[Ảnh] "Những bàn tay lo âu của hành khách tàu điện" chụp bằng iPhone

Gần đây, khi đại dịch vi-rút Corona đang phát triển rất nhanh ở thành phố New York, La Follette Ryan đã bắt đầu ghi lại những mẫu mới nổi: những bàn tay đang bóp chai nước rửa tay, những ngón tay cuốn vào nhau để tán những giọt cồn lên da, những bàn tay cật lực lau chùi điện thoại. Những bàn tay đeo găng tay. Những bàn tay giữ chặt miếng giấy ăn. Tàu điện ngầm New York là động mạch và tĩnh mạch của thành phố. Thậm chí ngay cả giờ đây, khi các chuyên gia y tế “nài nỉ" mọi người tránh những chỗ đông người, để có thể làm chậm tốc độ lây lan của vi-rút, và khi một số trường học đã đóng cửa, toàn bộ các công ty đã làm việc từ xa, những cuộc tụ tập nhiều người đã bị cấm hết, kể cả khi như vậy, tàu vẫn chạy, và mọi người thì vẫn bắt tàu đều đặn - chúng ta còn có thể làm gì khác ư?


Rất nhiều người dân vẫn phải đi làm; vẫn có những cuộc hẹn mọi người phải tới để gặp nhau, vẫn cần phải đi mua đồ. Trong số những người đã đi tàu điện ngầm tuần này, có một sự “siêu nhận thức" mới về thể chất chung của việc đi lại, của việc cùng nhau hít chung một bầu không khí, cùng nhau chạm vào một máy bán vé và thang cuốn và thanh kiểm soát. Bàn tay của chúng ta đột nhiên trở thành một mối nguy hiểm, là cánh cổng cho phép những thứ tàng hàng đáng sợ di chuyển qua lại. Nước rửa tay cũng giúp phần nào. Giữ khoảng cách cũng giúp phần nào đó: đợi để lên chuyến tàu vắng người hơn, khi đứng đợi tàu ở ga thì hãy đứng cách xa nhau hơn. “Tôi chưa bao giờ nghĩ tôi sẽ sống để nhìn tận mắt cảnh những người dạo bộ quanh thành phố này đột nhiên tôn trọng cái gọi là không gian cá nhân đến thế,” La Follette Ryan nói. (Chỗ này lưu ý là bối cảnh đa phần các thành phố ở Mỹ khá là thưa dân, không như ở Việt Nam. Chỉ có thành phố siêu lớn và là trung tâm tài chính như tp New York mới đông đúc dân cư, nơi diễn ra cảnh đi bộ trên đường cứ vài bước chân thì sẽ va vào một người lạ khác cũng đang đi bộ).



Những bàn tay mà La Follette Ryan ghi hình lại đang kể câu chuyện chất chứa đầy những cảm xúc; trong “dáng pose" và tư thế kìm kẹp cố gắng níu lấy một vật gì đó, những bàn tay đã kiêm luôn vai trò truyền tải tính nhân văn siêu thực của nghệ thuật điêu khắc. (Thật gợi hình gợi cảm làm sao! Thật sống động làm sao! Trông chúng cứ như thể là đồ thật vậy!) Những bàn tay đó, tháng này qua năm khác, cũng kể những câu chuyện được nhặt nhạnh ở nhiều nơi, về việc chúng ta mặc gì, chúng ta mang gì trên người: những xu thế làm móng, đồng hồ, nhẫn; những mẫu điện thoại và tai nghe mới nhất. Nhưng câu chuyện được kể trong những bức hình gần đây nhất của Hannah đã bất ngờ xuất hiện - bao gồm cả một tập thể - những sự điều chỉnh diễn ra đồng thời và bao quát về cách chúng ta tương tác với thành phố này và với những người xung quanh. Tính khẩn cấp của thời điểm này đã biến bộ ảnh “Những bàn tay tàu điện ngầm" từ tác phẩm chân dung trái với thông lệ thành một trong những phóng sự ảnh đầy tính nghệ thuật.



Một vài ngày trước, khi tôi đang đứng đợi ở ga Quảng trường Thời Đại, để đón một chuyến tàu tới Brooklyn, bên khóe mắt tôi thấy thấp thoáng hình ảnh hoa oải hương, một vùng ánh sáng phá vỡ sự đơn điệu tăm tối của đám đông: găng tay y tế nitrile, bọc lấy bàn tay của lác đác vài người trong số hàng chục người đang chờ tàu. Màu sắc của nó như lời cảnh báo về an toàn: một màu tím rõ nét, khó có thể bị y tá hoặc bác sĩ nhầm lẫn với sắc tố cơ thể con người, hoặc cũng khó có thể bị một nhân viên làm trong ngành dịch vụ thực phẩm nhầm lẫn với một thứ gì đó ăn được - một sự phân biệt rạch ròi giữa vật thể và vật cản.


Trên tàu điện ngầm, những chiếc găng tay lóe sáng lên từ những móc treo để khác đi tàu bám vào trên xe và từ những chiếc túi siêu thị, như những biển cảnh báo. Tôi quan sát một người phụ nữ đứng tuổi lột găng tay của cô ra và rũ đập cặp găng tay đó trong không khí, rồi bôi thật nhiều nước rửa tay lên lòng bàn tay của cô ấy. Cô chà sát bàn tay của mình và rồi lại vẫy vẫy tay trong không khí, để có thể đẩy nhanh tiến trình bay hơi của cồn, làm cho tay cô trông như đang lấp lánh dưới ánh đèn huỳnh quang. Trong bộ “Những bàn tay tàu điện ngầm", qua ống kính của máy ảnh, không thể nhận thấy lớp óng ánh của nước rửa tay có cồn - kì cọ bàn tay và vẩy vẩy để làm khô tay trong vũ điệu khô khan. Những chuyển động này trông có vẻ vừa mang tính loạn thần kinh và vừa mang tính cầu nguyện, không hơn không kém giữa việc hành động để ngăn chặn hàng loạt bệnh và việc thực thi một nghi thức huyền bí. Những hành động đó cũng giống như những hành động mê tín dị đoan để bảo vệ con người khỏi những thành phần tà ác trong thời kì Di-chuyển-hàng-loạt này , như việc nín thở khi đi qua một nghĩa trang, nhấc chân lên khi lái xe qua đường ray tàu, vỗ tay rồi vặn tay mấy lần rồi xoa tay vào nhau khi có ai đó ho ở gần bạn khi đang ở trên tàu điện ngầm.

Chúng ta sẽ làm gì với đôi bàn tay của mình trong những tuần tới, tháng tới, trên thực tế, là vấn đề liên quan đến y tế cộng đồng: theo như rất nhiều chuyên gia, việc vi-rút lây lan ra toàn lãnh thổ nước Mỹ là không thể tránh được nữa, nhưng hệ thống y tế đang bị quá tải của chúng ta cần được trang bị kiến thức để có thể tiếp tục việc chữa trị cho những người cần nó nhất, và bất cứ việc gì chúng ta có thể làm để có thể làm giảm tốc độ lây lan của bệnh để hỗ trợ hệ thống này, chúng ta đều nên làm. Lúc xem qua cuốn catalogue của La Follette Ryan, không thể tránh khỏi cảm giác đáng lo ngại của sự cô độc: ngay cả trong hệ thống vận tải công cộng, mỗi cơ thể chỉ là của riêng chúng ta mà thôi. Nhưng những bức hình mới của Hannah, được chụp bên lề của đại dịch, cũng đã nâng đỡ chủ nghĩa duy ngã đó một cách tinh tế. Mỗi khung hình chỉ tập trung vào một cá thể, có lẽ là hai cá thể - nhưng bàn tay của họ thì rất tập trung, những hành động tỉnh thức lương tâm thể hiện sự cẩn trọng tập thể, và sự quan tâm đến tập thể.




Từ khi chuyển đến sống ở thành phố New York, bắt đầu từ năm 2015, nhiếp ảnh gia Hannah La Follette Ryan đã ghi lại hình ảnh bàn tay của những người dân đi làm bằng tàu điện ngầm hằng ngày. La Follette Ryan chụp chuỗi hình này bằng chiếc iPhone của cô, trong khi cô đi quanh thành phố, và thường những nhân vật của cô không biết là “chân dung" bàn tay của họ đang được ghi lại. Anh em có thể xem thêm nhiều hình của Hannah đã đăng lên tài khoản Instagram của cô @subwayhands

Anh em có thể xem thêm nhiều hình của Hannah đã đăng lên tài khoản Instagram của cô @subwayhands