NASA mới đây công bố 12 phi hành gia thế hệ mới - những người đã vượt qua những kỳ tuyển chọn cực kỳ khắc khe từ danh sách hơn 18.300 ứng cử viên - để có thể thực hiện những sứ mạng không gian trong tương lai. Những người này có nhiều lý lịch khác nhau nhưng tựu chung, tất cả đều là những người tinh hoa nhất với đầy đủ sức khỏe mà kiến thức chuyên môn. Để hiểu rõ hơn làm thế nào mới có thể được chọn, mấy anh bên The Verge đã hỏi 2 người trong nhóm 12 người là Robb Kulin và Zena Cardman.
Kulin từng có thời gian dài làm kỹ sư cho SpaceX, từng làm việc trong dự án tên lửa Falcon 9 với nhiệm vụ đảm bảo an toàn cũng như tính khả thi cho các sứ mạng của công ty này. Còn Cardman lại là một chuyên gia hệ sinh thái ao hồ và đại dương, đồng thời nghiên cứu khoa học trong những môi trường khác. Đặc biệt hơn, cả 2 người này đều đã thực hiện một điều phi thường mà ít ai làm được: sinh sống ở Nam Cực và theo họ, đây chính là cách rèn luyện để thích ứng với việc rời khỏi Trái Đất lên không gian.
Robb Kulin
Anh sống ở Anchorage, Alaska. Việc sống ở miền đất xa phía bắc có gì hay và nó có liên quan gì tới mong muốn lên vũ trụ không?
Việc lớn lên ở Alaska thật sự kỳ diệu. Tôi ghét phải nói ra điều này bây giờ đang ngồi ở Texas, nhưng thành thật mà nói thì chưa có nơi nào trên Trái Đất mà tôi sống lâu như Alaska. Một trong những phần tuyệt vời nhất về nó chính là những con người ưa mạo hiểm mà bạn nhận ra đang ở xung quanh bạn. Một trong số những người bạn lớn lên cùng tôi, cô ấy là người trẻ nhất leo lên đỉnh Denali, điều mà có thể truyền cho bạn thêm niềm yêu thích về tâm hồn của những con người nơi đây. Rất nhiều người dành thời gian tự bay bằng máy bay của họ vòng quanh Alaska với mục đích không khác gì hơn là phiêu lưu. Và tôi nghĩ rằng tất cả những giá trị tinh thần mang tính phiêu lưu và khám phá là thứ đã giúp tôi có niềm đam mê với vũ trụ.
Kulin từng có thời gian dài làm kỹ sư cho SpaceX, từng làm việc trong dự án tên lửa Falcon 9 với nhiệm vụ đảm bảo an toàn cũng như tính khả thi cho các sứ mạng của công ty này. Còn Cardman lại là một chuyên gia hệ sinh thái ao hồ và đại dương, đồng thời nghiên cứu khoa học trong những môi trường khác. Đặc biệt hơn, cả 2 người này đều đã thực hiện một điều phi thường mà ít ai làm được: sinh sống ở Nam Cực và theo họ, đây chính là cách rèn luyện để thích ứng với việc rời khỏi Trái Đất lên không gian.
Robb Kulin
Việc lớn lên ở Alaska thật sự kỳ diệu. Tôi ghét phải nói ra điều này bây giờ đang ngồi ở Texas, nhưng thành thật mà nói thì chưa có nơi nào trên Trái Đất mà tôi sống lâu như Alaska. Một trong những phần tuyệt vời nhất về nó chính là những con người ưa mạo hiểm mà bạn nhận ra đang ở xung quanh bạn. Một trong số những người bạn lớn lên cùng tôi, cô ấy là người trẻ nhất leo lên đỉnh Denali, điều mà có thể truyền cho bạn thêm niềm yêu thích về tâm hồn của những con người nơi đây. Rất nhiều người dành thời gian tự bay bằng máy bay của họ vòng quanh Alaska với mục đích không khác gì hơn là phiêu lưu. Và tôi nghĩ rằng tất cả những giá trị tinh thần mang tính phiêu lưu và khám phá là thứ đã giúp tôi có niềm đam mê với vũ trụ.
Bạn không chỉ sống ở môi trường lạnh giá mà kỳ lạ hơn, bạn có dành thời gián làm người khoan băng ở Nam Cự. Trải nghiệm đó thế nào?
Tôi có thể nói Nam Cực là nơi có “trải nghiệm rời xa hành tinh” mãnh liệt nhất có thể có trên Trái Đất này. Tôi đã ở 2 nơi tại đó, từng làm việc chi tiết về nội thất trong một nơi gọi là West Antarctic Ice Sheet. Và kỳ thực ở đó giống như là ở trên một đại dương hơn bởi nó phẳng, trắng xóa và không hề có cấu trúc địa hình,… Thật đáng kinh ngạc.
Và một vùng khác mà tôi từng ở gọi là Taylor Glacier, nằm trên một thung lũng khô. Khu vực đó cũng rất kỳ lạ bởi ngay từ tên gọi bạn cũng có thể tưởng tượng được, những thung lũng khô đồng nghĩa với việc ít mưa. Nêm những thứ bạn có được chỉ là băng tuyết cũ và rất nhiều những hòn đá trơ trụi. Những hòn đá nơi đó tạo nên một bức tranh cực kỳ khác với khi bạn ở trên những ngọn núi ở nơi khác. Nó thật sự kỳ lạ và lộng lẫy, dưới góc độ nào đó thì giống như bạn đang ở trên hành tinh khác vậy.
Khi nào thì anh bắt đầu có hứng thú với vũ trụ?
Có thể bạn sẽ nói rằng tôi không rất thông minh bởi thứ gây nên đam mê không gian cho tôi thật sự là khi thực hiện dự án về thảm họa Columbia hồi còn sinh viên. Khi đó tôi tìm cách tiếp cận quá trình điều tra và những phát hiện về vụ việc đó. Và tôi đoán rằng tôi chưa bao giờ nghĩ nhiều về không gian cho tới khi đó. Những thứ như thế đã giúp tôi nghĩ rộng hơn, nghĩ nhiều hơn về vũ trụ và nói chung là cả NASA. Tôi không bị hấp dẫn bởi sự đáng kính của họ, tất nhiên, nhưng điều đó đã dẫn dắt tôi bắt đầu con đường theo định hướng vũ trụ.
Và có phải điều đó đã dẫn tới việc anh làm cho SpaceX. Anh tham gia vào công ty từ khi nào?
Khi lần đầu tiên được giới thiệu vào SpaceX, tôi hơi bị sốc bởi thấy những thất bại đầu tiên của họ và tôi không có đủ sức tưởng tượng để hiểu thứ mà họ cố gắng đạt được. Lúc thật sự bị hấp dẫn bởi SpaceX là khi tôi cùng với một người bạn của bạn tôi đi tới bệ phóng tàu con thoi. Và anh ấy đã dắt tụi tôi đi tham quan SLC-40 (Một trong những bãi phóng của SpaceX ở Cape Canaveral, Florida), cà họ vừa mới dựng xong một mẫu Falcon 9 gọi là Capricorn 1. Và họ cực kỳ vui sướng vì điều đó.
Có vẻ như những chàng trai đó đang cố làm những điều đầy khát vọng nhưng bên cạnh đó, nó còn có giá rẻ và cố gắng tinh chỉnh để phục vụ hoạt động của công ty. Và nguồn năng lượng của họ phải nói là cực kỳ phi thường, cũng như tính trách nhiệm và cả năng lực của một kỹ sư tay bám đầy bụi đất. Tôi nhanh chóng dập tắt suy nghĩ hơi ngớ ngẩn về họ, biến thành ấn tượng mãnh liệt và tôi quyết định nộp đơn để cố gắng làm việc ngay khi hoàn tất khóa học ở trường.
Quảng cáo
Anh làm gì ở SpaceX?
Phần lớn thời gian của tôi ở đó vốn thật sự dài và tôi đã hoàn tất vài thiết kế, phân tích nhiều chi tiết trong tầng đầu tiên của Falcon 9. Vài trong số các thành phần này đã được họ sử dụng chuyến bay thứ 6 hoặc thậm chí là vẫn còn đang sử dụng.
Và sau đó, trong 1 năm rưỡi cuối ở công ty, tôi điều hành cái được gọi là nhóm kỹ sư trưởng bộ phận phóng, tức là một phần trong việc đảm bảo an toàn bay. Và công việc của tôi là đảm bảo chúng tôi có đủ độ an toàn và độ tin cậy để bay. Đồng thời gom tất cả các nhóm lại với nhau để cùng thực hiện thành công nhiệm vụ. Và sau đó thật không may, chúng tôi có một thảm họa hồi mùa thu năm ngoái, nhóm do tôi dẫn đầu bị điều tra.
Quá trình nộp đơn thành phi hành gia của anh kéo dài bao lâu, có chuyện gì xảy ra không?
Kỳ thực đây là lần thứ 3 tôi nộp đơn. Lần đầu tiên, tôi biết rằng có thể tôi không đủ tư cách nhưng tôi vẫn muốn thử để xem mọi chuyện sẽ tới đâu. Lần thứ 2 thì tôi được mời và đã được lọt vào tốp 50. Và sau đó thì tất nhiên là lần này, tôi được chọn.
Tuy nhiên đó là cả một quá trình dài. Họ thực sự đã làm tất cả mọi thứ để sàng lọc từng bước một. Mọi trở nên đáng chú ý khi bạn được mời đi phỏng vấn lần đầu và tôi nghĩ rằng đã có 120 người trong cả 2 vòng được phỏng vấn cùng tôi. Và sau đó nếu bạn may mắn, sau một quy trình kéo dài khoảng 3 ngày, bao gồm cả các bài test về y khoa, một số phỏng vấn, kiểm tra tâm lý,… bạn sẽ được mời sang vòng 2. Và vòng 2 kéo dài hơn 1 tuần với nhiều gian nan vất vả hơn. Họ đã cố làm mọi thứ để đảm bảo rằng bạn có đủ tư cách sức khỏe. Một trong số những mục tiêu mà NASA muốn đảm bảo những người ứng cử phải có được chính là: “Ê, nếu bạn bị mắc kẹt với chàng trai này trên trạm không gian, thì thật ra có gì hay ho để tôi thưởng thức hay không?”
Quảng cáo
Mấy bạn ở bên SpaceX có phản ứng gì khi nghe tin anh đậu phi hành gia hay không?
Đó thật sự là những lời chúc mừng đáng khích lệ và tôi nghĩ là cực kỳ ấn tượng. Ngay cả CEO Elon Musk cũng gởi lời chúc mừng, quá đã luôn. Nhưng tôi nghĩ vẫn có một số người cảm thấy buồn khi tôi phải rời đi vào cuối mùa hè này. Những điều quý giá đó từ các đồng nghiệp khiến tôi cảm thấy thật tuyệt vời.
Thực ra, mô đun Dragon của SpaceX sẽ bắt đầu mang phi hành gia lên ISS. Tôi nghĩ rằng anh cũng rất thích được lên bằng chiếc đó?
Bạn biết đó, tôi thật sự thích một ngày nào đó mình được ngồi trên Dragon và Falcon 9. Nhưng ngoài ra tôi cũng rất vui vẻ khi được lái bất cứ thứ gì mà tôi được cho cơ hội bay cùng. Nhưng ok, sẽ thật tuyệt vời, đặc biệt là khi tôi biết có một số thành phần của tôi vẫn còn trên Falcon 9.
Zana Cardman
Tôi được huấn luyện trở thành một nhà vi sinh vật học. Tôi yêu thích sinh học từ khi còn là học sinh cấp 3. Ở đó, tôi có một giáo viên phi thường và ông ấy đã khích lệ tôi dấn thân vào việc nghiên cứu bên ngoài lớp học. Khi lên học cao hơn, tôi đã kết nối với vài dự án từ British Columbia và Nam Cực. Nhiều trong số các dự án này là nghiên cứu về vi sinh, cách chúng tương tác với môi trường, nhưng thường thì trong các bối cảnh môi trường đại dương hoặc ao hồ. Từ đó, tôi nhận thấy rằng khoa học về đại dương chính là nơi tôi thuộc về.
Có vẻ như việc đi tới Nam Cực chính là điểm chung trong “lớp học phi hành gia.” Robb Kulin cũng từng sống ở đó và còn nói rằng nơi đó dường như tách biệt khỏi hành tinh này. Trải nghiệm nơi đó đối với chị như thế nào?
Chỗ đó thật khủng. Đa phần trong số các dự án nơi đó đều rất đặc biệt và cả những con người tới đó cũng đặc biệt. Từng người mà tôi gặp ở Nam Cực đều có niềm đam mê nghiên cứu, đồng thời cũng có ham muốn khám phá, muốn ........, muốn ra ngoài thực tế. Đó là những người tuyệt vời cùng nhau hợp thành 1 nhóm. Tôi nghĩ rằng hơn thế nữa, bạn biết đó, nơi đây có điều kiện thời tiết cực kỳ khắc nghiệt hoặc dường như là điểm tận cùng của Trái Đất, nên sẽ có thêm cơ hội để làm việc cùng với nhóm trong một môi trường biệt lập, tương tự như các chương trình không gian. Tất nhiên, ở đó cũng thiếu rau củ và trái cây tươi.
Vậy là chị đã có một số kinh nghiệm về các dự án dưới Trái Đất tương tự như các sứ mạng không gian của NASA. Vậy chị tham gia như thế nào?
Kỳ thực thì tôi tham gia một cách hết sức tình cờ. Tôi muốn đi tới Nam Cực nên đã gởi mail cho nhiều nhà khoa học khác nhau, đa phần bọn họ không chịu trả lời. Nhiều người trong số họ nói rằng: “Không được, chúng tôi không còn có chỗ hoặc nguồn lực.” Một người phụ nữ, tên là Darlene Lim tại NASA, đã hồi âm tôi. Cô ấy bảo: “Chị đang tới Nam Cực, nhưng dự án thì lại ở ở Canada. Em có thể đi theo chị.”
Và thế là tôi tham gia dự án tên là Pavilion Lake. Nó nằm ở British Columbia và thông qua dự án đó, tôi không chỉ thật sự đam mê khoa học dưới góc độ vi sinh vật học mà hơn nữa, tôi còn muốn tìm cách áp dụng các kiến thức khoa học đó trên những hành tinh khác. Và rồi tôi được làm việc với nhiều người đến từ các đại học khắp nơi trên thế giới. Các nhà khoa học từ Cơ quan hàng không vũ trụ Canada và cả các phi hành gia Mỹ, Canada. Đó là những bước đầu tiên của tôi để đến với gia đình NASA.
Vậy khi nào thì chị chuyển từ đam mê đại dương sang vũ trụ?
Tôi chưa bao giờ nói rằng mình đã từ bỏ đam mê đại dương. Đó vẫn là một phần hấp dẫn trong các nghiên cứu của tôi và đó chính là con người tôi. Nhưng đôi khi trong quá trình học đại học, tôi nhận ra rằng mình đã tích lũy thêm một số kỹ năng. Đó không chỉ là kỹ năng khoa học, mà còn kỹ năng làm việc ở những nơi xa xôi, học cách sửa chữa mọi thứ, làm việc với những nhóm nhỏ và tôi có thể áp dụng những kỹ năng này cho các chương trình không gian.
Chị bắt đầu nộp đơn trở thành phi hành gia từ khi nào?
Quy trình tuyển chọn này lần đầu tiên tôi được công nhận đủ tư cách. Để được tuyển chọn, tôi biết rằng một ngày nào đó tôi sẽ làm được nhưng tôi chỉ vừa học xong đại học, chưa đáp ứng được các yêu cầu tối thiểu. Vì vậy, khi nghe được thông báo đậu, tôi đã cực kỳ ngạc nhiên và phấn khích vô cùng. Việc ứng cử đơn giản chỉ là nộp đơn. Bạn nộp một lá đơn vào trang web của chính phủ và sau đó sẽ đợi chờ cho tới khi bạn nhận được cuộc gọi từ NASA để tới Houston phỏng vấn. Cú điện thoại đó cũng thật sự kỳ lạ. Tôi gần như không bắt máy bởi thấy số lạ. Tôi không thể ngờ. Và tôi nghĩ rằng có một vài khoảnh khắc đứng hình của tôi trước khi nghe máy, sau đó mỉm cười, gần như cười phá lên và đáp lại rằng: “Vâng, tôi hoàn toàn vinh dự khi đi tới Houston.”
Bạn nghĩ như việc liên kết những kinh nghiệm nghiên cứu đại dương với công việc phi hành gia sẽ như thế nào?
Đa phần kiến thức hải dương học sẽ cho bạn nhìn Trái Đất dưới giác độ một hệ thống hoàn chỉnh, gần như là một tổ chức sống duy nhất và khổng lồ. Các đại dương được liên kết với nhau và những hệ sinh thái trong đó cũng được liên kết. Những thứ đó cho phép tôi nhận thức về Trái Đất như một thể thống nhất dưới góc độ vĩ mô và toàn cảnh nhất. Hơn hết, nó mang lại cho bạn nhiều kinh nghiệm thực tế khi làm việc trên tàu, đặc biệt là các tàu nghiên cứu, làm việc với những nhóm nhỏ người ở những nơi xa, trong các không gian chật hẹp. Vì vậy, tôi nghĩ rằng tất cả những điều đó sẽ mang lại cho tôi nhiều kinh nghiệm khi thực hiện những cuộc phiêu lưu trên không gian.
Rất nhiều kinh nghiệm nghiên cứu mà tôi có đều liên quan tới công tác tìm kiếm sự sống trên các hành tinh khác. Nhưng hơn thế nữa, tôi hy vọng sẽ được tham gia các dự án nghiên cứu những thứ lớn hơn kinh nghiệm cá nhân tôi. Nên tôi càng cảm thấy hứng thú hơn trong việc tham gia vào những dự án sắp tới trên Trạm không gian và thậm chí là hơn thế nữa.
Chị có thích tham gia vào một sứ mạng cụ thể nào sắp tới không?
Tôi nghĩ tôi đã nói với mọi người rằng bất kỳ ai đều sẽ thật sự phấn khích khi được tham gia vào bất cứ dự án nào trong các chương trình không gian. Đầu tiên chúng tôi sẽ trải qua 2 năm huấn luyện nên đó sẽ là cái mà chúng tôi sẽ tập trung bây giờ. Nhưng sau khi chúng tôi tốt nghiệp từ ứng cử viên phi hành gia sang phi hành gia chính thức, thành thực mà nói rằng tiếp theo sẽ tuyệt vời khi “có áo quần phi hành gia, bắt đầu lên vũ trụ”. Chúng tôi đều cực kỳ phấn khích khi được đi tới bất cứ đâu.
Vậy chị có lời khuyên nào tới những người đang có hy vọng trở thành phi hành gia?
Có những đòi hỏi bắt buộc là phải có trình độ trong khối ngành STEM, nghĩa là khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học. Và đó thật sự là một con đường cụ thể để bất cứ ai muốn trở thành phi hành gia có thể bắt đầu. Nhưng lời khuyên chính của tôi là hãy theo đuổi cái mà bạn đam mê. Bởi nếu như bạn thúc dậy một cách đầy khao khát và hứng khởi vào mỗi buổi sáng, bạn sẽ thật sự hạnh phúc, bất kể là kết quả cuối cùng như thế nào, bất kể ngành nghề nào giúp bạn cất cánh. Do đó, hãy theo đuổi bất cứ thứ gì mà bạn yêu thích. Bạn biết đó, tôi ngồi đây trong bộ quần áo phi hành gia màu xanh và tôi nói rằng điều đó là khả thi. Hãy làm điều đó.
Tham khảo Theverge
