![[Ảnh] Dòng nước chảy sẽ không bao giờ quay về nguồn cội: Sự chuyển mình của Trung Quốc qua dòng sông](https://photo2.tinhte.vn/data/attachment-files/2020/07/5083587_cover_.jpg)
Một triển lãm ảnh tại Normandy đã khắc hoạ chân dung một Trung Quốc đang chuyển mình qua 80 tác phẩm ảnh của 13 nhiếp ảnh gia đã khám phá con sông tại đây như thực thể về văn hoá và chính trị.
Dòng sông mà minh chứng và ẩn dụ cho sự chuyển hoá của Trung Quốc trong những thập kỉ qua. Nó để lại những hậu quả chưa từng có không chỉ đối với cảnh quan và môi trường mà còn là nền kinh tế, xã hội và văn hoá. Tiêu đề của triển lãm "Dòng nước chảy sẽ không bao giờ quay về nguồn cội" là một trích đoạn từ bài thơ của Lý Bạch (một trong những nhà thơ nổi tiếng nhất của Trung Quốc từ triều đại nhà Đường, người đã sáng tác rất nhiều về thiên nhiên), trong đó cũng là trích đoạn từ "Fragments" của Heraclitus: "Bạn không thể bước vào cùng một dòng sông hai lần." Thế giới không ngừng thay đổi và phát triển, không thể quay ngược trở lại quá khứ hay nguồn gốc bắt đầu. Câu này giống như minh hoạ phù hợp về tiến trình lịch sử (đặc biệt là sự tăng tốc của lịch sử Trung Quốc) và mối quan hệ của nhiếp ảnh với thời gian và tác động của con người đối với thiên nhiên.
Dòng sông mà minh chứng và ẩn dụ cho sự chuyển hoá của Trung Quốc trong những thập kỉ qua. Nó để lại những hậu quả chưa từng có không chỉ đối với cảnh quan và môi trường mà còn là nền kinh tế, xã hội và văn hoá. Tiêu đề của triển lãm "Dòng nước chảy sẽ không bao giờ quay về nguồn cội" là một trích đoạn từ bài thơ của Lý Bạch (một trong những nhà thơ nổi tiếng nhất của Trung Quốc từ triều đại nhà Đường, người đã sáng tác rất nhiều về thiên nhiên), trong đó cũng là trích đoạn từ "Fragments" của Heraclitus: "Bạn không thể bước vào cùng một dòng sông hai lần." Thế giới không ngừng thay đổi và phát triển, không thể quay ngược trở lại quá khứ hay nguồn gốc bắt đầu. Câu này giống như minh hoạ phù hợp về tiến trình lịch sử (đặc biệt là sự tăng tốc của lịch sử Trung Quốc) và mối quan hệ của nhiếp ảnh với thời gian và tác động của con người đối với thiên nhiên.
Khu vườn, 2007, Chen Qiulin
Zhang Kechun
Zhang Kechun
Trong hơn 20 năm qua, nhiều nhiếp ảnh gia đã chụp ảnh con sông tại Trung Quốc. Những công trình xây dựng như Đập Tam Hiệp, các thành phố như Trùng Khánh, các địa điểm như Dương Tử hay Sông Hoàng Hà, tất cả đều nói lên quy mô đô thị hoá của Trung Quốc đương đại. Không chỉ nhiếp ảnh gia mà các nhà làm phim, nghệ sĩ thị giác và nhà văn cũng lấy dòng sông làm nguồn cảm hứng sáng tác.
Theo truyền thống của Trung Quốc, dòng sông là yếu tố chính của "Shan shui" (nước núi) - một phong cách của những bức tranh phong cảnh cổ điển Trung Quốc, minh hoạ mối quan hệ cụ thể với thiên nhiên, được tôn trọng và tôn kính. Theo lịch sử nghệ thuật phương Tây, những bức tranh phong cảnh chỉ xuất hiện trong giai đoạn Phục Hưng (1300-1600), trong khi đó ở Trung Quốc, nó có từ thời nhà Hán (năm 206 trước công nguyên và năm 220 sau công nguyên), nhận thức thẩm mỹ về thiên nhiên đã bắt đầu phát triển. Tranh Shan shui, xuất hiện từ thế kỷ thứ năm, không cố gắng thể hiện tự nhiên theo phong cách hiện thực mà để thúc đẩy một cảm xúc tâm linh. Điều này trở nên có vấn đề với việc giới thiệu nhiếp ảnh ở Trung Quốc vào giữa thế kỷ 19. Làm thế nào để phương thức này được nhập khẩu từ phương Tây, cho phép người ta nắm bắt thực tại ngay tức khắc, chuyển hoá đại diện tự nhiên truyền thống của Trung Quốc?
Để trả lời cho câu hỏi này, triển lãm bao gồm hai phản ứng khác nhau của các nghệ sĩ, ví dụ như ảnh của Yang Yongliang và Michael Cherney, trong khi các nghệ sĩ khác như Jia Zhangke hay Zhang Kechun thể hiện truyền thống này trực tiếp trên ảnh của họ.
Zhang Xiao
Họ No. 004, 2007, Zhang Xiao
Họ No. 004, 2007, Zhang Xiao
Dòng sông cũng là một biểu tượng quan trọng trong lịch sử hiện đại Trung Quốc. Mao là một tay bơi xuất sắc, đã chinh phục thiên nhiên để thể hiện quyền lực của mình. Năm 1966, ông bơi qua Dương Tử ở tuổi 73, một sự kiện được chụp ảnh và quảng bá thông qua việc tuyên truyền, đã kích hoạt Cách Mạng Văn hoá. Cho đến ngày nay, lần bơi lột ngoạn mục này vẫn được kỷ niệm hàng năm bởi những người bơi qua sông Dương Tử và cầm theo chân dung của Mao. Một trong những bức ảnh của Zhang Kechun từ series ảnh “Sông Hoàng Hà” đã được chụp trong đợt kỉ niệm này.
Gần đây hơn, việc xây dựng Đập Tam Hiệp từ năm 1994 đến năm 2009 nhằm ngăn chặn lũ lụt chết người của sông Dương Tử, đã giúp nhà máy thuỷ điện lớn nhất thế giới phát triển. Hơn hai triệu người đã phải di dời trong quá trình này, 1300 địa điểm lịch sử và khảo cổ, 15 thành phố và 116 ngôi làng đã bị nhấn chìm. Hàng loạt hậu quả môi trường không đếm hết - hồ khô cạn, ô nhiễm, lở đất. Triển lãm bao gồm nhiều tác phẩm của nhiếp ảnh gia và nghệ sĩ đã tư liệu hoá lại tác động của dự án tới phong cảnh địa phương, môi trường và xã hội: Edward Burtynsky, Zhuang Hui, Chen Qiulin, Mu Ge, Liu Ke và Jia Zhangke.
Triển lãm tập hợp các tác phẩm được sáng tác trong hai thập kỉ qua (từ 1995 tới 2019), một giai đoạn hiện đại hoá và là giai đoạn phát triển của nghệ thuật đương đại tại Trung Quốc. Các nghệ sĩ đã khám phá những chuyển hoá về kinh tế và chính trị Trung Quốc nhiều như cách họ tham gia vào sự phát triển nghệ thuật của đất nước này.
Quảng cáo
Giữa những ngọn núi và dòng nước, Hòn đá ở giữa dòng sông, 2014, Zhang Kechun
Sông Hoàng Hà, mọi người bơi vượt qua sông Hoàng Hà, cầm trên tay bức ảnh chân dung của Mao Trạch Đông, Henan, 2012. Zhang Kechun
Trong thời đại của Mao (1949-1976), phương tiện nhiếp ảnh chỉ được sử dụng để tuyên truyền. Chỉ đến những năm 1980 và 1990, nhiếp ảnh nghệ thuật mới được tái sinh, chủ yếu là ở thế giới ngầm. Nhiếp ảnh như một loại hình nghệ thuật đã nở rộ ở Trung Quốc trong 20 năm qua, với sự xuất hiện của các nghệ sĩ và các phòng tranh, festival cùng các nhà xuất bản hỗ trợ công việc của họ.
Still Life, 2006 (phim dài 108'), Jia Zhangke
Mu Ge
Nhiều nhiếp ảnh gia không phải người Trung Quốc đã đến đây trong cùng giai đoạn này để ghi chép tư liệu về sự chuyển mình này đã cho ra những tác phẩm kiệt xuất - ví dụ như Nadav Kander, Ian Teh, Tim Franco và Cyrus Cornut. Triển lãm không trưng bày những tác phẩm này để tập trung vào sáng tạo của người Trung Quốc, tuy nhiên ảnh của Michael Cherney vẫn sẽ xuất hiện, người đã sống ở Trung Quốc từ năm 1990, anh nghiên cứu thư pháp và phát triển những tác phẩm nghệ thuật hoàn toàn được nuôi dưỡng bởi truyền thống văn hoá của Trung Quốc và từ hiện thực đương đại.
Mu Ge
Quảng cáo
Những nghệ sĩ trong triển lãm đã làm việc trong nhiều năm. Họ đi dọc con sông rất nhiều lần, quan sát sự thay đổi của nó trong hàng năm trời. Hầu hết họ chọn chụp máy film.
Con đập # 6, Dự án Đập Tam Hiệp, sông Dương Tử, Trung Quốc, 2005. Edward Burtynsky
Ronghui Chen
Ronghui Chen
Ronghui Chen
Theo bjp-online
