Mới đây, Tổ chức Y tế Thế giới WHO đã có một bản báo cáo, qua đó đưa ra những thông tin chính thức về khác biệt giữa virus cúm theo mùa, và chủng coronavirus gây ra những bệnh như SARS, MERS-CoV hay hiện tại là COVID-19.
Có những điểm giống nhau ở mức tương đối giữa cúm mùa và virus corona, khiến nhiều người lầm tưởng mức độ nguy hại tới sức khỏe con người, cũng như tỷ lệ tử vong của COVID-19 tương đồng với cúm mùa. Một trong số đó là cả hai loại virus này đều lây nhiễm qua đường tiếp xúc gần giữa người với người. Đụng chạm những người nhiễm bệnh, rồi sau đó chạm tay lên mặt là một cách rất chắc chắn để virus lây lan. Một nguồn lây nhiễm khác chính là những giọt chất lỏng lơ lửng trong không khí mang dịch cơ thể có chứa virus của người đã nhiễm bệnh.
ĐIểm tương đồng thứ hai giữa COVID-19 và cúm mùa chính là triệu chứng của hai bệnh khá giống nhau. Chúng đều tấn công hệ hô hấp của người nhiễm, cùng nhiều hậu quả khác. Cả hai đều gây ra sốt, mệt mỏi và ho khan. Những ca suy giảm chức năng hệ hô hấp nghiêm trọng có thể dẫn tới viêm phổi, và tử vong.
Vậy đâu là những khác biệt chủ yếu giữa cúm mùa và coronavirus? Đây là câu trả lời của WHO:
Có những điểm giống nhau ở mức tương đối giữa cúm mùa và virus corona, khiến nhiều người lầm tưởng mức độ nguy hại tới sức khỏe con người, cũng như tỷ lệ tử vong của COVID-19 tương đồng với cúm mùa. Một trong số đó là cả hai loại virus này đều lây nhiễm qua đường tiếp xúc gần giữa người với người. Đụng chạm những người nhiễm bệnh, rồi sau đó chạm tay lên mặt là một cách rất chắc chắn để virus lây lan. Một nguồn lây nhiễm khác chính là những giọt chất lỏng lơ lửng trong không khí mang dịch cơ thể có chứa virus của người đã nhiễm bệnh.
ĐIểm tương đồng thứ hai giữa COVID-19 và cúm mùa chính là triệu chứng của hai bệnh khá giống nhau. Chúng đều tấn công hệ hô hấp của người nhiễm, cùng nhiều hậu quả khác. Cả hai đều gây ra sốt, mệt mỏi và ho khan. Những ca suy giảm chức năng hệ hô hấp nghiêm trọng có thể dẫn tới viêm phổi, và tử vong.
Vậy đâu là những khác biệt chủ yếu giữa cúm mùa và coronavirus? Đây là câu trả lời của WHO:
Coronavirus “có vẻ” lây lan chậm hơn cúm
Có thể đây chính là khác biệt lớn nhất giữa hai căn bệnh này. Cúm mùa có cả thời gian ủ bệnh lẫn khoảng thời gian nối tiếp, khi người bệnh lây cho người khỏe mạnh (serial interval) ngắn hơn so với coronavirus. Khoảng thời gian nối tiếp của coronavirus hiện tại được các nhà khoa học xác định là từ 5 đến 6 ngày, còn cúm mùa là khoảng 3 ngày, theo WHO. Cúm lây lan nhanh và mạnh hơn coronavirus.
“Viral shedding”: Coronavirus có thể lây lan trong khoảng thời gian dài hơn cúm
Phóng thích virus, “viral shedding” là quá trình diễn ra sau khi virus xâm nhập vào vật chủ, thực hiện quá trình sản sinh và sau đó được phóng thích trở lại môi trường dưới nhiều dạng, những giọt lơ lửng trong không khí trong trường hợp của COVID-19 chẳng hạn. Đó chính là cách virus lây lan từ người nhiễm bệnh sang người khỏe mạnh. Một số người bệnh bắt đầu đẩy coronavirus ra ngoài môi trường chỉ 2 ngày sau khi nhiễm, trước cả khi cơ thể họ bắt đầu biểu hiện những triệu chứng do virus gây ra. Một nghiên cứu đăng trên tờ Lancet tuần này, dựa trên dữ liệu các bệnh nhân ở Trung Quốc cho thấy ngay cả khi hồi phục, một người mắc COVID-19 vẫn có thể đưa virus corona ra ngoài môi trường trong vòng 20 ngày (hoặc tới khi tử vong). Một trường hợp cá biệt khiến virus lây lan trong 37 ngày liên tục, còn khoảng thời gian ngắn nhất mà các nhà khoa học ghi nhận được là 8 ngày. Kết quả cho thấy những bệnh nhân COVID-19 có khả năng lây nhiễm dài hơn.
Trong khi đó, virus cúm bắt đầu lây lan ra ngoài môi trường trong khoảng 2 ngày kể từ khi người bệnh bắt đầu có triệu chứng, và quá trình “shedding” này có thể kéo dài trong cả tuần lễ.
Nhiễm trùng thứ phát
Nếu nhiễm SARS-CoV-2 chưa đủ tệ, thì khả năng những người bệnh mắc COVID-19 còn có khả năng gặp phải tình trạng nhiễm trùng thứ phát, khi miễn dịch của hệ hô hấp bị suy yếu dẫn đến việc những mầm bệnh khác có khả năng tấn công cơ thể. Trong một số trường hợp hiếm gặp, người mắc cúm mùa có thể bị nhiễm trùng thứ phát, chẳng hạn như viêm phổi. Trong khi đó, WHO cảnh báo rằng trung bình, khi nhiễm coronavirus, người bệnh có thể nhiễm thêm 2 mầm bệnh nữa khiến tình trạng trở nên xấu đi.
Coronavirus lây lan hầu hết do người lớn
Nếu như dịch cúm mùa thường lây lan do những đứa trẻ không có ý thức vệ sinh cá nhân, thì dựa trên dữ liệu hiện tại, hầu hết người lớn mới là nguồn lây lan coronavirus chủ yếu. Điều này cũng đồng nghĩa với việc những người cao tuổi đang là những đối tượng có nguy cơ bị coronavirus gây ảnh hưởng nhiều nhất, đặc biệt là khi họ đang có sẵn những vấn đề khác về sức khỏe phải đối mặt.
Quảng cáo
Các chuyên gia đến giờ cũng đang chưa hiểu được vì đâu mà trẻ em gần như không bị ảnh hưởng vì coronavirus như người lớn và người cao tuổi, theo Washington Post. Một giả thuyết được đưa ra là hệ miễn dịch của trẻ em đã được “làm quen” với những chủng coronavirus khác khi bị cảm cúm. Một giả thuyết khác là hệ miễn dịch của trẻ lúc nào cũng trong trạng thái “báo động”, khiến chúng hoạt động hiệu quả hơn chống lại COVID-19 so với người lớn.
Coronavirus có tỷ lệ tử vong cao hơn cúm rất nhiều
Dựa trên con số người mắc và tử vong của COVID-19, tỷ lệ tử vong của căn bệnh này là khoảng 3 đến 4%, dù rằng con số có thể thấp hơn nếu tính cả những ca bệnh không hoặc chưa được xác nhận. Trong khi đó, dù khiến hàng nghìn người tử vong mỗi năm, nhưng tỷ lệ tử vong do virus cúm gây ra chỉ ở mức 0,1% mà thôi.
Chưa có thuốc chữa và phòng ngừa coronavirus
Nếu như cúm mùa có vaccine phòng ngừa, hay Tamiflu để điều trị, thì hiện giờ vẫn chưa có vaccine phòng hay thuốc chữa cho coronavirus, dù rằng các nhà khoa học đang gấp rút nghiên cứu tạo ra phương thuốc chữa trị.
Theo MIT Technology Review