Metaverse là cách Facebook tồn tại trong thế giới mạng xã hội

Mạng xã hội truyền thống không còn hấp dẫn với người trẻ

Tài liệu nội bộ rò rỉ của chính Facebook chỉ ra rằng người dùng trẻ, nhất là ở khu vực Mỹ, ngày càng ít dùng Facebook. Số lượng người dùng tuổi teen ở Mỹ của hãng đã giảm 13% từ năm 2019 và được dự đoán sẽ giảm tiếp 45% trong vòng 2 năm tới, dẫn đến việc chỉ số người dùng sử dụng mỗi ngày sẽ giảm. Trong khi đó, những người trưởng thành trẻ ở độ tuổi từ 20 đến 30 cũng được dự báo sẽ giảm 4% trong cùng khung thời gian trên. Tệ hơn, người dùng Facebook càng trẻ, họ càng ít tương tác với app. “Vấn đề tuổi già là có thật”, tài liệu rò rỉ ghi như vậy.

Và chỉ cần quan sát xung quanh thôi chúng ta cũng có thể thấy được điều này. Ở Việt Nam, người dùng trẻ bây giờ dành thời gian cho YouTube, TikTok, Instagram chứ không phải là Facebook. Tại Mỹ có thêm Snapchat. Facebook đã được giới trẻ Mỹ xem là “dành cho người già” từ nhiều năm trước rồi, và theo nghiên cứu của team data thuộc Facebook thì “đa số người trưởng thành trẻ xem Facebook là cho những người 40, 50 tuổi”.



Về cơ bản, người dùng trẻ đã không còn hứng thú với Facebook. Thêm vào đó, TikTok cũng xuất hiện như một thế lực mạnh có khả năng thay đổi hành vi tiêu thụ nội dung của người dùng trẻ. Họ không còn xem chữ, không còn xem hình nữa, mà họ xem video ngắn. Dù Facebook đã cố gắng đẩy Facebook Watch, tính năng xem video của họ, nhưng vẫn không thể nào đọ được với YouTube và với TikTok lại càng không. Instagram cũng cố gắng nhưng không thể bì được, vẫn còn khoảng cách rất xa. Dữ liệu của Facebook chỉ ra rằng tuy Instagram vẫn còn được người dùng trẻ sử dụng nhưng họ đang ngày càng ít tương tác với app hơn.

Để chống lại điều này, Facebook đã cố gắng cải tiến sản phẩm chính, là mạng xã hội Facebook, với nhiều tính năng mới, copy từ các đối thủ nhưng nỗ lực này không thành công, tình hình vẫn xấu. Có vẻ như Mark Zuckerberg quyết định họ sẽ phải đập đi hết làm lại, tạo ra một không gian online mới hoàn toàn thì mới có thể thu hút được nhóm người dùng trẻ tuổi.

Mạng xã hội truyền thống còn nhiều bất cập về nội dung

Bất cập của Facebook đó là nó được sinh ra từ những năm 2003, thời của chữ và hình ảnh. Chúng ta đã tiêu thụ dạng nội dung này gần 20 năm. Với anh em đã chơi Facebook từ lâu, chuyện này nghe có vẻ bình thường, nhưng với những người dùng mới, những lứa được sinh ra trong thời đại của video, thì Facebook rất chán. Họ thích xem video, mọi thứ đều xem bằng video hết, từ giải trí cho đến học thuật cho đến tiếp thu kiến thức mới.

Theo như nhóm data của Facebook thì “người dùng trẻ xem nội dung của Facebook là buồn chán, dễ hiểu sai và tiêu cực. Họ thường bỏ qua nội dung không liên quan để đến thứ mà họ quan tâm”. Facebook đang có nhiều kế hoạch để khai thác mạng lưới bạn bè của người dùng, để kết nối họ với những người hướng dẫn, và để họ nhận ra giá trị của Facebook.



Bản thân Facebook cũng còn nhiều lỗ hổng để có thể khai thác về thông tin cá nhân, cũng chính là scandal căng thẳng mà Facebook đã phải giải quyết trong 3 năm trở lại đây. Sau scandal Cambridge Analytica, người dùng đã bắt đầu nhìn Facebook với ánh mắt tiêu cực hơn, tình hình càng xấu đi khi Facebook bị điều tra ở khắp nơi trên thế giới, theo nghiên cứu nội bộ của Facebook bị rò rỉ.

Nếu như TikTok có rất nhiều công cụ để thu hút người dùng tương tác với những người sáng tạo nội dung, tặng quà, tặng tiền cho họ, thì Facebook bị thiếu đa số các công cụ này. Chưa kể TikTok còn cho phép người dùng cùng live tại cùng một thời điểm, thu hút được lượng fan của cả 2, rồi lại còn cho phép người này “đối đáp" (Duet) lại video của người khác. Facebook hoàn toàn không có gì. Những tính năng này sinh ra là để người tạo nội dung TikTok kết nối với nhau một cách mạnh mẽ, theo cách mà chưa mạng xã hội truyền thống nào có thể làm được.

Facebook cần một không gian mới để khắc phục các điểm trên

Nếu như bây giờ Facebook lại đi xây dựng một app cạnh tranh với TikTok, Snapchat thì e là không nổi. Dù họ có rất nhiều tiền, có nhân tài nhưng cũng không thể nhanh chóng lật đổ được hai tượng đài mới. Đặc biệt là TikTok, với việc phiên bản app ở Trung Quốc (Douyin) đã phải tồn tại trong một thời gian dài trong một không gian mạng kín nên TikTok và các app Trung Quốc nói riêng đã có rất nhiều cách thu hút người dùng mà thế giới phương Tây hoàn toàn không hề đụng đến. Những cách đó bao gồm việc game hóa sản phẩm, tạo ra các thử thách mỗi ngày, những hội nhóm mua chung… Hiện nay ở Việt Nam có rất nhiều sản phẩm đang học theo cách làm này của Trung Quốc, và so với những gì mà Mỹ, Châu Âu đang làm thì thua xa Trung Quốc,

Thế nên việc tiếp cận theo một hướng khác hẵn là giải pháp trông có vẻ hợp lý.

Metaverse là nước đi hợp lý kế tiếp của VR, AR

Meta, tên công ty chủ quản của Facebook, đã mua lại công ty làm kính thực tế ảo Oculus nhiều năm trước. Họ đã có nhiều sản phẩm có thể xem là thành công, ví dụ như kính Oculus Quest chẳng hạn. Dù mức độ tiếp nhận vẫn còn thấp và đây chưa phải là sản phẩm mà ai cũng cần đến như smartphone, nhưng những gì mà Facebook làm được ở mảng VR là cực kì đáng khen.

Việc xây dựng metaverse là nước đi kế tiếp để tiếp tục nâng cao trải nghiệm VR, đồng thời đưa công nghệ này đến với mọi người. VR hiện tại chỉ dùng cho game và các ứng dụng trong doanh nghiệp, còn nếu có một mạng xã hội ảo và người ta chơi nó đủ nhiều thì VR chắc chắn sẽ cất cánh.



Thật ra Meta đã bắt đầu xây dựng metaverse từ trước rồi, họ gọi nó là Facebook Horizon (sắp tới đổi tên thành Horizon thôi, không còn gắn chữ Facebook vô). Horizon là một không gian ảo nơi người ta sẽ dùng kính VR để hòa mình vào những không gian mới, họ có thể kết nối, gặp gỡ nhau trong đó như phim khoa học viễn tưởng. Sắp tới, Facebook còn ao ước bạn có thể mua sắm, đi chơi, giao lưu, họp hành, tham dự hội thảo… trong Horizon.

Giờ cái mà Facebook cần làm đó là làm cho kính VR rẻ hơn, dễ tiếp cận hơn, đồng thời xây dựng hệ sinh thái trong Horizon cho đủ phong phú thì nỗ lực này sẽ thành công.

Metaverse là nơi Facebook có thể kiếm tiền

Nếu làm kinh doanh mà không có tiền thì người ta bảo là làm từ thiện mất. Chỗ nào có nội dung, chỗ nào có người dùng thì chỗ đó chắc chắn bán được quảng cáo. Doanh thu quảng cáo của Facebook vẫn cao nhất và quý vừa rồi họ lại lãi đậm. Việc đưa quảng cáo vào Horizon là chuyện sớm muộn mà thôi. Khi bạn chơi, bạn giao lưu trong thế giới ảo, mà bạn có thể thấy được quảng cáo ngoài đời thật thì thôi chuẩn bài rồi.

Nếu lượng người dùng đủ lớn, và Horizon có thể tạo ra nhiều không gian ảo để đáp ứng nhiều nhu cầu của khác nhau, thì việc họ dùng thuật toán để cá nhân hóa quảng cáo, tăng khả năng định hướng sẽ là thứ rất hiệu quả. Ví dụ, bạn là người hay sinh hoạt trong không gian ảo của một sân bóng rổ, thì quảng cáo về thể thao, về bóng bánh xuất hiện trong không gian đó là quá đúng. Hiện nay Facebook chỉ có các Group để mọi người giao lưu, nhưng tính gắn kết cũng không cao nên ads bán vào đây cũng không hiệu quả cao.

Để xem liệu Facebook có thể thay đổi cuộc chơi và có thể giành lại người dùng hay không nhé.

Nên xem thêm: Metaverse là gì?