Vice vừa rồi có một bài phóng sự điều tra khá kỹ lưỡng về tình trạng những người phản đối giãn cách xã hội cũng như đeo khẩu trang, những hành vi gây nguy hiểm cho người xung quanh giữa thời điểm đại dịch COVID-19 vẫn chưa có dấu hiệu thuyên giảm ở nhiều quốc gia. Bài viết của Vice chỉ tính riêng ở Canada, và mạnh dạn đoán rằng ở những quốc gia khác, chắc chắn cũng tồn tại những hội nhóm anti mask, tạo ra những cái gọi là “echo chamber”, nơi người dùng Facebook chỉ nghe được những ý kiến đồng thuận với mình, thay vì lắng nghe thông tin đa chiều như đáng lẽ ra mạng xã hội được tạo ra để phục vụ mọi người.
Cụ thể hơn, theo Vice, từ tối thứ 3 đến sáng thứ 4 vừa rồi, mạng xã hội lớn nhất hành tinh đã lần lượt xóa The Line, nhóm bí mật với 4.500 thành viên, cùng trang công khai M.A.D. (Mothers Against Distancing – Mấy bà mẹ phản đối giãn cách) với hơn 30 nghìn người theo dõi và nhóm bí mật của page này với hơn 7.000 thành viên, cùng vài nhóm khác chống lại chỉ thị đeo khẩu trang của chính quyền các thành phố và khu vực tại Canada.
Theo Vice, nhóm Mothers Against Distancing có liên quan tới Chris Saccoccia, một thanh niên giàu có, con trai của một nhà đầu tư bất động sản sống tại Toronto, người đã gây bão trên mạng xã hội với những trò như kiểu tổ chức những bữa tiệc không đeo khẩu trang, hoặc cố gắng tạo ra hệ thống trường tư, nơi tất cả nhân viên và giáo viên đều là những người chống lại quyết định đeo khẩu trang. Thanh niên này mới đây đã bị bắt giữ vì vi phạm quy định cách ly sau khi trở về Canada từ châu Âu.
Theo Facebook, những trang và nhóm kể trên đã bị xóa vì vi phạm quy định tiêu chuẩn cộng đồng của MXH này. Oái oăm là, dù những sự kiện của dân anti mask không được phép vi phạm quy định ngăn chặn COVID-19 của chính phủ các nước, nhưng họ vẫn được quyền tụ hợp lập nhóm lập trang rất tự do trên Facebook. Hiện tại MXH lớn nhất thế giới cho biết họ vẫn đang theo dõi những nhóm anti mask khác tại Canada.
Vấn đề nằm ở chỗ, nếu không có Facebook, không có những nhóm và trang công khai, thì không thể nào những người chống lại lệnh giãn cách xã hội và chống đeo khẩu trang có thể truyền bá những thông tin sai lệch một cách có hệ thống và với quy mô lớn như vậy được. Không ít những sự vụ và biểu tình do dân anti mask tổ chức đã bắt nguồn từ những nhóm và trang công khai trên Facebook. Chưa kể, họ còn đi khắp nơi, tổ chức tiệc, leo lên các phương tiện giao thông công cộng mà không đeo khẩu trang, tệ hơn là in những tấm thẻ “miễn đeo khẩu trang” khá là nhảm nhí.
Bên trong những cái “echo chamber” đấy là một cộng đồng khổng lồ hàng vạn người hàng ngày chia sẻ thông tin sai lệch về y khoa và những thuyết âm mưu điên rồ. Về cơ bản thì hầu hết họ đều tin rằng đại dịch COVID-19 hoặc không có thật, hoặc bị khai vống lên để làm lý do kiểm soát dân chúng của chính phủ. Theo họ, những biện pháp phòng ngừa COVID-19 như giãn cách xã hội hay đơn giản nhất là đeo khẩu trang, đều là những bước đi đến tình trạng chính phủ độc tài, bắt người dân tiêm vaccine bắt buộc, hay những thuyết âm mưu điên rồ khác…
Tình trạng này tồi tệ đến mức bác sỹ Theresa Tam, giám đốc y tế công cộng Canada đã phải lên tiếng kêu gọi người dân nước này cần “thông minh về mặt truyền thông cũng như thông minh về mặt khoa học” hôm thứ 3 vừa rồi.
Marc-André Argentino tại đại học Concordia nhấn mạnh sự quan trọng của những mạng xã hội trong quá trình thông tin sai lệch đến được với hàng vạn người, nói rằng Facebook “là thứ thiết yếu của quá trình này vì đó gần như là cách duy nhất họ tổ chức và hoạt động. Nhưng sau cùng, ngay cả khi Facebook xóa những hội nhóm rêu rao thông tin sai lệch, vẫn sẽ có những cách khác để những người anti mask tụ họp dựa vào những nền tảng khác.”
Giống hệt như thứ virus chết người ngoài đời, những ý tưởng và thông tin sai lệch có thể lây lan rất nhanh trên mạng xã hội, khi những thông tin đó có thể được hàng nghìn người chia sẻ, chỉ với một nút “share”, hoặc copy paste về profile mạng xã hội của họ, kiếm được hàng trăm hàng nghìn lượt like và chia sẻ, rồi từ đó tạo ra một mạng lưới khổng lồ chia sẻ thông tin sai lệch.
Theo Vice
