Tuần trước chúng ta nghe nói về việc Apple sẽ tự làm bộ xử lý cho laptop, đây là một bước đi có lẽ rất đáng lo ngại vì CPU Intel đang mạnh mẽ thế kia, mà máy tính thì cần trâu bỏ, vậy làm sao các CPU nhỏ nhỏ của Apple có thể thay thế được? Chưa kể đến tính tương thích phần mềm nữa, đổi nền tảng vi xử lý là ác mộng với phần mềm và người dùng sẽ phải chờ rất lâu mới được cập nhật. Vậy tại sao Apple vẫn chọn dùng chip riêng mà không yên phận với Intel?
Để hiểu về việc này trước tiên chúng ta phải nhìn về quá khứ. Trước đây Apple đã hai lần đổi nền tảng vi xử lý, lần gần nhất là vào năm 2005 khi Apple hợp tác với Intel để đem dòng chip của hãng này lên MacBook, sau đó là iMac và mọi máy tính do Apple làm thay cho dòng CPU PowerPC vốn đã lỗi thời và không còn đáp ứng được yêu cầu về hiệu năng, thời gian dùng pin hay các tính năng nâng cao khác.
Ở lần 2005, cái thú vị nhất là Apple đã âm thầm làm cho hệ điều hành Mac OS X (hay giờ là macOS) tương thích với chip Intel từ lâu! Không phải tới khi Apple giới thiệu việc hợp tác với Intel thì họ mới bắt đầu thực hiện việc chuyển đổi, mà theo Steve Jobs thì Apple đã xây dựng Mac OS X tương thích cả hai hệ chip được một thời gian, lúc đó Apple thậm chí còn chưa quyết định sẽ chuyển sang dùng Intel nữa kìa. Việc này giúp giảm thời gian đưa sản phẩm ra thị trường, tăng tính ổn định cho hệ thống và hạn chế tác động đến người dùng.
Biết đâu lần này cũng thế? Nghe nói sớm nhất là năm 2020 Apple sẽ bắt đầu ra mắt sản phẩm đầu tiên (khả năng là MacBook 12") chạy chip tùy biến, vẫn còn nhiều thời gian để hãng chuẩn bị chuyển đổi.
Để hiểu về việc này trước tiên chúng ta phải nhìn về quá khứ. Trước đây Apple đã hai lần đổi nền tảng vi xử lý, lần gần nhất là vào năm 2005 khi Apple hợp tác với Intel để đem dòng chip của hãng này lên MacBook, sau đó là iMac và mọi máy tính do Apple làm thay cho dòng CPU PowerPC vốn đã lỗi thời và không còn đáp ứng được yêu cầu về hiệu năng, thời gian dùng pin hay các tính năng nâng cao khác.
Ở lần 2005, cái thú vị nhất là Apple đã âm thầm làm cho hệ điều hành Mac OS X (hay giờ là macOS) tương thích với chip Intel từ lâu! Không phải tới khi Apple giới thiệu việc hợp tác với Intel thì họ mới bắt đầu thực hiện việc chuyển đổi, mà theo Steve Jobs thì Apple đã xây dựng Mac OS X tương thích cả hai hệ chip được một thời gian, lúc đó Apple thậm chí còn chưa quyết định sẽ chuyển sang dùng Intel nữa kìa. Việc này giúp giảm thời gian đưa sản phẩm ra thị trường, tăng tính ổn định cho hệ thống và hạn chế tác động đến người dùng.
Biết đâu lần này cũng thế? Nghe nói sớm nhất là năm 2020 Apple sẽ bắt đầu ra mắt sản phẩm đầu tiên (khả năng là MacBook 12") chạy chip tùy biến, vẫn còn nhiều thời gian để hãng chuẩn bị chuyển đổi.
Rồi, giờ bàn tới con chip mà Apple có thể dùng nhé. Hiện tại Apple đang có rất nhiều kinh nghiệm và nhân tài để làm chip ARM, nó chính là những SoC A Series đang tích hợp vào iPhone, iPad và iPod Touch đấy. Kiến trúc ARM càng lúc càng hoàn thiện và mạnh mẽ hơn, thậm chí nhiều chip di động giờ cũng đã mạnh ngang với CPU laptop tầm thấp của Intel (khi chạy trong thời gian ngắn) nên khả năng dùng ARM cho Mac là hoàn toàn có thể. Dell, HP cùng nhiều công ty cũng đang cung cấp server chạy ARM cho các doanh nghiệp được khoảng 2-3 năm nay rồi chứ không phải mới. À, nhân tiện điểm Geekbench của con chip Apple A11 trong iPhone X đã mạnh gần ngang MacBook Pro 2017 rồi đấy...
Tóm lại, về sức mạnh, ARM có thể thay thế được cho kiến trúc x86_64, ít nhất là cho những dòng chip dùng trong laptop mỏng nhỏ nhẹ kiểu như MacBook 12" Retina hay MacBook Pro 13" non-Touch Bar. Khách hàng sử dụng những mẫu máy này cần pin lâu, cần chạy mượt là đủ, họ không cần phải chơi game ngon hay xử lý, tính toán, xuất video cường độ cao, vậy nên các mẫu laptop trên là đối tượng phù hợp nhất để khởi động công cuộc dịch chuyển. Với ARM, thời lượng pin sẽ càng ấn tượng hơn hiện nay trong khi không phải hi sinh nhiều về hiệu năng. Theo thời gian, khi Apple có thêm kinh nghiệm và ước muốn, họ có thể làm ra những dòng CPU mạnh hơn, thậm chí ngày nào đó thay được cho CPU Intel dòng HQ 4 nhân nữa. Apple có cả tiền và quyền lực nên kiếm người giỏi không khó.
Về vấn đề tương thích, Apple có thể ép các nhà phát triển app cho macOS tối ưu ứng dụng của mình trong thời gian ngắn, theo cách mà họ từng làm với iOS khi iPhone thay đổi tỉ lệ màn hình. Đó là quyền lực mà ngoài Apple ra không có hãng làm máy tính nào sở hữu, và cũng là chìa khóa để đảm bảo người dùng được hưởng lợi nhiều nhất từ kiến trúc chip mới. Ở thời gian đầu chắc chắn Apple sẽ làm một lớp mô phỏng lại x64 để phần mềm cũ chạy được, sau đó 3-5 năm sẽ bỏ dần dần, cũng như giai đoạn dịch chuyển hồi năm 2005 vậy. Apple cũng sẽ giảm thiểu việc cập nhật của lập trình viên, miễn là từ bây giờ họ phát triển phần mềm của mình theo đúng các tiêu chuẩn được Apple đặt ra, còn không thì sẽ phải làm lại rất cực.
Nhưng tại sao lại phải dùng chip riêng? Chip Intel cũng đủ mạnh (thậm chí là rất mạnh) rồi còn gì nữa? Chẳng phải chip Intel Core M đang rất tiết kiệm đấy sao? Vấn đề nằm ở chỗ Apple có thể tự kiểm soát được "số phận" của mình khi dùng CPU riêng, không phải phụ thuộc vào bất kì bên thứ ba nào cho phần quan trọng nhất của một chiếc laptop. Họ có thể tự quyết định năm nay chip mạnh yếu ra sao, đồ họa như thế nào, có cần phải tích hợp vùng AI riêng cho các tác vụ trí tuệ nhân tạo hay không, có thể tự vá các lỗi khi nhanh chóng khi cần. Đây cũng là một trong những lý do hàng đầu để Apple tự làm chip cho iPhone, iPad.
Và trước đây Apple cũng từng có thời gian tranh cãi với Intel vì Intel không cải tiến chip kịp như Apple yêu cầu, nhưng sau đó mọi chuyện cũng ổn thỏa. Hơn nữa, khi kiểm soát được công nghệ, chi phí sản xuất cũng sẽ giảm đi theo thời gian thay vì phải đặt Intel làm những con chip riêng cho mục đích mà Apple mong muốn.
Quan trọng hơn, sau vụ lỗ hổng bảo mật rúng động Spectre và Meltdown, Apple lại càng có lý do để tự làm chip của mình. Những rủi ro về bảo mật, tản nhiệt, độ ổn định cũng được loại bỏ, hay ít nhất là nó sẽ do Apple tự quyết định, không phải từ phía Intel.
Có thể bạn chưa biết: Apple đã bắt đầu dùng chip tùy biến cho Mac được 2 năm nay, chỉ là không phải thay cho CPU. Năm 2016 khi ra mắt MacBook Pro Touch Bar, trong máy có chip Apple T1 để kiểm soát Touch Bar và cảm biến vân tay, trong iMac Pro và MacBook Pro mới thì có chip T2 để điều khiển quy trình boot, camera và bảo mật. Trước đây những tác vụ này do CPU đảm trách, giờ có chip riêng thì CPU rảnh tay để xử vụ khác, hiệu năng tăng lên và mức độ hao điện giảm xuống.
Quảng cáo
Cái lo lắng nhất của mình khi Apple dùng chip riêng đó là Windows có còn chạy được trên máy Mac không? Windows hiện được viết cho x64_86 nên có thể dùng trên Mac mà không gặp vấn đề gì, miễn là Apple còn duy trì đủ driver cho Win (và họ đang làm điều này rất tốt). Windows cũng đã có bản chạy trên ARM rồi nhưng còn nhiều giới hạn về tính năng và sức mạnh. Hi vọng Apple làm gì đó để Win vẫn có thể chạy tiếp trên Mac vì nhu cầu của mình và nhiều anh em thỉnh thoảng vẫn cần tới Win.
Hãy chờ tiếp xem sao. Từ đây đến 2020 vẫn còn 2 năm nữa, thế giới công nghệ lại chuyển động không ngừng nên sẽ còn nhiều thứ thú vị khác xuất hiện giữa đường mà chúng ta không biết trước được.
