Surface Laptop Studio có bản lề 2 phần, 1 bộ bản lề cho phép mở màn hình ra theo kiểu clamshell truyền thống như bao chiếc laptop khác nhưng sau màn hình có thêm một bản lề nữa để chúng ta có thể lật màn hình ra, theo nhiều góc độ khác nhau. Màn hình có thể lơ lửng hoặc để nằm hẳn xuống mặt C của máy, dùng như một chiếc tablet. Thật sự thì thiết kế của Surface Laptop Studio không lạ lẫm như Duy Luân chia sẻ mà trái lại rất quen. Anh em có còn nhớ những chiếc máy dưới đây? Một thời laptop Windows vô cùng độc đáo!
Khởi nguyên của thiết kế này mình nghĩ là trên con Toshiba Portege M930 - một chiếc laptop lai được Toshiba giới thiệu tại CES 2012. Chiếc máy này có thiết kế màn hình xoay trên một chân đế, có thể mở lơ lửng hay đặt nằm hẳn trên bàn phím để sử dụng như một chiếc tablet. Nó chạy Core i5 thế hệ Sandy Bridge, màn hình 11" cảm ứng điện trở nên phải dùng với bút stylus, chỉ có bàn phím, không có trackpad.
Đến khi Windows 8 ra mắt, đây là phiên bản Windows đầu tiên được tối ưu cho màn hình cảm ứng với giao diện Metro. Vì vậy khi đó Microsoft đã đốc thúc các OEM tạo ra những form máy sáng tạo hay máy tính lai với chức năng laptop + tablet. Tùy theo form thiết kế mà những chiếc máy này có thể là convertible (màn hình xoay lật), detachable (màn hình tháo rời khỏi bàn phím) hay chỉ đơn thuần là có thêm tính năng cảm ứng. Cùng thời điểm đó, Intel đã giới thiệu Ultrabook - những chiếc laptop mỏng, nhẹ, thời lượng pin lâu, hiệu năng song song với sự ra mắt của dòng chip U thế hệ Ivy Bridge, Haswell.
Thiết kế của Surface Laptop Studio có từ 9 năm trước
Khởi nguyên của thiết kế này mình nghĩ là trên con Toshiba Portege M930 - một chiếc laptop lai được Toshiba giới thiệu tại CES 2012. Chiếc máy này có thiết kế màn hình xoay trên một chân đế, có thể mở lơ lửng hay đặt nằm hẳn trên bàn phím để sử dụng như một chiếc tablet. Nó chạy Core i5 thế hệ Sandy Bridge, màn hình 11" cảm ứng điện trở nên phải dùng với bút stylus, chỉ có bàn phím, không có trackpad.
Đến khi Windows 8 ra mắt, đây là phiên bản Windows đầu tiên được tối ưu cho màn hình cảm ứng với giao diện Metro. Vì vậy khi đó Microsoft đã đốc thúc các OEM tạo ra những form máy sáng tạo hay máy tính lai với chức năng laptop + tablet. Tùy theo form thiết kế mà những chiếc máy này có thể là convertible (màn hình xoay lật), detachable (màn hình tháo rời khỏi bàn phím) hay chỉ đơn thuần là có thêm tính năng cảm ứng. Cùng thời điểm đó, Intel đã giới thiệu Ultrabook - những chiếc laptop mỏng, nhẹ, thời lượng pin lâu, hiệu năng song song với sự ra mắt của dòng chip U thế hệ Ivy Bridge, Haswell.
Máy detachable thì về cơ bản nó là tablet hoàn chỉnh, chỉ có thêm phần dock bàn phím, có thể là dock mềm kiểu như bàn phím của dòng Surface Pro hay dock ứng như ASUS Transformer. Riêng với dòng convertible thì thiết kế máy đa dạng hơn, phức tạp hơn bởi phần màn hình vẫn dính với thân máy, phần cứng được đặt tại đế. Mục tiêu của thiết kế này là đảm bảo không gian cho phần cứng, đặc biệt là tản nhiệt bởi những dòng chip cũ dùng tiến trình lớn vẫn cần hệ thống tản nhiệt chủ động với quạt để làm mát hiệu quả. Ngay cả dòng chip U của Intel khi đó vẫn khá nóng, nếu đặt vi xử lý vào màn hình để khai thác form máy detachable hay tablet thì các hãng thường dùng chip Intel Atom hay Intel Core dòng Y với TDP rất thấp, hiệu năng cũng thấp theo nên form máy convertible được chuộng hơn bởi các hãng có thể dùng chip dòng U.
Vaio Flip ra mắt lần đầu vào năm 2014 và thiết kế như anh em có thể thấy trong hình, Surface Laptop Studio gần như sao nguyên bản chính. Dòng Vaio Flip có 3 phiên bản tương ứng với 3 kích thước màn hình là 13, 14 và 15". Thiết kế màn hình lật của Vaio Flip cho phép dùng máy ở nhiều chế độ và cũng có thể đặt nằm màn hình xuống bàn phím để dùng như máy tính bảng. Vaio Flip dùng vi xử lý Intel Core thế hệ 4, phiên bản Vaio Flip 13 có trọng lượng 1,31 kg, pin có thể đạt 7,5 giờ.
Ngoài ra, thiết kế của Vaio Flip còn được Sony sử dụng trên dòng Vaio Fit Multi-Flip ra mắt cùng năm 2014 và đến năm 2016, Sony đưa lên dòng Vaio Z gọi là Z Flip. Có thể nói đây là thiết kế độc đáo, chỉ riêng Sony có nhưng các hãng khác cùng thời điểm cũng tạo ra những thiết kế rất riêng.
Một chiếc máy khác mà ngay khi nhìn Surface Laptop Studio khiến mình nhớ đến là Acer Aspire R7. Đây là chiếc máy mà mình từng có cơ hội xài qua, cũng là chiếc Acer mà mình thích nhất. Nó được ra mắt vào năm 2013, thiết kế gần như là độc nhất vô nhị với bàn rê lại được đặt phía trên bàn phím, phần bản lề phía sau làm rất đẹp được gọi là bản lề Ezel, toàn thân bằng nhôm. Chiếc máy này thì lại khá cồng kềnh vì nó là máy 15,6", bản lề cho phép màn hình mở ở nhiều tư thế, khi hạ xuống thì vẫn có thể dùng được với bàn phím vì bàn phím được đẩy về sát phía trước trong khi như thiết kế của Surface Laptop Studio hay Vaio Flip thì bàn phím sẽ bị che khuất. Ra mắt năm 2013 nên khi đó Aspire R7 chạy CPU dòng Ivy Bridge.
Tại sao Microsoft lại chọn thiết kế này?
Nếu anh em để ý thì máy tính lai bây giờ chủ yếu sử dụng thiết kế màn hình xoay từ trước ra sau như một cuốn sổ, dùng bản lề kép mà hãng khơi mào là Lenovo với dòng Yoga - mình nghĩ thiết kế này đã chứng minh độ bền, độ ổn định qua thời gian nên giờ hầu hết các hãng đều dùng từ ASUS, Acer đến HP, Dell. Và nếu anh em để ý nữa thì đa phần những chiếc máy màn hình xoay như vậy thường có cấu hình văn phòng với CPU tiết kiệm điện năng. Đáy máy mỏng, màn hình mỏng, khi gập đôi lại để dùng ở chế độ tablet thì chiếc máy vẫn rất gọn gàng, đủ nhẹ để ôm lên người xài.
Surface Laptop Studio có phần đế dày, thiết kế này là bắt buộc để có thể trang bị cho nó GPU như RTX 3050 Ti và CPU Intel dòng H35. Microsoft phải chọn thiết kế như Vaio Flip để không phải hy sinh độ dày của đế máy.
Quảng cáo
Khi kéo màn hình xuống đặt nằm trên bàn phím, chiếc máy vẫn tạo tư thế thoải mái để vẽ, thao tác với màn hình cảm ứng, tương tự như chiếc Surface Studio AIO. Nếu thiết kế kiểu màn hình xoay từ trước ra sau thì để sử dụng làm tablet thì chúng ta sẽ phải lật chiếc máy lại, úp mặt bàn phím xuống bàn, một chiếc máy dày sẽ khiến thao tác này không thuận tiện, chưa kể là khi ôm máy trên người để xài thì lại càng bất tiện.
Những thiết kế vang bóng một thời
Có nhiều cách để giải quyết vấn đề về tư thế sử dụng. 1 kiểu thiết kế điển hình khi xưa đó là "khung treo màn hình". Nó xuất hiện lần đầu tiên trên chiếc Dell XPS 12 9Q33 với thiết kế một phần khung bằng kim loại bao quanh màn hình, bên trong khung này có chứa cáp màn hình và kết nối với màn hình tại điểm giữa của khung. Màn hình sẽ có thể xoay 360 độ trong khung. Vì vậy nếu muốn xài dạng tablet thì anh em chỉ cần lật cái màn hình ra phía trước, màn hình sẽ được cố định trong khung bằng nam châm rồi kéo phần khung xuống để áp sát màn hình vào bàn phím. Tuy nhiên, nếu anh em xài dòng này thì chắc chắn từng gặp lỗi màn hình bị rơ với khung treo, nam châm lâu ngày không còn hít giữ màn hình trong khung nữa.
Một thiết kế tương tự là Acer Aspire R13 nhưng thay vì có phần khung lớn như XPS 12 9Q33 thì chiếc Acer chỉ có 2 thanh chống giúp màn hình xoay, gọi là quad-hinge. Thiết kế của Acer như cải tiến từ thiết kế của Dell, nó chắc chắn hơn gọn gàng hơn bởi khi mở để màn hình lơ lửng thì trước mặt chúng ta không còn phần khung bao quanh nữa, không bị rối mắt.
Quảng cáo
Ngoài thiết kế khung treo này, một thiết kế khá độc đáo nữa là màn hình trượt như Vaio Duo 11, 13, ra mắt cùng thời với Vaio Flip. Thời đó điện thoại cũng có bàn phím trượt nên việc tạo ra một chiếc máy tính màn hình trượt không có gì là lạ. Vấn đề duy nhất của thiết kế này đó là màn hình sẽ luôn hướng ra ngoài, dễ xước xát và hư hỏng nếu xài không kỹ.
Toshiba cũng sở hữu nhiều thiết kế máy độc đáo nhưng cồng kềnh. Chẳng hạn như Satellite U925T - một chiếc máy có màn hình trượt, cũng ra mắt vào khoảng năm 2012. Chiếc máy này có kích cỡ 12,5", cảm ứng đa điểm, chạy Core i5 thế hệ Ivy Bridge. Trọng lượng của máy khoảng 1,5 kg, thiết kế máy 12,5" nhưng vì muốn giữ lại đầy đủ trackpad và layout phím thông thường nên chiếc máy khá cồng kềnh. Mình từng trải nghiệm qua chiếc máy này, dàn cơ trượt của nó chắc chắn nhưng không mượt như cảm giác mở của dòng Vaio Duo 13.
Trước thời Windows 8 thì những chiếc laptop convertible chủ yếu có thiết kế màn hình xoay quanh trục, nổi tiếng nhất trên những chiếc ThinkPad dòng X Tablet (X41/X60 có từ 16 năm trước) và Elitebook với dòng 27xxp, Revolve 810 như chiếc mình trên tay trong video trên. Concept chung là màn hình gắn với thân máy qua một trục xoay tròn, có thể mở ra sử dụng ở chế độ clamshell và nếu muốn dùng làm tablet thì chỉ cần xoay màn hình ra ngoài và gập lại.
Qua đây, anh em có thể thấy rằng thiết kế convertible rất đa dạng nhưng có lẽ, Microsoft đã chọn thiết kế an toàn, phù hợp nhất cho Surface Laptop Studio. Với vai trò là laptop tham chiếu, Surface Laptop Studio có thể sẽ mở đường cho thiết kế convertible này trở lại với các hãng OEM khác.