Chuỗi cung ứng công nghệ của Trung Quốc và mối tương quan của nó đối với phần còn lại của thế giới là một ma trận phức tạp. Chuỗi cung ứng đó kết nối hàng nghìn công ty, nhà máy, khu công nghiệp tại nhiều thành phố công nghệ lớn của Trung Quốc, kết nối cả thủ đô Bắc Kinh và thủ phủ tài chính Thượng Hải, Hong Kong, Thâm Quyến, Quảng Châu…
Nhưng cũng chính vì nhu cầu quá lớn của thị trường, những thành phố như Thành Đô, Chương Châu, Nam Kinh, Tây An và cả Vũ Hán đều có những công ty đầu tư khoản vốn không nhỏ để nghiên cứu và phát triển công nghệ. Ở một khía cạnh khác, vài tuần qua, Vũ Hán thuộc tỉnh Hồ Bắc đã trở thành trung tâm của sự chú ý trên toàn thế giới, nhưng chẳng phải vì tiến bộ công nghệ gì, mà vì căn bệnh viêm phổi cấp do coronavirus 2019-nCoV gây ra. Nó được cho là thứ virus lây lan từ một chợ nông sản ở Vũ Hán, có thể bắt nguồn từ loài dơi, rồi lây lan sang những loài động vật khác như rắn, trước khi đột biến và lây sang người.
Việc coronavirus đột biến và bùng phát dịch từ những chợ nông sản, bán thịt cá sống thực tế không mới. Tháng 2/2003, một căn bệnh khác do coronavirus gây ra, SARS cũng bùng phát từ một chợ thủy sản, và cũng được cho là bắt nguồn từ loài dơi, trước khi lây nhiễm sang loài chồn và lây sang người. Trong quá trình ấy, theo WHO, 8.098 người trên toàn thế giới mắc SARS, 774 người tử vong. Nhưng chỉ trong vài tuần, virus 2019-nCoV đã khiến số người nhiễm vượt qua cả dịch SARS. Có thể nguyên do là thời gian ủ bệnh dài hơn so với SARS. Mọi người đi du lịch, đi công tác trong khi vẫn nghĩ mình khỏe mạnh, từ đó lây lan mầm bệnh cho những người khác ngay cả khi những triệu chứng như khó thở, ho khan hay sổ mũi chưa xuất hiện.
Ở một khía cạnh khác, trong 17 năm qua, Trung Quốc đã nâng cấp gần như toàn diện hệ thống giao thông, giúp người Trung Quốc di chuyển qua lại giữa những thành phố dễ dàng hơn. Cuộc cách mạng công nghệ của Trung Quốc phát triển song hành với nhu cầu đi lại của hơn 1 tỷ dân tại đây, khi ở một mức độ nào đó, chuỗi cung ứng đòi hỏi phải có một hệ thống giao thông tiện lợi để vận chuyển nhân sự và nguyên vật liệu tới nơi cần thiết.
Nhưng cũng chính vì nhu cầu quá lớn của thị trường, những thành phố như Thành Đô, Chương Châu, Nam Kinh, Tây An và cả Vũ Hán đều có những công ty đầu tư khoản vốn không nhỏ để nghiên cứu và phát triển công nghệ. Ở một khía cạnh khác, vài tuần qua, Vũ Hán thuộc tỉnh Hồ Bắc đã trở thành trung tâm của sự chú ý trên toàn thế giới, nhưng chẳng phải vì tiến bộ công nghệ gì, mà vì căn bệnh viêm phổi cấp do coronavirus 2019-nCoV gây ra. Nó được cho là thứ virus lây lan từ một chợ nông sản ở Vũ Hán, có thể bắt nguồn từ loài dơi, rồi lây lan sang những loài động vật khác như rắn, trước khi đột biến và lây sang người.
Việc coronavirus đột biến và bùng phát dịch từ những chợ nông sản, bán thịt cá sống thực tế không mới. Tháng 2/2003, một căn bệnh khác do coronavirus gây ra, SARS cũng bùng phát từ một chợ thủy sản, và cũng được cho là bắt nguồn từ loài dơi, trước khi lây nhiễm sang loài chồn và lây sang người. Trong quá trình ấy, theo WHO, 8.098 người trên toàn thế giới mắc SARS, 774 người tử vong. Nhưng chỉ trong vài tuần, virus 2019-nCoV đã khiến số người nhiễm vượt qua cả dịch SARS. Có thể nguyên do là thời gian ủ bệnh dài hơn so với SARS. Mọi người đi du lịch, đi công tác trong khi vẫn nghĩ mình khỏe mạnh, từ đó lây lan mầm bệnh cho những người khác ngay cả khi những triệu chứng như khó thở, ho khan hay sổ mũi chưa xuất hiện.
Ở một khía cạnh khác, trong 17 năm qua, Trung Quốc đã nâng cấp gần như toàn diện hệ thống giao thông, giúp người Trung Quốc di chuyển qua lại giữa những thành phố dễ dàng hơn. Cuộc cách mạng công nghệ của Trung Quốc phát triển song hành với nhu cầu đi lại của hơn 1 tỷ dân tại đây, khi ở một mức độ nào đó, chuỗi cung ứng đòi hỏi phải có một hệ thống giao thông tiện lợi để vận chuyển nhân sự và nguyên vật liệu tới nơi cần thiết.
Không hề vô lý khi khẳng định rằng chuỗi cung ứng công nghệ Trung Quốc chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng từ những dịch bệnh như 2019-nCoV. Ngay cả khi đại dịch được ngăn chặn với ít người tử vong nhất có thể, rồi sẽ lại có một dịch bệnh khác xuất hiện, khi những chợ nông sản chắc chắn vẫn sẽ tồn tại ở Trung Quốc hay bất kỳ đâu, cộng thêm khả năng đột biến và thay đổi gần như vô hạn của coronavirus.
Với nhu cầu của quốc tế, ắt sẽ phải có những kế hoạch để đối phó hiệu quả với dịch bệnh, cũng như giảm thiểu tối đa tác động của chúng tới chuỗi cung ứng công nghệ Trung Quốc nói riêng và toàn thế giới nói chung.
Cách 1, những chợ nông sản lớn ở Trung Quốc có thể sẽ phải dừng hoạt động, để những lò mổ vệ sinh và an toàn hơn hoạt động. Cách này nói thì dễ nhưng làm thì khó. Chính quyền Trung Quốc hoàn toàn có thể đưa ra lệnh cấm, nhưng bản thân việc đi chợ mua thịt cá đã trở thành một dấu ấn văn hóa rất lâu đời của người châu Á nói chung và Trung Quốc nói riêng. Muốn chuyển dịch hoàn toàn từ chợ nông sản sang hệ thống phân phối các sản phẩm thịt động vật như anh em vào Vinmart hay Coopmart chọn mua thịt đã qua xử lý đóng gói gọn gàng sạch sẽ, có thể sẽ mất nhiều năm. Mỗi thành phố của Trung Quốc có thể có hàng trăm chợ nông sản như vậy. Thay đổi hệ thống phân phối thực phẩm sẽ không thể diễn ra ngày một ngày hai. Một cách khác là cấm buôn bán những loài động vật có thể trở thành vật chủ lây lan coronavirus, nhưng cũng không thể nhanh được.
Điều đó dẫn chúng ta tới cách thứ hai, đó là bỏ tiền nghiên cứu hệ thống tự động hóa và robot. Hiện giờ các mắt xích trong chuỗi cung ứng công nghệ ở Trung Quốc vẫn còn cần rất nhiều lao động chân tay và trí óc. Huawei là hãng sản xuất smartphone 5G với doanh số cao nhất năm 2019, nhưng nếu lực lượng lao động đều mắc bệnh hoặc lo sợ dịch bệnh không đi làm nữa, thì lấy ai để lắp ráp smartphone? Cần hệ thống tự động hóa làm việc hiệu quả là vì thế.
Nhiều tập đoàn Trung Quốc và Đài Loan đã bắt đầu tính đến phương án này. Foxconn và Pegatron, hai trong số những đối tác lắp ráp iPhone lớn nhất của Apple đều đã bị ảnh hưởng. Họ có nhà máy lắp ráp linh kiện cũng như hoàn thiện iPhone cũng như hệ thống vận chuyển ở Chương Châu, Thâm Quyến, Thượng Hải và những thành phố lớn khác. Ở Vũ Hán, nơi bắt nguồn virus 2019-nCoV, hơn 10.000 nhân công của Foxconn đã bị ảnh hưởng. Ở thời điểm hiện tại, tất cả, nhắc lại là tất cả những thành phố và tỉnh lị quan trọng đối với chuỗi cung ứng sản xuất iPhone cho Apple đều đã công bố bệnh nhân mắc 2019-nCoV.
Một cách khác gây tranh cãi hơn đó là di chuyển chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc, khiến thế giới công nghệ bớt phụ thuộc hơn vào quốc gia tỷ dân. Phương án này đã được nhắc không ít lần, từ giữa năm ngoái khi Mỹ có quyết định tăng thuế nhập khẩu hàng tiêu dùng từ Trung Quốc, một phần trong cuộc chiến tranh thương mại Mỹ - Trung. Việc di chuyển những nhà máy sản xuất linh kiện quan trọng sẽ rất khó vì Trung Quốc vẫn đang nắm giữ thị trường đất hiếm sản xuất đồ công nghệ. Nhưng việc di chuyển những nhà máy lắp ráp hoàn thiện sản phẩm sang Nam Mỹ sẽ không khó đến như vậy. Những quốc gia này rất xa châu Á, tỷ lệ người nhiễm bệnh cũng sẽ thấp hơn. Nhưng dù gì đi chăng nữa, phương án thứ 3 này vẫn khó hơn nhiều so với việc đóng cửa những chợ nông sản hay nghiên cứu phát triển tự động hóa phục vụ quá trình sản xuất.
Quảng cáo
Theo ZDNet
