Dạo này đang râm ran chuyện biến thể Omicron. Ngoài chuyện lo lắng ra, có một vài điều cơ bản về cái gọi là biến thể (variant) của virus SARS-CoV-2 mà chúng ta cần biết để có mối quan tâm đúng mức về chúng.
Chắc ai cũng còn nhớ hiện tượng đột biến, là sự thay đổi gen của sinh vật, có thể truyền lại cho thế hệ sau. Virus SARS-CoV-2 không phải là ngoại lệ. Sự thay đổi này không nhất thiết sinh ra một loài mới (strain), nhất là trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên nó sẽ làm cho virus SARS-CoV-2 có những khả năng nổi trội hơn, hoặc là yếu kém hơn trong việc gây bệnh cho con người. Do đó, trong thực tế với mục tiêu ngăn chặn dịch bệnh, người ta không phân loại các biến thể bằng sự thay đổi ít nhiều như thế nào trong cấu trúc của nó mà là chính mức độ chúng có dễ lây lan hay không, chúng có làm bệnh nặng hơn hay không, và các vaccine có hiệu quả đối với chúng hay không.
Hiện nay người ta phân làm 4 loại (xem tại đây): biến thể được theo dõi, biến thể đáng quan tâm, biến thể đáng lo ngại và biến thể gây hậu quả nghiêm trọng. Chắc bạn cũng đoán được loại nào là nguy hiểm hơn. Cho tới nay, chỉ có các biến thể được theo dõi và đáng lo ngại, chưa có biến thể nào thuộc loại gây hậu quả nghiêm trọng.
Hiện nay Omicron là thuộc loại ba: biến thể đáng lo ngại. Biến thể Delta dạo vừa rồi cũng thuộc loại này. Điểm quan trọng là ngoài việc tăng khả năng lây nhiễm, biến thể đáng lo ngại sẽ làm bệnh năng hơn và giảm hiệu lực của vaccine.
Một điều quan trọng là test COVID-19 hiện nay không phân biệt được các biến thể. Các biến thể chỉ có thể xác định được bằng việc giải mã chuỗi gen của con virus, do đó việc phát hiện ra các biến thể nhanh hay chậm là tùy vào khả năng giám sát của hệ thống y tế ở các quốc gia (ở Việt Nam mình không rõ cái này được thực hiện ở mức độ và nhanh như thế nào). Cách đơn giản nhất là siết chặt việc đi lại và nhập cảnh như các nước đang làm đối với Nam Phi, nơi phát hiện ra biến thể Omicron đầu tiên.
Chắc ai cũng còn nhớ hiện tượng đột biến, là sự thay đổi gen của sinh vật, có thể truyền lại cho thế hệ sau. Virus SARS-CoV-2 không phải là ngoại lệ. Sự thay đổi này không nhất thiết sinh ra một loài mới (strain), nhất là trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên nó sẽ làm cho virus SARS-CoV-2 có những khả năng nổi trội hơn, hoặc là yếu kém hơn trong việc gây bệnh cho con người. Do đó, trong thực tế với mục tiêu ngăn chặn dịch bệnh, người ta không phân loại các biến thể bằng sự thay đổi ít nhiều như thế nào trong cấu trúc của nó mà là chính mức độ chúng có dễ lây lan hay không, chúng có làm bệnh nặng hơn hay không, và các vaccine có hiệu quả đối với chúng hay không.
Hiện nay người ta phân làm 4 loại (xem tại đây): biến thể được theo dõi, biến thể đáng quan tâm, biến thể đáng lo ngại và biến thể gây hậu quả nghiêm trọng. Chắc bạn cũng đoán được loại nào là nguy hiểm hơn. Cho tới nay, chỉ có các biến thể được theo dõi và đáng lo ngại, chưa có biến thể nào thuộc loại gây hậu quả nghiêm trọng.
Hiện nay Omicron là thuộc loại ba: biến thể đáng lo ngại. Biến thể Delta dạo vừa rồi cũng thuộc loại này. Điểm quan trọng là ngoài việc tăng khả năng lây nhiễm, biến thể đáng lo ngại sẽ làm bệnh năng hơn và giảm hiệu lực của vaccine.
Một điều quan trọng là test COVID-19 hiện nay không phân biệt được các biến thể. Các biến thể chỉ có thể xác định được bằng việc giải mã chuỗi gen của con virus, do đó việc phát hiện ra các biến thể nhanh hay chậm là tùy vào khả năng giám sát của hệ thống y tế ở các quốc gia (ở Việt Nam mình không rõ cái này được thực hiện ở mức độ và nhanh như thế nào). Cách đơn giản nhất là siết chặt việc đi lại và nhập cảnh như các nước đang làm đối với Nam Phi, nơi phát hiện ra biến thể Omicron đầu tiên.
