Mối quan hệ giữa Electronic Arts và liên đoàn bóng đá thế giới đã tạo ra một trong những series game lâu đời và kiếm ra nhiều tiền nhất thế giới. Gần 3 thập kỷ kể từ khi FIFA bán bản quyền thương hiệu cho EA Sports, series game bóng đá của người Mỹ đã trở thành một hiện tượng văn hóa, chứ không chỉ đơn giản là một trò chơi điện tử nữa. Với hàng triệu người trẻ tuổi trên toàn thế giới, thì danh tiếng của series game này còn vượt rất xa chính bản thân cơ quan quản lý bóng đá toàn cầu. Từ những cầu thủ đẳng cấp thế giới, người chơi xả stress, cho đến những gamer chuyên nghiệp, tất cả họ đều có thể tìm tiếng nói chung trong trò chơi của EA.
Hai thập kỷ vừa rồi, FIFA (trò chơi) đem về cho EA cỡ hơn 20 tỷ USD, và biến quan hệ hợp tác giữa EA và FIFA trở thành thỏa thuận thương mại trị giá cao nhất của liên đoàn bóng đá thế giới. Hiện tại mỗi năm, EA phải trả cho FIFA cỡ 150 triệu USD phí sử dụng bản quyền hình ảnh giải đấu cùng nhiều tài sản khác.
Nhưng tất cả khoản tiền chảy về túi FIFA đó đang có nguy cơ mất trắng.
Quá trình thương thảo kéo dài ít nhất 2 năm qua để gia hạn hợp đồng sử dụng bản quyền hình ảnh giữa FIFA và EA đang đi vào ngõ cụt, theo nhiều nguồn tin của New York Times. Cam Weber, chủ tịch điều hành kiêm tổng giám đốc EA Sports tuần trước gửi thư, với nội dung nhắc đến nguy cơ mất quyền sử dụng thương hiệu FIFA trong những bản game mới, sau khi World Cup 2022 tổ chức tại Qatar kết thúc. Ông Weber đặt ra một giả thuyết không một ai dám nghĩ đến, đó là một trò chơi FIFA nhưng không có tên FIFA: “Nhìn về tương lai, chúng tôi cũng đang nghiên cứu ý tưởng đổi tên dòng game bóng đá quốc tế của EA Sports phát triển.”
Hai thập kỷ vừa rồi, FIFA (trò chơi) đem về cho EA cỡ hơn 20 tỷ USD, và biến quan hệ hợp tác giữa EA và FIFA trở thành thỏa thuận thương mại trị giá cao nhất của liên đoàn bóng đá thế giới. Hiện tại mỗi năm, EA phải trả cho FIFA cỡ 150 triệu USD phí sử dụng bản quyền hình ảnh giải đấu cùng nhiều tài sản khác.
Nhưng tất cả khoản tiền chảy về túi FIFA đó đang có nguy cơ mất trắng.
Quá trình thương thảo kéo dài ít nhất 2 năm qua để gia hạn hợp đồng sử dụng bản quyền hình ảnh giữa FIFA và EA đang đi vào ngõ cụt, theo nhiều nguồn tin của New York Times. Cam Weber, chủ tịch điều hành kiêm tổng giám đốc EA Sports tuần trước gửi thư, với nội dung nhắc đến nguy cơ mất quyền sử dụng thương hiệu FIFA trong những bản game mới, sau khi World Cup 2022 tổ chức tại Qatar kết thúc. Ông Weber đặt ra một giả thuyết không một ai dám nghĩ đến, đó là một trò chơi FIFA nhưng không có tên FIFA: “Nhìn về tương lai, chúng tôi cũng đang nghiên cứu ý tưởng đổi tên dòng game bóng đá quốc tế của EA Sports phát triển.”
Như title, mọi bất đồng trong quá trình thương thảo đều đến từ một vấn đề duy nhất, tiền. FIFA đang muốn gấp đôi khoản tiền EA trả cho họ hàng năm, tức là cứ một chu kỳ 4 năm World Cup diễn ra, EA Sports sẽ phải trả FIFA 1 tỷ USD. Cùng với đó, FIFA và EA cũng đang bất đồng về khái niệm “độc quyền ngành game”. FIFA chỉ muốn tên của họ xuất hiện trên bìa đĩa game hàng năm, để bán bản quyền cho các bên khác với cơ hội kinh doanh không chồng lấn với EA. Còn trong khi đó, EA muốn tên của họ xuất hiện trong nhiều thứ khác liên quan đến hệ sinh thái bóng đá, từ highlight những trận đấu, những giải đấu chuyên nghiệp hay thậm chí cả NFT nữa.
Đến cuối năm nay có lẽ FIFA và EA sẽ có kết luận chính thức sau quá trình thương thảo, nhưng cùng lúc EA vẫn đang xây dựng một tương lai FIFA không được lấy tên FIFA để đề phòng. Đầu tháng này, EA đăng ký bản quyền thương hiệu EA Sports FC tại châu Âu và Anh Quốc. Những bất đồng này thực tế cũng gây bất ngờ cho nhiều người trong ngành. Lấy ví dụ Peter Moore, người từng gắn bó với Electronic Arts hơn chục năm trời trước khi về làm CEO của đội bóng Liverpool năm 2017, giờ ông đang làm giám đốc cấp cao tại Unity Technologies, hãng phát triển bộ công cụ làm game nổi tiếng.
Trả lời NYT, ông Moore cho biết: “Tôi không nhớ họ đưa ra tuyên bố chính thức rằng đang trong quá trình thương thảo kéo dài thời hạn thỏa thuận bản quyền. Rõ ràng thực tế đang diễn ra là EA úp mở điều gì đó.”
Một phần toan tính của EA hiện giờ là, ngay cả khi họ buộc phải đổi tên series game bóng đá lâu đời, thì nó đã đủ sức hút để không cần dựa vào mỗi cái tên FIFA nữa, và cũng chẳng có đối thủ cạnh tranh nào có thể giành được vị thế thống trị của họ một sớm một chiều. Không chỉ ký thỏa thuận bản quyền với FIFA, giờ EA đang nắm trong tay hơn 300 thỏa thuận tương tự với những tổ chức như UEFA hay AFC, cùng những ban tổ chức các giải đấu của các quốc gia. Những thỏa thuận như thế này cho phép EA sử dụng hình ảnh của giải đấu, trang phục, gương mặt cầu thủ nổi tiếng trên toàn thế giới. Hôm thứ 3 vừa rồi, EA cũng đã thành công trong việc gia hạn hợp đồng bản quyền với FIFPro, liên đoàn cầu thủ thế giới.
Đấy cũng là lý do, cả FIFA lẫn PES đều có Manchester United. Nếu PES ký hợp đồng độc quyền với đội bóng, thì FIFA ký hẳn với… liên đoàn bóng đá Anh và ban tổ chức Premier League.
Bản thân việc mua bản quyền thương hiệu từ FIFA cũng chỉ cho phép EA sử dụng tên, logo của liên đoàn bóng đá thế giới, cũng như quyền sử dụng thương hiệu và hình ảnh của World Cup trong game của họ, giải đấu 4 năm mới tổ chức một lần. EA đang tư duy như thế này, mất mối quan hệ với FIFA không phải nguy cơ ảnh hưởng quá lớn đến sự tồn vong của series game bóng đá của họ, không giống như một series thể thao khác cũng của EA, NFL. Không có bản quyền NFL thì cam đoan chẳng ai thèm mua game bóng bầu dục của EA nữa.
Quảng cáo
Hơn 300 thỏa thuận sử dụng hình ảnh khác EA đang nắm giữ với các giải đấu trên toàn thế giới đồng nghĩa với việc ngay cả khi FIFA đổi tên, thì game vẫn sẽ không hề mất chất, chí ít là về chiều sâu nội dung và những gương mặt, những giải đấu đẳng cấp thế giới góp mặt trong mỗi phiên bản.
Điều đó không đồng nghĩa với việc EA không cần quan tâm tới việc sở hữu bản quyền thương hiệu FIFA nữa. Gareth Sutcliffe, nhà phân tích chuyên ngành game của Enders Analysis cho rằng series FIFA là cỗ máy in tiền vì EA Sports có khả năng tạo ra những bản game mới, chỉ thay đổi rất ít qua từng năm nhưng năm nào cũng đem về hàng triệu USD doanh thu.
Một phần lý do FIFA là con gà đẻ trứng vàng chính là chế độ Ultimate Team (FUT), nơi người chơi bỏ tiền ép thẻ cầu thủ xịn. Theo Piers Harding-Rolls của Ampere Analysis, chỉ riêng tính năng Ultimate Team cũng đã đem về giá trị cỡ 1,2 tỷ USD cho EA vào năm 2020. Không có FUT, EA không bao giờ có lợi nhuận khủng đến thế. Nó tạo ra cả một mảng kinh tế mới mà liên đoàn bóng đá thế giới không muốn chỉ để EA làm tất ăn cả, mà còn muốn kiếm thêm từ những đơn vị khác có ý tưởng tương tự.
Đối với FIFA, dừng hợp tác với EA Sports đồng nghĩa với việc mất đi khoản tiền 9 chữ số, và nó có thể đe dọa cả tầm nhìn của chủ tịch mới Gianni Infantino. Ông này đang muốn kiếm về khoảng 2 tỷ USD để mở rộng giải đấu World Cup cấp độ các câu lạc bộ. Cùng lúc, họ đang muốn làm một thứ gây tranh cãi trên toàn thế giới: Hai năm tổ chức World Cup một lần, thay vì 4 năm.
Quảng cáo
Để tìm ra nguồn tiền phục vụ cho những tham vọng đó, các quan chức FIFA đã nghiên cứu khả năng bán bản quyền để phát triển game hay những sản phẩm số không liên quan đến bóng đá. Lấy ví dụ, họ có thể ký hợp đồng với Epic Games để mở rộng tầm ảnh hưởng của FIFA, nhưng đồng nghĩa với việc khái niệm “độc quyền” của EA Sports sẽ không còn mang nhiều ý nghĩa như trước nữa. Vì thế, EA tính trước tương lai đổi tên series game cũng không có gì là lạ.
Nói theo lời của Peter Moore: “Tôi sẽ nói thế này này, 'chờ tí, chúng tôi bỏ hàng trăm triệu USD để gây dựng cả series và các ông nói với tôi là Epic Games cũng có thể bỏ tiền mua bản quyền thương hiệu FIFA, thứ mà bọn tôi một mình đầu tư cả tiền của lẫn công sức để giúp biến cái tên tổ chức của các ông trở thành cái tên trứ danh của làng game á?' Nếu là tôi thì tôi sẽ đấu tranh chống lại điều đó đến cùng.”
Theo The New York Times
