Liên minh vaccine GAVI là gì?

Lần trước chúng ta đã cùng tìm hiểu Cơ chế COVAX là gì, trong đó có nhắc tới Liên minh Vaccine GAVI. Vậy GAVI là gì, đóng vai trò như thế nào hiện nay?

• “Mỗi 1 đô la đem đầu tư sẽ sinh lợi 7$ nếu đầu tư cho giáo dục mầm non, lời 3$ nếu đầu tư vào cơ sở hạ tầng, lời 9$ nếu đầu tư trong lĩnh vực y tế… nhưng sẽ sinh lời 16$ nếu đầu tư cho tiêm chủng để phòng ngừa bệnh tật.” - Tạp chí Health Affairs số tháng 2/2016.
• Mỗi năm có khoảng 1,5 triệu trẻ em tử vong vì các bệnh ngừa được bằng vaccine và GAVI ra đời để giải quyết thực trạng đó.
• Trong vòng 10 năm từ 2011 - 2020, vaccine đã giúp 94 nước nghèo trên thế giới tiết kiệm được hơn 586 tỷ đô la chi phí y tế.
• GAVI đã giúp chủng ngừa cho hơn 822 triệu trẻ em ở các nước nghèo, cứu hơn 14 triệu mạng sống.

Từ khi đại dịch Covid-19 bùng lên hồi đầu năm 2020, ước tính hiện nay căn bệnh này đã làm tiêu tốn của nền kinh tế toàn thế giới 500 tỷ USD/tháng. Vì vậy, các tổ chức thế giới và các quốc gia đã cùng nhau lập nên Cơ chế COVAX, trong đó có Liên minh vaccine GAVI.



WHO, Unicef và GAVI đang phối hợp với các hãng dược lớn trên thế giới nghiên cứu vaccine để ngừa 3 căn bệnh thế kỉ là HIV/AIDS, lao và sốt rét.

GAVI (Global Alliance for Vaccines and Immunization) là gì

Họ là một liên minh vaccine toàn cầu, được thành lập tháng 1/2000 và đặt trụ sở ở Geneva, Thụy Sĩ. Nếu như COVAX được tạo ra để phân phối vaccine ngừa Covid-19 thì mục tiêu của GAVI là hỗ trợ tất cả các loại vaccine cho hơn 70 nước nghèo trên toàn thế giới. Liên minh GAVI được hậu thuẫn rất nhiều bởi các quốc gia, tổ chức y tế, hãng dược phẩm, quỹ từ thiện, nhà từ thiện cá nhân trên khắp thế giới.


Ví dụ, 1 thành viên lâu năm của GAVI là hãng dược Pfizer của Mỹ hiện nay đang tài trợ 250 triệu liều vaccine các loại mỗi năm, giúp chủng ngừa cho hơn 20 triệu trẻ em trên toàn thế giới.

Một nghiên cứu đăng trên tạp chí Health Affairs số tháng 2/2018 nói rằng, trong giai đoạn 2016 - 2030 thì mỗi năm sẽ có 100 triệu người trên thế giới rơi vào bẫy đói nghèo vì bệnh tật, chương trình tiêm chủng sẽ giúp giảm bớt được 24 triệu người bị rơi vào cái bẫy đó. GAVI sẽ giúp cung cấp một phần vaccine cho những nước nghèo trên thế giới để họ làm được điều này.

Các cột mốc đáng chú ý của GAVI

• Có 2 trong số 5 trẻ em sinh ra trên thế giới trong năm 2014 được chủng ngừa bởi vaccine của GAVI, chiếm 40%.

• Trong 10 năm hoạt động đầu tiên kể từ khi ra đời (2001 - 2010), GAVI đã giúp chủng ngừa cho 300 triệu trẻ em ở các nước nghèo. Và thêm 300 triệu trẻ em trong 5 năm gần nhất (2016 - 2020).
• Giai đoạn 2016 - 2020, cứ mỗi giây trôi qua thì GAVI tài trợ 31 liều vaccine cho các chương trình tiêm chủng mở rộng ở các nước nghèo, giúp tiêm chủng được cho 2 trẻ em/giây.

Năm 2015, có khoảng 700.000 bé gái được chủng ngừa vaccine HPV 16/18 gây bệnh ung thư cổ tử cung.

Kinh phí hoạt động

Tính tới hết tháng 3/2021, tổng số TIỀN MẶT mà hơn 60 quốc gia và các tổ chức, cá nhân tài trợ cho GAVI là 20 tỷ 979 triệu đô la, và đóng góp thêm cho quỹ COVAX là 3 tỷ 416 triệu đô. Tổng cộng là 24 tỷ 395 triệu đô. Lưu ý, đây là chỉ đóng góp bằng tiền mặt, chưa kể hiện vật, vaccine, trang thiết bị vv và vv... ví dụ các hãng dược như Pfizer, Moderna họ đóng góp bằng hiện vật chứ không góp hiện kim.

Mình liệt kê ra TOP 6 đơn vị đóng góp TIỀN MẶT nhiều nhất cho GAVI, đây là số liệu gần nhất mà GAVI chốt sổ, ngày 31/3/2021, tới hiện nay có thể sẽ còn cao hơn.

1. Quỹ từ thiện của Liên minh Châu Âu EU: 14,804 tỷ đô gồm:
GAVI: 12 tỷ 018 triệu đô
COVAX: 2 tỷ 787 triệu đô

2. Mỹ: 4,76 tỷ đô gồm:
GAVI: 2,76 tỷ đô
COVAX: 2 tỷ đô

3. Quỹ Bill & Melinda Gates Foundation: 4,207 tỷ đô gồm:
GAVI: 4 tỷ lẻ 51 triệu đô

COVAX: 156 triệu đô

4. Vương quốc Anh: 3,061 tỷ đô gồm:
GAVI: 3 tỷ đô
COVAX: 60,6 triệu đô

5. Na Uy: 1,933 tỷ đô gồm
GAVI: 1 tỷ 908 triệu đô
COVAX: 25 triệu đô

*6. Tổng số tài trợ của các quỹ, tổ chức phi chính phủ, doanh nghiệp (giấu tên): 4,53 tỷ đô gồm:
GAVI: 4,3 tỷ đô
COVAX: 230 triệu đô

• Anh em quan tâm có thể xem báo cáo thu, chi của GAVI ở đây (Thu / Chi)

Tính riêng tại Việt Nam, GAVI đã hỗ trợ các chương trình tiêm chủng:

• Vắc xin và kinh phí để Việt Nam triển khai tiêm vắc xin viêm gan B trong toàn quốc.
• Dự án “Hỗ trợ dịch vụ tiêm chủng cho Chương trình TCMR Việt Nam, 2008 – 2014” góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ tiêm chủng của các tỉnh/TP trong cả nước, đặc biệt ở những vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn.
• Dự án “Triển khai tiêm vắc xin sởi mũi 2 trong Chương trình TCMR giai đoạn 2008 – 2009” với mục tiêu đảm bảo 95% trẻ em 6 tuổi của 6 tỉnh/thành phố, cùng với Dự án “Triển khai tiêm vắc xin sởi mũi 2 trong Chương trình TCMR giai đoạn 2011 – 2012” với mục tiêu đảm bảo 95% trẻ 18 tháng tuổi của 63 tỉnh/thành phố trong cả nước được tiêm vắc xin sởi mũi 2, góp phần tiến tới đạt mục tiêu loại trừ bệnh sởi ở Việt Nam.
• Dự án “Triển khai vắc xin Hib trong Chương trình TCMR giai đoạn 2009 – 2010 và giai đoạn 2011 – 2015” là hỗ trợ quan trọng đưa vắc xin mới DPT-VGB-HiB vào phòng bệnh viêm phổi/viêm màng não mủ ở trẻ em Việt Nam, đánh dấu vắc xin thứ 11 sử dụng trong Chương trình TCMR miễn phí cho trẻ em Việt Nam trên toàn quốc.
• Trong giai đoạn 2002 - 2010, GAVI đã tài trợ cho Việt Nam 72 triệu đô la để hỗ trợ chương trình tiêm chủng mở rộng, trong đó có 16 triệu đô dành cho việc nâng cao năng lực cán bộ y tế và hệ thống y tế cơ sở.

• Ngày 8/4/2013, GAVI hỗ trợ Việt Nam 34 triệu đô la để tổ chức chiến dịch tiêm vắc xin kết hợp sởi-rubella để phòng bệnh sởi và rubella cho 23 triệu trẻ em lứa tuổi từ 9 tháng đến 14 tuổi, tiến tới đưa vắc xin rubella vào chương trình TCMR.
• Năm 2014 – 2015 GAVI hỗ trợ cho Việt Nam triển khai chiến dịch Sởi – Rubella cho trẻ từ 1 đến 14 tuổi và đưa vắc xin Rubella vào tiêm chủng mở rộng, là vắc xin thứ 12 sử dụng tiêm chủng miễn phí cho trẻ em Việt Nam.
• Năm 2015, GAVI đã hỗ trợ Việt Nam triển khai vắc xin bại liệt tiêm (IPV) trong tiêm chủng mở rộng, thực hiện chiến lược của Tổ chức Y tế thế giới, tiến tới mục tiêu Thanh toán bệnh bại liệt toàn cầu.
• Hàng triệu liều vaccine Covid-19 của Mỹ tài trợ cho Việt Nam trong tháng 7/2021 cũng được phân phối bởi COVAX nói riêng và GAVI nói chung.
• Đầu tháng 6/2021, GAVI tài trợ cho VN 174 tủ lạnh chuyên dụng để bảo quản vaccine, bao gồm vaccine ngừa Covid-19.

Theo Gavi.org