Người mới chơi vinyl thường phân vân ở một vấn đề khá cơ bản là nên mua đĩa cũ hay đĩa mới (các album cũ được tái phát hành). Thật ra đây cũng là điều mà cả dân chơi vinyl lâu năm quan tâm, nhất là khi những chiếc đĩa mới sẽ sở hữu vẻ ngoài bóng bẩy hơn, trông đẹp hơn khi bày trí trên kệ. Tuy vậy ở một hướng suy nghĩ khác, những chiếc đĩa cũ sẽ có giá trị nguyên bản cao hơn, đồng thời thường cũng có chất lượng cao hơn đĩa vinyl xuất xưởng hiện nay. Thế thì đâu sẽ là tùy chọn đúng?
Đĩa ngày xưa có thực sự tốt hơn?
Tùy thời kỳ. Những đĩa phát hành trước năm 1970 luôn được đánh giá rất cao về chất lượng. Điều này là vì ở thời điểm đó, vinyl là định dạng âm thanh duy nhất và các nhà sản xuất phải cạnh tranh nhau cực kỳ khốc liệt nhằm lôi kéo người dùng mua sản phẩm của mình. Những chiếc đĩa early press được đánh ra từ nguồn là băng master tape luôn có âm thanh mộc, dày và mạnh. Anh em có thể xem trong clip trên để hiểu cách người ta làm ra những chiếc đĩa vinyl từ băng cối như thế nào.
Do có nguồn hoàn toàn analog nên trong trong thời kỳ, đĩa vinyl này có giá trị sưu tầm lẫn chất lượng âm thanh cao. Nhưng các em early press thường là bị các nhà sưu tập săn tìm, giá càng ngày càng cao nên không phải là một lựa chọn hợp lý. Nếu bạn thực sự đam mê, thích lưu trữ những ấn phẩm lịch sử thì...hố đó, nhảy thôi 😁
Đĩa ngày xưa có thực sự tốt hơn?
Tùy thời kỳ. Những đĩa phát hành trước năm 1970 luôn được đánh giá rất cao về chất lượng. Điều này là vì ở thời điểm đó, vinyl là định dạng âm thanh duy nhất và các nhà sản xuất phải cạnh tranh nhau cực kỳ khốc liệt nhằm lôi kéo người dùng mua sản phẩm của mình. Những chiếc đĩa early press được đánh ra từ nguồn là băng master tape luôn có âm thanh mộc, dày và mạnh. Anh em có thể xem trong clip trên để hiểu cách người ta làm ra những chiếc đĩa vinyl từ băng cối như thế nào.
Do có nguồn hoàn toàn analog nên trong trong thời kỳ, đĩa vinyl này có giá trị sưu tầm lẫn chất lượng âm thanh cao. Nhưng các em early press thường là bị các nhà sưu tập săn tìm, giá càng ngày càng cao nên không phải là một lựa chọn hợp lý. Nếu bạn thực sự đam mê, thích lưu trữ những ấn phẩm lịch sử thì...hố đó, nhảy thôi 😁
Sau 1970
Từ những năm ‘70 trở đi, chất lượng đĩa vinyl vẫn đạt mức rất tốt tuy nhiên có hơi giảm đi chút ít do khủng hoảng năng lượng toàn cầu. Nhựa vinyl chủ yếu được sản xuất từ dầu mỏ nên giá thành của nó nhanh chóng tăng vọt, bắt buộc các nhà sản xuất phải tìm cách giảm chi phí. Một biện pháp được sử dụng là làm đĩa mỏng lại để đỡ tốn nguyên liệu, cũng như bỏ qua một số công đoạn xử lý nhựa vinyl trước khi dập đĩa. Đĩa dập hỏng cũng không bị bỏ đi hoàn toàn, trái lại sẽ được nung chảy và tái sử dụng. Nhãn đĩa được ép trên đĩa hỏng sẽ được “hấp” và lấy ra trước khi tái chế nhựa, tuy nhiên đôi khi còn sót lại một số mảnh giấy nhỏ dính vào khung dập. Để “hợp thức hóa” cho kiểu dập đĩa mới, RCA Records đặt tên cho nó là chuẩn đĩa Dynaflex nhằm khơi gợi sự tò mò của khách hàng, hy vọng giúp tăng cao doanh số đĩa bán ra. Âm thanh cũng tốt, tuy nhiên thường sẽ có nhiều hiện tượng nổ đĩa, bể tiếng mặc dù đĩa trông hoàn toàn "lành lặn". Đây là một hậu quả của việc cắt giảm chất lượng nhựa cũng như tối đa hóa việc tận dụng khuôn dập.
Tuy nhiên ở Đông bán cầu, Nhật Bản lúc này đã bắt đầu nhập máy móc châu Âu, thuê kỹ sư của Âu, Mỹ về đầu quân, tăng chất lượng nhựa, chuẩn bị cho một cuộc chạy đua mạnh mẽ công nghệ làm vinyl, thiết bị hifi tại đất nước mặt trời mọc này. Tại thời điểm này, dân Nhật chuộng jazz và rock nên đĩa sản xuất tại Nhật có chất lượng cao, bề mặt bóng loáng và ít bị nổ, xì xoẹt.
Những năm ‘80
Bắt đầu từ những năm ’80, thị trường âm thanh bắt đầu xuất hiện băng cassette và đĩa CD thuận tiện hơn nhiều cho nhu cầu portable. Vinyl từ từ lui vào hậu trường để nhường chỗ cho những định dạng mới tân tiến hơn. Trở lại với vấn đề đang bàn là chất lượng vinyl, đĩa vinyl phát hành trong những năm ’80 thường khá mỏng và dễ bị cong, đồng thời cũng cho chất tiếng “cứng” và nghe khá mệt. Khi đi lựa đĩa cũ phát hành trong giai đoạn này, bạn lưu ý xem kỹ trên bìa đĩa có những ghi chú như “Electrically Enhanced” hoặc “Digitally Remastered” hay không, nếu có thì đây là bản thu đã được chỉnh sửa kỹ thuật số, âm thanh có thể là sạch, ít bụi, tuy nhiên do quá trình can thiệp kỹ thuật số nên chất âm đặc trưng âm thanh của chúng sẽ có trung âm hơi mỏng.
Đến những năm ‘90
Quảng cáo
Trong những năm ’90, đĩa vinyl càng trở nên lỗi thời hơn nữa. Máy móc thiết bị sản xuất đĩa vinyl bị xếp xó trong những kho chứ đầy bụi bặm, và những người từng gắn bó với nghề vinyl cũng tìm kiếm một công việc khác cho mình. Tiếp sau đó 20 năm, âm nhạc chuyển mình thành những file nhạc số có thể stream qua mạng, giết chết luôn cả đĩa CD vốn từng làm điêu đứng đĩa vinyl. Tóm lại, trong những năm ’90 hầu như có rất ít đĩa vinyl được phát hành, nếu có thì cũng đã nằm trong những bộ sưu tập đắt giá. Nếu bạn muốn mua các album phát hành trong giai đoạn này thì nên mua đĩa tái phát hành để tiết kiệm chi phí.
Giai đoạn 2007 – 2020
Đây là khoảng thời gian đánh dấu sự hồi sinh kỳ lạ của đĩa vinyl. Người người nhà nhà bắt đầu săn lùng đĩa vinyl khiến đòi hỏi nhảy vọt, mức cung không đủ cầu. Do đã không được quan tâm trong hơn 40 năm, các máy móc sản xuất vinyl cũng không được cải tiến gì cả, thay vào đó là phải hoạt động hết công suất, đôi khi vượt cả công suất cho phép, nhằm đáp ứng được nhu cầu mua. Điều này phần nào đó khiến chất lượng đĩa khó được đảm bảo.
Đọc thêm bài hay về audio tại Audio.tinhte.vn nhé anh em :D