Như nhiều người cũng đã biết, mục tiêu lớn nhất của hệ thống thể thao Trung Quốc là giành được nhiều huy chương vàng nhiều nhất có thể, còn số huy chương bạc và đồng thì nhiều không đếm xuể. Nỗi ám ảnh về số lượng huy chương vàng của Bắc Kinh đã tạo nên áp lực tâm lý cho các vận động viên khi phải gánh vinh nhục của một quốc gia trên vai. Đối với đất nước tỷ dân này, Thế vận hội không chỉ đơn giản là một sân chơi giao lưu mà là một cuộc tranh tài khốc liệt thật sự.
Để tăng cơ hội ‘gặt hái’ được huy chương vàng một cách triệt để nhất, Bắc Kinh đã tập trung vào những môn thể thao ít nổi bật hơn, thường bị xem nhẹ ở các nước phương Tây hoặc các môn thể thao có nhiều hơn 1 huy chương vàng. Không phải ngẫu nhiên mà gần 75% số huy chương vàng Olympic mà đội tuyển Trung Quốc giành được kể từ năm 1984 cho đến nay thường chỉ trong 6 bộ môn: bóng bàn, bắn súng, lặn, cầu lông, thể dục dụng cụ và cử tạ. Trong đó, hơn ⅔ số huy chương vàng của Trung Quốc do các vận động viên nữ mang về và 70% phái đoàn đến Tokyo tham dự Thế vận hội của nước này là nữ.
Chiến lược của chính phủ
Để tăng cơ hội ‘gặt hái’ được huy chương vàng một cách triệt để nhất, Bắc Kinh đã tập trung vào những môn thể thao ít nổi bật hơn, thường bị xem nhẹ ở các nước phương Tây hoặc các môn thể thao có nhiều hơn 1 huy chương vàng. Không phải ngẫu nhiên mà gần 75% số huy chương vàng Olympic mà đội tuyển Trung Quốc giành được kể từ năm 1984 cho đến nay thường chỉ trong 6 bộ môn: bóng bàn, bắn súng, lặn, cầu lông, thể dục dụng cụ và cử tạ. Trong đó, hơn ⅔ số huy chương vàng của Trung Quốc do các vận động viên nữ mang về và 70% phái đoàn đến Tokyo tham dự Thế vận hội của nước này là nữ.
Kể từ khi cử tạ nữ mang về huy chương cho Trung Quốc Thế Vận hội Sydney năm 2000, đây đã trở thành bộ môn được chú trọng nhất nhì của Bắc Kinh. Với các vòng thi ở nhiều hạng cân, bản thân cử tạ đã là môn tiềm năng giúp Bắc Kinh có cơ hội sở hữu đến 4 huy hương vàng.
Do đó, tại các trung tâm đào tạo đội tuyển cử tạ quốc gia tại Bắc Kinh, người ta dễ dàng nhìn thấy quốc kỳ được treo khắp nơi nhằm nhắc nhở những thí sinh rằng cuộc thi này là nghĩa vụ, trọng trách của họ với vinh quang đất nước chứ không phải là bản thân mình.
Theo Li Hao, nhóm trưởng đội cử tại tại Olympic 2016 ở Rio de Janeiro và hiện đang làm giám đốc của cơ quan chống doping tại trung tâm cử tạ của Tổng cục thể thao Trung Quốc cho biết: “Cách làm này rất hiệu quả. Đó có lẽ là lý do tại sao mà môn cử tạ của chúng tôi lại đạt được thành tích tốt hơn các quốc gia và khu vực khác.”
Và chính phủ quốc gia này ngày càng nỗ lực nhiều hơn, ngay cả khi các phụ huynh không còn muốn giao con cái của mình cho nhà nước để huấn luyện thành vận động viên. Bởi họ nhận ra rằng trong hàng chục nghìn những đứa trẻ tham gia huấn luyện, tỷ lệ để con mình trở thành nhà vô địch Olympic vẫn rất ít.
Quảng cáo
Mặt khác, Bắc Kinh thường tập trung chú trọng vào các môn thể thao có thể cải thiện kỹ năng nhờ vào việc luyện tập,, tránh các môn thể thao đồng đội. Cũng vì thế mà ngoài bóng chuyền nữ, Trung Quốc chua từng giành được huy chương vàng trong môn thể thao mang tính đồng đội nào lớn khác.
Tính đến tối ngày thứ 6, chiến lược thể thao của Bắc Kinh đã giúp họ mang về 19 huy chương vàng, vượt qua cả Mỹ và Nhật Bản để dẫn đầu danh sách. Trung Quốc cũng đồng thời giành được danh hiệu huy chương vàng đầu tiên của Olympic ở nội dung súng trường hơi nữ 10m. Nhiều người cho rằng những môn thể thao lợi thế của Trung Quốc đều diễn ra trong tuần đầu tiên của Olympic, trong khi thế mạnh của Mỹ được trải rộng ở nhiều bộ môn.
Để đánh đổi với giây phút vinh quang đó, hàng chục nghìn trẻ em phải trả qua quá trình huấn luyện khắc nghiệt, hy sinh rất nhiều. Không chỉ thế, những đứa trẻ không vượt qua những bài kiểm tra này thường phải trải qua cuộc sống khó khăn: học thức kém, cơ thể thì bị nhiều chấn thương nặng, khó mà có thể hoà nhập hay làm những công việc ngoài ngành thể thao. Li Hao cho biết thêm ứng cử viên lý tưởng cho môn cử tạ là những: “Trẻ em từ các vùng nông thôn hoặc xuất thân từ các gia đình không quá khá giả, chúng có thể thích nghi tốt với những khó khăn.”
Còn đối với những vận động viên cử tạ nữ, cái giá phải trả là rất lớn, số tiền họ kiếm được khi là vận động viên đều phải giải trình với chính quyền. Đến khi giải nghệ, họ khó có thể kiếm thêm thu nhập từ danh hiệu này bởi các nhãn hàng, nhà quảng cáo đã không còn mặn mà, hứng thú với những vận động viên đã qua thời. Đã từng có trường hợp, người ta bắt gặp một cựu vô địch quốc gia đang sống trong một nhà tắm công cộng sau khi giải nghệ. Còn đang trong độ tuổi thi đấu, khoản trợ cấp cho các vận động viên phần lớn đều phụ thuộc vào thành tích đạt được trong những kỳ đại hội.
Quảng cáo
Bên trong lò tạo ra những nhà vô địch Olympic
Theo đó, hàng chục nghìn trẻ em đang trải qua khoá đào tạo tại hơn 2000 trường thể thao của chính phủ để trở thành vận động viên đại diện quốc gia. Hệ thống thể thao của Trung Quốc vốn đã nổi tiếng bởi sự khắc nghiệt và nỗi ám ảnh về huy chương vàng. Chẳng hạn như bên trong trường thể dục Li XiaoShuang ở thành phố Tiên Đào, nằm phía Tây Vũ Hán - nơi được mệnh danh là cái nôi của những vận động viên thể dục ưu tú - một cậu bé đang treo lủng lẳng trên chiếc xà ngang.
Mặc dù gặp nhiều chỉ trích nhưng các lò huấn luyện như thế này vẫn tồn tại, đây được cho là những yếu tố giúp quốc gia tỷ dân này trở thành một trong những quốc gia thành công tại mỗi mùa Olympic. Bỏ mặc sự khắc nghiệt của các lớp học, các cán bộ tại trường Li XiaoShuang lại cho rằng trung tâm chủ yếu chú trọng đến niềm vui cho trẻ em, đề cao “thể dục vui vẻ” hơn là nỗi ám ảnh với thành tích huy chương. “Bây giờ chúng tôi thoải mái hơn. Trong quá khứ, chúng tôi đã từng rất quan tâm đến việc phải tạo ra nhiều nhà vô địch. Nhưng giờ đây, xã hội và suy nghĩ của mọi người đã thay đổi. Vì thế phương pháp đào tạo của chúng tôi cũng khác đi.”
Tại trung tâm huấn luyện quốc gia, những lá cờ Trung Quốc được trang trí cùng những câu biểu ngữ “Giành chiến thắng tại Thế vận hội Tokyo” luôn là hình ảnh gây áp lực lớn nhất đối với các vận động viên. Dường như các vận động viên chỉ tạm dừng việc tập luyện khi xem lại màn trình diễn của họ hoặc khi uống nước. Các vận động viên không được phép sai sót, họ sẽ cúi đầu xin lỗi huấn luyện viên nếu không đạt được thành tích tốt và kết thúc sẽ là sự trừng phạt bằng cách tập thêm tạ vào cuối ngày.
Các vận động viên nhí sẽ được đo nhiệt độ trước mỗi buổi tập
Đối với những tân binh, đây chính là cuộc sống hàng ngày của họ kể từ khi còn nhỏ. Áp lực thành công trong những ngôi trường này là rất cao, sau khi đội thể dục dụng cụ của Trung Quốc bỏ lỡ huy chương vàng tại Olympic Rio 2016, 8 năm sau khi thống trị Olympic Bắc Kinh 2008.
Giãn cơ là quy trình không thể thiếu trước khi bắt đầu bài huấn luyện
Mọi thứ đều phải đạt được đến độ hoàn hảo
Để đạt được điều đó, những đứa trẻ này phải trải qua những nỗi đau và cả chấn thương về lâu dài. Bên cạnh đó, các huấn luyện viên ở các trung tâm nổi tiếng với sự nghiêm khắc, thường thúc đẩy thí sinh đến giới hạn chịu đựng cuối cùng.
Những đứa trẻ sẽ trải qua các năm tháng tuổi thơ tại những trung tâm như thế này,
Các trung tâm cũng sẽ có những lớp học bổ túc văn hoá, nhưng chủ yếu trọng tâm vẫn là bài luyện tập thể thao vào buổi chiều.
Thoạt nhìn thì trông như chúng đang tham gia trò chơi, nhưng với bầu không khí căng thẳng bao trùm tại các trung tâm này, sự hồn nhiên cũng khó mà có được.
Một số hình ảnh khác:
Theo (1), (2), (3)
