Steve Jobs ở Kyoto

Steve Jobs nổi tiếng với những đổi mới công nghệ lớn nhất của thế kỷ 21. Nhưng đằng sau gương mặt quen thuộc với công chúng đó, ông còn được biết đến là người đam mê văn hóa Nhật Bản. Ông đặc biệt thích Kyoto, và trong 25 năm, ông đã biết rất nhiều về cố đô của Nhật Bản.

Mười lăm hòn đá

Khi Steve Jobs đến Kyoto, ông Oshima Hiroshi luôn là người lái xe kiêm hướng dẫn du lịch cho Jobs trong cả 4 chuyến đi, lần cuối cùng là vào năm 2010, một năm trước khi nhà sáng lập Apple qua đời. Khi đến Kyoto, Jobs chỉ có ý tưởng chung chung là muốn đi đâu xem gì, còn chi tiết cụ thể thì để cho ông Oshima quyết định.

Sau nhiều năm, hai người trở nên thân thiết, Jobs đã cho ông Oshima cả địa chỉ nhà riêng và số điện thoại, dặn ông Oshima nhớ gọi điện nếu có dịp đến Mỹ. Ông Oshima nói rằng ông thậm chí còn nói đùa với Jobs là hãy đặt tên cho một trong những sản phẩm của Apple là "Hiro".


Oshima Hiroshi, tài xế và hướng dẫn du lịch, đã đưa Steve Jobs đi thăm Kyoto.

Ông Oshima cho biết một trong những điểm đến yêu thích của Jobs là Ryoanji, ngôi chùa Thiền tông 500 năm tuổi có khu vườn đá nổi tiếng. Ông Oshima đã đưa Jobs đến đó 3 lần.
Ông Oshima nói: “Khi đến đó lần đầu tiên, tôi đã nói với anh ấy về cách đánh lừa thị giác độc đáo của ngôi chùa. Khu vườn có 15 hòn đá lớn nhỏ, nhưng ta không thể nhìn thấy tất cả chúng cùng một lúc từ bất cứ vị trí nào". Oshima cho biết Jobs đã ngay lập tức kiểm tra xem điều này có đúng không. Jobs đi đi lại lại, tìm vị trí hoàn hảo để nhìn ra khu vườn, nhưng không tìm được vị trí nào.

Sau đó, tôi giải thích ý nghĩa của con số: 15 tượng trưng cho sự hoàn thiện. Trước đây, nam giới 15 tuổi là được công nhận đã trưởng thành. Đêm trăng tròn được gọi là "Jyugoya", nghĩa là đêm thứ 15. Lý do ta không thể nhìn thấy tất cả 15 hòn đá là do ta vẫn đang trong hành trình tiến tới sự hoàn thiện.

Ông Oshima nói rằng Jobs thừa nhận điều này, gật đầu và nhìn ra khu vườn. Nhiều năm sau, Jobs đưa các con đến ngôi chùa và kể cho chúng nghe những gì ông Oshima đã giải thích cho mình.


Vườn đá chùa Ryoanji là một trong những địa điểm yêu thích của Jobs ở Kyoto.

Jobs đã nói về ảnh hưởng của Phật giáo Thiền tông đối với cuộc đời ông trong cuốn hồi ký chính thức của mình: "Tôi luôn thấy Phật giáo, đặc biệt là Thiền tông Nhật Bản, rất tuyệt vời về mặt thẩm mỹ. Điều tuyệt vời nhất mà tôi từng thấy là những khu vườn quanh Kyoto. Tôi vô cùng xúc động trước những gì nền văn hóa đó đã tạo ra, và điều đó xuất phát trực tiếp từ Thiền tông".

"Tôi muốn có một khu vườn như vậy"

Vào tháng 7/2010, ông Oshima lái xe đưa Jobs đi qua một khu phố cao cấp gần chùa Nanzenji. Jobs nhìn thấy một dinh thự đặc biệt. Đó là biệt thự Nomura khánh thành năm 1928. Người đứng ra xây biệt thự này là Nomura Tokushichi, nhà sáng lập công ty chứng khoán Nomura Securities. Biệt thự có khu vườn nguyên sơ nổi tiếng và đã được công nhận là tài sản văn hóa quan trọng của quốc gia, nhưng hiếm khi mở cửa cho công chúng thăm quan.

Ông Oshima kể lại: “Tôi đã nói với Jobs rằng không thể vào trong được, nhưng Jobs nói không chừng lại vào được đấy. Rồi Jobs gọi cho thư ký ở Mỹ, và 10 phút sau, tôi nhận được cuộc gọi từ trụ sở chính của công ty Nomura nói là đã đặt cho riêng Jobs vào trong thăm quan vào ngày hôm sau". Hôm sau, khi 2 người quay lại biệt thự, một phiên dịch ra đón Jobs. Còn ông Oshima đợi trong xe ô tô. Một tiếng sau, Jobs đi ra và nói với tôi: "Tôi muốn có một khu vườn như thế".


Biệt thự Nomura ở Kyoto thường không mở cho công chúng vào xem.

Bữa trưa cuối cùng

Về ẩm thực Nhật Bản, ông Oshima cho biết Jobs luôn thích ăn soba, quán yêu thích của Jobs là Misoka-an Kawamichiya, ở gần quán trọ Tawaraya kiểu truyền thống Nhật Bản, nơi Jobs luôn ở khi đến Kyoto. Ông Oshima kể: “Tôi đã từng thử đưa Jobs đến một nơi khác nhưng anh ấy không ăn hết. Jobs bảo tôi đưa đến chỗ mọi khi để ăn lại".


Món Jobs yêu thích là soba lạnh dùng với tempura và soba cuộn rong biển.

Jobs cũng thích sushi, vào ngày cuối của chuyến đi cuối cùng đến Kyoto, ông đã đưa gia đình đi ăn trưa tại quán Sushiiwa nổi tiếng. Vợ và con gái gọi thực đơn suất cố định, còn Jobs hỏi chủ quán xem nên ăn gì. Ông Ohnishi Toshiya, chủ quán Sushiiwa, nhớ lại: “Anh ấy hỏi tôi mùa này sushi gì ngon".

Đầu tiên, ông Ohnishi làm sushi cá bơn, sau đó là mực và tôm. Khi phục vụ món toro, phần béo ngậy của cá ngừ, Jobs đột nhiên im lặng. Ông Ohnishi hỏi có vấn đề gì không.

Jobs hỏi là tiếp theo tôi sẽ làm sushi gì, tôi trả lời là tôi còn đang nghĩ. Thế là anh ấy bảo chỉ cần làm toro thôi là được.
Toro đó làm từ cá ngừ có nguồn gốc từ thị trấn Oma ở tỉnh Aomori. Cá ngừ ở đây nổi tiếng béo ngậy. Ông Ohnishi nói rằng đã làm 6 miếng liền.
Ông Ohnishi cho biết: "Jobs nói là chưa bao giờ ăn sushi ngon như vậy".


Jobs ngồi ở cuối quầy cùng vợ và con gái, vị trí ưa thích của ông khi dùng bữa tại các quán sushi.

Cuối bữa ăn, ông Ohnishi xin chữ ký của Jobs cho con gái ông. Nhà sáng lập Apple hiếm khi chấp nhận những yêu cầu như vậy, nhưng có lẽ với tâm trạng tốt sau bữa ăn, Jobs nói rằng rất vui được ký tặng con gái ông. Ông Ohnishi nói ông mong lần sau Jobs lại đến ăn ở quán của ông, nhưng Jobs nói rằng điều này khó xảy ra.

Jobs nói là đang bị bệnh nặng và đây có thể là chuyến đi Kyoto cuối cùng. Nghe thấy thế tôi rất sốc. Jobs còn bảo tôi hãy giao sushi tận nhà ở Mỹ cho Jobs nếu anh không thể quay lại quán của tôi.

"Tất cả những điều tốt đẹp"

Chữ ký của Jobs giờ đang tô điểm cho bức tường của quán Sushiiwa. Trên đó còn có dòng chữ: "Tất cả những điều tốt đẹp", rút gọn của câu nói "Tất cả những điều tốt đẹp rồi cũng kết thúc".


Ông Ohnishi nói: “Có thể là Jobs đã biết khi nào cuộc đời mình sẽ kết thúc, vì sau đó có 1 năm là anh ấy mất. Có thể đó là lý do tại sao Jobs lại không viết cả câu, mà chỉ viết ba từ đầu tiên".


Steve Jobs viết tặng con gái ông Ohnishi là Yukako.

6 năm sau chuyến thăm của Jobs, một thực khách đến quán Sushiiwa đặc biệt sốc khi nhìn thấy chữ ký này. Đó là John Sculley, người được chính Jobs thuyết phục bỏ việc tại PepsiCo để gia nhập Apple với tư cách là Giám đốc Điều hành vào năm 1983. Nhưng cả hai có những điểm khác biệt, khiến Jobs phải rời Apple chỉ 2 năm sau đó.

Năm 2016, John Sculley tình cờ đến ăn ở quán Sushiiwa. Ông Ohnishi kể về chuyến thăm của Jobs, đối tác cũ của Sculley. Thế là Sculley không cầm được nước mắt, dù 2 người kết thúc quan hệ kinh doanh trong khó khăn.

Ông Ohnishi cho biết: “Sculley nói là cả 2 đều đã rút khỏi thương trường, lẽ ra có thể cùng thưởng thức sushi tại quán mà Steve yêu thích và vui vẻ bên nhau. Nhưng giờ thì Steve đã mất, anh ấy đang ở trên thiên đường".

Nguồn: NHK