Trong âm nhạc, sampling là hành động lấy một phần nhạc, một mẩu âm thanh (ví dụ: tiếng trống, tiếng đàn organ, tiếng hát) của một bản nhạc đã được thu âm trước đó và cải biên, sử dụng lại cho một bản nhạc khác (đương nhiên là phải đúng luật). Việc sử dụng sample rất phổ biến và hiện hữu trong tất cả các loại âm nhạc từ pop, electronic, rock và hip hop, thường thì những bản hit sử dụng sample sẽ thành công và nổi tiếng hơn bản gốc.
Edge of Seventeen(Stevie Nicks), Walk On The Wild Side (Lou Reed) và Gimme! Gimme! Gimme!/ A Man After Midnight (ABBA), 3 bản thu này sau khi phát hành đã được thuê để làm sample cho những bản nhạc định đám của các nghệ sĩ khác. Ví dụ Destiny’s Child thì sử dụng đoạn guitar riff của Edge Of Seventeen để tạo nên một bản R&B Bootylicious, trong khi A Tribe Called Quest lấy những giai điệu ngân nga của Lou Reed và tạo nên một hit định đám Can I kick it? Madonna sử dụng phần đầu tiên của Gimme!... để đưa vào bản disco Hung Up thật sôi động.
Sau đây chúng ta sẽ điểm qua một số bản hit sử dụng sample thành công:
1. M.I.A – Paper Planes (2008)
Edge of Seventeen(Stevie Nicks), Walk On The Wild Side (Lou Reed) và Gimme! Gimme! Gimme!/ A Man After Midnight (ABBA), 3 bản thu này sau khi phát hành đã được thuê để làm sample cho những bản nhạc định đám của các nghệ sĩ khác. Ví dụ Destiny’s Child thì sử dụng đoạn guitar riff của Edge Of Seventeen để tạo nên một bản R&B Bootylicious, trong khi A Tribe Called Quest lấy những giai điệu ngân nga của Lou Reed và tạo nên một hit định đám Can I kick it? Madonna sử dụng phần đầu tiên của Gimme!... để đưa vào bản disco Hung Up thật sôi động.
Sau đây chúng ta sẽ điểm qua một số bản hit sử dụng sample thành công:
1. M.I.A – Paper Planes (2008)
Mượn từ: The Clash – Straight to Hell
Paper Planes là một hit hip-hop dễ nghe của M.I.A và Diplo cùng sáng tác, bài hát mượn đoạn mở đầu có giai điệu nặng nề của Straight To Hell (1982) của The Clash và tạo thành các mẫu nhạc có tính lặp lại, dễ nghe.
2. Sugar Hilll Gang – Rapper’s Delight (1979)
Mượn từ: Chic – Good Times
Sugar Hill Gang ra mắt Rapper’s Delight vào năm 1979, sử dụng bass line xập xình trong Good Times của Chic để tạo ra một giai điệu sôi động. Rapper’s Delight luôn đứng đầu các bảng xếp hạng âm nhạc vào thời đó, đồng thời đây cũng là bài hát được cho là có công đem hip-hop lên mainstream. Nile Rodgers và Bernard Edwards (Chic) đã khởi kiện Sugar Hill Gang về vấn đề bản quyền nhưng không thành công, họ chỉ có tên trong credit bài hát mà thôi.
3. A Tribe Called Quest – Can I Kick it? (1980)
Quảng cáo
Mượn từ: Lou Reed – Walk On The Wild Side
Bản rap của A Tribe Called Quest thực sự khá bắt tai và việc “mượn” đoạn guitar mở đầu của Lou Reed trong Walk On the Wild Side tạo ra một cách nhập đề hấp dẫn. Lúc tạo nên Can I Kick it, các thành viên của nhóm chỉ mới 19 tuổi, bài hát này đã trở thành một trong những bản hip-hop nổi tiếng nhất tại Mỹ vào thời điểm nó ra mắt.
4. Beyonce – Crazy in Love (2003)
Mượn từ: The Chi-Lites – Are You My Woman (Tell Me So)
Đoạn opening rất sôi động với sự tham gia của bộ kèn đồng đã làm nên danh tiếng của bài hát. Ít ai biết rằng rằng Beyonce và Rich Harrison đã mượn giai điệu này từ Chi-Lites
Quảng cáo
5. The Notorious B.I.G. – ‘Mo Money Mo Problems’ (1997)
Mượn từ: Diana Ross – I’m Coming Out
I’m Coming Out của Diana Ross là một bản disco bắt tai, một thành công vang dội của Diana Ross, được viết bởi Bernard Edwards và Nile Rodgers. 17 năm sau, bài hát lại mang đến thành công cho The Notorious B.I.G (Biggie Smalls) với Mo Money Mo Problem. Money Mo Problem leo vun vút trên bảng xếp hạng BillBoard 100 và được đề cử một giải Grammy. Năm 1997, Biggie mất khá sớm vào, ở tuổi 24 trong một vụ mưu sát được cho là có liên quan đến xung đột băng đảng đã giết chết 2Pac vào năm 1996.
6. Madonna – ‘Hung Up’ (2005)
Mượn từ: ABBA – Gimme! Gimme! Gimme!
Trong album thứ mười Confessions on a Dance Floor, nổi bật nhất phải kể đến Hung Up, ra mắt năm 2005, bài hát này đã trở thành một hit lớn nhất sàn nhảy trong suốt thập kỷ. Trong bài sử dụng một đoạn nhạc cụ mà anh em rất quen thuộc của Gimme! Gimme! Gimme! nổi tiếng của ABBA. Madonna đã hỏi xin Benny Andersson và Bjorn Ulvaeus về việc mượn đoạn nhạc, và họ đã đồng ý.
7. Destiny’s Child – ‘Bootylicious’ (2001)
Mượn từ: Stevie Nicks – Edge Of Seventeen
Đang nghe Stevie Nick (vocal nữ lừng danh của Fleetwood Mac) hát Edge Of Seventeen, Beyonce cảm thấy giai điệu guitar gợi tình nên đã quyết định viết một bài hát dựa trên sample của Edge Of Seventeen. Ngoài việc khuấy đảo bảng xếp hạng từ khắp nơi trên thế giới, tính từ “Bootylicious” đã trở thành một tiếng lóng để chỉ về sự quyến rũ, sexy, người ta dùng nhiều tới nỗi Oxford cũng đưa từ này vào từ điển.
8. Daft Punk – ‘Harder, Better, Faster, Stronger’ (2007)
Mượn từ:: Edwin Birdson – Cola Bottle Baby
Daft Punk đã mượn nhạc của nghệ sĩ Edwin Birdsong để tạo ra một bản House lịch sử: Harder, Better, Faster, Stronger vào năm 2007. Birdsong mất vào năm ngoái, trong một cuộc hỏi đáp năm 2017, ông nói
“Tôi thu âm 30 năm trước nhưng giờ nó lại nổi tiếng với vài cậu người Pháp.. ,
Tôi hỏi họ “Làm sao các anh biết biết nhạc của tôi?”. Họ trả lời “chúng tôi tình cờ lục được nó trong thùng rác”.
Kanye West sau đó lại lấy bản Harder, Better, Faster, Stronger ra làm sample cho bài hát Stronger của mình.
9. Eminem – ‘Stan’ (2000)
Mượn từ: Dido – Thank You
Quá nổi tiếng rồi nên mình không giới thiệu thêm. Đâu ai nghĩ là chất nhạc downtempo, đậm tính Americana của Dido lại phối hợp rất ăn ý với cách rap kích thích của Emiem lại hơp nhau đến vậy. Bài hát kể câu chuyện của Stanley, một fan cuồng của Eminem, Stanley viết thư cho thần tượng của mình nhưng không hề nhận được hồi âm, anh trở nên cuồng nộ, quá khích và thu âm một đoạn gửi đến Eminem và lái xe lao xuống hồ, tự sát cùng người bạn gái đang mang thai. “stan” sau này được Oxford đưa vào danh sách để chỉ các fan cuồng nhiệt của một thần tượng nào đó.
