Tham dự Tech Lounge

Tham dự Tech Lounge


Trả lời câu hỏi: Tiêu cự của ống kính và kích thước bộ cảm biến

tuanlionsg
7/4/2015 6:35Phản hồi: 108
Trả lời câu hỏi: Tiêu cự của ống kính và kích thước bộ cảm biến
Camera Tinh Tế nhận được những câu hỏi của các bạn mới chơi băn khoăn khi chọn mua ống kính có tiêu cự nào phù hợp. Hầu hết người gửi câu hỏi đều chưa hiểu rõ nhu cầu chụp cái gì của bản thân, chưa hiểu tác dụng của từng tiêu cự, hiệu ứng và cách dùng nó. Nên chúng tôi xin tổng hợp và chia sẻ sơ lược về tiêu cự ống kính ở bài này.

1. Tiêu cự của ống kính và kích thước bộ cảm biến
Một trong đặc tính quan trọng nhất của ống kính là độ dài tiêu cự của nó, thường được gọi tắt là tiêu cự. Tiêu cự là gì? - Tiêu cự của một ống kính là khoảng cách từ tâm ống kính tới bề mặt phim / cảm biến hình ảnh của máy ảnh khi ống kính lấy nét ở vô cực. Tiêu cự của ống kính càng dài thì độ khuếch đại hình ảnh càng lớn. Độ dài tiêu cự và kích thước hình ảnh tỷ lệ thuận với nhau.
2641965_3.jpg
  • Trên cùng một máy ảnh tại cùng vị trí chụp cùng đối tượng: Khi thay ống kính có tiêu cự 50mm bằng ống kính có tiêu cự 100mm, hình ảnh chụp bằng ống kính có tiêu cự 100mm sẽ lớn gấp đôi hình ảnh chụp với ống kính 50mm trên cùng một máy ảnh và cùng vị trí bấm máy.
  • Cùng một ống kính chụp trên hai loại máy: Một ống kính có tiêu cự 50mm nhưng dùng cho hai loại máy ảnh số với kích thước bộ cảm biến hình ảnh khác nhau. Chẳng hạn máy DSLR "full-frame" tương đương kích thước phim 35mm và máy DSLR "crop sensor" có kích thước bộ cảm biến hình ảnh nhỏ hơn - tỷ lệ 1.3x, 1.5x, 1.6x hay 2x ... thì sẽ có cùng độ khuếch đại nhưng sẽ khác góc thu hình, căn cứ theo đường chéo của bộ cảm biến.
Như vậy, ống kính 50mm trên máy ảnh DSLR full-frame sẽ có góc thu hình rộng hơn là khi gắn trên máy ảnh DSLR crop sensor. Ống kính 50mm của máy ảnh DSLR full-frame là ống kính normal tiêu chuẩn nhưng khi gắn trên máy ảnh DSLR crop sensor lại là một ống kính góc hẹp hơn, tương đương với một tiêu cự dài hơn. Chẳng hạn ống kính 50mm gắn trên máy ảnh số có bộ cảm biến nhỏ tỷ lệ là 1.6x sẽ là 80mm.

Có các hãng máy ảnh sản xuất máy DSLR full-frame song song với dòng DSLR crop sensor. Trong đó, hãng Canon có dòng DSLR crop sensor có hai tỷ lệ khuếch đại là 1.6x và 1.3x; các dòng máy DSLR crop sensor của Nikon, Sony và Pentax đều theo tỷ lệ khuếch đại 1.5x. Máy không gương lật thì có một số dòng lại dùng tỷ lệ khuếch đại 2x.
2641975_6.jpg


2. Ống kính một tiêu cự (prime lens) hay ống kính đa tiêu cự (zoom lens)?

Sắm cái ống kính, ngoài việc cân đối khả năng tài chánh, điều quan trọng là phải xác định rõ nhu cầu chụp ảnh. Không phải dựa vào những bài đánh giá chất lượng, những thông số được tăng cường hay nâng cấp của một ống kính mới ra mắt, rồi quyết định mua, và sau đó không thấy hài lòng vì nó không đáp ứng đúng nhu cầu.

Ống kính đa tiêu cự (zoom lens) là ống kính thay đổi được tiêu cự. Nếu tiêu cự thay đổi trong khoảng tiêu cự ngắn được gọi là wide-zoom (chẳng hạn ống 14-24mm); nếu thay đổi trong khoảng tiêu cự dài được gọi là tele-zoom (chẳng hạn ống 100-400mm); nếu thay đổi từ tiêu cự ngắn đến tiêu cự dài thì được gọi đơn giản là zoom (chẳng hạn ống 18-200mm). Nó có đặc tính:
  • Cơ động của nhiều tiêu cự.
  • Có thể chụp zoom in / zoom out
  • Phù hợp với hoàn cảnh cần phản ứng nhanh
Người mới chơi, nên sử dụng ống Kit đi theo máy một thời gian, như 18-55mm, 16-50mm, 18-105mm... để làm quen lựa chọn góc, bố cục khung hình, thành thạo sử dụng làm chủ thiết bị. Sau đó, tuỳ thời gian sớm muộn cụ thể của từng người, hãy tìm hiểu ống kính một tiêu cự, hiệu ứng mỗi tiêu cự riêng biệt, phù hợp với nhu cầu hay sở thích rõ ràng của mình.

Ống kính một tiêu cự, chúng ta vẫn nghe rằng chúng có độ sắc nét hơn ống zoom, ảnh trong hơn zoom... và hầu hết những nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp đều sở hữu ống kính một tiêu cự như 20mm, 24mm, 35mm, 50mm, 85mm, 135mm, 180mm... Nhưng với họ, việc ống kính prime có cấu trúc thấu kính đơn giản giúp ảnh sắt nét hơn, độ trong hình ảnh tốt hơn chỉ là một ưu điểm. Điểm quan trọng, ngoài đặc điểm ống prime thường có khẩu độ lớn, thì khi chọn mua một ống kính có tiêu cự cụ thể nào là chọn một hiệu ứng tương ứng riêng của tiêu cự đó phù hợp với nhu cầu chụp của mình. Khi đó tiêu cự mình chọn sẽ phải chụp với góc chụp hay bố cục khung hình riêng với tiêu cự đó. Như vậy, hiểu rõ ràng hiệu ứng từng tiêu cự là việc cần trước khi sắm một ống kính.

3. Một vài đặc tính cần biết


Đặc tính của ống kính tiêu cự dài (như ống 105mm, 135mm, 180mm, 200mm...)
  • Độ khuếch đại lớn
  • Vùng ảnh rõ mỏng, tách chủ đề với hậu cảnh (xoá phông)
  • Tiêu cự càng lớn, phối cảnh bị dồn ép lại, chiều sâu ảnh giảm
  • Tiêu cự càng lớn, hậu cảnh (background) biến dạng
  • Dài và nặng hơn các loại khác
Đặc tính của ống kính góc rộng (12mm, 15mm, 20mm, 24mm....)
  • Góc thu hình từ 60° - 180°
  • Vùng ảnh rõ (dof) rất sâu
  • Tăng sự nổi bật của chủ đề ở gần trong phối cảnh rộng, ống càng có tiêu cự ngắn, hiệu ứng này càng tăng. Tỷ lệ gần xa rất mạnh tạo tương quan tiền cảnh hậu cảnh độc đáo, nhưng viền ảnh dễ bị kéo dãn méo mó.
  • Đường chéo là phần mạnh nhất trong tầm nhìn góc rộng, kéo hướng nhìn về hộ tụ rất xa. chẳng hạn con hẻm cụt có thể như một ngõ sâu hun hút.
  • Hạn chế các chủ đề hình dạng tròn, mặt người ở gần góc và cạnh khung dễ bị biến dạng.
Và, hiểu được hiệu ứng tiêu cự, người chụp kết hợp với khoảng cách chụp cho phù hợp. Chẳng hạn ống có tiêu cự càng ngắn, tương ứng góc nhìn càng rộng thì khoảng ảnh rõ (dof) càng dày (nét sâu) và vị trí đứng chụp càng xa chủ đề thì hình ảnh càng giảm sắc nét (thường nói là ảnh soft). Vậy, nếu dùng ống 24mm f/2.8 (trên máy full-frame) là ống góc rộng dĩ nhiên dof sẽ dày, nếu đứng càng gần thì càng sắc nét và ngược lại. Anh A chuyên chụp trong studio luôn khép khẩu f/9 - f/11 thì đâu cần phải sắm ống tiêu cự dài có khẩu độ lớn (!), hoặc anh B chụp mẫu ngoại cảnh dof vừa đủ độ nét sâu để còn thấy lờ mờ bối cảnh nhưng sử dụng ống tiêu cự quá dài (200mm) và đứng quá xa chủ đề thì ảnh nhất định có dof rất mỏng. Như vậy:
  • Chọn tiêu cự phù hợp sở thích chụp chủ đề là gì.
  • Chọn khẩu độ tuỳ lúc: khẩu độ càng lớn thì hình ảnh càng giảm độ nét (soft) và khẩu độ càng nhỏ thì ảnh càng sắc nét (sharp).
  • Chọn khoảng cách đứng chụp: Càng gần chủ đề thì ảnh càng sắc nét (sharp) và ngược lại càng xa chủ đề thì ảnh càng giảm độ nét.
Tóm lại, khi quyết định chọn mua ống kính, bạn nên xác định rõ tiêu cự cần mua, hoặc tiêu cự tương ứng với máy ảnh của mình (full-frame hay crop sensor); tiếp theo là xác định khẩu độ lớn nhất của ống kính mà mình cần cho nhu cầu thực tế. Ống kính tốt với bạn sẽ là ống kính đạt được độ nét và hiệu ứng đúng ý với mỗi bước khẩu độ với mỗi khoảng cách đứng chụp khác nhau.

Quảng cáo



Canon EOS 6D - Nikon AIS 15mm
1.jpg

Nikon D3 - 200mm f/2.8
3.jpg

Nikon D3 - 35mm f/1.4
4.jpg

Nikon D3 - 24mm f/2.8
2.jpg

Quảng cáo



Nikon D3 - 85mm
5.jpg
108 bình luận
Chia sẻ

Xu hướng

Bây giờ thì em đã hiểu ... 😃
anhduc11087
ĐẠI BÀNG
9 năm
@namhungtlc Theo mình được biết thì 24-70 đời mới hơn, nhẹ hơn, nhỏ hơn, chụp được chủ thể gần hơn (macro) và cái quan trọng là trong dải 24-70 ít biến dạng (méo) hơn 24-105, còn biến dạng thế nào thì có các so sánh trên mạng...😃
Nghe nói là dải tiêu cự mà tiêu cự lớn nhất / tiêu cự nhỏ nhất > 3 thì chất lượng quang học giảm đi. 😃
okieiam
TÍCH CỰC
5 năm
@Nokfev Tiêu cự là chuyện của tiêu cự nhưng ko phải ảnh thu đcj nằm ở tiêu cự
Untitled.png
nhanaptx
ĐẠI BÀNG
9 năm
Em dốt môn Lý nên vào xem hình là chính.. haha..
okieiam
TÍCH CỰC
5 năm
@nhanaptx how-focus-works
softwind
ĐẠI BÀNG
9 năm
một cách dễ hiểu là tiêu cự càng nhỏ thì góc nhìn càng rộng (wide angle)-bao quát được nhiều cảnh vật, tiêu cự càng lớn thì góc nhìn càng nhỏ(narrow angle)-bao quát ít hơn nhưng nhìn rõ đc xa hơn.
@softwind vầy đơn giản hơn nè.
@softwind Đó mới là 1 ý thôi bạn ! Còn nhiều nữa mà ;)
Mơ hồ - Bùi Anh Tuấn :p
@hjhdahjdo em thích bài này :p
lnmh510
TÍCH CỰC
9 năm
Với những người mới chơi và những người ngại thay ống kính thì tấp vào 1 con AIO. Còn với những zoom chân thì lại dùng fix 😆)
Mình thích dùng fix hơn, cũng có thể ảnh của fix cho ra đẹp hơn ống zoom cùng tầm giá. 😁

Canon EF 24 2.8 trên 50D :D
[​IMG]
quocnam89
ĐẠI BÀNG
5 năm
@cheetah_fast zoom chân chỉ phù hợp khi bạn chụp ngoài trời phong cảnh có không gian rộng lúc đấy zoom chân vô cực luôn nhưng nếu ở trong phòng không gian hẹp ví dụ đám cưới chẳng hạn thì zoom chân chỉ có khóc ~~
@quocnam89 Zoom trèo lên bàn luôn nhé 😁:D
zinkpro
ĐẠI BÀNG
5 năm
@lnmh510 Nghiêng thế có đổ nước ra ngoài không bác? :D
tieutu911
TÍCH CỰC
5 năm
@lnmh510 lens fix thường ( không có L ) chụp có đẹp hơn lens L không bác ? vi du như 24-70 f4 chụp ở tiêu cự 50 f4 và 1 lens fix 50 chụp ở f4 luôn thì cái nào cho hình đẹp hơn ?
e thắc mắc là cách tính chỉ số Crop của cảm biến tính thế nào để ra dc 1.3 hay 1.5 v.v.v em tìm hiểu nhiều nhu7g vẩn chưa hiểu lắm công thức tính . và chỉ số crop của từng ống khi gắn lên thì tính thế nào . mong pro giải đáp giúp
lnmh510
TÍCH CỰC
9 năm
Mình ko nghĩ thế 😆, mình thích dùng fix để chụp chân dung và phong cảnh hơn :D

Lấy tiêu cự trên ống kính * hệ số crop bạn nhé :D
Ví dụ cắm 24mm trên 50D hệ số crop là 1.6x thì 24*1.6=38.4, xấp xỉ ngang ngửa với tiêu cự 40mm trên máy Full Frame :D.Còn muốn biết hệ số crop thế nào thì bạn search thông số kĩ thuật của máy là có :D. Như APS-C trên Canon là 1.6x, APS-C trên Nikon là 1.5x :D
Như trên ảnh của anh tuanlion ấy :D
[​IMG]
@lnmh510 Trước em có dùng EF 28-2.8 trên 5D2 rất là thích rồi 1 hôm bị bong gân thế là chuyển qua 24-70-2.8L thấy đỡ đau hẳn 😃
@lnmh510 ý bạn ấy là dùng ống fix mất công chạy tới chạy lui
tieutu911
TÍCH CỰC
5 năm
@Nokfev Hình L có đẹp hơn fix ( thường không có L ) không bác ?
@tieutu911 sốp lên trả ảnh chúng nó khen đẹp như nhau 😃 Được cái nhàn hơn ;)
lnmh510
TÍCH CỰC
5 năm
@tieutu911 L thì chắc chắn phải hơn non-L rồi.
hero130
ĐẠI BÀNG
9 năm
Giờ em mới biết, trước giờ toàn xài lens tiêu cự 85mm cho chân dung.
@hero130 Len 85 xưa nay chuyên trị chân dung ngoài trời mà bác😃
Hiểu sơ sơ rồi. Nhưng tại sao cùng một lens mà gắn lên crop với fullframe lại cho góc chụp khác nhau vẫn chưa giải thích.
long_pn
TÍCH CỰC
9 năm
@Nokfev Có thể vậy, với ntd bình thường thì chẳng sao. Nhưng ai đã biết chút ít thì sẽ thắc mắc. À mà nếu 1/3'' 28mm f2.0 thì góc chụp sẽ là bao nhiêu độ hả bạn ?
@long_pn Bạn vẽ tam giác cân cạnh đáy 35mm đường cao 28mm góc chụp chính là góc ở đỉnh nhé ;)
long_pn
TÍCH CỰC
9 năm
@Nokfev Vậy là kích thước sensor đã được tính trong đó rồi pk bạn.
Thank bạn nhé, mình ko còn câu hỏi nào nữa😃
trainee
ĐẠI BÀNG
5 năm
@long_pn Một ống kính, ví dụ 50mm, sẽ cho góc chụp như nhau ở cả body ff và crop. Ff thì thu được hình ảnh rộng hơn, còn crop, theo đúng nghĩa tiếng anh, là crop cái hình ảnh cho nhỏ lại. Hiệu ứng hình ảnh giống hệt nhau, chỉ là ảnh nhỏ hơn thôi.
Với nhu cầu của mình thì 1 ống đa dụng đi lòng vòng và 1 ống 85 chụp chân dung là ok
@kyoq88 Giống mình. 1 24-70gm vs 85gm là đủ dùng cho mọi thể loại
dinhquanph
ĐẠI BÀNG
5 năm
@cuong_pham 208 Đồng bọn đây rồi
@kyoq88 Mình có mỗi 1 ông 50mm cho nex6 , chụp trong nha không có chỗ để room out luôn 😔 . Tính đổi qua 35mm mà đắt ghê, cái con nex6 này 200$ , ống 35mm gần 400 mất rồi. Đành ngâm ngùi chơi em 50mm tiếp
lnmh510
TÍCH CỰC
9 năm
😃), đã hiểu ý bác
Cơ mà nhiều người lại thích cái vụ đấy ấy chứ ^^. E chưa có điều kiện để thử với 24-70. Đợt trước có thử con 24-105 f4L của thằng bạn cũng ok cơ mà vẫn bị thằng bạn thuốc cho mấy con fix 😃)
Thanks bác, giờ mới hiểu ý bác ý ^^
Có mỗi con zoom 70-210 đồ cổ để dùng, gắn trên crop đứng xa quá chừng.
Cowboyz
TÍCH CỰC
9 năm
Bài viết rất hay và cụ thể!
Thanks mod, đã hiểu thêm về cái mình còn gà mờ về ống kính chụp hình.
namhungtlc
TÍCH CỰC
9 năm
Em mua 1 lens 24-105mm f4 là đủ nhu cầu. Ko tham khẩu. Ko đầu tư tốn kém
coc3k
ĐẠI BÀNG
9 năm
đọc bài viết hiểu sơ sơ đọc cmt mới hiểu rõ 😁
Em thì nghĩ ống fix có cái hay lớn nhất là ép người chụp ảnh phải tìm ra cái đẹp ở tiêu cự đó, để rồi phải lăn xả đủ điều mới có một tấm ảnh ưa thích, và chắc chắn tấm ảnh đó sẽ có ý nghĩa hơn với họ. Đưa máy lên zoom qua lại 1 tí rồi bụp thì còn gì là thú vị nữa phải không?
@Nokfev Lens zoom có cái hay của nó, họ cần thì họ xài thôi bác. Còn đối với em thì fix nó sẽ cho em có những trải nghiệm có 1 không 2. Ngoài ra, ở phân khúc cao cấp thì lens fix cho chất lượng ảnh hơn nhiều so với zoom cùng giá đấy.
@Brandon T Em từng ship hộ bạn em vài con fix 35 giá 3-4 chục chai rồi nên em biết chứ ạ ! Cơ mà lens zoom chất lượng tương đuơng thế thì nó lại đắt gấp mấy lần cơ ạ !
@Nokfev Vậy là em biết bác chỉ dùng Canon 😁 Bác nhìn sang mấy hãng khác đi bác sẽ thấy khác ạ.
@Brandon T Nếu muốn lăn lộn thì dùng len zoom vẫn lăn lộn được như thường, cứ bỏ chế độ zoom đi. Len zoom có thêm ưu điểm là có thể chụp được n ững chỗ không tiện di chuyển. Vấn đề là như bác bên trên có nói, chủ yếu do tương quan chất lượng và giá tiền thôi

Xu hướng

Bài mới









  • Chịu trách nhiệm nội dung: Trần Mạnh Hiệp
  • © 2024 Công ty Cổ phần MXH Tinh Tế
  • Địa chỉ: Số 70 Bà Huyện Thanh Quan, P. Võ Thị Sáu, Quận 3, TPHCM
  • Số điện thoại: 02822460095
  • MST: 0313255119
  • Giấy phép thiết lập MXH số 11/GP-BTTTT, Ký ngày: 08/01/2019