Tham dự Tech Lounge

Tham dự Tech Lounge


100 năm trước, hiện tượng nhật thực đã chứng minh Einstein đúng, thay đổi cách chúng ta hiểu vũ trụ

5/8/2019 2:28Phản hồi: 183
100 năm trước, hiện tượng nhật thực đã chứng minh Einstein đúng, thay đổi cách chúng ta hiểu vũ trụ
Đó là vào ngày 29 tháng 5 năm 1919, các nhà khoa học người Anh đã lên kế hoạch lợi dụng hiện tượng Nhật Thực để kiểm chứng một trong những lý thuyết mang tính cách mạng của loài người, có tên là Thuyết tương đối rộng. Đây là đứa con tinh thần của Albert Einstein, thuyết tương đối lúc bấy giờ được một nhà khoa học đạt giải Nobel khác là J.J. Thompson gọi đây là "một trong những thành tựu tư duy vĩ đại nhất của loài người".

einstein.jpg

Cho tới trước khi xảy ra hiện tượng nhật thực năm 1919, Thuyết tương đối của Einstein được công bố năm 1915 vẫn chưa hề được chứng minh tính đúng đắn trong thực nghiệm. Sau hơn một tháng chuẩn bị, Arthur Eddington, giám đốc Đài thiên văn Cambridge đã set-up kính viễn vọng và các dụng cụ thu ảnh cần thiết để đặt trên đảo Principe, ngoài khơi bờ Tây châu Phi. Tại thị trấn Sobral, Brazil, nhà thiên văn Andrew Crommelin cũng đặt những thiết bị quan sát tương tự như người đồng nghiệp ở Châu Phi để chuẩn bị cho hiện tượng này.

tele.jpg

Nói một tí về lực hấp dẫn - trọng lực. Trong hơn hai thế kỉ trước đó, lực hấp dẫn được nhìn nhật theo cách mà nhà Bác học thiên tài Isaac Newton đưa ra: Các vật thể sẽ tương tác những lực hấp dẫn lên nhau. Nhưng sau đó, Einstein lại đưa ra một cái nhìn khác hẳn để giải thích điều này. Einstein không cho rằng đó là một loại lực, mà là do sự bẻ cong không gian của các vật thể.


Ý tưởng này thật sự rất khó để chấp nhận vào lúc bấy giờ. Nhưng Einstein và các đồng nghiệp có niềm tin mãnh liệt rằng rằng nghiên cứu của họ là đúng. Và nếu lý thuyết này đúng, có một cách đơn giản để kiểm chứng điều này: Trọng lực có thể dịch chuyển đường đi của chùm tia sáng một đoạn nhỏ.

Chúng ta thường cho rằng ánh sáng là hoàn toàn không có khối lượng, nhưng mọi việc không đơn giản thế. Ánh sáng là một dạng năng lượng, và trong phương trình nổi tiếng E=mc^2, năng lượng và khối lượng là hai dạng khác nhau của một sự vật. Kết hợp với lý thuyết không gian bị bẻ cong, có nghĩa là ánh sáng sẽ đi theo đường cong để đáp ứng trọng lực chứ không đi theo đường thẳng nữa.

Mọi vật có khối lượng đều có thể bẻ cong không gian và làm cong chùm tia sáng, nhưng rõ ràng để đo đạc một cách chính xác, chúng ta cần một vật thể khổng lồ, một thứ như mặt trời chẳng hạn. Hãy tượng tượng ánh sáng phát ra từ một ngôi sao xa xôi, đi ngang qua mặt trời, bị trọng lực của mặt trời bẻ cong và đến được tầm quan sát của chúng ta. Lúc này chúng ta sẽ quan sát thấy ngôi sao lúc nãy ở một vị trí khác so với thực tế của nó.

Tuy nhiên mặt trời lại quá sáng để có thể quan sát theo ý tưởng bên trên. Do đó, các nhà khoa học cần phải đợi đến khi xảy ra hiện tượng Nhật thực. Mặt trăng sẽ che mờ bớt ánh sáng từ mặt trời, và lúc đó các thiết bị có thể chụp được ánh sáng và xác định vị trí của những ngôi sao nền phía sau. Sự thay đổi bề rộng của ánh sao chỉ tương đương bề rộng của đồng tiền nhìn từ khoảng cách 1 dặm.

Sau khi nhật thực kết thúc và các nhà thiên văn học đã trở về nhà, họ lại mất nhiều tháng để đo đạc và tính toán vị trí chính xác của các ngôi sao có thể nhìn thấy trên các tấm ảnh. Cuối cùng, họ kết luận rằng ánh sáng sao thực sự bị dịch chuyển - và theo một lượng phù hợp với lý thuyết của Einstein.

cover.jpg

Nhà thiên văn học Hoàng gia Anh, Frank Dyson, đã trình bày kết quả tại một cuộc họp chung của Hiệp hội Thiên văn Hoàng gia và Hội Hoàng gia tổ chức vào ngày 6 tháng 11 năm 1919 tại London. Dyson nói "không thể nghi ngờ gì nữa" rằng các phép đo nhật thực "xác nhận dự đoán của Einstein."

Sau công bố trên, danh tiếng của Einstein được biết đến trên toàn thế giới. Cho tới bây giờ, thuyết tương đối liên tục được kiểm nghiệm trong nhiều thập kỉ qua với nhiều thiết bị chính xác và tân tiến hơn, và nó vẫn giữ được tính chính xác của mình. Sắp tới người ta sẽ còn kiểm chứng tính chính xác của thuyết tương đối bên trong hố đen và sóng hấp dẫn.

Quảng cáo


Tham khảo NBCnews
183 bình luận
Chia sẻ

Xu hướng

Quy Le Anh
TÍCH CỰC
5 năm
Không biết sau này còn nhà khoa học nào chỉ ra cái sai của Einstein như Einstein chỉ ra cái sai của Newton không nhỉ.
cuoang102
ĐẠI BÀNG
5 năm
@Puppy Potter Cái "đúng" hiện tại chỉ là tương đối thôi, sau này sẽ có cái "đúng" khác phủ nhận nó
peterpan80
TÍCH CỰC
5 năm
@trinhhongha90 chi đâu xa.... trong tinhte cũng có 1 mem với 1 loạt bài mà... um sùm 1 thời gian đó... các bác ko nhớ à...😁:D:D
@peterpan80 Ý e là cái bác người anh em thiện lành.
peterpan80
TÍCH CỰC
5 năm
@trinhhongha90 hình như bác duonghero j đó á...
đây nè bác:
https://tinhte.vn/threads/su-hinh-thanh-vu-tru-gia-thuyet-boi-duonghero.2723125/
Vậy mới nói mấy anh châu âu đầu óc cỡ nào
ChipHero
TÍCH CỰC
5 năm
@Lehiepkhach1990 Dân đc chọn 😆)))
@cutruong789 Hehehe. Phải khuyến khích các anh Do Thái qua đây định cư, cưới vợ Việt để xin tí gen cải thiện nòi giống!
@Nguyen N°5 Dễ ăn .. Vn luôn đổi thừa là do cơ chế. Bác rãnh thì nghe Quốc Hội mình chất vấn sẽ nghe hoài câu này
tobe_alone81
ĐẠI BÀNG
5 năm
@Nguyen N°5 Khôn hơn Do Thái rồi còn gì
Hồi đó năm mình còn nhỏ có nhật thực , người ta bán cái kính gì để xem ấy, có mấy ngàn không nhớ nhưng hốt bạc luôn.
@Tèo bánh bèo 1996 ok
@Bão Sài Gòn Năm đấy nhớ đang học Địa lý, cô còn cho ra ngoài xem Nhật thực. Vl, nhưng giờ nhận ra cũng chả để làm cc gì 😁
@Bão Sài Gòn Chính xác. Nhớ khi đố đang học thì trời tối sầm lại.
zodzeus
TÍCH CỰC
5 năm
@Tèo bánh bèo Hồi đó đang học lớp mầm 😆
Tất cả chỉ là tương đối
ZeusFate
TÍCH CỰC
5 năm
Nhiều ông cứ làm quá cái hố đen. Mình thì ko đánh giá cao lý thuyết vụ nổ Big Bang cho rằng vũ trụ rộng lớn bị thu nhỏ lại ở cùng 1 thời điểm, do vũ trụ không có giới hạn vật chất nên không thể xảy ra cùng 1 lúc với tất cả mọi thứ được. Có thể là mỗi hố đen có riêng cho mình 1 vụ nổ mà từ đó sóng hấp dẫn còn ảnh hưởng đến cả những hố đen khác
brownberry
ĐẠI BÀNG
5 năm
@xxxthientaixxx lỗ giun thì phải di chuyển dc giữa 2 cổng, giống như có thể đi lại giữa 2 đầu cơ. với cả lỗ giun là di chuyển trong 1 vũ trụ, chứ k phải giữa các vũ trụ. còn thuyết của bác nêu trên là thuyết vụ co lớn do "lực hấp dẫn" các thiên hà hút nhau, nhưng thực tế chứng minh rằng vũ trụ ngày càng giãn ra nhanh hơn nên thuyết bác nêu trên k hợp lí cho lắm
@ZeusFate Thế sao bác biết vũ trụ ko có giới hạn vật chất thế?
Eldimio
CAO CẤP
5 năm
@Bão Sài Gòn Tôi nghĩ vũ trụ vẫn đang trong vụ nổ big bang. Nó giống như vật chất bị thổi bay ra xung quanh dưới áp lực của vụ nổ chứ không giống như bơm 1 quả bóng. Nó không thể xẹp lại.
@brownberry hố giun trước giờ là di chuyển trong 1 vũ trụ nhưng có di chuyển giữa các vũ trụ hay không thì chưa ai nói tới chứ ko phải là ko có😃
thì big bang là nổ bùm còn cái co lại thì nó là cái khác , hiện tại thì người ta chứng minh là vũ trụ càng to ra nhưng người ta ko hề khẳng định là nó sẽ ko co lại , mọi thuyết và định luật chỉ đúng ở thời điểm hiện tại khi nó còn đúng nhất chứ ko có nghĩa những cái khác vô lý😁
như anhxtanh và newton thôi , ở tầm bình thường thì newton đúng nhưng lên tầm vĩ mô thì anhxtanh đúng newton hết đúng , tới tầm vi mô thì anhxtanh chưa chắc đúng và ngày nay các nhà khoa học vẫn đang tìm ra những cái anhxtanh chưa đúng:D
Hải Trà
ĐẠI BÀNG
5 năm
Liệu mình có kịp biết đến người chỉ ra cái sai của Einstein
@Hải Trà Giới hạn nhận thức ..ko phải sai ...
Hải Trà
ĐẠI BÀNG
5 năm
@Bão Sài Gòn Chính xác thì là chưa đúng chứ không phải là sai 😁
cupido
TÍCH CỰC
5 năm
Thế trong 100 năm trở lại đây, biết bao nhiêu lần nhật thực ko biết có ai kiểm tra lại chưa.
Nhỡ đâu..... 😁
@cupido Có đọc hết bài không hay chỉ comment thôi ?
BenGlo
CAO CẤP
5 năm
@cupido Bây giờ bay vệ tinh hoặc máy bay ngắm nhật thực thường xuyên. Chắc là 1 tháng/lần
ides
CAO CẤP
5 năm
Đọc mấy cái này mới thấy họ cao siêu và đi trước chúng ta quá xa 😃
Giỏi thiệt 😃
Sagaa
ĐẠI BÀNG
5 năm
Thuyết tương đối đã mở ra một chân trời mới cho khoa học.
Để hiểu hết được thuyết tương đối, giải thích được hết các hệ quả và ứng dụng được nó thì nhân loại sẽ đạt được những thành tựu không thể tưởng tượng nổi.
toolkit
CAO CẤP
5 năm
Vẫn chỉ được gọi là "thuyết tương đối rộng" chứ chưa đc gọi là định luật như " định luật vạn vật hấp dẫn" của Newton
vatlitre
TÍCH CỰC
5 năm
@toolkit Bạn có biết một thuyết là gì ko??? Và một định luật lá gì ko??
Thời mà xưa thật là xưa khi người ta chưa có kính hiển vi điện tử. Chưa biết cấu tạo nguyên tử là gì mà người ta ( thomson) đã đưa ra thuyết electron về khối lượng, về điện tích của nó rồi đó. Nói về một thuyết thì đó là những lý thuyết dựa trên suy nghĩ của một bộ óc thiên tài, và tính đúng đắn của nó cần cả thế giới chứng minh.
Định luật : được xây dựng theo con đường chứng minh một giả thuyết bằng thực nghiệm.
Niu tơn : 3 định luật kinh điển, chỉ dành cho cơ học cổ điển.
Còn khi nghiên cứu những vi mô những vĩ mô, cơ học niu tơn thua. Khi đó bắt đầu có cơ học lượng tử nơi thuyết tương đối bù đắp những gì cơ học cô điển ko giải quyết đc
Chốt: xét cho cùng định luật chỉ là một nhánh, một góc và dựa trên một thuyết mà thôi. Thuyết là nền tảng
unknowns
ĐẠI BÀNG
5 năm
@toolkit Tiếng anh là general theory, có thể dịch là thuyết tổng quát
@toolkit Tào lao ghê ...ko biết thì im đi .. Ông NT nhìn mọi thứ từ trên cao. AX nhìn từ dưới đất nên phát hiện sóng hấp dẫn...xin lỗi mình đọc cái này hơn 20 năm ... Hiểu chưa
Eldimio
CAO CẤP
5 năm
@unknowns Tôi cũng nghĩ dịch từ "general" theo nghĩa "tổng quát" mới đúng bản chất hơn.
lat4ever83
TÍCH CỰC
5 năm
Einstein biểu tượng của người phát minh vĩ đại cũng là người hủy diệt các phát minh khác...Đôi khi ông cũng hối hận vì đã phát minh Bom Ng tử....
@hoangthanhnt chính Einstein ban đầu ủng hộ tổng thống Mỹ tạo ra bom nguyên tử (1 trong những lý do khiến Mỹ tạo ra dự án Mahattan), sau khi chứng kiến sức mạnh khủng khiếp của bom nguyên tử, chính Einstein đã viết thư năn nĩ tổng thống Mỹ kiểm soát vũ khí nguyên tử, chính Einstein là người sau này cả đời đã hối hận vì vẽ đường cho hưu chạy, cho nên về sau khi già ông ấy ít sáng tạo hay nói thêm cái gì mới lắm, vì sợ sẽ hối hận vì làm hại nhân loại. Ko phải ngẫu nhiên mà tụi nó mời Einstein làm tổng thống Israel và ko phải tự nhiên mà ông ấy lại từ chối
@nightmoonlight Tôi đang khẳng định Einstein không tạo ra bom nguyên tử như bác kia nói. Khi cảnh báo cho Mỹ thì bom NT mới chỉ đang manh nha, đang đc nghiên cứu. Einstein không thể kiểm soát đc lý thuyết của mình. Điều hối hận của ông ấy là việc "kích" Mỹ nghiên cứu bom nguyên tử thành công trước Đức, ông ấy ko lường trước đc Mỹ quá nhanh quá nguy hiểm mà thôi. Đó, lý do ấy là điều hối hận chứ ko phải hối hận vì đưa ra thuyết hoặc ông ấy đã phát minh ra bom NT
gietchetad
TÍCH CỰC
5 năm
@hoangthanhnt Nhưng dù gì ông cũng đã góp phần trong việc đó, và điều đó khiến ông rất hối hận.
@hoangthanhnt bạn hiểu chữ "ủng hộ" ko? Ông ấy ko trực tiếp làm, nhưng ông ấy gợi ý cho cách làm, hướng làm.
xyzmen
CAO CẤP
5 năm
Theo thuyết âm mưu thì Newton, Einstein...là những người từ hành tinh khác đến khai sáng cho nhân loại..
BongHoaSen
ĐẠI BÀNG
5 năm
@xyzmen Chuyển kiếp sai hành tinh hà hà
Xuất sắc
BarryAllen
ĐẠI BÀNG
5 năm
Ổng chưa bao giờ sai. Chỉ là ngta chưa chứng minh được ổng sai mà thôi, như cái cách ổng từng chống lại Newton vậy
Hay quá
longfet53
ĐẠI BÀNG
5 năm
Thực ra sai số trong thí nghiệm này cao nên kết quả không hề đáng tin. Các thí nghiệm sau này với độ chính xác cao hơn đã xác nhận giả thuyết bẻ cong ánh sáng của lực hấp dẫn.
Trong bài dẫn công thức E=mc2 để nói rằng có thể coi photon có ‘mass’ nên nó cũng chịu ảnh hưởng bới lực hấp dẫn là không chính xác. Ánh sáng bị bẻ cong vì space-time bị bẻ cong chứ k phải do photon có khối lượng (Theo một nghĩa nào đó thì photon cũng có khối lượng nhưng lực hấp dẫn k tác động lên photon vì khối lượng này)
deslatha
ĐẠI BÀNG
5 năm
@brownberry Atom nguyên tử còn không thấy lấy đâu đo đặt. Nó có trị số đúng rất nhỏ, lấy nó làm tiêu chuẩn vì hết cách...có còn hơn không mà không phải sự thật. Bác lấy nó làm tiêu chuẩn vĩnh hằng để nói chuyện...không có tiến bộ.
deslatha
ĐẠI BÀNG
5 năm
@brownberry Từ light cancelling bác từ nguyên lý này hiểu được BOSE làm noise cancelling trong các xe hạng sang...bác giỏi thì làm lực hấp dẫn hay từ trường gravity cancelling hay heat dynamic cancelling. Vậy mới chính thức là nhà khoa học thực dụng hơn là con mọt lý thuyết lượng tử.
brownberry
ĐẠI BÀNG
5 năm
@deslatha "Atom nguyên tử còn không thấy lấy đâu đo đặt." có đấy. e nói rõ bên trên rồi, lướt lên trên mà đọc đi bác
brownberry
ĐẠI BÀNG
5 năm
@deslatha bác đọc kỹ câu nào e nói là tốc độ as, câu nào e ns là vận tốc as, 2 cái này bác k phân biệt à ? "vận tốc thay đổi khi 2 hạt như nhau đụng nhau gọi là light cancelling" thế thì liên quan gì đến as là lưỡng tính sóng hạt? lq gì đến luận điểm bác bảo là 2 hạt photon k đấm nhau như 2 cái xe đâm nhau?
Einstein thật kinh điển
Thiên tài đúng là đầu óc vượt xa chúng ta

Xu hướng

Bài mới









  • Chịu trách nhiệm nội dung: Trần Mạnh Hiệp
  • © 2024 Công ty Cổ phần MXH Tinh Tế
  • Địa chỉ: Số 70 Bà Huyện Thanh Quan, P. Võ Thị Sáu, Quận 3, TPHCM
  • Số điện thoại: 02822460095
  • MST: 0313255119
  • Giấy phép thiết lập MXH số 11/GP-BTTTT, Ký ngày: 08/01/2019