Nhiều hãng hàng không đã trải qua một loạt sự cố trong vài năm qua khiến hành khách lo lắng về việc đi trên máy bay Boeing 737 MAX mà họ khai thác. Sự cố nổi tiếng nhất xảy ra hồi tháng 1/2024 khi một cánh cửa rơi ra khỏi chiếc 737 MAX 9 của Alaska Airlines và để lại một lỗ hổng lớn bên hông máy bay.
Nếu đây chỉ là sự cố đơn lẻ, nó có thể đã không gây chú ý. Tuy nhiên, trước đó đã xảy ra hai vụ tai nạn chết người ở Indonesia và Ethiopia vào năm 2018 và 2019 cũng liên quan đến Boeing 737 MAX. Còn mới đây nhất là vào ngày 14/8, Boeing đã xác định hộp đấu nối dây điện "không phù hợp" trong 3 chiếc 737 MAX được giao.
Bên cạnh những sự cố cũ, thì các sự cố mới cũng đặt ra thêm những câu hỏi mới về hoạt động sản xuất và kiểm soát chất lượng của Boeing. Vì vậy, đã xuất hiện một xu hướng là hàng khách đi máy bay bắt đầu chủ động né tránh 737 MAX khi đặt vé. Tuy nhiên, số lượng các hãng hàng không Hoa Kỳ không có phi cơ này trong đội bay của họ khá ít ỏi. Hiện có 3 hãng hàng không lớn và 5 hãng nhỏ đang hoạt động tại Hoa Kỳ không khai thác Boeing 737 MAX, trong đó lớn nhất là Delta Airlines.
Nếu đây chỉ là sự cố đơn lẻ, nó có thể đã không gây chú ý. Tuy nhiên, trước đó đã xảy ra hai vụ tai nạn chết người ở Indonesia và Ethiopia vào năm 2018 và 2019 cũng liên quan đến Boeing 737 MAX. Còn mới đây nhất là vào ngày 14/8, Boeing đã xác định hộp đấu nối dây điện "không phù hợp" trong 3 chiếc 737 MAX được giao.
Bên cạnh những sự cố cũ, thì các sự cố mới cũng đặt ra thêm những câu hỏi mới về hoạt động sản xuất và kiểm soát chất lượng của Boeing. Vì vậy, đã xuất hiện một xu hướng là hàng khách đi máy bay bắt đầu chủ động né tránh 737 MAX khi đặt vé. Tuy nhiên, số lượng các hãng hàng không Hoa Kỳ không có phi cơ này trong đội bay của họ khá ít ỏi. Hiện có 3 hãng hàng không lớn và 5 hãng nhỏ đang hoạt động tại Hoa Kỳ không khai thác Boeing 737 MAX, trong đó lớn nhất là Delta Airlines.
Delta Airlines
Đội bay của Delta bao gồm nhiều máy bay Airbus và Boeing, song hiện tại không có Boeing 737 MAX. Tuy vậy, Delta đã đặt hàng tới 100 chiếc 737 MAX 10 từ trước tháng 1/2024 và việc giao hàng đang bị hoãn đến năm 2027 do các cuộc điều tra đang diễn ra. Đáng chú ý là ngoài 737 MAX 10, Delta lại không có đơn đặt hàng nào với các mẫu Boeing khác.
Delta hiện đang khai thác 478 chiếc Airbus thuộc nhiều chủng loại từ Airbus A220, A319, A320, A321 cho đến A350. Các đơn đặt hàng sắp tới của Delta chủ yếu dành cho Airbus, trong đó họ đã đặt hàng tới 94 chiếc A321neo. Về Boeing, Delta có 513 chiếc đang hoạt động, đặc biệt trong đó có 77 chiếc Boeing 737-800 và 163 chiếc Boeing 737-900ER, đây là những máy bay thế hệ 3, cũ hơn so với 737 MAX (thế hệ 4) nhưng được coi là an toàn hơn.
Boeing 717-200 của Delta.
Nhìn chung, cơ cấu đội bay hiện tại của Delta vẫn đem lại sự an tâm cho những hành khách muốn tránh 737 MAX. Nhưng sau khi đơn đặt hàng 737 MAX 10 hoàn tất năm 2027, khách hàng của Delta ắt hẳn sẽ lăn tăn không ít. Tỷ lệ lớn phi cơ Boeing trong đội bay cho thấy Delta vẫn dành một sự tin tưởng đáng kể vào Boeing.
JetBlue Airways và Spirit Airlines
Nhìn qua JetBlue Airways hoặc Spirit Airlines, có thể thấy đội bay của họ hoàn toàn bao gồm máy bay Airbus. JetBlue có một đội bay khiêm tốn hơn Delta, với 264 chiếc đang hoạt động trong đó Airbus đã chiếm tới 92%. Trong đó có 30 chiếc Airbus A220, 123 chiếc A330, 90 chiếc A321 và 21 chiếc Embraer ERJ 190. Đặc biệt, đội bay của JetBlue không xuất hiện chiếc Boeing nào.
Embraer ERJ 190 của JetBlue.
Spirit có một đội bay “cực đoan” hơn cả JetBlue khi 211 chiếc phi cơ của họ chỉ toàn là các mẫu Airbus, bao gồm 8 chiếc A319-100, 64 chiếc A320-200, 91 chiếc A320neo, 30 chiếc A321-200 và 18 chiếc A321neo. 86 phi cơ mà Spirit đặt hàng cũng đều là A320neo và A321neo.
Quảng cáo
Airbus A319 của Spirit.
Các hãng nhỏ hơn
Đối với các hãng hàng không nhỏ hơn tại Hoa Kỳ, có năm hãng không có 737 MAX trong đội bay của họ gồm: Allegiant Air, Frontier Airlines, Avelo Airlines, Hawaiian Airlines và Sun Country Airlines.
Đội bay của Allegiant Air hiện chỉ bao gồm máy bay Airbus với tổng cộng 126 chiếc, trong đó có 34 chiếc A319-100 và 92 chiếc A320-200. Tuy nhiên, giống như Delta, hãng này có một đơn đặt hàng đang chờ xử lý cho Boeing 737 MAX và dự kiến hoàn thành ngay trong năm 2024, bao gồm đơn đặt hàng 24 chiếc 737 MAX 7 và 26 chiếc 737 MAX 200 (phiên bản mở rộng của 737 MAX 8, còn gọi là 737-8-200).
Airbus A320-200 của Allegiant.
Quảng cáo
Avelo Airlines có một đội bay khá ít ỏi chỉ gồm 16 chiếc Boeing. Toàn bộ những chiếc Boeing mà Avelo sử dụng đều là Boeing 737 thế hệ 3, với 7 chiếc 737-700 và 9 chiếc 737-800. Nhưng hãng này không khai thác dòng 737 MAX liên quan đến các sự cố gần đây.
Frontier Airlines khai thác đội bay gồm 150 chiếc Airbus, trong đó nhiều nhất là A320neo với 82 chiếc và 39 chiếc A321neo. Các đơn đặt hàng sắp tới của Frontier cũng không có chiếc Boeing nào.
Airbus A321neo của Frontier.
Hawaiian Airlines có 66 chiếc phi cơ trong đội bay mà chủ yếu là Airbus, bao gồm 18 chiếc A321neo và 24 chiếc A330-200. Ngoài ra, Hawaiian còn khai thác 19 chiếc Boeing 717-200 và 2 chiếc 787-9. Họ sử dụng Airbus A321neo cho đường bay ngắn và máy bay thân rộng Airbus 330 cho các chuyến bay đường dài. Hawaiian Airlines còn sử dụng 3 chiếc Airbus A330-300P2F để vận chuyển hàng hóa.
Boeing 717 của Hawaiian.
Đối với Sun Country Airlines, hãng này khai thác 44 chiếc Boeing 737-800 và đang đặt hàng 5 chiếc 737-900ER. Sun Country còn có phi đội chở hàng gồm 12 chiếc 737-800BCF. Những phi cơ này đều thuộc thế hệ thứ 3 của dòng 737.
Boeing 737 MAX lẽ ra đã là dòng máy bay có thể cạnh tranh với Airbus A320neo, dựa trên độ tin cậy trước đây của các dòng 737 tiền nhiệm. Nhưng thay vào đó, Boeing đã lâm vào thế khó khi buộc phải trả khoảng 20 tỷ USD tiền phạt và 2,5 tỷ USD để giải quyết các cáo buộc gian lận. Dù sao, nhiều nhà phân tích vẫn tỏ ra lạc quan về khả năng tăng trưởng của Boeing trong thời gian tới.
Theo [1], [2], [3], [4], [5], [6], [7], [8], [9].
