Vinyl không phải là một công nghệ tiên tiến, nhưng bù lại âm thanh tinh khiết, quyến rũ, đậm mùi analog của nó rất khó chối từ. Song, nhược điểm lớn nhất của vinyl là tính bất tiện. Hiện nay các dịch vụ streaming cũng bắt đầu xuất bản các album vinyl được mua bản quyền và chuyển về định dạng nhạc số chất lượng cao, bạn có thể nghe trực tiếp trên điện thoại hay máy tính cá nhân. Còn đối với những người yêu nhạc, vốn đã bỏ tiền để mua một bộ sưu tập vinyl đồ sộ thì việc này sẽ “ngốn” thêm một khoảng kinh phí không nhỏ. Với công nghệ phát triển của các thiết bị âm thanh trong những năm gần đây, bạn đã có thể lưu trữ các đĩa vinyl ở định dạng nhạc số và mang chúng đi bất cứ đâu. Rip một cái đĩa CD thì rất dễ, bỏ đĩa vào một cái đầu CDROM nào đó, chọn định dạng và chất lượng đầu ra là ta đã có một album nhạc số dễ dàng. Tuy nhiên với các đĩa vinyl bạn cần một chút nhẫn nại và kết quả sẽ rất đáng để mong đợi.
Bạn cần gì?
Để chuyển tín hiệu analog của vinyl sang tín hiệu số, cần phải trải qua nhiều bước cấu hình phần cứng, lúc nào cũng sẽ có các thành phần chính sau đây: một mâm quay có cần và kim ( turntable ), một phono stage và một bộ chuyển ADC ( Analog to Digital Converter ) xuất tín hiệu qua cổng USB và 1 phần mềm thích hợp trên máy tính.
1. Cho những bạn chưa có gì cả.
Bạn cần gì?
Để chuyển tín hiệu analog của vinyl sang tín hiệu số, cần phải trải qua nhiều bước cấu hình phần cứng, lúc nào cũng sẽ có các thành phần chính sau đây: một mâm quay có cần và kim ( turntable ), một phono stage và một bộ chuyển ADC ( Analog to Digital Converter ) xuất tín hiệu qua cổng USB và 1 phần mềm thích hợp trên máy tính.
1. Cho những bạn chưa có gì cả.
Bạn chưa rành về vinyl, muốn tìm hiểu, muốn làm quen với nó thì tôi khuyên bạn nên mua một mâm vinyl đời mới có tích hợp sẵn tất cả trong đó, cắm vào là dùng thôi. Hiện nay các nhà sản xuất phổ thông chú trọng vào tính năng chứ không đặt nặng vấn đề chất lượng. Tốt nhất là không đầu tư vào các thiết bị giá rẻ vì sẽ là phí tiền vô ích. Các mâm USB vinyl giá rẻ thường sẽ cho chất lượng nhạc không tốt do có nhiều tạp âm, nhiễu nền, bất kể là nó ở định dạng lossless như WAV hay FLAC gì chăng nữa thì cũng không thể bù đắp được. Các hiện tượng xấu về âm thanh thường là nguyên nhân của kim chất lượng không tốt hoặc bộ phận chuyển đổi ADC chỉ có thể “làm đúng chức năng” của nó chứ không hề mang lại chất lượng âm thanh tuyệt vời của vinyl (nếu không muốn nói là nghe còn dở hơn CD ).
Nên tập trung vào những thiết bị có chất lượng cao như đầu vinyl tích hợp Sony PS-HX500 vừa được giới thiệu tại CES2016 vừa rồi, theo tôi, giá 9 triệu 10 triệu thì không hề gọi là đắt đỏ cho một sản phẩm chất lượng. Ngoài ra chúng ta còn có Pro-Ject Essential II Phono USB với giá tầm hơn 8tr một chút. Ngoài việc rip ra được file nhạc số lossless, Sony PS-HX500 còn rip được định dạng nhạc số cao nhất hiện nay là DSD.
2. Dành cho những người đã có bộ cơ vinyl gồm mâm, cần và kim.
Còn nếu đã có một bộ mâm quay, kim, cần cơ bản như các máy Technics, Denon, Pro-ject thì điều kế tiếp là tìm cho mình một Phonostage.
Riêng cá nhân mình thì rất thích Korg DS DAC 10R, vừa làm USB DAC cho những file nhạc số, hỗ trợ lên đến DSD5.6MHz và có thêm mạch phonostage, tích hợp bộ chuyển đổi ADC để rip nhạc từ bộ máy vinyl ở chất lượng DSD5.6MHz.... và có vẻ ngoài trong rất sang chảnh. Đừng xem nhẹ mấy cái phono stage, nó đóng vai trò rất lớn với chất lượng âm thanh của bản thu số.
3. Cho những người đã có bộ cơ và phono stage.
Quảng cáo
Đối với những người đã chơi vinyl đã có sẵn bộ cơ và mâm quay thì bạn chỉ cần thêm một USB ADC có ngõ vào RCA inputs. Để tập làm quen, hãy chọn cho mình Beringer UCA222 với giá dễ chấp nhận, chỉ khoảng 700 nghìn. Cao cấp hơn, ta có HRT Line Streamer+ được đánh giá khá cao bởi giới chuyên môn.
Quá trình làm việc
Nhận tín hiệu từ chiếc turntable vào máy tính chỉ là bước đầu tiên. Phần tiếp theo của quá trình này là việc phải tìm cho đúng phần mềm để thu lại tín hiệu âm thanh một cách đầy đủ nhất. Hiện đang có rất nhiều các phần mềm tính phí làm tốt điều này, như Pure Vinyl hay Vinyl Studio chẳng hạn, tuy nhiên nếu bạn muốn tiết kiệm một chút chi phí thì sử dụng phần mềm mã nguồn mở Audacity cũng đã là đủ. Audacity là dạng phần mềm freemium (cho sử dụng miễn phí và có thể mua thêm các module, plugin hay bản quyền nếu cần) cho phép thu tín hiệu âm thanh ở chất lượng 192kHz và xuất thành các định dạng như MP3, AIFF, FLAC hay WAV tương thích tốt với các nền app chơi nhạc thông dụng. Điểm trừ duy nhất của nó là có giao diện khá rối rắm, bù lại là ưu điểm tương thích với cả Windows, Mac và Linux.
Dù bạn sử dụng phần mềm nào thì điều quan trọng là nên thu tín hiệu ở chất lượng tối thiểu 44.1kHz/16-bit. Hãy nhớ rằng Bạn có thể "nén" file gốc lossless thành các định dạng lossy với dung lượng nhỏ hơn cho nhu cầu nghe di động, tuy nhiên không thể "khôi phục" tín hiệu từ file lossy thành lossless được. Quá trình convert cũng sẽ mất khá nhiều thời gian nếu như bạn đang sở hữu một thư viện vinyl khổng lồ.
Khi các thiết lập phần mềm và phần cứng đã sẵn sàng, đây chính là lúc chúng ta bắt tay vào việc "số hóa" cho thư viện vinyl. Bạn có thể ứng dụng bất cứ cách nào mà bạn muốn, tuy nhiên tôi khuyến nghị nên tìm một không gian nào đó yên tĩnh để giảm thiểu các rung động không mong muốn từ bên ngoài, ví dụ như xe lửa hay trẻ em chạy giỡn. Các tác động này có thể làm sàn bị rung và nhảy đầu kim khi đang thu.
Quảng cáo
Bước 1: kiểm tra hệ thống và làm sạch đĩa vinyl trước khi thu.
Trước khi tiến hành việc rip đĩa vinyl, bạn phải cẩn thận xem lại hệ thống của mình đã hoàn hảo để khởi động chưa. Ngó xem cần và kim có đúng vị trí không, đầu kim có bị quá nhiều bụi bám hay có quá sát mặt đĩa không, xem lại tốc độ quay của mâm, dầu trong ổ bi của cơ quay có bị khô không rồi hãy bắt đầu. Vinyl không phải như CD nên mọi thứ trong thao tác đều ảnh hưởng đến chất lượng âm thanh cả.
Tín hiệu analog được ghi lại ở dạng số theo thời gian thực, một bài nhạc 5 phút của đĩa vinyl cũng sẽ cho ra một file nhạc số dài 5 phút, bạn không thể rút ngắn giai đoạn này được. Một đĩa vinyl thường có 2 mặt A và B, thu hết chừng trên dưới 1 giờ. Trong quá trình mâm đang quay, đừng rung lắc hay có bất kỳ tác động cơ học nào đến mâm cả, nếu không bạn sẽ có một file số đầy tạp âm. Nếu vừa nghe qua loa vừa rip, hãy mở âm lượng be bé vì tiếng bass mạnh mẽ sẽ làm rung đĩa ( rung rất nhẹ, khó mà thấy bằng mắt thường ), ảnh hưởng cũng không nhỏ đối với bản thu.
Những chiếc đĩa vinyl rất dễ bị bám bụi trong các rãnh hoặc bám dầu từ da tay bạn khi cầm nắm. Những khiếm khuyết này nếu xuất hiện trên mặt đĩa vinyl thì sẽ bị lưu lại trong quá trình thu, thu vào sẽ nghe lộp bộp, xì xoẹt, rét rét. Để giải quyết khá đơn giản, bạn chỉ cần sắm cho mình một chiếc chổi quét micro-fiber và lâu lâu phủi bụi cho đĩa là được. Nếu đĩa quá dơ, hãy dùng nước rửa chén pha loãng, sau đó thoa lên mặt đĩa và dùng bông bọt biển rửa chén để chùi rửa nhẹ nhàng và để khô tự nhiên, yên tâm mình dùng cách này hoài 😁
Kỹ hơn nữa, dùng keo dán gỗ xịt lên bề mặt đĩa và thoa đều ra thành 1 lớp mỏng, để vài tiếng cho thật khô và tháo lớp màng này ra, cách này dành cho ai có kinh nghiệm.
Bước 2: Kết nối các thiết bị và thiết lập chúng đúng cách.
Nếu chiếc turntable của bạn có cổng USB thì cứ thế mà cắm nó vào máy tính thôi. Tuy nhiên với các mẫu turntable cũ không có cổng USB, bạn sẽ cần phải cắm nó vào preamp riêng hay ngõ thu A/V trước khi chuyển tiếp sang kết nối RCA đến ngõ line-in trên máy tính bằng cable RCA-3.5mm.
Bước 3: Hiệu chỉnh phần mềm.
Mở phần mềm Audacity (hay bất cứ phần mềm nào mà bạn sử dụng quen thuộc) và chọn đầu vào tương ứng. Với Audacity, vào menu Edit > System Preferences và chọn phần input là "Line in" từ menu xổ xuống (trong phần Recording của tab Devices). Bạn cũng cần lựa chọn input phù hợp trong thiết lập card âm thanh trên máy tính nữa.
Bước 4: Bắt đầu thu tín hiệu.
Nhấn phím Record và bắt đầu thu lại tín hiệu âm thanh từ nguồn phát đã lựa chọn ở bước trên. Bạn hãy thu thử một vài track để nghe thử và thay đổi các tùy chọn thu nếu cần (nhằm giảm clipping hay méo tiếng). Khi đã có được thiết lập tốt nhất, lúc đó hãy bắt đầu chính thức bắt tay vào thu âm.
Bước 5: Chờ đợi.
Đây là bước chiếm nhiều thời gian nhất nhưng cũng đơn giản nhất. Việc duy nhất bạn cần làm là chờ đợi cho đến khi bản thu chơi xong và nhấn nút Stop để ngừng thu.
Bước 6: Phân chia các track.
Đa số người nghe nhạc sẽ muốn phân chia bản thu thành từng track riêng biệt để có thể nghe riêng từng bài hát trong bản thu một cách dễ dàng hơn. Để làm điều này với Audacity, nhấp chuột và kéo để chọn phần track tương ứng cho từng đoạn nhạc trong bản thu, sau đó vào menu Tracks > Add Label At Selection để đặt tên cho nó. Có một số phần mềm sẽ làm tốt hơn cho công đoạn này (ví dụ: Perfect Tunes), tuy nhiên Audacity là phần mềm miễn phí nên cũng là một tùy chọn tốt.
Bước 7: Xuất phần tín hiệu đã thu thành tập tin nhạc.
Sau khi bạn đã phân chia và đặt tên cho các track trong bản thu, chọn menu File > Export Multiple và sau đó chọn định dạng muốn lưu lại. Bạn cũng có thể thêm vào các thông tin metadata trước khi nhấn Export để bắt đầu lưu tập tin.
Bước 8: Tận hưởng.
Sau khi hoàn tất quá trình chuyển đổi, album vinyl của bạn đã có thể được chơi trên các máy nghe nhạc hay phần mềm chơi nhạc chuyên dụng.
Nguồn digitaltrends