![[Back to School] Dựng cấu hình PC, chỉ cần 500GB SSD là đủ cho hầu hết mọi người](https://photo2.tinhte.vn/data/attachment-files/2025/08/8813112_4937536-Tinhte.vn-WD-Blue-SN550-3.jpg)
Với tỷ lệ giá tiền trên mỗi GB lưu trữ càng lúc càng giảm, cộng thêm với việc những công nghệ chip NAND cũ đang càng lúc càng rẻ, SSD giờ dễ tiếp cận và sở hữu hơn bao giờ hết. Đương nhiên không thể bỏ qua những lợi thế của ổ cứng thể rắn, chẳng hạn như tốc độ vượt trội, tiết kiệm năng lượng và khả năng chống sốc tốt, đặc biệt là trong những chiếc laptop.
Tuy nhiên không phải lúc nào dựng cấu hình PC, chọn ổ cứng thể rắn với dung lượng cao nhất trong tầm tiền cho phép cũng là ý tưởng hay. Thay vì bỏ tiền mua một SSD 1TB, cách hay hơn dành cho số đông, đặc biệt là với những cấu hình PC bình dân đến tầm trung, là một SSD dung lượng khoảng 500GB, rồi kèm theo đó là một ổ cứng HDD dung lượng từ 1 đến 2TB để lưu trữ dữ liệu lâu dài.
Lý do là, mặc dù chậm hơn SSD, HDD vẫn là lựa chọn quá hấp dẫn về mặt chi phí.
Một ổ cứng HDD 2TB thường có giá từ 1.7 đến 2.5 triệu Đồng, trong khi một ổ SSD dung lượng tương đương thì có giá cao hơn rất nhiều, dao động từ 3.2 đến gần 5 triệu Đồng. Không phải ai cũng cần cho mình một hệ thống với SSD dung lượng lớn, phục vụ nhiều nhu cầu như làm video hay nội dung, nơi mà những phần mềm phục vụ công việc sẽ tối ưu được, hay thậm chí là cần tới tốc độ của những ổ cứng thể rắn.
Tuy nhiên không phải lúc nào dựng cấu hình PC, chọn ổ cứng thể rắn với dung lượng cao nhất trong tầm tiền cho phép cũng là ý tưởng hay. Thay vì bỏ tiền mua một SSD 1TB, cách hay hơn dành cho số đông, đặc biệt là với những cấu hình PC bình dân đến tầm trung, là một SSD dung lượng khoảng 500GB, rồi kèm theo đó là một ổ cứng HDD dung lượng từ 1 đến 2TB để lưu trữ dữ liệu lâu dài.
Lý do là, mặc dù chậm hơn SSD, HDD vẫn là lựa chọn quá hấp dẫn về mặt chi phí.
Một ổ cứng HDD 2TB thường có giá từ 1.7 đến 2.5 triệu Đồng, trong khi một ổ SSD dung lượng tương đương thì có giá cao hơn rất nhiều, dao động từ 3.2 đến gần 5 triệu Đồng. Không phải ai cũng cần cho mình một hệ thống với SSD dung lượng lớn, phục vụ nhiều nhu cầu như làm video hay nội dung, nơi mà những phần mềm phục vụ công việc sẽ tối ưu được, hay thậm chí là cần tới tốc độ của những ổ cứng thể rắn.
Đôi khi thứ nhiều anh chị em cần chỉ là một cái ổ cứng cài Windows khởi động cho nhanh, rồi kế đến là một ổ cứng khác để lưu trữ dữ liệu. Với đối tượng người thích chơi game, thì kể cả là SSD 500GB cũng đã đủ để cài Windows 11, rồi thêm cả những trò chơi được nhiều người yêu mến hiện tại, từ PUBG tới CS2, từ LMHT cho tới Valorant rồi.
Nếu muốn vừa chơi vừa lưu trữ nhiều game AAA trong máy, với những tác phẩm dung lượng lên tới 70 hay thậm chí là trên 100GB, một ổ SSD độc lập chỉ để cài game là một ý tưởng có phần hợp lý hơn. Và đó lại là nhu cầu mà không phải ai cũng có, như đã đề cập ở trên.
Còn với số đông, những người bạn đã nhờ mình xây dựng cấu hình máy tính để phục vụ công việc, học tập hay giải trí đơn thuần, hầu hết họ đều ổn với 500GB SSD, cùng một chiếc HDD dung lượng từ 1 tới 2 TB để lưu trữ dữ liệu.
Bản chất việc nên chọn HDD để lưu trữ dữ liệu cũng lại là do tính chất cơ bản của những SSD đang có trên thị trường ở thời điểm hiện tại, đó là chu kỳ ghi và xóa dữ liệu.
Thông số được gọi là TBW trên bảng thông số kỹ thuật của một chiếc SSD mô tả độ bền của từng con chip NAND, từng cell NAND lưu trữ dữ liệu. Ai cũng biết một điều, dùng lâu dài, từng cell NAND sẽ dần bị xuống cấp, không còn khả năng lưu trữ từng byte dữ liệu như lúc ban đầu nữa. Vậy là thước đo TBW được đưa ra, mô tả độ bền và tuổi thọ của SSD thương mại.
Một giới hạn trong vận hành của SSD là, đọc hoặc ghi dữ liệu thì rất nhanh, nhưng ghi đè dữ liệu thì tương đối chậm. Lý do là vì SSD có thể đọc và ghi dữ liệu ở tầng page, từng hàng cell NAND cụ thể, còn xóa thì chỉ có thể làm được ở tầng block. Xóa dữ liệu trên NAND flash cần điện áp cao hơn so với khi đọc và ghi.
Quảng cáo
Cách duy nhất để SSD cập nhật dữ liệu cho một page là copy toàn bộ block vào bộ nhớ đệm, xóa block đó, rồi ghi lại dữ liệu của cả block cộng với dữ liệu mới được cập nhật cho page. Nếu ổ đầy, không còn page nào dư để ghi dữ liệu, SSD đầu tiên sẽ đi tìm những block được đặt lệnh xóa nhưng chưa bị xóa, rồi xóa bỏ dữ liệu lưu trữ trong đó, và cuối cùng là ghi dữ liệu trên những page đang trống.
Đó là lý do vì sao SSD dùng về lâu dài bị ảnh hưởng tới tốc độ. Một ổ SSD nhiều block NAND trống sẽ cho phép ghi dữ liệu rất nhanh, còn ổ SSD gần đầy sẽ phải trải qua quá trình xóa/ghi dữ liệu. Để đảm bảo độ bền cho SSD, giúp công nghệ chip NAND có thể thương mại hóa cả về chi phí lẫn dung lượng lưu trữ, có rất nhiều giải pháp. Một là wear leveling, hai là garbage collection, v.v…
Và đó cũng chính là lý do vì sao nên lưu trữ dữ liệu “lạnh”, ít đụng tới, chẳng hạn như những file hình ảnh, văn bản hay dữ liệu nói chung vào HDD, còn những chương trình và phần mềm của Windows thì lưu trên SSD để thời gian khởi động cũng như vận hành phần mềm nhanh hơn.
Và một lời khuyên nữa, giờ hầu hết mọi bo mạch chủ máy tính đều có khe M.2 để anh em cắm những SSD NVMe PCIe gọn gàng nhỏ nhắn, từ giá rẻ cho tới cao cấp. Nên cũng không cần phải cân nhắc lựa chọn giữa SSD SATA 3 hay SSD PCIe như xưa nữa. Nhưng anh em cũng nên để ý xem khe M.2 của bo mạch chủ chuẩn bị mua sẽ hỗ trợ chuẩn kết nối nào, PCIe 3, 4 hay 5 để lựa chọn đúng loại SSD phù hợp.
