Những đợt nắng nóng kéo dài không chỉ khiến con người cảm thấy khó chịu, mà còn có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể. Một nghiên cứu mới đây đã cho thấy, chỉ hai năm tiếp xúc lặp đi lặp lại với sóng nhiệt đã có thể làm tăng tuổi sinh học của một người tương đương từ 8 đến 12 ngày.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Climate Change. Nó đã củng cố thêm những lo ngại về tác động tới sức khỏe con người từ sự nóng lên toàn cầu đang diễn ra. "Con số nhỏ này thực sự rất quan trọng," Tiến sĩ Cui Guo, giảng viên phụ trách nghiên cứu tại Đại học Hong Kong, cho biết với tờ The New York Times. "Nghiên cứu này chỉ tập trung vào hai năm tiếp xúc với nắng nóng, nhưng chúng ta đều biết rằng sóng nhiệt đã xảy ra trong nhiều thập kỷ qua."
Trong nghiên cứu này, một đợt nắng nóng được định nghĩa là có ít nhất hai ngày liên tiếp có nhiệt độ cao bất thường, hoặc là thời điểm các quan chức Đài Loan phát cảnh báo về nhiệt. Các nhà nghiên cứu đã xem xét mức độ tiếp xúc của từng người tham gia theo thời gian, kết hợp dữ liệu khí hậu với thông tin chi tiết về sức khỏe.
Để đo lường sự lão hóa, các nhà khoa học so sánh tuổi tác theo lịch (chronological age) của người tham gia với tuổi sinh học (biological age), một chỉ số dựa trên 12 thông tin sinh học liên quan đến chức năng cơ quan và sức khỏe tế bào. Những dấu ấn này, bao gồm các chỉ số về hiệu suất gan, phổi và trao đổi chất, cho thấy cách cơ thể đang lão hóa vượt quá những năm tháng trôi qua.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Climate Change. Nó đã củng cố thêm những lo ngại về tác động tới sức khỏe con người từ sự nóng lên toàn cầu đang diễn ra. "Con số nhỏ này thực sự rất quan trọng," Tiến sĩ Cui Guo, giảng viên phụ trách nghiên cứu tại Đại học Hong Kong, cho biết với tờ The New York Times. "Nghiên cứu này chỉ tập trung vào hai năm tiếp xúc với nắng nóng, nhưng chúng ta đều biết rằng sóng nhiệt đã xảy ra trong nhiều thập kỷ qua."
Trong nghiên cứu này, một đợt nắng nóng được định nghĩa là có ít nhất hai ngày liên tiếp có nhiệt độ cao bất thường, hoặc là thời điểm các quan chức Đài Loan phát cảnh báo về nhiệt. Các nhà nghiên cứu đã xem xét mức độ tiếp xúc của từng người tham gia theo thời gian, kết hợp dữ liệu khí hậu với thông tin chi tiết về sức khỏe.
Để đo lường sự lão hóa, các nhà khoa học so sánh tuổi tác theo lịch (chronological age) của người tham gia với tuổi sinh học (biological age), một chỉ số dựa trên 12 thông tin sinh học liên quan đến chức năng cơ quan và sức khỏe tế bào. Những dấu ấn này, bao gồm các chỉ số về hiệu suất gan, phổi và trao đổi chất, cho thấy cách cơ thể đang lão hóa vượt quá những năm tháng trôi qua.
Bằng cách loại bỏ các yếu tố bên ngoài như hút thuốc lá, tập thể dục và các bệnh nền, các nhà nghiên cứu đã có thể xác định được việc tiếp xúc với nhiệt là một nguyên nhân làm tăng tốc độ lão hóa.
Kết quả cho thấy chính bản thân tuổi tác cũng có thể làm gia tăng rủi ro. Những người lớn tuổi dễ bị thay đổi sinh học do nhiệt hơn so với những người trẻ tuổi, ngay cả trong điều kiện tiếp xúc tương tự. Việc sống không có máy lạnh hoặc làm việc ngoài trời cũng làm tăng nguy cơ tổn thương.
Tiến sĩ Guo nhấn mạnh rằng nghiên cứu này không cho thấy mọi người đang mất đi số ngày tuổi thọ theo nghĩa đen. Thay vào đó, tác động phản ánh những thay đổi sinh học nhỏ nhưng có thể đo lường được, những thay đổi có thể báo hiệu nguy cơ mắc bệnh cao hơn trong tương lai.
Kết quả này đến sau nhiều năm nhiệt độ tăng cao. Năm 2024 được ghi nhận là năm nóng nhất trên toàn cầu, biến đổi khí hậu do con người gây ra đã chịu trách nhiệm cho việc có thêm 41 ngày nắng nóng khắc nghiệt trên khắp thế giới, theo Mạng lưới Đánh giá Thuộc tính Khí hậu (World Weather Attribution).
Năm nay, nhiệt độ kỷ lục đã làm gián đoạn cuộc sống ở nhiều khu vực. Bờ Tây nước Mỹ đã phải đối mặt với nhiệt độ khắc nghiệt, trong khi Iran trải qua những ngày với điều kiện thời tiết được các quan chức mô tả là gần như không thể sống được.
Châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc đều phải đối mặt với tình trạng khẩn cấp về nhiệt trong những tuần gần đây, và Pháp đang tranh luận về việc sử dụng máy lạnh có phù hợp với mục tiêu khí hậu của họ, sau khi trải qua hai đợt nắng nóng đỉnh điểm vào mùa hè này.
Nghiên cứu của các nhà khoa học tại Đài Loan không phải là trường hợp duy nhất. Đầu năm nay, một phân tích riêng biệt đối với khoảng 3.600 người lớn tuổi ở Mỹ đã phát hiện ra rằng sống trong điều kiện nhiệt độ 32 độ C trong khoảng 140 ngày mỗi năm có thể tương đương với việc già thêm 14 tháng tuổi sinh học. Tuy nhiên, nghiên cứu đó không điều chỉnh kết quả dựa trên các thói quen sức khỏe như hút thuốc hoặc tập thể dục, điều này có thể ảnh hưởng đến kết quả.
Quảng cáo
Tiến sĩ Kristie Ebi, giáo sư tại Đại học Washington chuyên nghiên cứu về khí hậu và sức khỏe nhưng không tham gia vào nghiên cứu, nhận định rằng việc ghi lại những chi tiết đó là rất quan trọng. "Kết quả có thể có ý nghĩa đối với các biện pháp can thiệp y tế công cộng," bà nói, lưu ý rằng lão hóa gắn liền chặt chẽ với cả tỷ lệ tử vong và nguy cơ mắc bệnh.
Bà Ebi cũng cho biết, chính phủ Mỹ đang thử nghiệm các cách để giảm thiểu rủi ro tiếp xúc. Ví dụ, ở Oregon, Medicaid cho phép những người có tình trạng trở nên tồi tệ hơn do nhiệt sử dụng nguồn vốn của chương trình để mua máy lạnh. Tuy nhiên, bà cảnh báo rằng máy lạnh không thể được coi là một giải pháp hoàn hảo, vì nhu cầu năng lượng của nó góp phần làm nóng lên toàn cầu.
Về lâu dài, một số cộng đồng có thể thích nghi với nhiệt độ cao hơn. Nghiên cứu ở Đài Loan cho thấy một vài bằng chứng cho thấy khi ngày càng có nhiều hộ gia đình sở hữu máy lạnh trong suốt thời gian nghiên cứu, tác động của nhiệt đối với sự lão hóa giảm đi đôi chút. Tuy nhiên, sự thích ứng đó có thể không đủ để bù đắp cho sự gia tăng chung về số lượng các sự kiện nắng nóng khắc nghiệt.
Các nhà khoa học cũng cảnh báo rằng nhiệt độ cao làm trầm trọng thêm các rủi ro sức khỏe khác, từ ô nhiễm không khí đến việc khởi phát cháy rừng và các thảm họa liên quan đến khí hậu khác. "Mọi người thường thiếu nhận thức rằng nhiệt có thể gây tử vong hoặc, trong trường hợp này, có những hậu quả xấu cho sức khỏe," bà Ebi nói. "Đó là một thách thức dai dẳng."
Theo Techspot
Quảng cáo
