Tại sao kim sinh thủy?

Quan niệm ngũ hành đã có từ rất lâu đời trong nền văn hóa tâm linh của người Việt nói riêng và những quốc gia có ảnh hưởng văn hóa Trung Hoa nói chung. Học thuyết triết học này cho rằng tất cả vạn vật đều phát sinh từ năm nguyên tố cơ bản và luôn trải qua năm trạng thái là Kim (金), Mộc (木), Thủy (水), Hỏa (火), Thổ (土). Đây được gọi là Ngũ hành (五行).

Người Trung Hoa cổ dựa vào học thuyết này để diễn giải cách hoạt động của vạn vật xung quanh thông qua hai nguyên lý cơ bản là Tương sinh và Tương khắc.

Tương sinh sẽ là quy luật vòng tròn tuần hoàn với trình tự: Thổ sinh Kim, Kim sinh Thủy, Thủy sinh Mộc, Mộc sinh Hỏa, Hỏa sinh Thổ. Tương khắc thì là quy luật đối chiếu như hình ngôi sao, gồm: Thổ khắc Thủy, Thủy khắc Hỏa, Hỏa khắc Kim, Kim khắc Mộc và Mộc khắc Thổ.

Như vậy, “Kim sinh Thủy” trong câu hỏi này thuộc về nguyên lý Tương sinh Ngũ Hành. Căn cứ vào phạm trù triết học căn bản đã được học ở đại học, mình sẽ giải thích ngắn gọn theo những gì bản thân nhớ về quy luật hoạt động của vòng tuần hoàn tự nhiên này như sau. “Thổ sinh Kim” nghĩa là trong đất có kim loại, đây là một sự thật hiển nhiên khi từ xưa con người ta đã biết cách đào vàng, đá quý từ trong đất, trong các mỏ và cho đến nay vẫn tiếp tục như vậy với sự phát triển tốt hơn về mặt công nghệ. Về mặt khoa học thì là do các nguyên tố có trong đất hoặc các tạp chất phức tạp lâu ngày sẽ tích tụ và hình thành nên các loại khoáng sản, khí tự nhiên. “Kim sinh Thủy” nghĩa là khi bạn nung các kim loại này đến một nhiệt độ nhất định, nó sẽ chảy thành nước. “Thủy sinh Mộc” nghĩa là khi có nước sẽ cung cấp nguồn sống cho cây. Ta tưới nước cho cây để nó mỗi ngày thêm phát triển, cao lớn và xum xuê, ra hoa kết trái. “Mộc sinh Hỏa” nghĩa là khi có quá nhiều cây cối cộng với thời tiết hanh khô sẽ dễ gây ra hỏa hoạn. Đó là lý do trong các phim kiếm hiệp Trung Quốc ngày xưa thường hay có những người gõ mõ, gõ chiên trực đêm (gọi là “kê nhân” hoặc “canh phu”) hay hô “Thời tiết hanh khô, cẩn thận củi lửa”. Cuối cùng là “Hỏa sinh Thổ”, nghĩa là khi đốt cháy bất cứ thứ gì thì tất cả đều sẽ hóa thành tro bụi và trở về với mặt đất. Từ trong lòng đất lại tiếp tục nuôi dưỡng những tạp chất đó để hóa thành kim loại và một vòng tuần hoàn tự nhiên nữa lại bắt đầu.

Với nguyên lý Tương khắc cũng sẽ có những giải thích tương tự như trên dựa vào quy luật cuộc sống với các sự thật hiển nhiên đang diễn ra mỗi ngày. Bạn hãy thử tự diễn tả nguyên lý này xem.
https://hoovada.com/question/tai-sao-kim-sinh-thuy