Ngày 6/6/1984, Alexey Pajitnov, một kỹ sư nghiên cứu trí thông minh nhân tạo làm việc cho Trung tâm máy tính thuộc Học viện Khoa học Soviet tại Moscow đã tung ra trò chơi để đời của ông, Tetris. Trước đó, nhiệm vụ của Pajitnov là viết những trò chơi đơn giản để thử nghiệm sức mạnh phần cứng của những hệ thống máy tính của người Liên Xô chế tạo ra, trong đó có chiếc Electronika 60, chiếc máy tính phiên bản Tetris đầu tiên hoạt động. Chiếc máy yếu đến mức không hiển thị được đồ họa hình khối, mà thay vào đó phải lấy các ký tự để tạo ra đồ họa game, mỗi khối vuông được tạo từ hai ký tự [ ]:
35 năm sau, Tetris vẫn sống rất khỏe, từ Tetris 99 trên Nintendo Switch, hay một game cả nhà mình thích chơi, từ mẹ đến cô em gái, Tetris Effect. Có lẽ khi ấy anh lập trình viên Pajitnov không thể ngờ rằng trò chơi mình tạo ra sẽ trở thành trò chơi có doanh số cao nhất lịch sử ngành game, đứng trong danh sách những trò chơi xuất sắc nhất mọi thời đại, dù rằng nó không có cốt truyện, không có nhân vật chính, cũng chẳng có hình ảnh cuốn hút như những tác phẩm bây giờ.
Chỉ có ý tưởng cực kỳ đơn giản, mỗi khối gạch tạo ra từ 4 ô vuông (qua đó hình thành ý tưởng cho cái tên tetris) sẽ được xếp chồng lên nhau, cứ đầy một hàng ngang chúng sẽ biến mất, để dành chỗ cho những khối gạch mới rơi xuống. Ấy vậy mà già trẻ lớn bé không thể ngừng chơi, từ khi nó về Việt Nam chung với chiếc máy điện tử 4 nút NES, cho đến cả chiếc máy lắp pin Con Thỏ vàng ươm của Trung Quốc, ra tiệm mua có 20 nghìn Đồng.
35 năm sau, Tetris vẫn sống rất khỏe, từ Tetris 99 trên Nintendo Switch, hay một game cả nhà mình thích chơi, từ mẹ đến cô em gái, Tetris Effect. Có lẽ khi ấy anh lập trình viên Pajitnov không thể ngờ rằng trò chơi mình tạo ra sẽ trở thành trò chơi có doanh số cao nhất lịch sử ngành game, đứng trong danh sách những trò chơi xuất sắc nhất mọi thời đại, dù rằng nó không có cốt truyện, không có nhân vật chính, cũng chẳng có hình ảnh cuốn hút như những tác phẩm bây giờ.
Chỉ có ý tưởng cực kỳ đơn giản, mỗi khối gạch tạo ra từ 4 ô vuông (qua đó hình thành ý tưởng cho cái tên tetris) sẽ được xếp chồng lên nhau, cứ đầy một hàng ngang chúng sẽ biến mất, để dành chỗ cho những khối gạch mới rơi xuống. Ấy vậy mà già trẻ lớn bé không thể ngừng chơi, từ khi nó về Việt Nam chung với chiếc máy điện tử 4 nút NES, cho đến cả chiếc máy lắp pin Con Thỏ vàng ươm của Trung Quốc, ra tiệm mua có 20 nghìn Đồng.
Với những anh em đã từng làm quen với Tetris trên NES sau những trận đấu Contra căng thẳng hay đi cứu công chúa trong Mario Bros, bản nhạc 8-bit dựa trên nền bản Korobeiniki, bài hát được phổ nhạc từ bài thơ của Nikolay Nekrasov năm 1861 thực sự là thứ không thể nào quên được. Về sau, phiên bản Game Boy được tác giả Hirokazu Tanaka chỉnh sửa lại, vẫn trên nền bản Korobeiniki và được đặt tên là “Type A”:
Có thể nói, câu chuyện đáng kể lại nhất về Tetris chính là việc bán bản quyền cho Nintendo hay các hãng game khác trong những năm cuối thập niên 80. Ai cũng muốn có một phần miếng bánh khi nhận ra tiềm năng “gây nghiện” của trò chơi “không đầu không kết” nhưng cực kỳ cuốn hút mọi lứa tuổi này. Anh em cần nhớ, năm 1984, Liên Xô vẫn còn tồn tại, và một tác phẩm như Tetris được Pajitnov tạo ra nhờ hệ thống máy tính ở Trung tâm Máy tính Moscow, nghĩa là sử dụng tư liệu lao động của nhân dân Xô Viết, đồng nghĩa với việc Tetris là tài sản của nhân dân, được ELORG (Electronorgtechnika), một cơ quan nhà nước Liên bang Xô Viết quản lý chứ không phải thuộc quyền sở hữu tài sản trí tuệ của Pajitnov.
Alexey Pajitnov
Và, thậm chí bản quyền Tetris bị chia năm xẻ bảy, cho máy chơi game console, máy tính cá nhân, máy điện tử xèng arcade, và cả máy điện tử cầm tay. Nintendo đã phải rất vất vả mới có được bản quyền phát hành Tetris cho hai phiên bản trên NES và Game Boy, cạnh tranh với một gã khổng lồ khác của ngành game thời bấy giờ, Atari. Những chuyện còn lại, giờ đã thành lịch sử. Nhưng có một điều cần chỉ rõ, khi ấy, chính cha đẻ của Tetris lại không nhận được một đồng lợi nhuận nào. SFGate ước tính năm 1998, đáng lẽ ra Pajitnov sẽ có khối tài sản 40 triệu USD nhờ vào việc tạo ra Tetris, nhưng điều đó không xảy ra vì ông không phải là người các tập đoàn lớn mua bản quyền trò chơi, mà họ làm việc với ELORG.
Nhưng đối với Pajitnov, câu chuyện không kết thúc theo hướng bi kịch như vậy. Quá trình thương thảo mua bản quyền Tetris đã giúp Pajitnov và Henks Rogers, đại diện Nintendo, trở thành bạn thân. Đến năm 1991, Pajitnov nhập cư sang Mỹ và tiếp tục làm game cho Microsoft. Đến năm 1996, ELORG giải thể, Pajitnov quay trở lại Nga để đòi lại bản quyền đứa con tinh thần do chính mình tạo ra. Ngay sau đó, hai người bạn mở The Tetris Company, bán bản quyền Tetris cho các hãng game. Nhà làm game 63 tuổi vẫn đang tiếp tục tạo ra nhiều game giải đố khác nhau như Pandora’s Box trên Windows năm 1999, Hexic và Hexic 2 trên Xbox 360, và mới đây nhất là Marbly trên iOS. Nhưng có lẽ, tất cả chúng không thể nào sánh được với danh tiếng mà Tetris đem lại cho nhà làm game người Nga.