Một nhà khoa học tại Trung Quốc vừa bất ngờ tuyên bố đã thành công trong việc tạo ra một đứa bé biến đổi gen đầu tiên trên thế giới bằng công nghệ chỉnh sửa gen CRISPR. Tuyên bố này đã thật sự gây sốc cho giới khoa học lẫn truyền thông toàn cầu, dấy lên làn sóng tranh cãi vô cùng dữ dội về các khía cạnh học thuật, khoa học lẫn đạo đức.
Chi tiết hơn, Jiankui He tại Thẩm Quyến đã chỉnh sửa gen của các phôi thai và cho ra đời một cặp sinh đôi Lulu và Nana, đã được loại bỏ CCR5 - gen có vai trò quan trọng trong việc cho phép nhiều chủng HIV tấn công vào tế bào cơ thể người. Trên mặt lý thuyết, những đứa bé này sẽ có khả năng miễn dịch với HIV.
Chủ nhân của nghiên cứu lần này, Jiankui, người đã từng học ở Đại học Rice và Stanford trước khi về Trung Quốc, cho biết ông đã “có trách nhiệm to lớn trong việc không chỉ tạo ra (đứa bé chỉnh sửa gen) đầu tiên mà còn thể hiện nó như một đại diện” và “cộng đồng sẽ quyết định cần phải làm gì tiếp theo.” Theo thông tin từ Technology Review, nghiên cứu này được chấp nhận bởi Hội đông đạo đức y học thuộc Bệnh viện phụ sản Thẩm Quyến.
Báo cáo còn cho thấy nghiên cứu đã được tiến hành từ tháng 7/3/2017 tới 7/3/2019. Thử nghiệm được tiến hành trên một cặp vợ chồng sống tại Trung Quốc với điều kiện sức khỏe và tuổi tác phù hợp với yêu cầu, đồng thời họ cũng có nguyện vọng có con bằng liệu pháp IVF.
Còn nhớ hồi năm 2015, các nhà khoa học tại Đại học Sun Yat-sen, Quảng Châu, Trung Quốc đã lần đầu tiên dùng bộ công cụ chỉnh sửa gen CRISPR (nôm na là một cái kéo cực chính xác để cắt gen) nhằm tinh chỉnh phôi thai người. Và từ đó, nhiều báo cáo cho biết họ đã tiến hành thêm rất nhiều thử nghiệm khác liên quan tới công nghệ này. Tại Mỹ, châu Âu hoặc nhiều nước khác, công nghệ CRISPR vẫn luôn được mang ra bàn bạc nhưng phần lớn vẫn còn là trên bàn giấy bởi vô số những ý kiến không chấp nhận về đạo đức, nhân đạo. Và kỳ thực ngay tại Trung Quốc, việc cho những phôi thai đã chỉnh sửa gen được ra đời là điều cấm. Lệnh cấm này có từ 2003 nên vẫn chưa rõ là nghiên cứu lần này đã vượt qua các ràng buộc pháp lý như thế nào để tiến hành.
Chi tiết hơn, Jiankui He tại Thẩm Quyến đã chỉnh sửa gen của các phôi thai và cho ra đời một cặp sinh đôi Lulu và Nana, đã được loại bỏ CCR5 - gen có vai trò quan trọng trong việc cho phép nhiều chủng HIV tấn công vào tế bào cơ thể người. Trên mặt lý thuyết, những đứa bé này sẽ có khả năng miễn dịch với HIV.
Chủ nhân của nghiên cứu lần này, Jiankui, người đã từng học ở Đại học Rice và Stanford trước khi về Trung Quốc, cho biết ông đã “có trách nhiệm to lớn trong việc không chỉ tạo ra (đứa bé chỉnh sửa gen) đầu tiên mà còn thể hiện nó như một đại diện” và “cộng đồng sẽ quyết định cần phải làm gì tiếp theo.” Theo thông tin từ Technology Review, nghiên cứu này được chấp nhận bởi Hội đông đạo đức y học thuộc Bệnh viện phụ sản Thẩm Quyến.
Báo cáo còn cho thấy nghiên cứu đã được tiến hành từ tháng 7/3/2017 tới 7/3/2019. Thử nghiệm được tiến hành trên một cặp vợ chồng sống tại Trung Quốc với điều kiện sức khỏe và tuổi tác phù hợp với yêu cầu, đồng thời họ cũng có nguyện vọng có con bằng liệu pháp IVF.
Trong báo cáo, nhóm nghiên cứu viết rõ rằng mục tiêu của họ là “có được đứa trẻ khỏe mạnh với khả năng tránh được HIV nhằm cung cấp thêm cơ sở cho những nghiên cứu sau này trong việc dùng chỉnh sửa gen phôi thai để chống lại các căn bệnh.” Trong giai đoạn nghiên cứu thử nghiệm, nhóm đã tiến hành thao tác trên phôi thai ở các giai dodnaj 12, 19 và 24 tuần tuổi trong sự phát triển của thai kỳ. Kết quả cuối cùng như ta biết là một cặp song sinh được ra đời với sức khỏe bình thường theo như tuyên bố của nhóm.Còn nhớ hồi năm 2015, các nhà khoa học tại Đại học Sun Yat-sen, Quảng Châu, Trung Quốc đã lần đầu tiên dùng bộ công cụ chỉnh sửa gen CRISPR (nôm na là một cái kéo cực chính xác để cắt gen) nhằm tinh chỉnh phôi thai người. Và từ đó, nhiều báo cáo cho biết họ đã tiến hành thêm rất nhiều thử nghiệm khác liên quan tới công nghệ này. Tại Mỹ, châu Âu hoặc nhiều nước khác, công nghệ CRISPR vẫn luôn được mang ra bàn bạc nhưng phần lớn vẫn còn là trên bàn giấy bởi vô số những ý kiến không chấp nhận về đạo đức, nhân đạo. Và kỳ thực ngay tại Trung Quốc, việc cho những phôi thai đã chỉnh sửa gen được ra đời là điều cấm. Lệnh cấm này có từ 2003 nên vẫn chưa rõ là nghiên cứu lần này đã vượt qua các ràng buộc pháp lý như thế nào để tiến hành.
Trước phản hồi của cộng đồng rằng nghiên cứu có thể gây hại, nhóm nghiên cứu khẳng định rằng “chúng tôi tin rằng điều này sẽ giúp được các gia đình và những đứa con của họ. Chúng tôi cũng có chung nỗi đau của họ và nhận thấy rằng có nghĩa vụ phải thực hiện điều đó.” Còn ngược lại, cộng đồng khoa học toàn cầu đang dậy sóng vì nghiên cứu lần này, nhẹ thì bảo là “đáng quan ngại và sẽ hối tiếc”, nặng thì bảo là phi đạo đức và phản khoa học. Tất nhiên cũng có phía ủng hộ vì sẽ mở ra hướng đi mới trong việc chữa các bệnh mà hiện tại y học không thể giải quyết.Tham khảo TR