AI (trí tuệ nhân tạo) trên điện thoại là gì? Nó có tác dụng thật không?

Thấy AI (Artificial Intelligent - trí tuệ nhân tạo, không phải Adobe Illustrator) trên điện thoại nhiều quá, mà nhiều anh em cứ thần thánh các "AI" này nên mình nghĩ cần chia sẻ kĩ hơn chút với anh em về bản chất của những tính năng mà các hãng đang khoe. Anh em xem qua cho biết thực chất nó là gì nhé.

Giải thích về AI

Các bạn đừng nghĩ AI là cái gì đó quá ghê gớm, nó chỉ là một số thuật toán và các mô hình, kỹ thuật thống kê mà thôi. Người ta đã dùng AI từ rất lâu trước khi từ khóa này trở thành một hiện tượng. Hiểu đơn giản, cái gì không thể giải quyết nổi bằng các câu lệnh Nếu - Thì (If - Else) thì người ta nhờ tới AI, vì AI có khả năng "học" các dấu hiệu và đưa ra dự đoán.

Đi kèm theo AI, có thể anh em sẽ nghe thêm về chữ machine learning (ML) và neural network (NN). Machine learning là một phân nhánh nhỏ của AI, nó cũng sử dụng các thuật toán, các kỹ thuật xác suất thống kê để học từ dữ liệu, xác định được ý nghĩa trong đó, và đưa ra quyết định hay dự đoán mà không cần con người can thiệp nhiều.

Neural Network là một nhánh con của Machine Learning, nó dùng để chỉ các mô hình toán học có cách hoạt động giống như cách mà bộ não con người hoạt động. Có những mô hình khác thì dùng hồi quy tuyến tính, hồi quy logistics, mô hình phân cụm clustering... mỗi cái có cách dùng khác nhau.

Lấy ví dụ đơn giản như ô post bài của Tinh tế. Khi bạn gõ nội dung vào và cần dự đoán chuyên mục là gì (là Android, là iOS, Smarthome, điện gia dụng, xe máy, xe hơi...), mình đâu thể nào biết anh em sắp gõ cái gì để mà đặt lệnh Nếu - Thì. Từ ngữ có cả nghìn từ, làm sao mà làm thủ công được. Thế nên team data của mấy em gái dễ thương mới xây dựng ra một hệ thống machine learning để dự đoán chuyên mục. Một trong các mô hình được chọn áp dụng là một thuật toán neural network có tên là Convolutional neural network (CNN, mạng nơ-ron tích chập).

Tất nhiên là máy nó học thì đôi khi vẫn có sai sót, thậm chí người còn sai sót cơ mà. Nên khi có sai sót thì bạn sẽ "dạy" lại cho mô hình để lần sau nó không phán đoán sai nữa. Có những trường hợp quá khó đoán thì đành chịu.

Vì sao lại cần AI trên smartphone, tụi nó giúp cho bạn như thế nào?

Như trên, AI trên smartphone được ứng dụng cho những thứ cần rất ít sự can thiệp của con người. Đơn giản vậy thôi 😁

Ví dụ nhé, khi Huawei ra mắt thuật toán AI để tối ưu cho game, họ muốn là khi bạn chạy game lên thì máy tự tăng cấu hình, và trong một số cảnh chơi thì GPU hoạt động mạnh mẽ hơn để tránh bị giật. Không lẽ cứ mỗi khi gần tới cảnh căng thẳng thì bạn phải vô chỉnh lại chế độ GPU mạnh? Mất công đúng không? Vậy thì Huawei mới để cho máy tự làm đấy.


Hay như Google Photos lúc nó phân loại ảnh bạn chụp, nó cũng tự biết được ảnh nào là biển, ảnh nào chụp người, ảnh nào chụp đồ ăn, ảnh nào chụp máy bay... mà bạn không cần phải gắn tag cho từng ảnh. Một chuyến du lịch chụp vài trăm tấm ảnh, bạn có rảnh để gắn tag phân loại cho từng ảnh hay không? Tất nhiên là không rồi, nên Google Photos dùng AI tự làm chuyện đó.

Hay như thuật toán tiết kiệm pin của Android 10, nó học cách bạn dùng máy để biết khi nào thì bạn ít dùng điện thoại mà tắt đi những thứ không cần thiết. Nếu máy không học cách bạn xài điện thoại thì bạn phải tự vào cài giờ để máy tự thực hiện việc này, mà chắc gì khung thời gian bạn chỉ định là đúng? Rồi bạn xài máy vào thứ 2 sẽ khác cách bạn xài điện thoại vào thứ 3, bạn có rảnh để đi cấu hình cho từng ngày không?

Tóm lại, các mô hình AI được đưa vào smartphone là để bạn ít phải làm thủ công hơn, trải nghiệm của bạn được tốt hơn, tự động hóa nhiều hơn. Vậy thôi.

Camera là cái thú vị của AI

Mình muốn nói riêng về camera bởi mình thấy nó là thứ mà AI có thể phát huy tác dụng mạnh mẽ đến bất ngờ. Trước giờ chúng ta thường quan niệm rằng để chụp hình đẹp thì phải có cảm biến xịn, ống kính ngon, khả năng tái hiện màu tốt... Nhưng ảnh của chúng ta là ảnh kĩ thuật số, và để ra được tấm ảnh cuối cùng thì phải qua nhiều bước xử lý, của nhiều thuật toán, kĩ thuật khác nhau, gọi chung là xử lý phần mềm. Thế nên phần cứng ngon mà phần mềm như *** thì cũng không có tác dụng.

Đại diện của camera ngon nhờ AI chính là Google Pixel. Phần cứng camera của Pixel không quá nổi bật, nhưng nó có khả năng tạo ra các tấm ảnh rất đẹp, rất ấn tượng không thua gì những con máy cao cấp đắt tiền khác. Thậm chí chỉ cần 1 camera thôi mà nó xóa phông nền khi chụp chân dung cũng đẹp gần bằng máy có 2 camera (bao gồm 1 camera tele). Vậy có phải ấn tượng không cơ chứ.


Samsung, Huawei, Apple cũng là những đại diện mới trong việc dùng AI để tạo ra những tấm ảnh đẹp hơn. Họ áp dụng nhiều mô hình khác nhau để làm đẹp tấm ảnh, điều chỉnh độ sáng tối, điều chỉnh cân bằng trắng để màu ra chính xác hơn. Họ cũng dùng kĩ thuật chụp nhiều tấm cùng lúc, ghép tấm ảnh lại rồi dùng AI để đoán khu vực nào cần chỉnh sáng hơn hay tối đi trước khi tổng hợp ra thành phẩm...

Càng ngày chúng ta sẽ càng có những tấm ảnh đẹp hơn nhờ AI, và nhờ cả phần cứng được làm tốt hơn nữa.

Tóm lại, AI trên điện thoại thật sự hiệu quả, bởi nó làm cho trải nghiệm của chúng ta trở nên tốt hơn, ở nhiều khía cạnh khác nhau.

AI và marketing quá đà

Đúng là có một nhà số nhà sản xuất ngày trước lạm dùng từ AI cho tất cả mọi thứ như là một cách để dụ bạn mua hàng. Điều này là cái mà mình không thích, vì ngay cả khi tính năng đó thật sự là AI thì việc quảng bá như thế khiến bạn kỳ vọng nhiều hơn, mua về không được như ý thì hóa ra phản tác dụng với chính hãng đó. Nhưng nếu không dùng chữ AI để quảng bá thì thua mấy hãng khác thì sao :D Đại loại các hãng họ lo lắng như thế nên mới đua nhau dùng chữ AI.

Tới năm 2020 này, mình đã thấy hiện tượng đó giảm đi, người ta không còn nhấn mạnh về chữ AI nhiều như xưa nữa. Anh em cũng nhớ để ý tới những cụm từ này để không bị lừa hay bị dụ mua hàng nhé.