AI - Bạn Đồng Hành Quý Giá Của Y Bác Sĩ Trong Tương Lai

Trí tuệ nhân tạo ( AI) đang biến những điều tưởng chừng chỉ có trong phim khoa học viễn tưởng trở thành hiện thực. Trong ngành y tế, AI không chỉ là một công nghệ hiện đại, mà còn đang trở thành người bạn đồng hành đáng tin cậy của y bác sĩ, giúp họ tối ưu hóa quy trình làm việc, tăng độ chính xác trong chẩn đoán và cải thiện chất lượng điều trị.

AI thực sự làm được những gì? Và nó đã và sẽ thay đổi tương lai ngành y tế ra sao?

AI trong chẩn đoán bệnh: Nhanh hơn và chính xác hơn

Một trong những vai trò nổi bật nhất của AI trong y tế là khả năng phân tích và nhận diện bệnh qua hình ảnh y khoa. Các thuật toán AI được huấn luyện để đọc hàng triệu hình ảnh X-quang, MRI, CT nhằm tìm ra những dấu hiệu nhỏ nhất của bệnh mà mắt người có thể bỏ sót.
DeepMind ( Google) đã phát triển một hệ thống AI có thể chẩn đoán hơn 50 bệnh về mắt dựa trên ảnh chụp võng mạc. Hệ thống này đạt độ chính xác lên tới 94%, tương đương với chuyên gia nhãn khoa hàng đầu trong việc xác định các bệnh nghiêm trọng như thoái hóa điểm vàng và bệnh võng mạc, giúp ngăn ngừa mù lòa cho hàng triệu bệnh nhân trên thế giới. Điều này không chỉ giảm tải áp lực công việc mà còn giảm nguy cơ sai sót trong chẩn đoán - một vấn đề lớn trong ngành y tế hiện nay.

AI trong chẩn đoán hình ảnh

Tư vấn và cá nhân hóa phương pháp điều trị

Không chỉ dừng lại ở việc chẩn đoán, AI còn đóng vai trò quan trọng trong gợi ý phương pháp điều trị tối ưu. AI có thể “ đọc hiểu” hàng triệu bài nghiên cứu, hồ sơ bệnh án và dữ liệu y tế trong thời gian ngắn, từ đó đưa ra những gợi ý điều trị phù hợp với từng cá nhân. Điều này đặc biệt hữu ích trong điều trị ung thư, nơi mỗi bệnh nhân cần một liệu trình riêng biệt.
Hệ thống IBM Watson for Health là một minh chứng rõ ràng. Đây là một trong những hệ thống trí tuệ nhân tạo tiên phong trong lĩnh vực y tế, được thiết kế để hỗ trợ bác sĩ và các tổ chức y tế trong việc phân tích dữ liệu, đưa ra quyết định lâm sàng và tối ưu hóa phương pháp điều trị. Watson đã hỗ trợ phân tích hàng triệu hồ sơ bệnh án và nghiên cứu y học, giúp bác sĩ rút ngắn thời gian đưa ra quyết định lâm sàng từ vài ngày xuống chỉ còn vài phút.
Một trong các hệ thống chủ chốt của Watson, Watson for Oncology, hỗ trợ các bác sĩ trong việc xác định phương pháp điều trị ung thư bằng cách phân tích lượng dữ liệu y khoa khổng lồ từ các tài liệu y học và các thử nghiệm lâm sàng, điều mà con người khó có thể xử lý hết.
Một nghiên cứu tại Ấn Độ với hơn 1.000 bệnh nhân cho thấy 13,6% quyết định điều trị đã được thay đổi khi các bác sĩ sử dụng Watson for Oncology, vì hệ thống này giúp khám phá các phương pháp điều trị mới hoặc cá nhân hóa hơn. Hơn nữa, khả năng xử lý 20 triệu tài liệu trong vài giây giúp các nhà cung cấp dịch vụ y tế luôn cập nhật với những nghiên cứu y học mới nhất

Quản lý hồ sơ y tế điện tử

Epic Systems, một công ty hàng đầu trong lĩnh vực quản lý dữ liệu y tế, đã tích hợp AI và hệ thống quản lý hồ sơ y tế điện từ( ERM) của mình. Hệ thống AI có thể phân tích dữ liệu từ nhiều nguồn, từ đó cung cấp thông tin chi tiết và gợi ý điều trị cho bác sĩ, giúp tối ưu hóa quy trình chăm sóc sức khỏe, giảm sai sót và cải thiện chất lượng dịch vụ.
Epic cung cấp nền tảng giúp lưu trữ và quản lý hồ sơ bệnh nhân một cách chi tiết, bao gồm:

Lịch sử y tế, thuốc đã sử dụng
Kết quả xét nghiệm, hình ảnh chẩn đoán
Ghi chú từ bác sĩ và điều dưỡng

Ngoài ra, Epic còn có khả năng chia sẻ dữ liệu giữa các cơ sở y tế sử dụng hệ thống khác nhau. Điều này giúp bệnh nhân có thể dễ dàng chuyển viện hoặc tiếp cận các dịch vụ y tế ở hơn 2.7 triệu cơ sở y tế trên toàn thế giới mà không bị gián đoạn.

Dự đoán bệnh tật

Các hệ thống AI có thể phân tích dữ liệu lâm sàng và sinh trắc học để dự đoán nguy cơ đột quỵ hoặc bệnh tim mạch. Điều này giúp bệnh nhân và bác sĩ chủ động trong việc phòng ngừa và quản lý bệnh tật, từ dó giảm nguy cơ biến chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Một trong những nghiên cứu đáng chú ý của Google Health trong việc dự đoán bệnh tim mạch là khả năng sử dụng AI để phân tích hình ảnh võng mạc. Trong một nghiên cứu, hệ thống AI của Google đã có thể dự đoán các yếu tố nguy cơ tim mạch từ hình ảnh võng mạc với độ chính xác cao. Hệ thống có thể phân biệt giữa người hút thuốc và không hút thuốc với độ chính xác 71% và dự đoán huyết áp tâm thu với sai số chỉ 11mmHg. Hơn nữa, hệ thống này cũng đạt được độ chính các 70% trong việc dự đoán khả năng xảy ra biến cố tim mạch, một con số tương đương với các phương pháp truyền thống cần sử dụng xét nghiệm xâm lấn như xét nghiệm máu.

Hỗ trợ bác sĩ trong phẫu thuật

AI đang bước vào phòng mổ với vai trò hỗ trợ bác sĩ phẫu thuật thông qua robot. Những hệ thống như Vinci Surgical System giúp các bác sĩ thực hiện những ca phẫu thuật tinh vi, đòi hỏi độ chính xác cao, như phẫu thuật tim hoặc thần kinh. Hệ thống này kết hợp công nghệ robot, trí tuệ nhân tạo ( AI) và hình ảnh học tiên tiến để hỗ trợ bác sĩ thực hiện phẫu thuật với độ chính xác cao, ít xâm lấn và giảm thời gian hồi phục cho bệnh nhân.
Vinci Surgical System đã được áp dụng rộng rãi trong các ca phẫu thuật tiết niệu, đặc biệt là phẫu thuật cắt bỏ tuyến tiền liệt và thận. Các bác sĩ có thể thực hiện phẫu thuật với độ chính xác cao, giảm thiểu tổn thương mô và cải thiện kết quả phục hồi cho bệnh nhân.

Tự động hóa quy trình hành chính và quản lý

Các công việc hành chính như ghi chép bệnh án, đặt lịch hẹn hay quản lý thông tin bệnh nhân thường tiêu tốn nhiều thời gian của y bác sĩ. Với sự hỗ trợ của AI, các công việc này được tự động hóa, giúp bác sĩ có thêm thời gian tập trung vào chăm sóc bệnh nhân.
Hệ thống AI như Google Health’s AI tools có thể giúp ghi nhận và phân tích dữ liệu bệnh nhân, tiết kiệm thời gian đáng kể cho bác sĩ khi nhập thông tin bệnh án. Chẳng hạn, AI có thể tự động nhập các kết quả xét nghiệm và ghi chú từ các cuộc hẹn khám vào hồ sơ y tế của bệnh nhân, giảm thiểu công việc giấy tờ cho bác sĩ và nhân viên y tế. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian mà còn giảm thiểu sai sót do con người gây ra trong việc ghi chép và quản lý hồ sơ.
Chatbox y tế Your.MD ( Healthily) sử dụng AI giúp bệnh nhân tự chẩn đoán và hiểu rõ hơn về tình trạng sức khỏe của mình mà không cần phải đến bệnh viện. Nền tảng này cho phép bệnh nhân nhập các triệu chứng và nhận thông tin về khả năng mắc phải một số bệnh lý, đồng thời cung cấp hướng dẫn về cách điều trị hoặc khi nào gặp bác sĩ. Điều này rất hữu ích trong việc giảm thiểu tình trạng quá tải ở các cơ sở y tế, đặc biệt là trong các tình huống khẩn cấp hoặc khi người dân không thể tiếp cận dịch vụ y tế dễ dàng.

Tiềm năng của AI trong tương lai

AI đang mở ra những tiềm năng to lớn trong ngành y tế, từ việc cải thiện chẩn đoán và điều trị, giảm tải cho các hệ thống y tế cho đến việc dự đoán dịch bệnh và phát triển thuốc, những bước tiến vượt bậc trong công nghệ và sự đầu tư mạnh mẽ từ các tổ chức y tế đang mở ra cánh cửa lớn cho AI.
AI không chỉ là công nghệ tương lai, nó đã và đang hiện diện trong các bệnh viện, phòng khám và cả túi áo của các y bác sĩ. Với AI, ngành y tế không chỉ bước sang một trang mới, mà còn tiến gần hơn đến một thế giới sức khỏe của mọi người được bảo vệ tối ưu.

Kết luận

AI không phải là “ đối thủ” của các y bác sĩ, mà là “ đồng đội” đắc lực. Sự kết hợp giữa trí tuệ nhân tạo và trí tuệ con người sẽ là chìa khóa giúp ngành y tế vượt qua những thách thức lớn, mang lại những tiến bộ vượt bậc và cải thiện cuộc sống của hàng triệu người. Hãy tưởng tượng một ngày không xa, AI không chỉ là công cụ, mà còn là người đồng hành cùng các y bác sĩ trên hành trình cứu người.