Sáng nay (25/10/2020) báo chí Hàn Quốc và đồng loạt nhiều trang báo quốc tế đều đưa tin chia buồn vì sự ra đi của chủ tịch Samsung Lee Kun-hee - Người đã đưa Samsung chuyển dịch từ một công ty bán cá khô thành một công ty công nghệ sản xuất điện tử tiêu dùng, smartphone và chip nhớ lớn nhất thế giới. Một lần nữa xin sâu sắc chia buồn vì sự ra đi của ông ở tuổi 78. Bằng sự tôn trọng với những gì ông đã làm cho đế chế Samsung, bài viết này mình xin chia sẻ những điều mình biết về vị chủ tịch bản lĩnh, tài ba Lee Kun-hee.
Có lẽ nhắc đến lãnh đạo tập đoàn Samsung, Lee Kun-hee sẽ là cái tên gợi nhớ nhất trong suốt nhiều thập kỷ. Nhắc không chỉ vì ông là Chủ tịch Hội đồng Quản trị của tập đoàn danh giá nhất Hàn Quốc mà còn là những điều ông đã làm được, còn là sự ngưỡng mộ khi kể về ông như kể về một vị thuyền trưởng lèo lái Samsung vượt qua nhiều đợt sóng gió và vươn lên khó sức quật ngã.
Ông Lee Kun-hee (Hangul: 이건희) sinh ngày 9/1/1942 tại Daegu (trong thời kỳ Nhật Bản chiếm đóng Triều Tiên). Ông là con trai thứ ba của ông Lee Byung-chul, người sáng lập ra Tập đoàn Samsung vào năm 1938 khi đó chỉ là một công ty xuất khẩu trái cây và cá khô nhỏ lẻ.
Do được sinh ra trong một gia đình tương đối có điều kiện nên ông cũng được đầu tư về học vấn và tiếp cận nhiều nền văn hoá khác nhau. Năm 1953, khi đang học lớp 5 tại trường tiểu học ở Busan, cha ông quyết định gửi ông sang Tokyo, Nhật bản và nói "Hãy đến các nước phát triển để học hỏi".
Có lẽ nhắc đến lãnh đạo tập đoàn Samsung, Lee Kun-hee sẽ là cái tên gợi nhớ nhất trong suốt nhiều thập kỷ. Nhắc không chỉ vì ông là Chủ tịch Hội đồng Quản trị của tập đoàn danh giá nhất Hàn Quốc mà còn là những điều ông đã làm được, còn là sự ngưỡng mộ khi kể về ông như kể về một vị thuyền trưởng lèo lái Samsung vượt qua nhiều đợt sóng gió và vươn lên khó sức quật ngã.
Một chút về tiểu sử
Ông Lee Kun-hee (Hangul: 이건희) sinh ngày 9/1/1942 tại Daegu (trong thời kỳ Nhật Bản chiếm đóng Triều Tiên). Ông là con trai thứ ba của ông Lee Byung-chul, người sáng lập ra Tập đoàn Samsung vào năm 1938 khi đó chỉ là một công ty xuất khẩu trái cây và cá khô nhỏ lẻ.
Do được sinh ra trong một gia đình tương đối có điều kiện nên ông cũng được đầu tư về học vấn và tiếp cận nhiều nền văn hoá khác nhau. Năm 1953, khi đang học lớp 5 tại trường tiểu học ở Busan, cha ông quyết định gửi ông sang Tokyo, Nhật bản và nói "Hãy đến các nước phát triển để học hỏi".
Nói về nền tảng giáo dục thì Lee Kun-hee nhận bằng cử nhân Kinh tế học của Đại học Waseda (Nhật Bản) và bằng MBA của Đại học George Washington (Mỹ). Ông thông thạo 3 thứ tiếng là Hàn, Anh và Nhật.
Trước khi nắm vị trí chủ chốt trong tập đoàn Samsung, ông bắt đầu sự nghiệp của mình ở chi nhánh Tongyang Broadcasting Company (một công ty con của Samsung) vào năm 1966. Sau đó chuyển sang làm việc tại Samsung C&T (công ty xây dựng và kinh doanh của tập đoàn). Đến năm 1968, ông mới bắt đầu gia nhập sâu hơn vào công ty của gia đình mình. Vào năm 1979 ông được bổ nhiệm làm Phó chủ tịch Tập đoàn Samsung và chính thức tiếp quản cơ ngơi của cha, trở thành trụ cột của tập đoàn vào 14/12/1987, hai tuần sau khi chủ tịch Lee Byung-chul qua đời và khi đó Lee Kun-hee cũng bước sang tuổi 45. Lúc tiếp quản, khi ấy mặc dù đã là một tập đoàn hàng đầu nhưng các sản phẩm của Samsung cũng hầu như chỉ được tiêu thụ trong nước và bị lép vế khi xuất khẩu sang những thị trường khó tính hơn như Châu Âu, Mỹ bởi chất lượng sản phẩm thấp. Tất cả còn rất khó khăn và sơ khai trên hành trình đưa Samsung chuyển mình và trở nên đa dạng.
“Hãy thay đổi mọi thứ ngoại trừ vợ con bạn”
Năm 1993, khi mà Tập đoàn Samsung quá chú trọng vào sản xuất số lượng hơn chất lượng dẫn đến việc chỉ được xếp vào tiêu chuẩn "hạng hai", khó có thể cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Ông đã thấy được vị trí thấp bé của Samsung ngay tại thị trường quê nhà Hàn Quốc lúc bấy giờ khi rất nhiều sản phẩm của các thương hiệu khác như GE, Philips. Sony, NEC… được trưng bày còn sản phẩm mang thương hiệu Samsung lại lấp ở một xó không cùng mâm.
Thế nên, ông Lee đã đưa ra chiến lược quyết định rằng Samsung sẽ tập trung cải thiện chất lượng sản phẩm thay vì tăng thị phần. Khi đó ông đã nói công nhân của mình rằng: “Hãy thay đổi mọi thứ ngoại trừ vợ con bạn”, câu nói thể hiện quyết tâm sâu sắc trong hành trình đổi mới để vươn mình của chủ tịch Lee. Ngay sau đó, ông đã ra lệnh tiêu hủy hơn 150.000 chiếc điện thoại cầm tay kém chất lượng trong nhà kho của Samsung. Rồi cử khoảng 6000 người vào khắc phục những sản phẩm do 30.000 công nhân làm ra. Rõ ràng ông đã chứng minh những gì mình làm là đúng, chính nhờ những sản phẩm có sự đầu từ nghiên cứu kỹ lưỡng và chất lượng đã giữ chân và thu hút người dùng đến với Samsung.
Chưa hết, cũng trong năm 1993, ông Lee đã tập hợp những chuyên gia hàng đầu của Đức, bắt đầu lập ra kế hoạch biến Samsung trở thành tập đoàn dẫn đầu ngành công nghiệp điện máy.
Tiếp tục vào năm 1995, khi đến thăm một nhà máy của Samsung ở thị trấn Gumi, một lần nữa ông nhấn mạnh cho tất cả những nhân viên dưới trướng của mình về tầm quan trọng của chất lượng như một tiêu chí hàng đầu để giữ chân người dùng. Theo cuốn sách "Samsung Electronics and the Struggle for Leadership of the Electronics Industry ( tạm dịch Samsung Electronics và cuộc chiến dẫn đầu ngành công nghiệp điện tử) xuất bản năm 2010 của Tony Michell, 2.000 công nhân của nhà máy Gumi đã tập trung ngoài sân và buộc phải đeo băng đô có nhãn "Chất lượng là trên hết", còn ông Lee và ban giám đốc ngồi dưới biểu ngữ có nội dung “Chất lượng là niềm tự hào của tôi” mà chứng kiến lô hàng hóa trị giá 50 triệu USD gồm điện thoại, máy fax và hàng tồn kho bị đập vỡ tan thành từng mảnh. Sự kiện đó đã trở thành một câu chuyện trong lối dẫn dắt quyết đoán và tiêu chí lãnh đạo của vị chủ tịch mang tên Lee Kun-hee.
Chính những thay đổi và sự lãnh đạo quyết đoán đó mà vào đầu những năm 1990, Samsung vượt qua các đối thủ như Nhật Bản và Mỹ để trở thành nhà sản xuất dẫn đầu trong lĩnh vực chip nhớ. Và tất cả những gì ông đã làm đều được minh chứng qua hình ảnh một Samsung lớn mạnh và có vị trí vững vàng khó lung lay như hiện tại.
Quảng cáo
Trong suốt hành trình chuyển mình và vươn lên của Samsung, chủ tịch Lee luôn là người giữ vai trò định hướng và đưa ra những quyết định quan trọng từ lúc chứng tỏ giá trị thương hiệu đến giai đoạn chinh phục toàn cầu vào những năm 2000.
Có những lúc sóng gió...
Kinh doanh chưa bao giờ là lĩnh vực an toàn, ở càng cao thì hứng bão giông càng lớn. Năm 2007, trên bước hành trình chinh phục toàn cầu, Samsung đã phải va vào cuộc khủng hoảng lớn với các đối thủ sừng sỏ mang tầm cỡ ở các quốc gia. Trung Quốc đã vươn lên trong lĩnh vực sản xuất hàng hóa cấp thấp, Nhật Bản và phương Tây vẫn dẫn đầu về công nghệ tiên tiến, rõ ràng tình thế của Samsung chẳng khác gì “bánh mì kẹp thịt" mà Samsung chính là miếng thịt đang bị kẹp giữa.
Tình hình chưa kịp khả quan thì năm 2008, chính người dẫn dắt tập đoàn, ông Lee Kun-hee bị buộc tội thao túng một quỹ chính trị (tham nhũng) và trốn thuế. Trong đó có cả việc giúp các con ông mua cổ phiếu của Samsung với giá rẻ, một bước dọn đường cho con trai mình. Trước những cáo buộc được đưa ra dồn dập, ông đã có hành động bất ngờ là tuyên bố từ chức trên sóng truyền hình. Sau đó, Tòa án đã phạt ông 110 tỷ won (tương đương 98 triệu USD) và kết án ba năm tù treo. Tuy nhiên, vào ngày 29/12/ 2009, tổng thống Hàn Quốc Lee Myung-bak đã ân xá cho ông và một năm sau đó ông đã quay trở lại vị trí vốn có vào ngày 24/03/2010. Từ khi quay lại, quyền lực của chủ tịch Lee Kun-hee dần được phân bổ ra, ông không tập trung thâu tóm quyền hành nữa mà giao quyền cho một đội ngũ điều hành. Đồng thời tiến cử con trai mình, người được mệnh danh là “Thái tử Samsung" - Lee Jae-yong lên làm Phó chủ tịch và sẽ thay thế vị trí của ông, như cách ông đã từng được thừa kế trước đây từ cha của mình.
Lúc ông tiếp quản cơ ngơi của cha mình khi đó tổng tài sản của Samsung là 8 ngàn tỷ won và con số này ở thời điểm hiện tại đã tăng lên 424 nghìn tỷ won (375 tỷ USD) tính đến tháng 5/2020. Bản thân ông cũng trở thành người giàu nhất Hàn Quốc, với tổng tài sản ước chừng khoảng 21 tỷ USD, theo Bloomberg. Forbes cũng bình chọn ông Lee Kun Hee là người quyền lực thứ hai Hàn Quốc, chỉ sau Tổng Thư ký Liên Hợp quốc Ban Ki Moon.
Cho đến nay, cái tên Samsung hiện diện hầu hết trong mọi lĩnh vực, sản phẩm trong cuộc sống của người dân Hàn Quốc từ điện tử, tài chính, xây dựng, khách sạn, thời trang, giải trí đến sức khoẻ,.... với rất nhiều công ty con.
Quảng cáo
Sáu năm trước, vào tháng 5/2014, cơn nhồi máu cơ tim đã quật ngã người đàn ông bản lĩnh Lee Kun-hee khiến ông bất tỉnh tại nhà riêng ở Itaewon, quận Yongsan, Seoul. Ngay sau đó, ông được chuyển tới Bệnh viện Samsung Seoul để điều trị và bình phục trở lại sau 15 ngày hôn mê. Từ đó đến nay, sau 6 năm 5 tháng, tình hình sức khoẻ của ông luôn được theo dõi và điều trị. Và hôm nay vị chủ tịch tai ba, quyết đoán và đáng trân trọng của Samsung đã ra đi (9/1/1942 - 25/10/2020).
Sau tất cả, những gì ông kế thừa và gầy dựng là một đế chế Samsung thật sự to lớn và hy vọng dưới thời đại mới của Thái tử Lee Jae-yong, Samsung vẫn sẽ tiếp tục vững vàng và phát triển.
