Vào ngày Đại dương thế giới 8/6 vừa qua, các nhà lập bản đồ của Hiệp hội địa lý quốc gia Mỹ (National Geographic Society - NGS) đã cho rằng dòng chảy xiết xung quanh Nam Cực đã khiến vùng nước ở đó trở nên khác biệt và xứng đáng trở thành đại dương thứ 5 của thế giới với tên gọi là Nam Đại Dương. Kể từ khi NGS bắt đầu lập bản đồ vào năm 1915, hiệp hội này chỉ công nhận 4 đại dương trên Trái Đất gồm: Đại Tây Dương, Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương và Bắc Băng Dương. Nhưng bắt đầu từ ngày 8/6, họ sẽ công nhận Nam Đại Dương là đại dương thứ 5 của thế giới. Vậy là cụm từ 5 Châu- 4 Bể đã không còn chính xác nữa.
Theo nhà địa lý Alex Tait của Hiệp hội địa lý quốc gia Mỹ cho biết: “Từ lâu Nam đại dương đã được các nhà công nhận, nhưng vì vẫn chưa có các thoả thuận quốc tế nào nên chúng tôi vẫn chưa bao giờ chính thức xác nhận nó.” Các nhà địa lý đã phải tranh luận về việc liệu các vùng nước xung quanh Nam Cực có đủ các đặc điểm độc đáo để xứng đáng được công nhận là một đại dương hay chúng đơn giản chỉ là phần mở rộng về phía nam của Thái Bình Dương, Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương.
Alex cũng cho biết cả ông và uỷ ban bản đồ đã xem xét sự thay đổi của vùng nước này trong nhiều năm, và cả cách mà các nhà khoa học và báo chí dần sử dụng thuật ngữ Nam Đại Dương. Bên cạnh đó, sự thay đổi này cũng phù hợp với các sáng kiến của Hiệp hội nhằm bảo tồn các đại dương trên thế giới. Họ cho rằng việc tập trung nhận thức của cộng đồng vào một khu vực cần được chú ý bảo tồn sẽ tạo hiệu ứng tốt hơn. “Trước đây, chúng tôi luôn xếp loại vùng này khác với các đại dương còn lại. Nhưng những động thái vừa qua là bước cuối cùng trong việc công nhận đại dương này vì những tách biệt sinh thái của nó.”
Trong khi các đại dương khác được xác định bởi các lục địa bao quanh thì Nam Đại Dương được xác định bởi một dòng chảy. Các nhà khoa học ước tình rằng dòng hải lưu Nam Cực (ACC) được hình thành từ cách đây khoảng 34 triệu năm, khi Nam Cực tách ra khỏi Nam Mỹ. Dòng ACC chảy từ tây sang đông quanh nam cực, với phần nước bên trong lạnh và ít mặn hơn 1 chút so với nước biển ở phía bắc. Với giới hạn phía bắc tại vĩ tuyến 60°N, Nam Đại Dương không tiếp giáp với lục địa nào ở phía bắc, thay vào đó là 3 đại dương Thái Bình Dương, Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương.
Mặt khác, ACC được cho là vận chuyển nhiều nước hơn bất kỳ dòng hải lưu nào khác. Nó giúp dẫn nước từ Thái Bình Dương, Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương tạo thành một hệ thống băng tải lưu thông nhiệt trên hành tinh. Bên cạnh đó, nước lạnh, dày đặc chìm xuống đáy đại dương ngoài khơi Nam Cực cũng giúp lưu trữ carbon trong đại dương sâu. Bởi thế, Nam Đại Dương có tác động rất quan trọng đến khí hậu của Trái Đất.
Hơn nữa, Nam Đại Dương cũng tạo ra nhiều tác động sinh thái ở nhiều nơi trên thế giới. Do vậy, bằng cách thu hút sự chú ý đến Nam Đại Dương, Hiệp hội địa lý quốc gia hy vọng sẽ nâng cao ý thức bảo tồn khu vực này.
Theo NatGeo
Theo nhà địa lý Alex Tait của Hiệp hội địa lý quốc gia Mỹ cho biết: “Từ lâu Nam đại dương đã được các nhà công nhận, nhưng vì vẫn chưa có các thoả thuận quốc tế nào nên chúng tôi vẫn chưa bao giờ chính thức xác nhận nó.” Các nhà địa lý đã phải tranh luận về việc liệu các vùng nước xung quanh Nam Cực có đủ các đặc điểm độc đáo để xứng đáng được công nhận là một đại dương hay chúng đơn giản chỉ là phần mở rộng về phía nam của Thái Bình Dương, Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương.
Alex cũng cho biết cả ông và uỷ ban bản đồ đã xem xét sự thay đổi của vùng nước này trong nhiều năm, và cả cách mà các nhà khoa học và báo chí dần sử dụng thuật ngữ Nam Đại Dương. Bên cạnh đó, sự thay đổi này cũng phù hợp với các sáng kiến của Hiệp hội nhằm bảo tồn các đại dương trên thế giới. Họ cho rằng việc tập trung nhận thức của cộng đồng vào một khu vực cần được chú ý bảo tồn sẽ tạo hiệu ứng tốt hơn. “Trước đây, chúng tôi luôn xếp loại vùng này khác với các đại dương còn lại. Nhưng những động thái vừa qua là bước cuối cùng trong việc công nhận đại dương này vì những tách biệt sinh thái của nó.”
Trong khi các đại dương khác được xác định bởi các lục địa bao quanh thì Nam Đại Dương được xác định bởi một dòng chảy. Các nhà khoa học ước tình rằng dòng hải lưu Nam Cực (ACC) được hình thành từ cách đây khoảng 34 triệu năm, khi Nam Cực tách ra khỏi Nam Mỹ. Dòng ACC chảy từ tây sang đông quanh nam cực, với phần nước bên trong lạnh và ít mặn hơn 1 chút so với nước biển ở phía bắc. Với giới hạn phía bắc tại vĩ tuyến 60°N, Nam Đại Dương không tiếp giáp với lục địa nào ở phía bắc, thay vào đó là 3 đại dương Thái Bình Dương, Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương.
Mặt khác, ACC được cho là vận chuyển nhiều nước hơn bất kỳ dòng hải lưu nào khác. Nó giúp dẫn nước từ Thái Bình Dương, Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương tạo thành một hệ thống băng tải lưu thông nhiệt trên hành tinh. Bên cạnh đó, nước lạnh, dày đặc chìm xuống đáy đại dương ngoài khơi Nam Cực cũng giúp lưu trữ carbon trong đại dương sâu. Bởi thế, Nam Đại Dương có tác động rất quan trọng đến khí hậu của Trái Đất.
Hơn nữa, Nam Đại Dương cũng tạo ra nhiều tác động sinh thái ở nhiều nơi trên thế giới. Do vậy, bằng cách thu hút sự chú ý đến Nam Đại Dương, Hiệp hội địa lý quốc gia hy vọng sẽ nâng cao ý thức bảo tồn khu vực này.
Theo NatGeo
