văn hóa.
Hiện nay khá nhiều những studio nổi tiếng trước đây đã không còn nữa. Chúng được tận dụng và chuyển hóa thành những mô hình kinh doanh khác có lợi nhuận cao hơn, hay đơn giản chỉ là ngưng hoạt động. Một báo cáo vào năm 2017 cho thấy hiện có khoảng 1.700 studio đang hoạt động ở Mỹ, trong đó riêng ở Los Angeles có khoảng 336 studio. Hồi tháng 3 vừa qua, Abbey Road Studio đã thắng giải Studio Of The Year 2018 do Music Producers Guild trao tặng. Nữ ca sỹ Kate Bush cũng từng miêu tả Abbey Road Studio là "một nơi huyền diệu", tạo ra những ấn phẩm âm nhạc ghi dấu vào lòng người.
Nguồn udiscovermusic