Sở dĩ mình để dấu hỏi ở tiêu đề bài viết, vì những thông tin dưới đây đều được một thượng nghị sỹ Mỹ lấy từ một nguồn giấu tên trong nội bộ Facebook, nói ngắn gọn là có “whistleblower” tiết lộ thông tin mật, còn mức độ chính xác tới đâu chưa được kiểm chứng. Cụ thể thì vừa rồi, hai CEO mạng xã hội khổng lồ Facebook và Twitter, Mark Zuckerberg và Jack Dorsey đã lại phải ra điều trần trước thượng viện Mỹ. Nội dung buổi điều trần chủ yếu đề cập đến chủ đề không mấy liên quan tới anh em, đấy là những cáo buộc hai mạng xã hội này dìm dập những tiếng nói của người dùng có góc nhìn bảo thủ, sau khi kỳ bầu cử tại Mỹ kết thúc.
Chuyện cũng không có gì đáng nói và viết thành bài, nếu như thượng nghị sĩ Josh Hawley của bang Missouri hỏi Zuckerberg về cụm từ “Cintra”, và đưa ra một tấm hình screenshot của thứ được cho là công cụ theo dõi người dùng, liên kết tất cả những tài khoản, thiết bị của một người dùng lại với nhau:
Nhìn vào dashboard công cụ theo dõi người dùng của Facebook, anh em có thể thấy những dòng như “DATR Linked Accounts”, “Device Linked FB Accounts” hay “Device Linked IG Accounts”. Những dòng này cùng con số chỉ thị bên cạnh chứng minh rằng, Facebook có thể theo dõi một người dùng ngay cả khi họ đổi thiết bị, hoặc cùng một thiết bị nhưng đổi sang tài khoản khác. Họ làm được điều này bằng cách sử dụng những mã số định danh riêng của từng thiết bị như IMEI điện thoại chẳng hạn.
Về cơ bản, anh em không cần phải đăng nhập đúng 1 tài khoản, vào đúng 1 thiết bị để Facebook nhận ra người dùng. Tương tự, dù có đổi tài khoản khác nhưng vẫn đăng nhập trong phạm vi tất cả những thiết bị đã được Centra liên kết, Facebook vẫn nhận ra anh em thôi. Nếu đăng nhập Facebook hoặc Instagram trên web, họ sẽ dùng cookie “DATR” để theo dõi hành vi sử dụng internet ngay cả sau khi anh em đã đăng xuất tài khoản. Cookie DATR này được cho là vẫn sẽ theo dõi một người dùng trên trình duyệt trong khoảng thời gian 2 năm kể từ lúc ngừng xài Facebook.
Có hai điều rút ra sau khi thượng nghị sĩ Hawley tiết lộ về Centra. Thứ nhất, chẳng có gì bất ngờ khi Facebook sở hữu một công cụ như thế này để theo dõi và thu thập dữ liệu cá nhân của người dùng, sẽ bất ngờ hơn nếu họ không có công cụ ấy mới đúng. Thứ hai, chẳng riêng gì Facebook, dám đặt cược rằng những gã khổng lồ công nghệ khác cũng đều sở hữu những giải pháp theo dõi hành vi người dùng để kiếm lời từ doanh thu quảng cáo.
Toàn bộ ngành công nghiệp quảng cáo trực tuyến đều được gây dựng nên từ khung sườn cơ bản là dữ liệu người dùng. Xét riêng với trường hợp của Facebook, để tạo ra được một profile dữ liệu người dùng hoàn chỉnh, phục vụ mục đích quảng cáo, Facebook sẽ cần càng nhiều thông tin thông qua hệ thống các thiết bị lẫn nền tảng mà anh em sử dụng. Lý do là, nếu anh em đổi tài khoản, hoặc dùng nhiều thiết bị cùng lúc nhưng trình duyệt không đồng bộ hóa lịch sử, thì các bên quảng cáo sẽ có ít thông tin hơn nhiều để hiện những quảng cáo đúng gu của anh em. Vì thế những con số định danh của các thiết bị công nghệ khác nhau trở thành chìa khóa vàng để Facebook theo dõi anh em, ngay cả khi anh em đăng xuất tài khoản Facebook, xóa ứng dụng Facebook, hoặc dùng trình duyệt khác để lên mạng.
Ở một khía cạnh khác, để giải quyết những lo ngại về mặt quyền riêng tư và dữ liệu cá nhân của người dùng, Apple ra mắt iOS 14, nếu không có gì thay đổi thì từ ngày 8/12 tới HĐH này sẽ yêu cầu tất cả các ứng dụng phải xin phép anh em trước khi chúng sử dụng mã số IDFA để theo dõi người dùng. Đấy chính là lý do hiện giờ Facebook đang rất ngán iOS 14. Nếu không có khả năng tự do sử dụng IDFA để theo dõi xu hướng và hành vi của người dùng, những quảng cáo hiển thị trên màn hình thiết bị của anh em sẽ rất dễ bị “lạc quẻ”, vì nó chẳng biết gu của anh em là gì, cũng không biết anh em đang để ý đển sản phẩm nào. Chính bản thân Zuckerberg cũng đã thừa nhận rằng iOS 14 có thể sẽ khiến thị trường quảng cáo trực tuyến mất hàng tỷ USD doanh thu. Vì thế Apple để cho Facebook thêm thời gian đến trước ngày 8/12 để thay đổi mô hình kinh doanh quảng cáo.
Theo Input
