Anh em hãy tưởng tượng quy trình lên Amazon tìm một món đồ mình đang cần như thế này: Sau khi nghiên cứu đủ mọi lựa chọn, đủ cái tên, đọc review để tìm ra món đồ phù hợp nhất với nhu cầu, anh em lên Amazon để tìm món đồ đó, khảo giá để mua về. Nhưng bất ngờ thay, khi gõ cụm từ khóa sản phẩm anh em muốn, Amazon lại hiện ra những món đồ với thiết kế và tính năng y hệt, bán dưới cái tên Amazon Basics và giá rẻ hơn rất nhiều.
Đấy là một thực trạng mà các đối tác phân phối sản phẩm trên Amazon đang gặp phải. Nền tảng thương mại điện tử khổng lồ này trong nhiều năm qua đã bị tố cáo lấy dữ liệu của các bên thứ 3 bán hàng trên Amazon, rồi chọn ra những món đồ bán chạy nhất, copy kiểu dáng thiết kế rồi bán rẻ hơn dưới cái tên Amazon Basics. Không phải ai cũng lên tiếng cáo buộc tập đoàn của Jeff Bezos, nhưng gần đây Peak Design đã dám tố cáo. Amazon Basics hiện giờ có một cái túi giống hệt mẫu Everyday Sling, nhưng thay vì bán giá 80 USD cho mẫu dung tích 3L, hay 100 USD cho mẫu dung tích 6L, Amazon bán chỉ có giá 33 USD:
Thậm chí, hãng sản xuất phụ kiện công nghệ có trụ sở tại San Francisco còn làm cả một đoạn clip chế giễu cách Amazon copy trắng trợn thiết kế túi sling bag của Peak Design: Khóa nhựa thay cho khóa nhôm, phéc mơ tuya rẻ tiền hơn, tấm chặn các ngăn đựng đồ ọp ẹp. Họ còn chỉ rõ, túi của Peak Design dùng chất liệu tái sử dụng, bảo hành trọn đời, và "nhân công được trả thù lao công bằng." Như anh em có thể thấy trong hai tấm hình screenshot mình vừa chụp, Amazon đã đổi tên sản phẩm, không dùng “Everyday Sling” nữa.
Đấy là một thực trạng mà các đối tác phân phối sản phẩm trên Amazon đang gặp phải. Nền tảng thương mại điện tử khổng lồ này trong nhiều năm qua đã bị tố cáo lấy dữ liệu của các bên thứ 3 bán hàng trên Amazon, rồi chọn ra những món đồ bán chạy nhất, copy kiểu dáng thiết kế rồi bán rẻ hơn dưới cái tên Amazon Basics. Không phải ai cũng lên tiếng cáo buộc tập đoàn của Jeff Bezos, nhưng gần đây Peak Design đã dám tố cáo. Amazon Basics hiện giờ có một cái túi giống hệt mẫu Everyday Sling, nhưng thay vì bán giá 80 USD cho mẫu dung tích 3L, hay 100 USD cho mẫu dung tích 6L, Amazon bán chỉ có giá 33 USD:
Thậm chí, hãng sản xuất phụ kiện công nghệ có trụ sở tại San Francisco còn làm cả một đoạn clip chế giễu cách Amazon copy trắng trợn thiết kế túi sling bag của Peak Design: Khóa nhựa thay cho khóa nhôm, phéc mơ tuya rẻ tiền hơn, tấm chặn các ngăn đựng đồ ọp ẹp. Họ còn chỉ rõ, túi của Peak Design dùng chất liệu tái sử dụng, bảo hành trọn đời, và "nhân công được trả thù lao công bằng." Như anh em có thể thấy trong hai tấm hình screenshot mình vừa chụp, Amazon đã đổi tên sản phẩm, không dùng “Everyday Sling” nữa.
Đoạn clip châm biếm hài hước lối kinh doanh của Amazon được Peak Design kết thúc bằng đoạn: “Nếu bạn chán không muốn ủng hộ những công ty thực sự sáng tạo, và không muốn bỏ khoản tiền xứng đáng cho sản phẩm chất lượng, thì thôi không cần. Đơn giản là tiền nào của nấy thôi.”
Bản thân Peak Design cũng chỉ là một trong số vô vàn những đơn vị sản xuất và bán hàng trên Amazon tố cáo cách kinh doanh hớt tay trên của đối tác, bán hàng rẻ hơn để lôi kéo người tiêu dùng. Hồi năm 2016, Bloomberg đưa tin một công ty có tên Rain Design cho biết doanh số bán chân đế laptop của họ giảm nghiêm trọng sau khi Amazon bán ra một sản phẩm y hệt, giá chỉ bằng một nửa. Năm 2019, hãng giày Allbirds trả lời trang Fast Company, nói rằng Amazon nhái y hệt mẫu giày Wool Runner của họ, nhưng không áp dụng những quy tắc thiết kế và sản xuất thân thiện với môi trường. Hình dưới, bên trái là giày Amazon Basics, bên phải là Allbirds Wool Runner:
Năm ngoái, Wall Street Journal có một bài viết phóng sự mô tả cách Amazon đạo nhái các sản phẩm bán chạy trên trang web thương mại điện tử của họ bằng cách lấy dữ liệu từ các bên thứ 3 để theo dõi xem món đồ nào đang hot, rồi cho ra mắt sản phẩm y hệt giá rẻ hơn. Trong số đó phải kể đến cái thùng sắp xếp đồ trong cốp xe hơi của một startup nhỏ tên là Fortem tạo ra, hay một ví dụ khác là tấm lót lưng ghế bảo vệ cột sống của Upper Echelon Products. Trước đó, khi phải ra điều trần trước Quốc hội Mỹ, Amazon đã tuyên bố họ không thu thập và xử lý dữ liệu bán hàng của các bên đối tác sử dụng dịch vụ của họ.
Các nhà quản lý và lập pháp đã bắt đầu can thiệp. Tháng 11 năm ngoái, Ủy ban châu Âu đã mở cuộc điều tra Amazon vì cạnh tranh không lành mạnh, sử dụng lượng dữ liệu khổng lồ họ thu thập được để tạo ra lợi thế không công bằng với các đối thủ và đối tác. Ở Mỹ, những nhà lập pháp nước này cũng tố cáo Amazon dùng quy mô và sức mạnh của họ để dìm dập đối thủ cạnh tranh, nhưng hiện giờ các nhà quản lý vẫn chưa chính thức vào cuộc và chưa có những hành động mạnh tay. Để tiện so sánh thì Ủy ban Thương mại Liên bang đã đòi chia nhỏ tập đoàn Facebook, còn Google thì bị Bộ tư pháp Mỹ kiện vì độc quyền mảng quảng cáo trên công cụ tìm kiếm trực tuyến.
Cách làm của Peak Design rất thông minh, nhưng không phải ai cũng làm được, vì họ đã đủ tiếng tăm. Trong khi đó, những công ty nhỏ chưa có tên tuổi rất dễ bị hồi mã thương nếu công khai lên tiếng phê phán cách làm ăn của Amazon.
Theo Fast Company