8 điều bạn cần biết trước khi mua đồng hồ cơ tự động

Nếu trước đây bạn đã từng dùng đồng hồ Pin hoặc đồng hồ thông minh mà muốn đổi qua các dòng đồng hồ cơ khí, hay còn gọi là đồng hồ tự động hoặc đồng hồ Automatic thì mình xin chia sẻ những thông tin cần thiết trước khi bạn sở hữu nhé

Nguyên lý hoạt động đồng hồ Cơ khác với đồng hồ Pin

Như các bạn cũng đã biết, đồng hồ cơ khí có nguyên lý hoạt động hoàn toàn khác với các dòng đồng hồ thông minh hay đồng hồ Quartz (pin) truyền thống.

Đồng hồ Quartz hay còn gọi là đồng hồ Pin lấy năng lượng trực tiếp từ viên Pin và làm cho đồng hồ hoạt động xuyên suốt đến khi hết Pin. (thường là 2 năm Pin sẽ hết)

Đồng hồ cơ Automatic hoạt động theo nguyên lý của bộ trữ cót lò xo, nên việc tích trữ cót phụ thuộc vào bộ cót được trang bị bên trong máy. Có 1 Rotor hoạt động tương tự như bàn đạp của chiếc xe đạp để giúp bộ cót hoạt động. (bộ phận này được gọi là Quả văng)

Có 1 số dòng không có Quả văng thì nạp cót thông qua Núm vặn của đồng hồ (thường được gọi là Lên cót tay) và thường có ký hiệu là Mechanical thay vì Automatic.

Tuy nhiên dòng này khá hiếm trên thị trường hiện nay do cấu tạo này đã khá lỗi thời kèm những bất tiện mà cỗ máy Mechanical đem lại nên dần như các hãng đã dần loại bỏ và không sản xuất nhiều. (vẫn còn tuỳ những bản Đặc biệt kỷ niệm của từng hãng dành cho giới sưu tầm)

Bên trong bộ máy của đồng hồ tự động

Thời gian trữ cót trung bình hiện nay tầm 36 giờ cho đến hơn 80 giờ tùy theo thiết kế của từng hãng sản xuất.
(là bạn vặn đầy cót hoặc đeo được 1 thời gian, sau đó bạn tháo đồng hồ ra để yên 1 chỗ thì sau thời gian trên đồng hồ sẽ không chạy nữa do hết năng lượng trừ phi bạn đeo lại đồng hồ)

Nghĩa là nếu muốn bộ cót hoạt động và nạp năng lượng thì bạn phải đeo đồng hồ trên tay trung bình ít nhất từ 4 đến 8 giờ trong 1 ngày.
Nếu không đeo thì bộ cót sẽ hết và đồng hồ sẽ dừng máy và bạn sẽ buộc phải điều chỉnh lại thời gian nếu muốn sử dụng tiếp tục
(Ví dụ vào những ngày cuối tuần như các anh làm công chức nhà nước, sáng thứ 2 đi làm thì kiểu gì cũng phải chỉnh lại giờ nếu ngày thứ 7 và Chủ Nhật các anh nghỉ ở nhà và không đeo đồng hồ)

Khác với đồng hồ Pin thì có thể để quanh năm suốt tháng, khi cần thì đeo vào và xem giờ chính xác ngay. Không cần phải điều chỉnh thêm.

Túm lại ở điểm này, đồng hồ Automatic khuyến khích người dùng sử dụng đồng hồ thường xuyên hơn thay vì có Sự kiện hay Tiệc tùng gì mới đeo như đồng hồ pin truyền thống

Tránh làm rơi rớt hay va chạm mạnh với đồng hồ tự động

Bên trong bộ máy cơ khí tự động là rất nhiều chi tiết nhỏ liên kết với nhau. Khác với đồng hồ Quartz (pin) là nguyên khối máy liên kết thành cụm.

Chính vì vậy người dùng không thể sử dụng theo kiểu bạo lực như như các dòng đồng hồ Pin hay đồng hồ thông minh được, sơ ý va chạm vào tường, vào tủ hay bàn ghế thì dễ bị hư hỏng, điển hình như chạy Sai giờ, nặng thì đứng máy, phải đi sửa chữa khá mất thời gian
(túm lại ở đoạn này, dành cho người kỹ tính thì không phải lo, người hay bất cẩn nên cân nhắc)

Đồng hồ tự động nếu làm rơi hay va chạm mạnh sẽ gây hư hỏng và chạy sai giờ

Túm lại ở điểm này, đồng hồ cơ không dành cho các môn Thể thao mạnh, có khả năng gây va chạm như Bóng đá hay Tennis (quần vợt). Ngược lại đồng hồ Pin thì vô tư chơi được các môn thể thao mạnh mẽ.

Độ chống nước thấp hơn đồng hồ Pin

Độ chống nước của đồng hồ tự động thường sẽ thấp hơn các dòng đồng hồ Pin cùng phân khúc và kiểu dáng (kiểu dáng như Thanh lịch hay Thể thao…v.v…)

Trừ những dòng chuyên dụng như đồng hồ Lặn (Diver) ra thì mới có độ chống nước cao và có thể dùng để Bơi lặn trên biển.
Vì vậy với những dòng phổ thông thanh lịch thì độ chống nước đạt mức cơ bản thì bạn không nên đem đồng hồ vào Nhà Tắm hay Hồ Bơi hoặc Bãi biển.

Ở điểm này bạn sẽ cần lưu ý thêm các thông số mà hãng trang bị cho sản phẩm đó bằng thông số của ATM (tương đương với thông số chống nước IP trên đồng hồ thông minh hay thiết bị điện tử)
Ví dụ như :

3 ATM : có thể đem đồng hồ rửa tay nhẹ nhàng và đi dưới trời mưa được.
5 ATM : có thể đem đồng hồ vào nhà tắm để tắm hoặc giặt đồ.
10 ATM : có thể đem đồng hồ đi Hồ bơi và lội sông lội suối (không lặn nha)
20 ATM : có thể đem đồng hồ đi Bãi biển và lặn dưới biển.

Phần núm vặn chỉnh giờ là điểm dễ bị vào nước

Túm lại, hệ số càng cao, đồng hồ sẽ chống nước càng tốt, nhưng còn phụ thuộc bạn sử dụng đúng cách nữa vì đa phần Nước sẽ tràn vào đồng hồ theo phần Núm Vặn chỉnh giờ nhiều hơn Phần nắp đáy (trừ áp lực nước).
Mình thường gặp nhiều trường hợp các anh QUÊN đóng Núm Vặn chỉnh giờ sau khi chỉnh giờ và ngày dẫn đến điều đáng tiếc là nước tràn vào theo đường đó.

Độ dày của vỏ đồng hồ cơ luôn dày hơn đồng hồ Pin

Với nhiều tầng máy khác nhau thay vì 1 cụm nguyên khối so với đồng hồ Pin, đồng hồ cơ khí tự động có kích thước to lớn và dầy dặn hơn rất nhiều so với đồng hồ pin.
Chính vì vậy, về mặt thẩm mỹ anh nào thích to bản, ngầu nam tính mạnh mẽ thì chọn những mẫu có kích thước to bản.
Còn thích kiểu mỏng nhẹ thì cứ đồng hồ Pin cho lịch sự và thanh lịch.

Điểm này khá quan trọng cho những anh hay mặc áo Sơ mi tay dài và đóng nút cổ tay áo. Đối với đồng hồ mỏng thường sẽ thanh lịch hơn vì nằm lọt thỏm trong cổ tay áo.
Ngược lại với đồng hồ to bản dầy dặn sẽ tạo nên nét Nam tính mạnh mẽ với những anh chàng mặc áo ngắn tay.
Đồng hồ Seiko từ 2019 (15).JPG

Đồng hồ cơ khí có độ dày lớn và To bản

Ở điểm này có 1 mẹo nhỏ khi lựa chọn khi mua đồng hồ, đồng hồ càng Mỏng thì độ Chống nước càng Thấp (dễ vào nước). Ngược lại, đồng hồ càng dầy, to bản thì Chống nước càng Cao.

Sai số của đồng hồ cơ dẫn đến chạy Sai giờ

Do đồng hồ cơ khí hoạt động theo nhịp xoay của bánh răng và phụ thuộc vào bộ bánh xe cân bằng và cân chỉnh lẫy tốc độ Nhanh hoặc Chậm bằng Bộ thoát hay thuật ngữ gọi là Ngựa (giống như IC điều chỉnh nhưng bằng cơ khí) nên việc đồng hồ cơ thường chạy sai giờ là điều hiển nhiên phải chấp nhận.

Như đồng hồ Rolex thì 1 tháng cũng chạy sai giờ từ 1 đến 2 phút.

Đồng hồ pin thì do có bộ IC điều chỉnh bằng mạch điện tử hoặc Thạch Anh (Quartz) nên sai số được hạn chế đến mức thấp nhất, nên hầu như đồng hồ Pin rất hiếm khi chạy sai giờ (trừ khi lỗi).

Mức sai số cho phép của các dòng đồng hồ:

Đồng hồ Pin có mức sai số 1 tháng tầm 15 đến 45 giây (tùy hãng) nên hầu như sẽ luôn chạy đúng giờ
Đồng hồ cơ Nhật Bản có mức sai số 1 tháng tầm 10 phút (có sai số bù trừ chạy Nhanh hoặc Chậm)
Đồng hồ cơ Thụy Sỹ có mức sai số 1 tháng tầm 5 phút (có sai số bù trừ chạy Nhanh hoặc Chậm)

Túm lại ở điểm này, đồng hồ cơ Thụy sỹ do có chế tác cơ khí tốt hơn nên độ sai số sẽ thấp hơn, ít sai giờ hơn các đồng hồ đến từ Nhật Bản. Chính vì vậy mà đồng hồ Thụy Sỹ có tiếng tăm hơn là vậy.
Tuy nhiên ở thời điểm hiện tại, với các cải tiến hiện đại thì đồng hồ Nhật Bản đã có những tiến triển công nghệ gần bằng với đồng hồ Thụy Sỹ. Họ đã có những thông số rút ngắn và ấn tượng hơn so với đồng hồ Thụy Sỹ.

Vì vậy anh em đừng đặt nặng về vấn đề này, giờ đồng hồ Nhật như Seiko hay Citizen đã có chiếc đồng hồ cơ đạt thông số sai giờ tương đương với đồng hồ Thụy Sỹ. Nên cứ yên tâm mà mua đồng hồ Nhật Bản nhé.

Trên tay chiếc đồng hồ tự động của nhà Longines

Ở điểm này thì nếu anh em đang làm những công việc cần thời gian chính xác thì nên cân nhắc lựa chọn chiếc đồng hồ phù hợp. Vì đôi khi không để ý đồng hồ chạy sai giờ Nhanh hoặc Chậm đến 10 phút sẽ dẫn đến việc có ngày nào đó anh em sẽ đến Trễ 1 buổi hẹn hay trễ giờ làm công ty.
(Trung bình người dùng đồng hồ cơ sẽ điều chỉnh lại giờ ít nhất 1 đến 2 tháng 1 lần)

Chi phí và thời gian bảo dưỡng

Đồng hồ tự động nếu không rơi rớt hay va chạm mạnh thì có thể dùng xuyên suốt 5 năm hơn mới cần đem đi bảo dưỡng châm dầu (giống xe máy sẽ cần thay nhớt, tăng sên)

Trung bình tầm 5 năm thì dầu máy trong đồng hồ Automatic mới Khô cạn dẫn đến đồng hồ chạy sai giờ nên cứ tầm thời gian trên anh em đem đi Thay dầu cũ, châm dầu mới là có thể tiếp tục sử dụng đến 5 năm nữa (thuật ngữ gọi là Lau dầu)
Lưu ý độ bền còn phụ thuộc vào người dùng và hãng sản xuất, nếu bảo dưỡng tốt đồng hồ có thể sử dụng đến 30 năm.

Còn đồng hồ Pin thì cứ trung bình tầm 2 năm sẽ cần thay pin (nếu hết pin mà không tháo ra sẽ gây chảy nước trong Pin gây hư hỏng bộ máy)

Đồng hồ Pin với những dòng Tốt có thể sử dụng xuyên suốt 5 đến 10 năm mới cần Lau dầu bảo dưỡng (tháo ra để châm dầu nhớt)
Lưu ý độ bền còn phụ thuộc vào người dùng và hãng sản xuất. Tuổi thọ trung bình của đồng hồ Pin tầm từ 4 đến 12 năm vì phụ thuộc nhiều vào bộ IC

Hình chụp đầu năm 2024 (63).JPG

Lau dầu bảo dưỡng sẽ cần tháo tung hết các linh kiện bên trong máy

Chi phí 1 lần như vậy nếu không phát sinh nhiều thì tầm 400-800k cho 1 lần bảo dưỡng Lau dầu (tùy chỗ làm Uy tín)
Lưu ý giá trên là dành cho đồng hồ Nhật Bản, anh em nào chơi đồng hồ Thuỵ Sỹ thì cứ Nhân 2 (X2) lên giúp em vì giá linh kiện và dầu máy của Thuỵ Sỹ xịn và mắc hơn nhiều, công thợ cũng vậy.

Túm lại ở điểm này, chi phí nuôi 1 con đồng hồ cơ Automatic sẽ cao hơn máy Pin nhiều.
Nhưng anh em đừng lo, nếu sử dụng kỹ tính thì không phải lo lắng vì mình dùng hơn 5 năm vẫn chưa phải tốn 1 đồng bảo dưỡng vì trộm vía con đồng hồ của mình vẫn chưa có hiện tượng chạy sai giờ.

Tuy nhiên đối với các anh em Không Kỹ Tính hoặc mua phải 1 con Đồng Hồ Bệnh thì khả năng phải tốn khá nhiều tiền để “nuôi Thợ” do đồng hồ bị rơi rớt hay va chạm hoặc bị lỗi do người bán “thuốc” mình.

Tỷ lệ lỗi nhiều hơn đồng hồ Pin

Như đã đề cập ở trên, do thiết kế nhiều bánh răng bên trong bộ máy nên việc Va chạm mạnh sẽ dễ dẫn đến đồng hồ bị “LAG” chạy sai giờ, dừng máy không rõ nguyên nhân…v.v…

Chính vì vậy, trong quá trình vận chuyện từ nhiều quốc gia khác nhau sẽ dễ bị va chạm trong khâu vận chuyển sẽ dẫn đến những lỗi không mong muốn(tùy theo hãng cung cấp đảm bảo việc đóng gói và vận chuyển an toàn)

Đồng thời với những đồng hồ có giá Bình dân và phổ thông thì tiêu chuẩn QC (kiểm định) sẽ thấp kèm nguyên vật liệu linh kiện đạt mức trung bình cũng sẽ dễ dẫn đến việc đồng hồ có lỗi không mong muốn gây bất tiện cho người dùng.
Tỷ lệ lỗi của đồng hồ cơ tầm 20% so với đồng hồ Pin do các yếu tố ngoại quan khác nhau như đã nêu ở trên.

Ở điểm này thì đồng hồ cao cấp (đắt tiền) sẽ hạn chế được việc này do tiêu chuẩn QC và linh kiện Cao cấp bên trong bộ máy họ trang bị.

Chính vì vậy, bạn chỉ cần lựa chọn đơn vị cung cấp Uy tín, có bảo hành ít nhất 3 tháng là được. Và nhớ là “tiền nào của đó” khi mua hàng là được. Chứ đừng ham rẻ rồi gặp phải “thầy thuốc”

Tuổi thọ của đồng hồ

Như mình đã đề cập ở trên, đồng hồ Pin thì tầm 2 năm sẽ hết pin, tầm 5 năm hơn mới Khô dầu và có thể dùng liên tục đến 10 năm (tuỳ mẫu Xịn hay Dỏm)

Còn đồng hồ tự động thì trung bình 5 năm sẽ Khô dầu (nếu bảo quản không tốt sẽ nhanh hơn thế) và cần thay dầu nếu không muốn các bánh răng bị mài mòn làm giảm tuổi thọ.

Nên ở điểm này, bạn nên hỏi khéo người bán xem cái đời đồng hồ đó sản xuất ra mắt năm nào (hoặc xin mã Model để tự tìm Google)
Mục đích của việc này là để biết con đồng hồ nếu không có bảo hành hay chế độ bảo dưỡng hỗ trợ hợp lý thì bạn còn biết con đồng hồ này từ đời Tống mà họ vẫn bán cho mình thì khả năng mình phải dự trù được chi phí bảo dưỡng phù hợp. (tính toán được thời gian hao mòn, khô dầu do hàng trưng bày rất lâu năm)

Có 1 sự thật là mình gặp nhiều trường hợp nhiều anh em đã gặp phải tình huống đồng hồ mới mua mà phải tốn thêm tiền bảo dưỡng do bên bán không có chế độ hỗ trợ hậu mãi (thường là các bên bán xách tay giá rẻ)
Lý do là đồng hồ từ đời Tống (hàng model lâu năm) để trong tủ kiếng quá lâu kèm không được người Bán bảo dưỡng đúng cách dẫn đến Khô dầu máy.
Chính vì vậy, người dùng khi ấy phải tốn tiền bảo dưỡng khá sớm mà khác với dự toán của người dùng là dự định sẽ mua con đồng hồ này 5 năm sau mới phải tốn tiền.
Đồng hồ Seiko từ 2019 (6).JPG

Đối với những trung tâm đồng hồ Uy tín thì họ có gói Thay pin và bảo dưỡng đồng hồ trong 5 năm nên không phải lo lắng quá nhiều (đặc biệt là đồng hồ Pin)
Còn đối với những bạn mua đồng hồ cơ Xách tay không có bảo hành dài thì nên cân nhắc chọn mua nơi Uy tín hoặc tự dự trù chi phí bảo dưỡng trong 5 năm tới.

Ở điểm này anh em chỉ cần lưu ý Nơi Bán Uy Tín có chế độ hậu mãi hợp lý là được.
Chịu khó tìm kiếm thông tin 1 chút nếu thật sự thích em đồng hồ đó và dự toán được khấu hao sản phẩm đó trong 5 năm tới là được.

Lời khuyên

Túm lại với những thông tin bổ trợ ở trên, vấn đề nuôi 1 chiếc đồng hồ cơ khí không quá khó như anh em tưởng tượng, chỉ cần sử dụng nhẹ nhàng, nâng niu và bảo dưỡng sau 5 năm là được.
Ngoài ra chọn mua nơi uy tín sẽ tránh được “thầy thuốc” và giảm phiền phức về sau cho chính anh em.

Chiếc đồng hồ là 1 vật thường gắn liền với 1 người đàn ông trong nhiều năm, đắng cay hay ngọt bùi trong cuộc sống nó luôn đồng hành cùng họ. Nên nhớ yêu thương và trân trọng nó 1 chút là được.

Với 1 ít thông tin chia sẻ ở trên mình hy vọng anh em sẽ tìm được 1 chiếc đồng hồ Automatic đồng hành cùng anh em với hành trình đầy kỷ niệm đang chờ ở phía trước.

Bài viết được viết bởi Kim L (cựu quản lý trung tâm bảo hành đồng hồ khu vực phía Nam)