Biến thể virus từ Ấn Độ là gì? Liệu Việt Nam có nguy cơ bùng dịch sau đợt nghỉ lễ này?

Trước đây mình đã có 1 bài nói về các dạng biến thể của virus SARS-CoV-2. Hồi đó người ta vẫn chưa phát hiện ra dạng biến thể kép có nguồn gốc ở Ấn Độ, thứ mà theo nhiều nhà khoa học cho rằng đã đứng sau sự lây lan khủng khiếp và gần như biến Ấn Độ thành 1 địa ngục lây nhiễm và tử vong do covid-19. Vậy biến thể của con virus này khác thế nào với những biến thể khác? Và liệu Việt Nam chúng ta, vốn vừa phát hiện chủng mới này trong đợt bùng phát mới tại Hà Nam, có nguy cơ đối mặt 1 đợt bùng phát tiếp theo như Hải Dương hay không?

Biến thế B.1.617 được phát hiện tại Ấn Độ là gì?

Virus luôn luôn tự làm mới mình để phù hợp hơn với môi trường mới, điều này không có gì phải bàn cãi nữa. Vì thế việc con virus SARS-CoV-2 có những đột biến mới là điều chắc chắn sẽ có và đến giờ tổng số biến thể được biết đã lên đến hàng nghìn dạng rồi. Tuy nhiên phần lớn đột biến đều không quá khác biệt, có cả những đột biến làm virus yếu đi nữa. Nhưng cũng có những dạng khiến virus khoẻ hơn, trâu hơn và khó đánh bại hơn, cái này trong bài về các biến thể virus mình cũng đã chia sẻ trước đó ở bài này Biến thể virus xuất hiện nhiều, chúng ta có nên quá lo không?.

Các nhà khoa học đã phát hiện ra biến thể B.1.617 này vào hồi tháng 10 năm ngoái, đến giờ nó đã được ghi nhận ở khoảng 21 quốc gia rồi. Trên thực tế B.1.617 có tới 13 đột biến lận, tuy nhiên 11 trong số đó không đáng chú ý, chỉ có 2 đột biến rõ ràng nhất trên phần gai và phần thân gai của con virus này là thức các nhà khoa học lo ngại và gọi nó là đột biến kép, chứ nếu gọi đột biến thập tam chắc khối người choáng 😁. Tuy nhiên vì việc lấy mẫu để làm xét nghiệm và giải mã trình tự gen tại Ấn Độ chưa đủ độ bao phủ nên vẫn chưa có thể khẳng định khả năng lây lan của chủng này đang ở mức nào. Chúng ta tạm thời chỉ biến trong số 361 mẫu được lấy từ tháng 1 đến tháng 3 tại bang Maharashtra thì có đến 220 mẫu mang biến thể này. Tại Anh nơi cũng đang có chủng virus lưu hành họ cũng mới chỉ liệt kê nó vào dạng biến thể đang được điều tra VUI - Variant under investigation, chứ chưa đánh giá nó quá nghiêm trọng để xếp vào dạng biến thể đáng lo ngại VOC - Variant of concern.


Xét trên phạm vi toàn cầu thì mới chỉ có gần 1 nghìn mẫu được ghi nhận, một con số rất nhỏ so với hơn 384 nghìn mẫu biến thể B117 có nguồn gốc từ Anh. Cũng chính vì vậy nên hiện tại chưa thể khẳng định biến thể từ Ấn Độ có khả năng lây nhiễm hay kháng vaccine cao hơn các dạng biến thể đã biết trước đó.

Thế nên nói rằng Ấn Độ đang bị như hiện tại do biến thể này thì cũng có thể chưa chính xác. Phần lớn nguyên nhân có thể do việc không đeo khẩu trang và giữ khoảng cách an toàn trong đợt lễ hội vừa rồi, điều vốn đã được cảnh báo rất nhiều lần nhưng có vẻ bị chính phủ nước này bỏ qua do nghĩ họ đã kiểm soát được đại dịch do hồi đầu năm số ca mắc mới giảm 1 cách đáng kinh ngạc. Nếu coi biến thể này có khả năng lây nhiễm cao thì cũng không chắc lắm bởi nó đã được phát hiện hồi tháng 10 năm ngoái, và sau đó vài tháng thực tế số ca mắc ở Ấn Độ lại giảm nhiều chứ không bùng lên như biến thể tại Anh. Tất nhiên với việc lây tràn lan như hiện tại sẽ là lò ủ tuyệt vời cho không chỉ biến chủng kép mà cả những biến thể khác sinh sôi phát triển. Rất có thể sau đợt bùng phát này chúng ta sẽ còn chứng kiến những biến thể mới tại khu vực này.

Việt Nam chúng ta đã có người mắc biến thể từ Ấn Độ, liệu có bùng dịch?

Ngay trước đợt nghỉ dài 30/4 và 1/5 chúng ta ghi nhận ổ dịch tại Hà Nam, và như anh em cũng biết ca bệnh này sau khi xét nghiệm khẳng định có mang biến thể B.1.617 từ Ấn Độ. Điều này cũng làm nhiều người lo lắng, phần lớn là do thời điểm hiện tại nghe tới Ấn Độ đều liên tưởng đến sự lây nhiễm khủng khiếp những ngày qua.

Tuy nhiên như mình đã chia sẻ ở trên, hiện vẫn chưa có kết luận về việc biến thể kép này có khả năng lây lan mạnh hơn, hoặc chí ít là ngang bằng với biến thể tại Anh. Thế nên anh em hết sức bình tĩnh không hoảng loạn. Cái đáng lo nhất vào thời điểm hiện tại rất khó để mọi người tuân thủ các quy định phòng dịch do lượng người đi chơi trong dịp này đang quá nhiều và cả việc rất nhiều người nhập cảnh trái phép từ các nước láng giềng đang bị bùng dịch. Nếu chẳng may có ca nào lẫn vào trong số hàng trăm nghìn người đang đi chơi hiện tại thì chẳng cần đến biến thể kép, chỉ cần những biến thể khác cũng đã đủ để làm dịch bùng phát trở lại rồi.

Việt Nam chúng ta trong việc phòng chống dịch cũng đã có nhiều kinh nghiệm từ những lần bùng phát ở thành phố lớn như Đà Nẵng hay dạng khu công nghiệp như Hải Dương. Mong là sau đợt lễ này sẽ không có tin dữ nào.

Vậy nên anh em kể cả đang ở nhà hoặc nếu đã đi thì hãy nhớ thực hiện 5K, đấy là những biện pháp phòng dịch đơn giản nhất nhưng lại hiệu quả nhất.

Hãy phòng dịch hơn là chống dịch!

Ảnh VNexpress